زغال اخته بومی مناطق اروپایی است که به برخی از مناطق آسیا نیز رسیده است. این میوه ها به واسطه رنگ قرمز، طعم شیرین و ترش و شکل بیضی مانند خود درست مثل زیتون می باشد. این گیاه تقریبا به ارتفاع 6 متر رشد می کند و چوب آن بسیار متراکم است. پوست درختان به شکل زبر و به رنگ قهوه ای و نارنجی هستند. نام های دیگر Cornus mas می باشد. در این مقاله سلام دنیا، خواص و مضرات زغال اخته برای کم خونی، اسپرم، کبد چرب، لاغری، یبوست، بارداری و طب سنتی و روش های مصرف زغال اخته را مورد بررسی قرار دادیم. با ما همراه باشید.
ارزش غذایی زغال اخته:
در این جا مواد غذایی در هر 250 میلی لیتر زغال اخته بیان شده است.
- کلسترول: 0 میلی گرم
- سدیم: 13 میلی گرم
- کالری: 152
- چربی: 0 گرم
- فیبر غذایی: 0 گرم
- پروتئین: 1گرم
- قند: 27 گرم
- پتاسیم: 350 میلیگرم
- کربوهیدرات کل: 37 گرم
مزایا و خواص زغال اخته برای سلامتی
زغال اخته مزایای بسیاری برای سلامتی دارد. پوست قهوه ای تیره این درخت بوته ای مزایایی زیادی برای عرضه دارد. میوه و همچنین پوست درخت دارای خاصیت قابض و تب بری است. در زیر لیستی از مزایای سلامتی زغال اخته آورده شده است:
زغال اخته یا Cranberry میوه قرمز رنگ درختچه ای همیشه سبز است که با نام های گیلاس کرنیلیان،کرنل اروپایی یا داگ‌وود هم شناخته می شود.زغال اخته دارای مواد مغذی و آنتی اکسیدانی است به همین جهت می تواند برای سلامت بدن خواصی بهمراه داشته باشد. از جمله خواص سلامتی زغال اخته می توان به بهبود سلامت قلب، درمان عفونت دستگاه گوارش، درمان بی خوابی، کمک به کاهش وزن، کنترل قند خون، درمان کبد چرب، سلامت دندان و پیشگیری از پیری اشاره کرد.
- بهبود سلامت قلب: وجود آنتی اکسیدان ها و پلی فنون ها در زغال اخته باعث کاهش سطح کلسترول خون و کاهش خطر بیماری های قلبی می شود.
- عفونت دستگاه گوارشی: زغال اخته حاوی ترکیبی به نام تانین است، این ترکیب با داشتن خاصیت منقبض کنندگی می تواند به رفع اسهال ناشی از عفونت دستگاه گوارشی کمک کند.
- درمان بی خوابی: بی خوابی نه تنها آرامش شب را از فرد می گیرد بلکه باعث ایجاد حس خستگی و بی حوصلگی در تمام روز بعد هم می شود. زغال اخته حاوی مقادیر زیادی ملاتونین است، از این رو مصرف این میوه با تنظیم چرخه خواب به درمان بی‌خوابی و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
- حفظ سلامت دندان: زغال اخته حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی است، این ترکیبات به باکتری‌ها اجازه چسبیدن به دندان را نمی دهند و مانع از تشکیل پلاک روی دندان‌ها می شوند، به این ترتیب مصرف زغال اخته می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کند.
- پیشگیری از سرطان: زغال اخته به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می تواند در پیشگیری از بروز سرطان های ریه، پروستات، کولون و پوست نقش موثری داشته باشد.
خواص زغال اخته برای یبوست
زغال اخته به دلیل خاصیت ملینی و وجود مقادیر زیادی فیبر با بهبود حرکات روده ای به درمان و پیشگیری از یبوست کمک می کند. این میوه خوشمزه در هر فنجان حاوی یک و نیم تا سه گرم فیبر است، این میزان از فیبر زغال اخته را به ماده غذایی مناسبی برای درمان یبوست تبدیل کرده است.
حتما بخوانید: برای درمان یبوست چه بخوریم
خواص زغال اخته دیابت
زغال اخته حاوی مقدار کمی گلوکز و فروکتوز است،به همین دلیل مصرف زغال اخته قند خون را افزایش نخواهد داد. نتایج برخی تحقیقات مشخص کرد که نوشیدن آب خالص زغال اخته یا خوردن میوه خشک آن برای کنترل قند خون مفید است. همچنین در طب سنتی گفته شده است که مصرف جوشانده برگ زغال اخته به همراه گل توت‌فرنگی برای درمان دیابت موثر عمل می‌کند. البته توجه داشته باشید که در محصولات حاوی زغال اخته مقدار زیادی قند وجود دارد و بیماران دیابتی باید از خوردن آنها خووداری کنند.
خواص زغال اخته برای چشم
خواص زغال اخته برای سلامت چشم را می توان به وجود ماده‌ای به نام آنتوسیانوسید نسبت داد. آنتوسیانوسید با داشتن خاصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی جریان خون در مویرگ‌ها را بهبود داده و به چشم برای سازگاری با تغییرات نور کمک می‌کند. علاوه براین،نتایج برخی تحقیقات مشخص کرد که مصرف زغال اخته در کاهش احتمال ابتلا به بسیاری از اختلالات چشمی مرتبط با افزایش سن نظیر آب مروارید و شب کوری نقش موثری دارد.
خواص زغال اخته برای کبد چرب
نتایج تحقیقات مشخص کرد که وجود نوعی آنتی اکسیدانی به نام «آنتوسیانین» در زغال اخته برای پاکسازی و سم زدایی کبد چرب و درمان بیماری کبد چرب موثر عمل می‌کند.به همین دلیل افراد مبتلا به کبد چرب می توانند این میوه را در رژیم غذایی بگنجانند و نتایج تاثیرگذار آن برای سلامت بدن و عملکرد صحیح کبد را مشاهده کنند.
خواص زغال اخته در بارداری
زغال اخته به دلیل داشتن ظعم ترش و شیرین برای درمان حالت تهوعه در دوران بارداری مفید است.همانطور که گفته شد مصرف زغال اخته به دلیل وجود اجزا فعال با عفونت ادراری مبارزه می کند، از این رو مصرف این میوه مغذی در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا به عفونت باکتریایی را کاهش دهد.علاوه براین،مصرف زغال اخته باعث بروز هیچ گونه نقص مادرزادی در جنین یا مشکلات پس از زایمان نمی شود.همچنین وجود مقادیر زیاد فیبر در زغال اخته برای درمان یبوست و کاهش وزن دوران بارداری مفید است.آهن موجود در زغال اخته برای درمان کم خونی در دوران بارداری موثر عمل می کند. مصرفزالبته بهتر است برای مصرف زغال اخته در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید و در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید.
خواص زغال اخته برای اسپرم
زغال اخته سرشار از آنتی اکسیدان است. بنابراین مصرف این میوه می تواند مانع از تخریب سلولی اسپرم ها شود. علاوه بر این زغال اخته منجر به سریع و قوی ماندن اسپرم ها می شود.
خواص زغال اخته برای کلیه
زغال اخته منبع غنی از آنتی اکسیدان ها و مواد شیمیایی گیاهی است و در گروه میوه هایی با میزان پتاسیم متوسط به شمار می آید. کمبود پتاسیم و یا مایعات اغلب با بروز بیماری کلیوی مزمن همراه است، به همین دلیل مصرف ذغال اخته به دلیل داشتن این ترکیبات گزینه خوبی برای این بیماری محسوب می شود.
حتما بخوانید: درمان خانگی سنگ کلیه با 10 نوشیدنی مفید
خواص زغال اخته برای لاغری
زغال اخته سرشار از ویتامین ها است و باعث تقویت متابولیسم بدن می شود و با داشتن مقدار آب متوسط به دفع سموم از بدن کمک می کند.علاوه براین، مصرف زغال اخته سطح انسولین را تنظیم می کند و باعث افزایش چربی‌سوزی بدن می شود و از تجمع چربی در بدن جلوگیری می‌کند. علاوه براین زغال اخته ببا پاک سازی روده ها از تجمع سموم و چربی‌ها در بدن جلوگیری می کند و در نتیجه برای کاهش وزن مفید است.زغال اخته به دلیل کالری کم برای گنجاندن در رژیم غذایی کاهش وزن گزینه مناسبی است.
خواص زغال اخته برای کم خونی
وجود مقادیر زیاد آهن و روی،کلسیم و اسید فولیک در زغال اخته این میوه را این میوه را به گزینه مناسبی برای جایگزین قرص آهن و رفع کم خونی تبدیل کرده است.همچنین کالری بسیار کم زغال اخته باعث افزایش وزن هم نمی شود.
1. درمان اسهال خونی و اسهال
به طور سنتی زغال اخته به دلیل خاصیت قوی قابض بودن برای درمان اسهال خونی و اسهال استفاد می شود، که در نتیجه محتوای تانن بالای آن است. حس گسی دهان زمانی به وجود می آید که به، خرمالو، چیکو یا زغال اخته می خورید و این به دلیل تانن های است که باعث آب رفتن یا منقبض شدن بافت دهان می شوند. این تخلیه مایعات را محدود می کند و اولین گام برای بهبودی از اسهال یا دیسنتری است.
2. خواص زغال اخته برای کلیه
طبق طب سنتی چینی زغال اخته یک ادرار آور مفید است. این بدان معنی است که می تواند تولید ادرار را تحریک کند، فرآیندی که از عملکرد کلیه پشتیبانی می کند، به کاهش فشار خون بالا کمک می کند و باعث سم زدایی بدن می شود. زغال اخته منبع غنی از آنتی اکسیدان ها و مواد شیمیایی گیاهی است و در گروه میوه هایی با میزان پتاسیم متوسط به شمار می آید.کمبود پتاسیم و یا مایعات اغلب با بروز بیماری کلیوی مزمن همراه است،به همین دلیل مصرف ذغال اخته به دلیل داشتن این ترکیبات گزینه خوبی برای این بیماری محسوب می شود.
3. خواص ضد میکروبی و ضد ویروسی
این گیاه به دلیل محتوی ویتامین C، برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا، ایده آل است و یک عامل ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد باکتری طبیعی است. به منظور لذت بردن از این مزایای سلامتی باید زغال اخته را خام مصرف کنید (حرارت و پخت و پز ویتامین C را از بین می برد.)
4. محتوای آنتی اکسیدان بسیار زیاد
مانند بسیاری از انواع توت ها، زغال اخته حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است که از بدن در مقابل رادیکال های آزاد محافظت می کند و از بیماری های مزمن نیز جلوگیری می کند.
5. محافظ طبیعی کبد
تحقیقات در مورد خواص و مزایای سلامتی زغال اخته نشان می دهد که مصرف منظم انواع توت ها با استفاده از مواد محافظت کننده از کبد، عملکرد کبد را بهبود می بخشد.
6. زغال اخته میوه ای نیروبخش
انواع توت با توجه به محتوای مواد معدنی بالا، خاصیت نیروبخشی و ترمیمی فوق العاده ای دارند. با داشتن محتوی غنی از کلسیم، پتاسیم، مس، آهن، منگنز، روی و سدیم، زغال اخته باعث بهبودی سریع پس از بیماری می شوند (مثلا نوشیدن آب زغال اخته می تواند بهبودی پس از یک دوره اسهال شدید بوجود آورد).
استفاده های سنتی میوه زغال اخته این است که این میوه یک قابض است که موجب انقباض عضلات یا بافت بدن در صورت خونریزی بیش از حد می شود. همچنین یک تب بر است که به کاهش تب و دمای بدن کمک می کند.
خواص زغال اخته در طب سنتی
7. زغال اخته و پوست درخت آن نیز مغذی بوده و در بازگرداندن مواد مغذی از دست رفته بدن کمک می کند.
8. خواص قابض میوه به عنوان یک درمان خوب برای مشکلات روده و تب مورد استفاده قرار می گیرد و هم زمان نیز در درمان وبا استفاده می شود.
9. گل های زغال اخته در درمان اسهال استفاده می شود.
10. بیماری های مختلف و شرایط بهداشتی مانند درد کمر و زانو، سرگیجه، وزوز گوش، احتلام، ادرار مکرر، نارسایی کبدی و تب، تپش قلب، نازایی، اختلالات قاعدگی و غیره می تواند از طریق خواص گیاه زغال اخته مورد توجه قرار گیرد.
حتما بخوانید: علت سوت کشیدن گوش یا وزوز گوش چیست
11. نوشیدن آب زغال اخته همچنین می تواند پس از یک دوره ابتلا به اسهال شدید بهبود را تسریع بخشد. همچنین زغال اخته باعث بهبود عملکرد کلیه ها می شود. مصرف این میوه کمک می کند تا تولید ادرار افزایش یابد، در نتیجه از عملکرد طبیعی کلیه ها حمایت می کند. زغال اخته همچنین در کاهش فشار خون بالا و همچنین برای افراد مبتلا به فشار خون مفید است.
12. علاوه بر این، زغال اخته مانند توت باعث سم زدایی کل بدن می شود. اعتقاد بر این است که این میوه مانند بسیار میوه های دیگر برای جلوگیری از سرماخوردگی و آنفلوآنزا مناسب است. سطح ویتامین C عامل اصلی ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد التهابی طبیعی این میوه است. این میوه ها برای درمان بیماری وبا استفاده می شود. پزشکان سنتی اغلب مصرف منظم زغال اخته را توصیه می کنند، زیرا زغال اخته نیز به عنوان عوامل آنتی هیستامین و عامل ضد دیابت شناخته شده اند.
13. گل های زغال اخته به خصوص برای درمان دردکمر و زانو، سرگیجه، گرفتگی عضلات قاعدگی و ضعف اعصاب مفید است. این میوه خواص ضد باکتری، ضد قارچی، قابض، ضد تورم، ادرار آور، کبد و تونیک دارد. میوه بدون هسته برای درمان آرتریت، تب و طیف گسترده ای از بیماری های دیگر استفاده می شود. این مورد در درمان سقط جنین، دیابت، عفونت ادراری، وزوز گوش و غيره مورد استفاده قرار می گيرد.
14. گياه دارای اثر ضد باكتريايی است كه مانع رشد استافيلوكوكوس می شود. پوست آن مرطوب کننده، ضد مالاریا و نیروبخش است.
خواص زغال اخته برای سلامتی در آیورودا
15. تب زرد
پوست داخلی درخت زغال اخته را با یک لیوان آب برای 15 تا 20 دقیقه بجوشانید. عصاره آن آماده کنید. دو بار در روز مصرف داشته باشید.
16. تعریق شبانه
مقدار مساوی از رهمانیا، گل زغال اخته، زمین‌ساقه، سیب زمینی هندی را در اختیار داشته باشید. پودر تمام مواد تشکیل دهنده را با هم ترکیب کنید. یک قاشق چایخوری از آن را با شیر هر شب میل کنید.
17. سلامت جنسی
زغال اخته مانند پیاز کوهی، گوجی بری، تاج الملوک، جینسینگ، توت فرنگی هندی، سیر، جینسنگ کره ای، دارچین و سیب زمینی هندی برای افزایش انرژی جنسی زنان و مردان مفید هستند.
حتما بخوانید: خواص درمانی و دارویی عرق دارچین
18. مشکلات تولید مثل در مردان
جینسینگ کره ای، آستارگالوس، دونگ کوئی، رهیما، گوجی‌بری، گل ارغوانی، فلفل ژاپنی، توت فرنگی هندی، زغال اخته، تاج خروس، سیب زمینی هندی، دارچین، پائونیا سوفروتیکوسا، تمشک، پونه سفید، شقایق چینی و عسل با باروری مردان در ارتباط هستند.
مصرف زغال اخته
زغال اخته به صورت خام و یا پخته مصرف می شود. میوه کاملا رسیده آن بسیار خوشمزه، اما قابض است. به عنوان یک عنصر کلیدی برای ساخت مربا استفاده می شود. زغال اخته با شکر و برای تهیه سس و مارمالاد پخته می شود. این میوه برای تهیه نوشیدنی الکلی یا راکی در آلبانی نیز استفاده می شود. زغال اخته به عنوان یک میان وعده با نمک توسط مردم در ایران و ترکیه در تابستان مصرف می شود. این میوه همچنین به طور سنتی در نوشیدنی های سرد در ایران و ترکیه مصرف می شود. اگر مایل باشید می توانید به طور مستقیم میوه های زغال اخته را نیز بخورید. مردم در ارمنستان و آذربایجان از این میوه ها برای تقطیر ودکا استفاده می کنند. در یونان مردم با استفاده از انواع زغال اخته برای تهیه لیکور خانگی استفاده می کنند.
مضرات زغال اخته
زغال اخته خواص فوق العاده ای برای سلامت بدن بهمراه دارد به شرط اینکه در حد اعتدال مصرف شود؛زیرا مصرف بیش از حد ممکن است منجر به ناراحتی معده و اسهال شود.
1. افزایش خونریزی
مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) به همراه مقدار زیاد زغال اخته می تواند باعث مشکلات شدید خونریزی شود.
2. تشکیل سنگ کلیه
محصولات فرآوری شده حاوی زغال اخته می تواند منجر به دفع بیشتر اگزالات از طریق ادرار شود. بنابراین افرادی که مستعد ابتلا به سنگ های نوع اگزالات کلسیم هستند،بیشتر در معرض تشکیل سنگ کلیه قرار می گیرند.
3. دیابت
مصرف مقادیر زیاد زغال اخته چه بصورت تازه یا خشک به دلیل داشتن قندهای طبیعی در افراد مبتلا به دیابت منجر به افزایش قند خون می شود و می توانند وضعیت آنها را بدتر کنند.
حقایق دیگر
برای حداقل 2000 سال در گیاهان دارویی چینی استفاده می شود. زغال اخته گیاهی است که "ثبات و اتصال می یابد "و به طور عمده برای کاهش خونریزی سنگین قاعدگی و ترشحات غیر عادی فعال از جمله: تعریق زیاد، ادرار بیش از حد، اسپرماتروه و انزال زودرس استفاده می شود. پوست درخت زغال اخته برای رنگ قرمز استفاده می شود. چوب های سنگین این درختان در قرن هفتم برای سلاح هایی مانند کمان ها و قیچی ها استفاده می شده است.
نگهداری زغال اخته
زغال اخته تازه را می توان برای چندین روز در کیسه های پلاستیکی در یخچال قرار داد. زغال اخته خشک را می توان چند ماه تا یک سال نگهداری کرد.
نتیجه گیری:
زغال اخته سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدانی است از این رو برای سلامت بدن فواید زیادی بهمراه دارد.از جمله فواید سلامتی زغال اخته می توان به بهبود سلامت قلب،رفع کم خونی،پاکسازی کبد، درمان کلیه، کمک به کاهش وزن و... اشاره کرد.این میوه در دوران بارداری به دلیل مواد مغذی و ویتامین ها در اکسیژن رسانی به جنین موثر عمل می کند و با تقویت سیستم ایمنی از بروز بیماری ها جلوگیری می کند.برای بهره بردن از این فواید بی نظیر،زغال اخته را در حد اعتدال مصرف نماید.