آهن و منیزیم دو ماده معدنی حیاتی برای سلامت انسان هستند که هر یک در فرایندهای متعددی در بدن نقش دارند. در حالی که آهن بیشتر به خاطر پیشگیری از کم‌خونی شناخته می‌شود، منیزیم نیز در عملکرد قلب، عضلات و سیستم عصبی اهمیت بالایی دارد. مصرف این دو ماده به‌صورت هم زمان می‌تواند فواید زیادی داشته باشد، اما ممکن است با برخی تداخلات و عوارض نیز همراه باشد. در این مقاله از سلام دنیا، به بررسی دقیق فواید آهن و منیزیم، عوارض و نکات مصرف آهن و منیزیم می‌پردازیم.
فواید قرص آهن
آهن ماده معدنی مهمی برای بسیاری از فرایندهای بدن است، اما نقش آن در پیشگیری از کم‌خونی به‌ویژه مهم است. اگر بدن شما آهن کافی نداشته باشد، ممکن است نتواند هموگلوبین تولید کند؛ پروتئینی که برای سلول‌های قرمز خون سالم ضروری است. این وضعیت می‌تواند منجر به کم‌خونی ناشی از فقر آهن شود. اگر خون از دست بدهید یا آهن کافی از رژیم غذایی خود دریافت نکنید – یا هر دو – ممکن است دچار کم‌خونی شوید. اگر به دلیل کمبود آهن دچار کم‌خونی شده‌اید، مصرف آهن اضافی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی می‌تواند با آزمایش خون، سطح آهن شما را بررسی کرده و دوز مورد نیاز و مدت زمان مصرف را تعیین کند. آهن بیشتر به دلیل نقش آن در پیشگیری از کم‌خونی شناخته شده است. با این حال، نقش‌های دیگری نیز دارد. به‌عنوان مثال، آهن در رشد جسمی، توسعه مغز، سنتز برخی هورمون‌ها و تقویت سیستم ایمنی نقش دارد. مشکلات مربوط به این حوزه‌ها معمولاً تا زمانی که کمبود شدید آهن رخ ندهد، واضح نیستند. کودکان به‌ویژه در برابر این مشکلات ناشی از کمبود شدید آهن آسیب‌پذیرتر هستند.
حتما بخوانید: مکمل منیزیم چیست
فواید قرص منیزیم
منیزیم ماده معدنی چندکاره‌ای است که در سنتز DNA و پروتئین و همچنین در تنظیم کلسیم نقش دارد. منیزیم به‌ویژه در عملکرد عضلات، سیستم قلبی-عروقی و سیستم عصبی نقش مهمی دارد. اگر کمبود منیزیم شدید باشد، ممکن است مشکلاتی مانند افسردگی، خستگی، ضعف عضلانی و حتی تشنج یا آریتمی قلبی ایجاد شود. دریافت کافی منیزیم می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند. در حالی‌که کمبود شدید منیزیم شایع نیست، کمبودهای خفیف‌تر رایج هستند.
پژوهشگران بررسی کرده‌اند که آیا این کمبودهای خفیف ممکن است به بروز مشکلات پزشکی مختلفی منجر شود و در مقابل، حفظ سطح مناسب منیزیم می‌تواند از این عوارض جلوگیری کند یا خیر. برای مثال، برخی شواهد نشان داده‌اند که دریافت کافی منیزیم ممکن است به کاهش فشار خون بالا کمک کند. همچنین، مطالعاتی نقش احتمالی منیزیم در کاهش خطر دیابت و پوکی استخوان را بررسی کرده‌اند. از دیگر زمینه‌هایی که در آن‌ها تأثیرات مثبت احتمالی منیزیم بررسی شده، می‌توان به میگرن، بی‌خوابی، آسم و صرع اشاره کرد، گرچه نتایج تا اینجا قطعی نبوده‌اند.
عوارض جانبی مکمل‌های آهن و منیزیم
هم آهن و هم منیزیم می‌توانند باعث ناراحتی گوارشی شوند. عوارض جانبی رایج آهن شامل یبوست، تهوع، و درد شکمی است. منیزیم می‌تواند اثر ملین داشته باشد، به‌ویژه اگر به شکل اکسید منیزیم یا هیدروکسید منیزیم مصرف شود. همچنین ممکن است باعث اسهال شود. اگر مصرف مکمل‌های آهن یا منیزیم باعث عوارض گوارشی شود، می‌توانید آن‌ها را با غذا مصرف کنید تا احتمال این عوارض کاهش یابد. همچنین ممکن است بتوانید نوع مکمل را تغییر دهید؛ برخی افراد مکمل‌های ملایم‌تری را راحت‌تر تحمل می‌کنند. اگر مکمل آهن یا منیزیم باعث ناراحتی شدید یا مداوم می‌شود، با یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی مشورت کنید. همچنین اگر مکمل‌ها را بدون توصیه پزشکی مصرف می‌کنید، حتماً از دوزهای توصیه‌شده پیروی کنید.
مصرف همزمان منیزیم و آهن چه تأثیری دارد؟
1. مصرف همزمان منیزیم و آهن ممکن است سوخت‌وساز را بهبود ببخشد
آهن یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از فرایندهای بدن نقش دارد. آهن در هموگلوبین یافت می‌شود که به انتقال اکسیژن در سراسر بدن کمک می‌کند. دیگر فواید آهن شامل موارد زیر است:
- پشتیبانی از رشد و نمو
- پشتیبانی از سوخت‌وساز عضلانی و بافت سالم
- تقویت سیستم ایمنی
- تولید هورمون‌ها
حتما بخوانید: آیا مکمل ها و قرص آهن باعث افزایش فشار خون می شود؟
2. مصرف همزمان منیزیم و آهن ممکن است فشار خون را تنظیم کند
منیزیم ماده معدنی ضروری دیگری است که در بیش از 300 واکنش بیوشیمیایی بدن نقش دارد. منیزیم به تنظیم فشار خون و قند خون کمک می‌کند، به حفظ استحکام استخوان‌ها، انقباض عضلات و ضربان قلب منظم کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که منیزیم ممکن است در درمان میگرن، اضطراب و افسردگی و بی‌خوابی مؤثر باشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند کمک کند که میزان کافی منیزیم دریافت کنید. افراد مبتلا به دیابت و بیماری سلیاک بیشتر در معرض کمبود منیزیم هستند.
3. مصرف همزمان منیزیم و آهن ممکن است خطر کم‌خونی را کاهش دهد
مانند بسیاری از مواد مغذی دیگر، منیزیم و آهن در بدن به‌طور هم‌افزا عمل می‌کنند و هر دو می‌توانند بر کم‌خونی تأثیرگذار باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که منیزیم غذایی بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر کم‌خونی هستند. افرادی که دچار کمبود منیزیم هستند، بیشتر دچار کم‌خونی می‌شوند. مصرف همزمان آهن و منیزیم ممکن است به بهبود و پیشگیری از کم‌خونی کمک کند.
4. مصرف همزمان منیزیم و آهن ممکن است باعث ناراحتی معده شود
مکمل‌های آهن به ایجاد عوارض جانبی گوارشی مانند تهوع، یبوست و اسهال معروف‌اند. منیزیم نیز می‌تواند باعث ناراحتی معده شود. برخی از انواع منیزیم برای درمان یبوست استفاده می‌شوند که می‌تواند منجر به اسهال شود. مصرف همزمان آهن و منیزیم ممکن است این عوارض را تشدید کند. آهن زمانی بهتر جذب می‌شود که با معده خالی مصرف شود. بهتر است یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف شود. اگر ناراحتی معده ایجاد شد، می‌توان آن را همراه غذا مصرف کرد، اما نه همراه لبنیات؛ چون کلسیم موجود در لبنیات جذب آهن را کاهش می‌دهد. اشکال کلاته‌شده‌ی منیزیم برای معده ملایم‌تر بوده و جذب بهتری دارند. منیزیم باید همراه وعده غذایی مصرف شود. مصرف منیزیم با معده خالی احتمال تهوع و اسهال را افزایش می‌دهد.
5. مصرف همزمان منیزیم و آهن ممکن است اثربخشی را کاهش دهد
برخی انواع منیزیم ممکن است میزان جذب آهن توسط بدن را کاهش دهند. فاصله انداختن میان زمان مصرف آهن و منیزیم می‌تواند این اثر را کاهش دهد. اگر نتوان آن‌ها را جدا مصرف کرد، باید در انتخاب نوع منیزیم دقت کرد. در یک گزارش موردی، زنی با وجود مصرف مکمل آهن، دچار کم‌خونی فقر آهن شد. او به‌طور همزمان ملین‌های منیزیمی زیادی مصرف می‌کرد. پس از قطع مصرف ملین‌های منیزیمی، کم‌خونی او بهبود یافت. تصور می‌شود منیزیم اکسید جذب آهن را مهار کرده بود.
حتما بخوانید: موارد مصرف و عوارض قرص فیفول
چه زمانی باید منیزیم و آهن را با هم مصرف کرد؟
اگر دچار کم‌خونی، کمبود مواد معدنی یا بیماری‌های خاص باشید، پزشک ممکن است مصرف همزمان مکمل‌های آهن و منیزیم را توصیه کند. مولتی‌ویتامین‌ها ممکن است هر دو ماده را داشته باشند و برای مصرف همزمان طراحی شده‌اند. اگر کافی نباشد، پزشک ممکن است دو مکمل جداگانه تجویز کند. برخی از انواع منیزیم می‌توانند pH روده را کاهش داده و جذب آهن را مختل کنند. اگر در حال مصرف آهن هستید، باید از نوع منیزیمی استفاده کنید که زیست‌فراهمی بالاتری داشته باشد (یعنی بدن بتواند بهتر از آن استفاده کند). بهتر است از منیزیم اکسید برای مکمل اجتناب شود. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما دوز دو برابر یا اضافه مصرف نکنید.
چه زمانی نباید منیزیم و آهن را با هم مصرف کرد؟
اگر معده حساسی دارید، بهتر است زمان مصرف آهن و منیزیم را از هم جدا کنید. هر دو می‌توانند باعث ناراحتی معده شوند و احتمال اینکه داروهایی را ادامه دهید که عوارض جانبی شدید ندارند بیشتر است. مصرف همزمان آهن و منیزیم ممکن است باعث رقابت در جذب شده و اثرات آن‌ها کاهش یابد. اگر دوزهای بالای آهن یا منیزیم مصرف می‌کنید یا در حال درمان کمبود هستید، بهتر است این دو را حداقل دو ساعت از هم فاصله دهید. همچنین، اگر منیزیم را به‌عنوان ملین یا ضد اسید معده مصرف می‌کنید، نباید آن را با آهن همزمان مصرف کنید. فاصله‌گذاری در مصرف، باعث می‌شود که هر دو دارو به‌خوبی جذب شده و اثرگذاری مطلوبی داشته باشند.
تفاوت در جذب منیزیم و آهن
آهن به‌صورت نمک فروس یا فریک موجود است. نمک‌های فروس، از جمله فروس گلوکونات، گلیسینات و سولفات، بهتر از نمک‌های فریک جذب می‌شوند و گزینه ترجیحی هستند. انواع کلاته‌شده‌ی آهن برای معده ملایم‌تر هستند و ممکن است باعث عوارض گوارشی کمتری شوند. برخی از اشکال منیزیم به‌خوبی توسط بدن جذب نمی‌شوند. این‌ها شامل منیزیم اکسید، منیزیم کربنات، منیزیم هیدروکسید و منیزیم سولفات هستند. وقتی این انواع منیزیم همراه آهن مصرف شوند، ممکن است pH روده را کاهش داده و جذب آهن را مختل کنند. منیزیم گلیسینات یک نوع کلاته‌شده است و برای معده ملایم‌تر بوده و عوارض جانبی را کاهش می‌دهد. مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است در درمان بی‌خوابی، اضطراب و افسردگی مؤثر باشد.
حتما بخوانید: فواید، عوارض، تداخل و مقدار مصرف قرص منیزیم اکساید
خطرات مصرف قرص های منیزیم و آهن
مصرف مکمل آهن در افرادی که هموکروماتوز دارند توصیه نمی‌شود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است بیش از حد آهن جذب کرده و دچار اضافه‌بار آهن شوند. آهن اضافی در اندام‌ها رسوب کرده و می‌تواند آسیب وارد کند. مصرف بیش از حد آهن می‌تواند منجر به مسمومیت یا اوردوز شود. اوردوز آهن در کودکان زیر 6 سال بیشتر اتفاق می‌افتد به‌دلیل جثه کوچک آن‌ها. اگر بیماری کلیوی دارید، پیش از مصرف منیزیم با پزشک خود مشورت کنید، چون ممکن است در معرض خطر هایپرمنیزمی (افزایش سطح منیزیم خون) باشید.
تداخلات مصرفی دارو ها با قرص های منیزیم و آهن
مکمل‌های آهن و منیزیم می‌توانند در جذب سایر داروها تداخل ایجاد کنند. اکثر این تداخلات با فاصله‌گذاری حداقل دو ساعته میان داروها قابل مدیریت هستند. برای راهنمایی دقیق‌تر با پزشک خود مشورت کنید.
مکمل آهن می‌تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- بیس‌فسفونات‌ها
- کلسیم
- لوودوپا و متیل‌دوپا
- لووتیروکسین
- مهارکننده‌های پمپ پروتون
منیزیم می‌تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- بیس‌فسفونات‌ها
- داروهای دیورتیک (ادرارآور)
- گاباپنتین
- لووتیروکسین
- مهارکننده‌های پمپ پروتون
- روی (زینک)
همیشه پزشک خود را در جریان تمام داروهای تجویزی، بدون نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید قرار دهید تا از بروز تداخلات احتمالی جلوگیری شود.
حتما بخوانید: چگونه از یبوست ناشی از مصرف مکمل های آهن جلوگیری کنیم؟
نحوه مصرف منیزیم و آهن
اگر پزشک شما مصرف هر دو مکمل آهن و منیزیم را توصیه کرده است، بهتر است آن‌ها را جدا مصرف کنید. آهن در معده خالی، یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا، بهتر جذب می‌شود. مصرف آهن همراه آب‌پرتقال، میوه‌های مرکبات، توت‌فرنگی یا مکمل ویتامین C می‌تواند جذب آن را بهبود بخشد. اگر آهن باعث ناراحتی معده می‌شود، آن را با مقدار کمی غذا مصرف کنید، اما از مصرف همزمان قهوه، چای، لبنیات و غذاهای پرفیبر خودداری کنید، چون جذب آهن را کاهش می‌دهند. سعی کنید داروهای دیگر را حداقل دو ساعت از آهن فاصله دهید. منیزیم بهتر است همراه غذا مصرف شود. مصرف آن با معده خالی ممکن است باعث تهوع یا اسهال شود. بهتر است منیزیم را حدود دو ساعت با داروهای دیگر فاصله دهید. همچنین حتماً مکملی از منیزیم انتخاب کنید که جذب خوبی داشته باشد. در حالت ایده‌آل، بهتر است آهن را صبح و منیزیم را عصر مصرف کنید. منیزیم اثرات آرام‌بخش دارد و ممکن است به خواب کمک کند.
چه مقدار آهن و منیزیم باید روزانه مصرف شود؟
میزان توصیه‌شده روزانه آهن بر اساس سن، جنسیت و وضعیت سلامت متفاوت است:
- بزرگسالان 51 سال به بالا: 8 میلی‌گرم در روز
- زنان بزرگسال 19 تا 50 سال: 18 میلی‌گرم در روز
- مردان بزرگسال 19 تا 50 سال: 8 میلی‌گرم در روز
- زنان باردار یا دارای قاعدگی به آهن بیشتری نیاز دارند. در دوران بارداری، نیاز به آهن به 27 میلی‌گرم در روز می‌رسد. در دوران شیردهی، نیاز به 9 تا 10 میلی‌گرم کاهش می‌یابد. گیاه‌خواران نیز به آهن بیشتری نیاز دارند، چون آهن گیاهی به خوبی جذب نمی‌شود.
میزان توصیه‌شده روزانه منیزیم نیز بر اساس سن و جنسیت متفاوت است:
- زنان بزرگسال 31 سال به بالا: 320 میلی‌گرم در روز
- مردان بزرگسال 31 سال به بالا: 420 میلی‌گرم در روز
- زنان 19 تا 30 سال: 310 میلی‌گرم در روز
- مردان 19 تا 30 سال: 400 میلی‌گرم در روز
سخن آخر
آهن و منیزیم هر دو از عناصر ضروری برای عملکرد صحیح بدن هستند و مصرف آگاهانه آن‌ها می‌تواند از کم‌خونی، مشکلات قلبی، عصبی و استخوانی پیشگیری کند. با این حال، باید به زمان‌بندی و نوع مکمل توجه داشت تا از تداخلات احتمالی و کاهش جذب جلوگیری شود. همیشه پیش از مصرف مکمل‌های آهن و منیزیم با پزشک مشورت کنید تا بر اساس وضعیت بدنی شما، بهترین دوز و شیوه مصرف تعیین شود.
مطالب مرتبط:
عوارض و تداخلات قرص رزوواستاتین
دیدگاه ها