قرص سیکلوفسفامید برای درمان انواع مختلف سرطان ها استفاده می شود. ما در این مقاله سلام دنیا، درباره قرص سیکلوفسفامید برای چیست؛ موارد استفاده، عوارض سیکلوفسفامید و تداخل دارویی و موارد دیگر صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
سیکلوفسفامید برای چیست؛ موارد استفاده
از سیکلوفسفامید برای درمان انواع مختلف سرطان ها استفاده می شود. این دارو، دارویی است که برای شیمی درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. سیکلوفسفامید با کند کردن یا توقف رشد سلولی و همچنین با کاهش دادن پاسخ سیستم ایمنی بدن به بیماری های مختلف اثر خود را در این پروسه درمانی می گذارد. پزشک سیکلوفسفامید را بعد از اینکه دیگر درمان ها برای درمان نوع خاصی از بیماری کلیوی که در کودکان اتفاق می افتد، مؤثر واقع نشدند تجویز می کند.
حتما بخوانید: پرتو درمانی چیست و چگونه انجام میشود
چگونه سیکلوفسفامید را مصرف کنیم
این دارو را باید دقیقاً طبق دستور پزشک و به صورت خوراکی از طریق دهان مصرف کرد. دوز مصرفی این دارو باید بر اساس بیماری، وزن، پاسخ شما به درمان و سایر درمان‌ها (مانند سایر داروهای شیمی‌درمانی، پرتودرمانی) که ممکن است پزشک آن ها را هم برای شما تجویز کرده باشد، باشد. شما باید بدون معطلی به پزشک و داروساز خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، حال از داروهای تجویزی بگیر تا داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی، اطلاع دهید.
موارد احتیاطی مصرف سیکلوفسفامید
در طول درمان، شما باید برای جلوگیری از عوارض جانبی برای کلیه و مثانه خود، بیش از حد معمول از مایعات بنوشید و مکرراً ادرار کنید. برای عملی کردن این مورد شما باید از پزشک خود درباره مقدار نوشیدن مایعات و نیز خالی کردن مثانه خود آن هم به صورت روزانه سوال بپرسید. این دستورالعمل ها را به دقت دنبال کنید. قرص ها یا کپسول ها را به طور کامل قورت دهید. قرص ها یا کپسول ها را نجوید یا با دندان های خود آن ها را خرد نکنید.
کپسول ها را از هم باز نکنید. در صورت تماس تصادفی با قرص های شکسته شده و کپسول های باز شده، بلافاصله دست های خود را کاملاً بشویید. دوز مصرفی داروی خود را سرخود افزایش ندهید و این دارو را بدون تأیید پزشک مصرف نکنید. با انجام این کار بیماری شما نه تنها سریعتر بهبود نمی یابد بلکه حتی می تواند عوارض جانبی جدی ای را هم نیز برای شما به ارمغان بیاورد.
عوارض قرص سیکلوفسفامید
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- معده درد
- اسهال
- تیره شدن پوست یا ناخن
حالت تهوع و استفراغ می تواند در این مورد شدید باشد. در برخی موارد، دارو درمانی خود می تواند برای پیشگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ امری ضروری به شمار برود. تغییراتی در رژیم غذایی مانند خوردن چندین وعده غذایی کوچک یا محدود کردن فعالیت می تواند به کاهش برخی از این اثرات کمک کند. اگر اثرات این عوارض ادامه پیدا کردند و یا بدتر شدند، فوراً باید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
حتما بخوانید: برای درمان اسهال چه بخوریم
عوارض جانبی سیکلوفسفامید: ریزش مو
ریزش موی موقت هم می تواند در این مرحله برای شما اتفاق بیفتد. رشد مو باید پس از پایان دوره درمانی دوباره به حالت طبیعی باز گردد. حتی امکان این که در طول درمان هم رشد مجدد مو بازگردد هم وجود دارد. با این حال، موهای رشد کرده جدید شما ممکن است که رنگ یا بافت متفاوتی داشته باشند.
عوارض جانبی جدی تر داروی سیکلوفسفامید
افرادی که از این دارو استفاده می کنند می توانند عوارض جانبی جدی ای را تجربه کنند. نظارت دقیق پزشک بر روی شما می تواند خطر را برای شما کاهش دهد. در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی به پزشک خود اطلاع دهید.
- داشتن علائمی از مشکلات در کلیه یا مثانه (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار صورتی یا خون آلود)
- زخم در دهان
- درد مفاصل
- قطع شدن دوره های قاعدگی
- زخم های موجودی که به کندی بهبود می یابند
- مدفوع سیاه یا همراه با خون
- درد شدید معده یا شکم
- زردی چشم یا پوست
- ادرار تیره رنگ
- تغییرات ذهنی یا خلقی
- ضعف یا اسپاسم عضلانی
نکته: این دارو به ندرت اثرات بسیار جدی تری را بر روی قلب، به ویژه زمانی که در دوزهای بالا یا همراه با پرتودرمانی یا برخی داروهای شیمی درمانی دیگر (مانند دوکسوروبیسین) استفاده شود، می گذارد.
حتما بخوانید: علت ادرار تیره رنگ چیست
عوارض جانبی جدی تر سیکلوفسفامید: خطر ابتلا به نوع دیگری از سرطان
درست است که از سیکلوفسفامید برای درمان سرطان استفاده می شود، ولی خوب در برخی از بیماران می تواند خطر ابتلا به نوع دیگری از سرطان راهم نیز گاهی اوقات ماه ها تا سال ها پس از درمان افزایش دهد. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید. مهم است که در طول درمان توسط پزشک خود تحت نظر باشید. همچنین پس از پایان درمان باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی جدی تر سیکلوفسفامید: واکنش آلرژیک
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، اگر که متوجه علائم یک واکنش آلرژیک جدی در خود شدید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
- بثورات پوستی
- خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل در تنفس
نکته: این لیست، لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نمی باشد. اگر متوجه اثرات و عوارض دیگری که در بالا ذکر نشده است شدید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
در صورت بروز هر یک از موارد زیر فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید
- درد در قفسه سینه
- درد در فک یا بازوی چپ
- مشکل در تنفس
- ضربان قلب نامنظم
- داشتن علائمی از نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا، خستگی های غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی و یا ناگهانی)
- خستگی غیرعادی
- رنگ پریدگی پوست
- داشتن علائمی از عفونت (مانند گلودرد که از بین نمی‌رود، تب، لرز)
- کبودی یا خونریزی آسان
- رشد غیرمعمول یا توده
- غدد متورم
- کاهش وزن غیرقابل توضیح و یا ناگهانی
- تعریق شبانه
- درد در لگن
- تکرر ادرار یا ادرار دردناک
نکته: این دارو عملکرد مغز استخوان، یعنی همان اثری که می تواند منجر به کاهش تعداد گلبول های خونی مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها شود، را کاهش می دهد. این اثر می تواند در شما باعث کم خونی شود، توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد و یا باعث کبودی یا خونریزی بسیار آسان شود.
موارد پیشگیری قبل از مصرف سیکلوفسفامید
- قبل از مصرف سیکلوفسفامید یا سایر داروهای شیمی درمانی ای (مانند بوسولفان، کلرامبوسیل) که به آن ها حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این دارو ها می توانند حاوی مواد غیر فعالی که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر در شما می شوند، باشند. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
- برای کاهش احتمال بریدگی، کبودی و یا جراحت، احتیاطات لازم را برای اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر رعایت کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی خودداری کنید.
- قبل از انجام عمل جراحی، در مورد تمام دارو هایی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
حتما بخوانید: بوسولفان چیست
سابقه پزشکی
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود به خصوص در صورت داشتن مشکلات زیر بگویید.
- کاهش عملکرد مغز استخوان (مانند کم خونی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی)
- بیماری کبدی
- بیماری کلیوی
- مشکل در ادرار کردن (به عنوان مثال، به دلیل داشتن انسداد)
- برداشته شدن غدد فوق کلیوی توسط عمل جراحی
سیکلوفسفامید و عفونت
سیکلوفسفامید می تواند احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش دهد و یا حتی عفونت های فعلی را بدتر کند. از تماس با افرادی که دارای عفونت هایی (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) که می توانند به دیگران هم نیز سرایت کنند، خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید و یا می خواهید اطلاعات بیشتری را کسب کنید با پزشک خود مشورت کنید.
سیکلوفسفامید و واکسیناسیون
قبل از انجام هر گونه ایمن سازی یا همان واکسیناسیون به متخصص مراقبت های بهداشتی خود بگویید که از قرص سیکلوفسفامید استفاده می کنید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن زنده را دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
عوارض سیکلوفسفامید در بارداری
سیکلوفسفامید می تواند شانس بچه دار شدن را در مردان و زنان کاهش دهد. عقیمی معمولاً با این دارو امری موقتی می باشد ولی خوب در برخی موارد می تواند دائمی هم شود. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید. کودکان می توانند نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه ناباروری احتمالی در مراحل بعدی زندگیشان، حساس تر باشند.
این دارو می تواند از طریق پوست و ریه ها جذب بدن شود و به جنین آسیب برساند، پس از این رو زنان باردار یا کسانی که می خواهند باردار شوند، نباید از این دارو استفاده کنند یا گرد و غبار موجود در قرص ها یا کپسول ها را استنشاق کنند. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
در هنگام استفاده از سیکلوفسفامید نباید باردار شوید. سیکلوفسفامید می تواند به جنین آسیب برساند. قبل از شروع این دارو، پزشک باید آزمایش بارداری را برای شما تجویز کند. زنان باید در هنگام استفاده از این دارو و تا یک سال پس از قطع درمان در مورد اشکال مختلف کنترل بارداری آگاهی داشته باشند.
مردانی که همسرشان در سنین باروری می باشد باید در حین استفاده از این دارو و تا 4 ماه پس از قطع درمان در مورد اشکال مختلف کنترل بارداری آگاهی داشته باشند. اگر شما یا همسرتان باردار شدید، فوراً در مورد خطرات و مزایای این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
سیکلوفسفامید و شیردهی
این دارو وارد شیر مادر می شود و می تواند به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. در حین مصرف این دارو و تا یک هفته پس از قطع درمان، شیردهی به نوزاد توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی سیکلوفسفامید
تداخلات دارویی می تواند نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مقاله شامل تمام تداخلات دارویی ممکن نمی باشد. فهرستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای یا غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع، قطع یا تغییر ندهید.
تداخلات دارویی با سیکلوفسفامید
- آلوپورینول، کلرامفنیکل، کلروکین، دیگوکسین، فنوباربیتال، فنوتیازین ها، پریمیدون، زردچوبه (کورکومین)، وکلوسپورین
مصرف بیش از حد (اوردوز)
اگر که فردی بیش از حد از سیکلوفسفامید مصرف کرده باشد و علائم جدی ای مانند غش کردن یا مشکل در تنفس را از خود نشان داد، هرچه سریع تر با 115 تماس بگیرید. به غیر از این کار، شما می توانید بلافاصله با مرکز کنترل سموم هم نیز تماس بگیرید.
تذکر: این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید. آزمایشات آزمایشگاهی و یا یا پزشکی (مانند شمارش کامل خون، آزمایش ادرار) باید برای نظارت بر پیشرفت شما یا بررسی عوارض جانبی انجام شوند. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
دوز فراموش شده
شما باید هر دوز از این دارو را طبق برنامه و دستور پزشک مصرف کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، فوراً از پزشک یا داروساز خود بخواهید تا یک برنامه دوز جدید را برای شما تعیین کند. برای جبران دوز از دست رفته دوز خود را دوبرابر نکنید.
نگهداری
این دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. آن را در حمام نگهداری نکنید. محلول خوراکی را در یخچال بگذارید. تمام داروها را به دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
نحوه دور ریختن دارو
داروها را در داخل توالت نریزید و بر روی آن سیفون نکشید، مگر اینکه دستور روی دارو این عمل را ذکر کرده باشد. این دارو را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شد و یا دیگر مورد نیاز برای شما نبود، به درستی به دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.