خواص باورنکردنی مارچوبه برای سلامتی، سرطان، چشم و درمان جوش و عوارض جانبی آن

فواید مارچوبه برای سلامتی عبارتند از: سلامت قلب و عروق، بارداری سالم، بهبود باروری، تسکین سندرم پیش از قاعدگی و بهبود سلامت استخوان‌ها، همچنین در کنترل وضعیت افراد مبتلا به دیابت، حالت بی‌حالی یا خماری، در درمان آب مروارید، روماتیسم، افسردگی، بیماری های نوروژنیک و تشنج ها مفید است. کلسترول خون و عفونت‌های دستگاه عصبی مرکزی را کاهش می دهد و همچنین برای سلامت گوارش نیز مفید است و مشاهده ها حاکی از این است که مارچوبه پتانسیل ضد سرطانی دارد.

مارچوبه چیست؟

مارچوبه از نظر علمی به عنوان اسپارگوس افیسینالیس شناخته می شود و متعلق به خانواده نیلوفرهاست که دارای خواص درمانی ارزشمندی است و نشات گرفته از کلمه یونانی به معنای جوانه است و حدود سیصد نوع مختلف از این sprout، یا همان جوانه در سراسر جهان وجود دارد.

در رنگ های سفید، سبز و بنفش موجود است و مارچوبه سفید بدلیل رشد در مکانی بدور از نور خورشید بوجود آمده است و کمبود رنگدانه سبز، کلروفیل، دارد و نوع بنفش آن در اثر فرآیندهای نورشیمیایی و آنتوسیانین ها بوجود آمده است که سبب ایجاد رنگ منحصر به فرد بنفش در این گیاه شده است. تاثیر دارویی این گیاه از ریشه تا ساقه های آن پخش شده است و کاربرد آن در سیستم های پزشکی مثل پزشکی سیددا، آیورودا و یونانی آزمایش و ثبت شده است.

ارزش غذایی مارچوبه

مارچوبه منبعی غنی از ویتامین ها، املاح معدنی و پروتئین های ضروری می‌باشد و سرشار از ویتامین‌های A و B1 یا تیامین، B2 یا ریبوفلاوین، B3 یا نیاسین، B5 یا پانتوتنیک اسید، B6، اسید فولیک و نیز ویتامین‌های C و E یا آلفا_نوکوئرول و K یا فیلوکین می‌باشد.

مارچوبه حاوی منابع ارزشمند املاح معدنی آهن، کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، زینک، سلنیوم و پتاسیم می‌باشد. و همچنین حاوی مقدار بسیار کمی کالری بدون کلسترول می‌باشد و نیز مقدار ناچیزی سدیم، علاوه بر این یک منبع غنی از فیبر رژیمی می‌باشد که برای بدن ضروری است.

خواص مارچوبه برای سلامتی

اجازه دهید فواید و خواص متنوع مارچوبه برای سلامتی را با ذکر جزئیات در قسمت پایین مشاهده کنیم.

1. حفظ سطح هموسیستئین 

مارچوبه غنی از ویتامین‌های گروه B می‌باشد که به حفظ سطح هموسیستئین در بدن کمک می‌کند. درست زمانی که یک آمینواسید (متیونین) در بدن شکسته و تجزیه می‌شود این ماده در خون تولید می‌شود. ویتامین‌های گروه B بخصوص اسید فولیک، B6 و B12 نقشی کلیدی را در تبدیل هموسیستئین به سییتئین بازی می کند که پس از آن به متیونین تبدیل می‌شود که به عنوان بخشی از چرخه متیلاسیون طبیعی می‌باشد.

کمبود ویتامین B در بدن می‌تواند سطح هموسیستئین خون را بالا برده و خطر آسیب به رگ های خونی، ترومبوز وریدی که در آن خون در رگ ها لخته می شود و سایر اختلالات قلبی را افزایش دهد. علاوه بر این، ویتامین B سطح مناسب قند خون را با اطمینان از سوخت و ساز مناسب نشاسته و قندهای موجود در بدن را حفظ کند.

2. کمک به بارداری

محتوای زیاد اسید فولیک موجود در مارچوبه ریسک تولد نوزادان کم وزن و دارای نقایص را در دوران بارداری کاهش می دهد. اسید فولیک برای رشد جنین ضروریست. همچنین در کاهش عوارض ورم مؤثر است و آب موجود در بافت های بدن را به علت اثر دیورتیک حفظ می کند.

3. مبارزه با سندرم پیش از قاعدگی

عصاره مارچوبه می تواند بطور مؤثری برای تسکین ورم پیش از قاعدگی استفاده شود و وجود مواد مغذی ضروری در مارچوبه به مبارزه با افسردگی و خستگی کمک می کند و همچنین باعث کاهش گرفتگی های دوران قاعدگی می‌ شود و همچنین از دست دادن خون و حفظ تعادل هورمونی را در طول قاعدگی کنترل می‌کند.

4. بهبود باروری

ریشه خوشه های مارچوبه در آیورودا درمانی بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است و مشهور به Shatavari (شاتوری) می‌ باشد که به معنای «فردی با 100 شوهر» شناخته می شود. مارچوبه (شاتوری) خاصیت برانگیزنده جنسی دارد و تنظیم کننده هورمون هاست ‌‌‌‌و اختلالات جنسی مردان و زنان را درمان می‌کند و با خواص ضد اضطرابی که دارد به درمان ضعف جسمی و ذهنی در مردان کمک می کند و همچنین باعث افزایش میل جنسی و تعداد اسپرم ها و حرکت آنها می‌شود. به اثبات رسیده است که در زنان در درمان سندرم یائسگی و کم خونی مؤثر است. مارچوبه (شاتوری) به عنوان یک ماده افزایش دهنده‌ شیر مورد قبول واقع شده است و همچنین در بهبود مؤثر کیفیت و کمیت شیر موجود در پستان دارای ارزش زیادی است، درحالی که میل مراقبت در زنان را افزایش و تقویت می‌کند. تحقیقات انجام‌ شده بر روی حیوانات حاکی از این است که اثرات مثبتی بر روی اندام های تناسلی و غدد پستان زنانی که مقدار مناسب و کافی از مارچوبه را مصرف کرده اند، دارد.

5. بهبود هضم غذا

مارچوبه حاوی مقادیر چشم گیری از مواد مغذی اینولین می‌باشد که نوعی کربوهیدرات پیچیده است که بطور معمول به عنوان پری بیوتیک شناخته می شود و تا زمانی که به روده بزرگ نرسد و در آنجا توسط نوعی باکتری مفید به نام لاکتوباسیل مورد استفاده قرار نگیرد هضم نمی شود. اینولین به بهبود جذب مواد مغذی کمک می کند.

مارچوبه یک رژیم غذایی دارای فیبر خوبی را ارائه می دهد و دارای خواص ملینی است که به عملکرد صحیح روده کمک می کند و نفخ و یبوست را برطرف می‌کند. همراه با هضم صحیح، فیبر به کاهش سطح کلسترول بدن کمک می‌ کند. مارچوبه بطور گسترده در آیورودا درمانی در درمان اسهال، اسهال خونی مؤثر است. سوءهاضمه احساس ناراحتی شکمی از جمله احساس سوزش با درد است که در حین غذا خوردن یا بعد از آن رخ می دهد. مطالعات نشان داده است که خوشه های مارچوبه به اندازه‌ داروهای تجاری مدرن در درمان سوءهاضمه مؤثر است.

6. پتانسیل ضد سرطانی

طبق مقالات منتشر شده در مجله Cancer Letters، ساپونین های خالص موجود در شاخه های مارچوبه، عملکرد صد تومور از خود نشان می دهند. مقاله منتشر شده در مجله Journal Functional food (مجله غذاهای کاربردی) در سال 2016 نیز دریافته اند که ساپونین ها ویژگی های معمولی مرگ برنامه ریزی شده سلول ها را تحریک می‌کنند. با ایده گرفتن از این مقاله می توان استراتژی دخالت تغذیه در مدیریت سلول های سرطانی ریه را ارائه داد. علاوه بر این، مارچوبه نیز به افزایش سطح گلوتاتیون، ترکیب آنتی اکسیدانی و سم زدایی کمک می کند.

7. کنترل دیابت

مواد مغذی ضد التهابی موجود در مارچوبه به کاهش خطر بیماری های مزمن از جمله دیابت نوع دو کمک می کند و تاثیر مثبتی آن به علت وجود ماده معدنی کروم است و نقش حیاطی را در تنظیم قندخون بازی می کند. مطالعات انجام شده در این زمینه نتایج قابل توجهی را ارائه می دهد و ثابت کرده است که قند خون را کنترل کرده و ترشح انسولین را افزایش می دهد و اثر ضد دیابتی دارد.

8. درمان حالت خماری

عصاره مارچوبه حاوی اسیدآمینه های ضروری می‌باشد که ممکن است در زمان حالت خماری مؤثر باشد. حالت خماری با اشاره به اثر فیزیکی ناخوشایند بدن ناشی از مصرف بیش از حد نوشیدنی‌ های الکلی بوجود می آید و علائم آن شامل نگرانی و اضطراب، خستگی، ناراحتی های معده مثل حالت تهوع و استفراغ و کم آبی بدن می‌باشد. مطالعات تحقیقاتی ثابت کرده است که برگ ها و شاخه های مارچوبه حاوی مقادیر مناسبی از مواد معدنی غیر آلی می‌باشد که از سلول های کبدی در برابر اثرات سمی الکل محافظت می‌کند.

9. مراقبت از چشم

مارچوبه یک منبع غذایی سرشار از ویتامین A می‌باشد که برای سلامت بینایی ضروریست. به دلیل وجود آنتی اکسیدان های موجود در مارچوبه، از شبکیه چشم در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد اکسیژن محافظت می کند. همچنین آمینو اسید گلوتاتیون موجود در آن به کاهش خطر بیماری چشم مانند آب مروارید و شب کوری کمک می کند.

10. درمان روماتیسم

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که باعث التهاب مفاصل می شود. مطالعات نشان می‌ دهد که مصرف غذاهای غنی از اسید فولیک مثل مارچوبه که نیز دارای خواص ضد التهابی می‌باشد، امکان دارد به رفع درد و کاهش عملکرد ضعیف در سرتاسر بدن همراه با آرتریت کمک کند.

11. سرشار از روتوسید 

مارچوبه همچنین یک منبع غنی از روتوسید است. روتوسید یک ریبوفلاونوییک است که دارای خاصیت ضد التهابی است و در درمان هموروئید استفاده می شود و از لخته شدن خون جلوگیری می‌ کند. نفوذ پذیری مویرگها، تقویت رگهای خونی و محافظت از آنها در برابر شکننده شدن را افزایش می‌دهد. همچنین روتوسید با کاهش غلظت خون از سخت شدن سرخرگ ها جلوگیری می‌ کند و به کاهش فشار خون بالا و کلسترول و حفظ سلامت قلب و عروق کمک می کند.

12. خواص ضدعفونی کننده

مطالعات شواهدی را ارائه داده‌ اند که نشان می دهد خوشه های مارچوبه در کاهش خطر ابتلا به بیماری های نوروژنیک مثل آلزایمر، پارکینسون و بیماری هانتینگتون مؤثر است. این تاثیرات مفید به دلیل وجود ماده فیتواستروژن در مارچوبه است که دارای اثر ضد عفونی کننده خاصی است. بیماری نوروژنیک مولکولی یا ژنتیکی هستند که یا بدلیل شرایط دوره‌ای بوجود می آید. که بر نورون های مغزی تأثیر می‌گذارند و بدن بطور طبیعی توانایی جابجایی نورون های آسیب دیده را ندارد.

13. درمان افسردگی

تحقیقات علمی حاکی از این است که  مارچوبه همانند یک داروی ضد اضطراب و ضد افسردگی عمل می کند و به افزایش حافظه، تولید و ترشح استروژن کمک می کند و دارای اثر تجدید حیات و آرام بخش بر روی سیستم عصبی دارد.

14. درمان صرع

صرع یک اختلال مزمن است که بر مغز تأثیر گذاشته و منجر به تشنج مجدد یا حمله ناگهانی در فرد می‌ شود. مغز سیگنال های غیر طبیعی که در اثر تغییرات غیر قابل برگشت بوجود آمده است را به بافت مغز منتقل می کند. ریشه های مارچوبه می تواند به عنوان یک ماده ضد صرع، علائم صرع را درمان کند.

15. درمان عفونت‌ های مجاری ادراری

مطالعات تحقیقاتی حاکی از این است که خوشه های مارچوبه دارای اثر ضد تشکیل سنگ کلیه است که به درمان عفونت‌های مجاری ادراری کمک می کند و با توجه به خاصیت ادرارآور سبزیجات، مصرف مارچوبه باعث افزایش دفعات ادارار و حجم آن می شود و به سم زدایی کمک کرده و سم اضافی را از بدن خارج می کند. بر طبق تحقیق صورت گرفته، تاثیر ضد سنگ کلیه مارچوبه را می توان بدلیل وجود آنتی‌ کسیدان ها و ویتامین های ضروری C ،E دانست.

و نیز به عنوان ایجاد کننده‌ بوی تند ادرار شناخته می شود که کاملاً طبیعی است و به این دلیل است که مارچوبه ترکیب اجزای آمونیاک و سولفور موجود در ترکیبات شیمیایی فرار را در هم می شکند و در واقع به سم زدایی بدن کمک می‌ کند.

16. حفظ سطح کلسترول خون

مطالعات این موضوع را روشن کرده است که وفور آنتی‌ اکسیدان های موجود در مارچوبه دارای پتانسیل درمان استرس فرسایشی به همراه سایر اختلالاتی مثل چربی خون بالا و کلسترول بالای خون را دارد. این امراض به دلیل وجود چربی و کلسترول بالای موجود در بدن است. در حالت دیگر مارچوبه می تواند درمان اصلی شرایط وخیم مانند بیماری قلبی عروقی و تصلب شریان باشد.

17. مصارف پختنی مارچوبه

مارچوبه دارای طعم خوشمزه است و می توان آن را بصورت خام، گریل شده یا کباب شده مصرف کرد و می تواند به عنوان یک جزء ترکیبی به ترشی ها، به دستور سالادها و سوپ‌ها اضافه کرد. ساقه های این گیاه به عنوان چاشنی پیش غذا استفاده می شود و به شیوه‌های گوناگونی در سراسر دنیا طبخ می شود. به زمان پخت کمی نیاز دارد که جمله مشهور رومی از این  قضیه بوجود آمده است که می گوید «سرعتی مانند سرعت پخت مارچوبه» که برای هر کاری که سریع انجام می گیرد، اطلاق می شود.

عوارض جانبی مارچوبه 

همچنین از مارچوبه به عنوان گیاه راسایانا در آیورودا اشاره می شود و دامنه وسیعی از فواید سالم را به همراه استثنائات محدود و یا عوارض جانبی ارائه می دهد که در قسمت پایین فهرست بندی شده است.

1. گاز معده

مارچوبه حاوی کربوهیدرات معروفی به نام رافینوز می‌باشد و در طول هضم این قند پیچیده، بدن انسان لازم است که آن را تخمیر کند. در طی فرایند تجزیه کربوهیدراتها، اغلب گاز معده تولید شده و متعاقبا به دنبال خروج از بدن است.

2. بارداری و شیردهی

مارچوبه تعادل هورمونی را تغییر می دهد و بطور سنتی برای کنترل تولد مورد استفاده قرار می‌ گرفته است.در طی دوران بارداری و شیردهی، معمولا مصرف مقدار طبیعی و کم از مارچوبه بی‌خطر است اما مصرف آن به اندازه‌ دوزهای دارویی بدون تجویز پزشک نباید مصرف شود. 

3. واکنش‌های حساسیت‌ زا

مارچوبه می تواند باعث ایجاد حساسیت در افرادی شود که مستعد واکنش‌های حساسیت‌ زا در برابر مواد غذایی شامل پیاز ها، تره فرنگی ها و سایر اعضای خانواده نیلوفرها باشند.

4. سنگ کلیه

مارچوبه حاوی پورین می‌باشد. پورین ها برای ایجاد اسید اوریک تجزبه شده که می تواند در نتیجه وجود مقادیر زیاد پورین در بدن روی هم انباشته شوند و برای افرادی که از عوارض مرتبط با اسید اوریک مثل نقرس یا سنگ کلیه رنج می برند، مناسب نیست. همچنین توصیه شده است برای بیمارانی با این شرایط از مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد پورین مثل مارچوبه خودداری کنند یا در صورت امکان مصرف آن را محدود کنند.

مارچوبه جوان کننده است و عملکردی مشابه تونیک برای رشته های عصبی دارد و نیز برای درمان آکنه، یرقان، شیستوزمیازیس یا همان تب حلزون و جذام مفید می‌باشد .تقویت کننده سیستم ایمنی بدن می‌باشد و به تقویت قوای جسمی و ذهنی کمک می کند.

این غذا را در رژیم غذایی خود بگنجانید و از فواید آن لذت ببرید.

منبع: organicfacts