مسمومیت غذایی، بیماری است که در اثر مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که حاوی باکتری های مضر، ویروس ها و انگل ها هستند، رخ می دهد. این بیماری بسیار شایع است و تقریبا سالانه 9.4 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد. اگرچه بسیاری از غذاها حاوی ارگانیسم های مضر هستند، اما معمولا هنگام پخت و پز از بین می روند. با این وجود، اگر بهداشت و روش های مناسب نگهداری غذایی مانند شستن دست ها و نگه داشتن گوشت خام در پایین یخچال را تمرین نکنید، حتی غذاهای پخته شده نیز می توانند آلوده شده و باعث بیماری تان شود.
خوردن غذاهایی که حاوی سموم هستند، می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. این سموم می توانند به طور طبیعی در مواد غذایی مانند برخی از گونه های قارچ وجود داشته باشند یا توسط غذاهای فاسد حاوی باکتری ها تولید شوند. از آنجایی که ارگانیسم های بسیاری وجود دارند که می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند، علائم و شدت آن می تواند متفاوت باشد. علاوه بر این، زمان شروع مسمومیت غذایی تا شروع علائم می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد، که تشخیص غذایی که باعث مسمومیت شده را دشوار می کند.
برخی از غذاها نسبت به سایرین دارای خطر مسمومیت غذایی بیشتری هستند. این موارد شامل گوشت ها و مرغ پخته نشده، تخم مرغ ها، محصولات لبنی پاستوریزه نشده، صدف و میوه ها و سبزیجات شسته نشده هستند. در این مقاله، 10 علامت مسمومیت غذایی ارائه شده است و توضیح داده شده است که اگر تصور می کنید که به مسمومیت غذایی دچار شده اید، چه کاری باید انجام دهید.
10 نشانه و علامت شایع مسمومیت غذایی
1. درد و گرفتگی عضلات شکمی
درد شکمی که در قسمت بالاتنه، یا در ناحیه زیر دنده ها و بالای لگن احساس می شود. در صورت مسمومیت غذایی، ارگانیسم های مضر می توانند مواد سمی تولید کنند که باعث تحریک دیواره روده و معده می شود. این مساله می تواند به التهاب دردناک در معده منجر شود، که باعث درد شکمی می شود. افراد مبتلا به مسمومیت غذایی همچنین ممکن است گرفتگی عضلات را تجربه کنند، زیرا ماهیچه های شکمی منقبض می شوند تا دفع طبیعی مدفوع را سرعت بخشیده تا بدن را هر چه سریع تر از شر ارگانیسم های مضر خلاص کنند. با این وجود، درد و گرفتگی شکم شایع است و به دلایل زیادی ممکن است رخ دهد. به همین دلیل، این علائم به تنهایی ممکن است نشان دهنده مسمومیت غذایی نباشد. علاوه بر این، تمام موارد مسمومیت غذایی منجر به درد یا گرفتگی عضلات شکم نمی شود.
2. اسهال، از علائم مسمومیت غذایی
اسهال با مدفوع آبکی و شل شناخته می شود و به صورت سه یا بیش از سه بار دفع مدفوع در طول 24 ساعت شبانه روز تعریف می شود. این یک علامت شایع مسمومیت با مواد غذایی است. این مساله به دلیل التهاب ایجاد می شود که روده را در جذب مجدد آب و مایعات دیگری که در هنگام هضم ترشح می شوند، کمتر موثر می کند. اسهال ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد، مانند احساس نیاز فوری برای رفتن به توالت، نفخ یا گرفتگی عضلات شکم.
از آنجایی که وقتی به اسهال دچار هستید، مایعات بیشتری از حد معمول از دست می دهید، در معرض خطر کم آبی بدن قرار دارید. بنابراین، مهم است که به خوردن آب ادامه دهید تا بدن خود را پرآب نگه دارید. علاوه بر آب، مصرف غذاهای مایع مانند آبگوشت و سوپ نیز می تواند به مبارزه با کم آبی بدن کمک کند و اگر نتوانید غذاهای جامد را تحمل کنید، کمی انرژی به شما می بخشد. برای بررسی کمبود آب بدن، رنگ ادرار خود را نظارت کنید که باید رنگ زرد روشن یا شفاف داشته باشد. اگر رنگ ادرار شما تیره تر از این رنگ است، ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن باشد.
3. سردرد، از نشانه های شایع مسمومیت غذایی
سردرد شدیدا شایع است. افراد می توانند به دلایل مختلف از جمله استرس، نوشیدن زیاد الکل، کم آبی و خستگی، سردرد را تجربه کنند. از آنجایی که مسمومیت غذایی ممکن است باعث خستگی و کم آبی بدن شود، می تواند منجر به سردرد نیز شود. اگرچه علت دقیق آن کاملا مشخص نشده است، اما گفته می شود که کم آبی مستقیما بر روی مغز تاثیر می گذارد، منجر به از دست دادن مایعات و کاهش موقت مایعات می شود. در صورت بروز اسهال و استفراغ، که هر دو خطر کمبود آب بدن را افزایش می دهند، می توانید به طور خاص در معرض سردرد قرار بگیرید.
4. استفراغ
برای کسانی که مسمومیت غذایی دارند، استفراغ کردن طبیعی است. این اتفاق وقتی می افتد که عضلات شکمی و دیافراگم به شدت منقبض شده و شما را مجبور می کند تا به طور بی اختیار محتوای معده خود را جمع آوری کرده و آنها را از طریق دهان خود خارج کنید. این یک مکانیسم محافظ است که بدن سعی می کند از شر ارگانیسم های خطرناک یا سموم که به عنوان ماده مضر تشخیص داده می شود، خلاص شود. در حقیقت، مسمومیت غذایی اغلب منجر به یک دوره اولیه استفراغ به زور و به صورت پرتاب شونده می شود. برای برخی از افراد می تواند فروکش کند، در حالی که افراد دیگر به طور متناوب استفراغ می کنند. اگر به طور مداوم استفراغ می کنید و نمی توانید مایعات را در بدن خود نگه دارید، باید از پزشک یا داروساز برای جلوگیری از کم آبی بدن کمک بگیرید.
5. به طور کلی احساس بیماری می کنید
کسانی که مسمومیت غذایی دارند، اغلب بی اشتهایی و سایر علائم شایع بیماری مانند خستگی را تجربه می کنند. وقتی سیستم ایمنی بدن تان در مبارزه با عفونتی که به بدن حمله کرده، واکنش نشان می دهد، این مساله اتفاق می افتد. به عنوان بخشی از این واکنش، بدنتان پیام رسان های شیمیایی به نام سیتوکین ها را آزاد می کند. سیتوکین ها نقش های مختلفی دارند، اما یکی از مهم ترین آنها تنظیم سیستم ایمنی بدن در واکنش به عفونت است. آنها این کار را با گفتن به سلول های ایمنی بدن که به کجا بروند و چگونه رفتار کنند، انجام می دهند. علاوه بر این، سیتوکین ها به بدن در مبارزه با عفونت هایی مانند مسمومیت غذایی کمک می کنند، سیتوکین ها سیگنال هایی را به مغز می فرستند و باعث بسیاری از علائمی که عموما همراه با بیماری رخ می دهند، از جمله بی اشتهایی، خستگی و تیر کشیدگی و درد، می شوند.
این مجموعه از علائم می تواند منجر به آنچه شود که با نام «رفتار بیماری» می شناسیم، زیرا از تعاملات اجتماعی خارج شده، استراحت کرده و غذا خوردن را متوقف می کنید. رفتار بیماری نشانه ای از این است که بدن توجه خود را از سایر فرآیندهای بدن مانند هضم به منظور اولویت بندی مبارزه با عفونت منحرف می کند.
6. تب
اگر دمای بدن تان بالاتر از حد طبیعی باشد، که محدوده ای بین 97.6 تا 99.6 درجه فارنهایت یا 36 تا 37 درجه سانتی گراد است، شما تب دارید. تب در بسیاری از بیماری ها شایع است و بخشی از دفاع طبیعی بدن شما در برابر عفونت است. ترکیباتی که باعث ایجاد تب می شوند، «پیروژن» نام دارند که باعث افزایش دما می شوند. آنها یا توسط سیستم ایمنی بدن یا عفونت باکتریایی که وارد بدن تان شده، آزاد می شوند. پیروژن ها با ارسال پیام هایی به مغز برای فریبش که دمای بدن سردتر از چیزی است که به نظر می رسد، باعث بروز تب می شوند. این مساله باعث می شود تا بدنتان گرمای بیشتری تولید کرده و گرمای کمتری را از دست بدهد که منجر به افزایش دمای بدن می شود. این افزایش دما باعث افزایش فعالیت گلبول های سفید خون می شود، و این مساله به شما در مبارزه با عفونت کمک می کند.
7. لرز
لرز زمانی اتفاق می افتد که بدن از سرما شروع به لرزیدن کرده تا دمای بدن را بالا ببرد. این لرزیدن در اثر سرما می تواند در نتیجه انقباض و شل شدگی سریع عضلات رخ دهد، که گرما تولید می کند. این موارد غالبا با تب همراه است، زیرا پیروژن شما را فریب می دهد که بدن دچا سرما شده است و نیاز به گرم کردن دارد. تب ممکن است در بسیاری از بیماری ها از جمله مسمومیت غذایی رخ دهد، که لرز را یکی از شایع ترین علائم می کند.
8. ضعف و خستگی
ضعف و خستگی از علائم دیگر مسمومیت غذایی است. این علائم به دلیل آزاد شدن پیام رسانهای شیمیایی به نام سیتوکین ها رخ می دهد. علاوه بر این، کمتر غذا خوردن در اثر بی اشتهایی، ممکن است باعث احساس خستگی تان شود. هم ضعف و هم خستگی از علائم رفتار بیماری است که به بدن کمک می کند تا استراحت کرده و بهتر شدن را در اولویت قرار دهد. در حقیقت، این موارد می تواند نشانه ای از بسیاری از بیماری های دیگر باشد. بنابراین، اگر احساس ضعف یا خستگی می کنید، بهترین کاری که می توانید انجام دهید، گوش دادن به بدن و استراحت کردن است.
9. حالت تهوع
حالت تهوع یک احساس ناخوشایند است به طوری که احساس می کنید که می خواهید استفراغ کنید، چه استفراغ کرده و چه این کار را انجام ندهید. اگرچه طبیعی است که در هنگام مسمومیت با مواد غذایی احساس تهوع داشته باشید، اما حالت تهوع می تواند به دلایل مختلف دیگری نیز رخ دهد که شامل میگرن، بیماری حرکت یا بیش از حد غذا خوردن است.
حالت تهوع مربوط به مسمومیت غذایی معمولاً بین یک تا هشت ساعت بعد از غذا ایجاد می شود. این حالت به عنوان یک سیگنال هشدار دهنده عمل می کند تا بدنتان مطلع شود که چیزی به طور بالقوه مضر مصرف کرده است. این حالت ممکن است با کندی حرکت روده تشدید شود، که زمانی اتفاق می افتد که بدن سعی کند سم را در معده محصور کند.
10. درد عضلانی
عضلات می توانند هنگام عفونت از جمله مسمومیت غذایی دچار درد شوند. این امر بدان دلیل است که سیستم ایمنی بدن فعال شده و باعث التهاب می شود. در طی این فرآیند، بدن هیستامین را که نوعی ماده شیمیایی است، آزاد می کند که به گسترش عروق خونی کمک کرده تا گلبول های سفید خون بیشتری برای مبارزه با عفونت فراهم کند. هیستامین به افزایش جریان خون به نواحی آلوده بدن کمک می کند. هیستامین همراه با سایر مواد درگیر در واکنش ایمنی بدن، مانند سیتوکین ها، می تواند به قسمت های دیگری از بدن رسیدگی کرده و گیرنده های درد را تحریک کند. این مساله می تواند قسمت های خاصی از بدن را نسبت به درد حساس تر کند و منجر به دردهای کسل کننده ای شود که غالباً با بیمار بودن مرتبط است.
راه جلوگیری از مسمومیت غذایی
برای جلوگیری از مسمومیت غذایی، بهداشت شخصی و بهداشت مواد غذایی را رعایت کنید. این مساله شامل اطمینان از تمیز بودن آشپزخانه، شستن مرتب دست ها، و ذخیره و آماده کردن و پختن غذاها به روش توصیه شده می شود.
نتیجه گیری
بیشتر موارد مسمومیت با مواد غذایی جدی نیستند و به خودی خود در طی چند روز برطرف می شوند. اگر متوجه شدید که برخی از علائم فوق را دارید و گمان می کنید که به مسمومیت غذایی دچار شده اید، سعی کنید استراحت کرده به بدن آبرسانی کنید. جستجوی کمک از داروساز نیز ممکن است مفید باشد، زیرا می توانند دارو را برای کاهش علائم پیشنهاد کنند. با این وجود، برخی از موارد مسمومیت غذایی می تواند جدی باشد. اگر نگران هستید، از پزشک بخواهید که شما را معاینه کند.
منبع: healthline