تپش قلب در دوران بارداری در بسیاری از افراد امری طبیعی است. با این وجود، عوامل دیگری مانند وجود یک وضعیت پزشکی نیز می تواند باعث بالا رفتن ضربان قلب در دوران بارداری شود. به همین دلیل است که باید عوامل ایجاد این وضعیت در دوران بارداری را شناسایی نمود. این مقاله را برای درک ضربان سریع قلب در دوران بارداری و روش های تسکین این وضعیت مطالعه نمایید.
آیا داشتن ضربان قلب بالا در دوران بارداری امری طبیعی است؟
افزایش ضربان تا حد 100 بار تپش در دقیقه و یا بیشتر برای بسیاری از افراد می تواند امری عادی باشد. در دوران بارداری، ضربان قلب ممکن است به میزان 25% افزایش یابد که این مساله می تواند به عنوان ضربان قلب سریع در نظر گرفته شده و باعث تپش قلب دوره ای در طول بارداری شود. این وضعیت به عنوان تاکی کاردی شناخته شده و ممکن است در دوران بارداری وقوع معمول یا غیر معمول داشته باشد. به دلیل ضربان قلب سریع، ممکن است احساس کنید قلب شما در حال تپیدن و لرزیدن می باشد. بدن شما در حال تغذیه وجود دیگری در داخل خود می باشد و بنابراین نیازمند اکسیژن و مواد مغذی بیشتری می باشد و قلب نیز بایستی بیشتر کار کند تا خون بیشتری را به این موجود زنده برساند.
عوامل بالا رفتن ضربان قلب در دوران بارداری
علاوه بر عوامل فیزیولوژیک، چندین جنبه محتمل دیگر نیز می توانند باعث بروز ضربان قلب بالا شوند. بعضی از آن عبارتند از:
- تغییر در قلب و جریان خون: رحم نیازمند خون بیشتر برای تامین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز جنین می باشد. در نتیجه، قلب حدود 30 تا 50 درصد خون بیشتری را نسبت به حالت عادی پمپ می کند. به همین دلیل ضربان قلب عادی که بین 60 تا 80 بار در دقیقه می باشد، حدود 10 تا 20 بار در دقیقه در دوران بارداری افزایش یافته و در سه ماهه سوم بارداری تقریباً به حداکثر مقدار خود می رسد.
- اضطراب: نگرانی درباره نوزاد، ایمنی زایمان و مسئولیت کلی در قبال یک زندگی دیگر امری طبیعی است. اضطراب ممکن است باعث افزایش میزان ضربان قلب شود.
- تغییرات در اندازه رحم: رحم از لحاظ اندازه بزرگتر می شود تا بتواند جنین در حال رشد را در خود جای دهد و این یعنی که نیازمند تامین خون بیشتری می باشد. در نتیجه قلب بایستی بیشتر از حالت عادی بتپد تا بتواند خون اضافی مورد نیاز رحم را تامین کند.
- تغییرات در پستان ها: غده های شیری در دوران بارداری شروع به فعالیت کرده و بدن را برای شیردهی آماده می کنند. با بزرگتر شدن سینه ها و افزایش بافت آنها، جریان خون در این ناحیه از بدن نیز افزایش یافته و باعث می شود قلب خون بیشتری را پمپ نماید.
- وضعیت های پزشکی: نارسایی های تیروئید، کم خونی، پره اکلامپسی (فشار خون بالا در دوران بارداری) و مشکلات قلبی مانند بیماری عروق کرونری و فشار خون ریوی می توانند باعث شوند که ضربان قلب در دوران بارداری افزایش یابد.
- سایر تاثیرات بارداری: افزایش وزن، تغییرات هورمونی و عوارض جانبی داروهای بارداری می توانند فشار بیشتری را بر سیستم گردش خون وارد آورده و باعث افزایش ضربان قلب شوند.
- عوامل مربوط به سبک زندگی: سیگار کشیدن، سوء مصرف الکل، ورزش و مصرف بیش از حد کافئین نیز می توانند ضربان قلب را افزایش دهند.
علائم ضربان قلب بالا در زنان باردار
ضربان قلب بالا در دوران بارداری همراه با علائم بسیار دیگری مانند موارد زیر می باشد:
اگر به دفعات دچار این علائم شدید، به پزشک مراجعه نمایید. پزشک به طور کامل شما را معاینه خواهد کرد تا مطمئن شود آیا این موارد جزء تغییرات عادی مرتبط با بارداری می باشند یا خیر.
ضربان قلب در دوران بارداری تا چه حد سریع می باشد؟
عملکرد قلب در سه ماهه های مختلف بارداری متفاوت بوده و این مساله نیز بر ضربان قلب تاثیر می گذارد. ضربان قلب از هفته هفتم شروع به افزایش یافتن کرده و در سه ماهه سوم بارداری با 10 الی 20% افزایش به حداکثر میزان خود می رسد. حجم ضربه (میزان خون پمپ شده از قلب) به میزان 10% در نیمه اول بارداری افزایش یافته و در حدود هفته 20 به اوج خود می رسد و تا زمان زایمان در این سطح باقی می ماند.
آیا ضربان قلب سریع در دوران بارداری مضر می باشد؟
در بیشتر مواقع، بالا رفتن میزان ضربان قلب نشانه ای از سلامت بارداری می باشد. این نشان می دهد که بدن بدرستی برای تامین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای جنین در حال رشد، تلاش می کند. تا زمانی که سایر علائم مضر با افزایش ضربان قلب همراه نشوند، این مساله نگران کننده نمی باشد.
چگونه با ضربان قلب سریع در دوران بارداری کنار بیایید؟
هر چند افزایش ضربان قلب یک فرآیند فیزیولوژیک عادی می باشد، بایستی تغییراتی در سبک زندگی تان ایجاد نمایید تا بتوانند سلامت خود و فرزندتان را حفظ کنید.
- سعی کنید آرام باشید و با مصرف منظم چای بابونه یا آروماتراپی بر استرس غلبه نمایید.
- به اندازه کافی از خواب شبانه استفاده کرده و هر چیزی را که مزاحم خواب راحت شما می شود، حذف کنید.
- تکنیک های تن آرامی مانند یوگا، نفس عمیق و مدیتیشن را تمرین کنید.
- به اندازه کافی آب بنوشید تا دچار کم آبی نشوید.
درمان دارویی برای ضربان قلب سریع
داروها همواره بهترین خط درمان برای بالا رفتن ضربان قلب نبوده و تنها در مواقع ضروری و تحت نظر پزشک استفاده می شود. داروهای ضد آریتمی یا بتا یا مهارکننده های کانال کلسیمی معمولاً برای تاکی کاردی (ضربان قلب بالاتر از حد عادی) استفاده می شوند.
سوالات متداول درباره تپش قلب در بارداری
1. در دوران بارداری میزان ضربان قلب تا چه حد می تواند افزایش یابد؟
بر اساس نظر کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG)، میزان ضربان قلب یک زن باردار نبایستی از 140 بار در دقیقه بیشتر شود (که معمولاً در زمان انجام ورزش های سخت و سنگین روی می دهد).
2. آیا ضربان قلب سریع می تواند نشان دهنده جنسیت جنین باشد؟
هیچ تحقیقی ادعا نکرده است که میزان ضربان قلب مادر یا نوزاد در دوران بارداری نشان دهنده جنسیت جنین می باشد. این تنها یک باور سنتی است که ضربان قلب بالای 140 بار در دقیقه ممکن است نشان دهنده جنسیت دختر و کمتر از این میزان نشان دهنده جنسیت پسر باشد.
3. آیا افزایش ضربان قلب مادر می تواند بر جنین تاثیر گذارد؟
افزایش ضربان قلب یک تغییر سالم در دوران بارداری محسوب شده و به نظر نمی رسد بر جنین تاثیری داشته باشد.
نتیجه گیری
ضربان قلب سریع (تپش قلب) در دوران بارداری بخشی از تغییرات طبیعی بدن می باشد. این وضعیت بی خطر بوده اما به این معنی نیست که بایستی نسبت به علائم مربوط به آن کاملاً بی توجه بود. درباره هر گونه علامت غیر عادی که در خود مشاهده می کنید، با پزشک تان مشورت نمایید تا عامل اصلی آن مشخص شود. به اندازه کافی استراحت کرده و تا حد امکان از عوامل استرس زا دوری کنید.