بیماری و اختلال HSP چیست + علت، علائم و درمان افراد بسیار حساس

تحقیقات پیش بینی می کند که نزدیک به 20 درصد از جمعیت جهان را افراد بسیار حساس (HSP) تشکیل می دهند. این اصطلاح توسط روانشناسان الین آرون و آرتور آرون برای توصیف افراد دارای حساسیت پردازش حسی (SPS) ابداع شد. افراد مبتلا به SPS حساسیت بیشتری نسبت به اطلاعات حسی در محیط خود دارند. این مطلب سلام دنیا، ما به شرح برخی از سوال ها از جمله بیماری و اختلال HSP چیست؛ دلیل شکل گیری HSP؛ دلیل حساسیت زیاد برخی از افراد چیست؛ آیا HSP یک اختلال است؛ نشانه های یک فرد بسیار حساس؛ مزایا و معایب، خصوصیات مثبت افراد حساس و درمان افراد بسیار حساس و نکاتی برای زندگی کردن به عنوان یک شخص HSP پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

Hsp مخفف چیست

HSP مخفف (highly sensitive person) که به معنای افراد بسیار حساس است.

اختلال HSP چیست

ممکن است اغلب احساس کنید که بیش از حد تحریک شده اید، آگاهی بیشتری نسبت به محیط خود داشته باشید و درک عمیق تری از زیبایی داشته باشید.  اگر شما یک HSP هستید، درک نقاط قوت و چالش های خود می تواند به شما کمک کند تا با سهولت بیشتری در محیط اطراف خود پیمایش کنید. تحقیقات پیش بینی می کند که نزدیک به 20 درصد از جمعیت جهان را افراد بسیار حساس (HSP) تشکیل می دهند. این اصطلاح توسط روانشناسان الین آرون و آرتور آرون برای توصیف افراد دارای حساسیت پردازش حسی (SPS) ابداع شد. افراد مبتلا به SPS حساسیت بیشتری نسبت به اطلاعات حسی در محیط خود دارند و آنها را نسبت به محرک‌ها (یا چیزهایی که حواس شما را تحریک یا تحریک می‌کنند) مانند صدا، حرکت و احساسات دیگران آگاه‌تر می‌کنند. HSP بودن می تواند بر نحوه حرکت شما در جهان تأثیر بگذارد.

حتما بخوانید: علائم اختلال عاطفی فصلی (Sad) چیست و درمان آن

دلیل شکل گیری HSP

افراد دائماً در حال پردازش محرک‌ها در محیط خود هستند - متوجه صداها، دریافت پیام‌ها و تجزیه و تحلیل افراد اطراف خود آگاهانه و ناخودآگاه. با این حال، HSP ها حساسیت بیشتری نسبت به محیط اطراف خود دارند که فراتر از توجه ساده به چیزهایی در محیط خود است. محققین چهار عنصر مهمی را نام بردند که باعث می شود یک فرد HSP شود:

• عمق پردازش: HSP ها نه تنها متوجه اطلاعات بیشتری می شوند، بلکه در واقع اطلاعات را عمیق تر پردازش می کنند. این شامل تجربه سطوح بالایی از همدلی ، احساسات شدید نسبت به دیگران، تخیل فعال یا دنیای درونی، و تفکر عمیق است . 
• تحریک بیش از حد: اغلب اوقات، این پردازش اضافی و عمیق تر می تواند به راحتی منجر به تحریک بیش از حد شود. HSP ها در موقعیت های روزانه برانگیختگی قوی تری نشان می دهند، که ممکن است باعث شود آنها بیشتر  تحت فشار قرار بگیرند و تحت فشار قرار بگیرند.
• شدت عاطفی: HSP ها طیف بیشتری از شدت عاطفی را تجربه می کنند، به این معنی که آنها دارای احساسات منفی و مثبت شدیدتری هستند. آنها ممکن است اوج های بالاتر و پایین تر را احساس کنند.
• حساسیت حسی: معمولا HSP ها تحمل کمتری برای سطوح بالای ورودی حسی دارند. این شامل داشتن آستانه درد کم ، اما همچنین توانایی مشاهده تفاوت های ظریف در محیط آنها است.

دلیل حساسیت زیاد برخی از افراد چیست؟

حساسیت پردازش حسی (SPS) یک ویژگی مبتنی بر بیولوژیک است، به این معنی که چیزی است که شما با آن متولد شده اید. تحقیقات روی اسکن مغز نشان می دهد که HSP ها در مناطقی از مغز که با ادراک و همدلی مرتبط هستند و همچنین پاسخ های قوی تری به محرک های خوشایند و ناخوشایند دارند، فعالیت بیشتری دارند. مطالعات نشان می دهد که SPS یک ویژگی تکاملی مفید است. این بدان معنی است که افراد مبتلا به SPS حساسیت بالایی نسبت به محیط اطراف خود دارند که می تواند به افزایش شانس زنده ماندن آنها کمک کند.

همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد SPS ارثی است و از والدین به فرزندانشان منتقل می شود. صفات HSP اغلب در دوران کودکی بیشتر قابل توجه است. در واقع، محیطی که یک کودک بسیار حساس در آن بزرگ می‌شود، می‌تواند بر نحوه رشد این ویژگی تأثیر بگذارد. برای مثال، در یک محیط غیرحمایت‌کننده، یک کودک بسیار حساس ممکن است رفتارها یا باورهای مضری داشته باشد که در بزرگسالی به چالش‌هایی منجر شود.

حتما بخوانید: اختلال اضطراب فراگیر چیست

آیا HSP یک اختلال است؟

داشتن حساسیت پردازش حسی یک ویژگی است نه یک اختلال. در حالی که حساسیت بالا اغلب به ویژگی هایی مانند درونگرایی و گشودگی مرتبط است، HSP بودن یک ویژگی شخصیتی متمایز است. برای مثال، در حالی که برخی از درونگراها HSP هستند، همه HSP ها درونگرا نیستند. با این حال، HSP ها ممکن است ویژگی های همپوشانی با برخی از شرایط بهداشتی مانند موارد زیر را تجربه کنند. 

• اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
• اختلال اضطراب فراگیر 
• اختلال طیف اوتیسم
• اختلال وسواس فکری عملی
• اختلال پردازش حسی

توجه به این نکته مهم است که تمایز بین این شرایط و HSP می تواند مشکل باشد. به عنوان مثال، حساسیت بیش از حد نسبت به محیط شما می تواند شبیه به حواس پرتی (یک نشانه ADHD ) یا تجربه بیش از حد آگاهی (یک علامت اضطراب ) باشد.  با این حال، تفاوت های کلیدی بین HSP بودن و زندگی با شرایط خاص وجود دارد. این موارد عبارتند از:

• اختلال پردازش حسی در مقابل HSP: افراد مبتلا به اختلال پردازش حسی در پردازش و تجزیه و تحلیل محرک ها مشکل دارند. در حالی که HSP ها نسبت به محیط خود بسیار حساس هستند، مشکلی در مورد چگونگی پردازش محرک ها وجود ندارد .
• ADHD در مقابل HSP: اگرچه ADHD می تواند باعث افزایش حساسیت حسی شود، HSP ها سایر علائم ADHD مانند تکانشگری و مشکل تمرکز را تجربه نمی کنند .
• اوتیسم در مقابل HSP: در حالی که هر دو گروه در طیف اوتیسم و ​​HSP ممکن است تحت تأثیر محرک‌ها قرار بگیرند، HSPها مشکلات اجتماعی و تاخیرهای رشدی را که معمولاً افراد مبتلا به اوتیسم انجام می‌دهند، تجربه نمی‌کنند. 

به خاطر داشته باشید: HSP ها همچنین می توانند در کنار حساسیت افزایش یافته خود، شرایط سلامت روانی نیز داشته باشند. اگر فکر می کنید ممکن است شما یا یکی از نزدیکانتان علائم بیماری جداگانه ای داشته باشید، بهتر است برای پشتیبانی و تشخیص با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید.

نشانه های یک فرد بسیار حساس

آرون مقیاس افراد حساس (HSPS) را برای اندازه گیری حساسیت پردازش حسی ایجاد کرد. می توانید مقیاس کامل 27 سوالی را در اینجا مشاهده کنید . بر اساس این مقیاس، شما ممکن است HSP باشید اگر شرایط زیر را تجربه کرده باشید.

• با ورودی های حسی قوی (مانند نورهای روشن و بوهای قوی) به راحتی غرق شوید. 
• به تغییرات ظریف در محیط خود توجه کنید
• حال و هوای دیگران را احساس کنید
• به درد حساس هستند
• پس از یک روز پرمشغله برای شارژ مجدد به زمان تنهایی نیاز دارید
• خود را اغلب در حال رویاپردازی ببینید و تخیل روشنی داشته باشید
• عمیقا تحت تاثیر هنر و موسیقی هستند 
• اغلب از فیلم های خشن یا نمایش های تلویزیونی اجتناب می کنید 
• در حین انجام چند کار ، استرس داشته باشید یا تحت فشار قرار بگیرید.

حتما بخوانید: اختلال شخصیت اجتنابی یا دوری گزینی

مزایا و معایب یک فرد HSP

HSP بودن هم نقاط قوت و هم چالش هایی دارد. تجربیات دوران کودکی، عوامل محیطی و کیفیت سیستم حمایتی شما همگی می توانند بر کیفیت زندگی شما به عنوان یک HSP تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، اگر در یک محیط باطل بزرگ شده اید، ممکن است دیدگاه منفی نسبت به حساسیت حسی خود داشته باشید. علاوه بر این، تغییرات بزرگ زندگی مانند پدر یا مادر شدن یا نقل مکان می تواند برای HSP ها بسیار دشوار باشد. سایر معایب بالقوه HSP بودن عبارتند از:

• در معرض افزایش خطر تجربه افکار مضطرب و خلق و خوی افسردگی
• اجتناب از مکان ها یا موقعیت هایی که به نظر شما طاقت فرسا است
• تجربه سطوح بالاتر استرس در زندگی روزمره و در طول تغییرات عمده زندگی به دلیل اینکه به راحتی تحت فشار قرار می گیرید
• در تصمیم گیری سریع، کار کردن تحت فشار یا فکر کردن روی پای خود مشکل دارند
• داشتن خطر زندگی با شرایط سلامتی مانند میگرن یا درد مزمن به دلیل تحمل کم درد

با وجود این چالش ها، HSP بودن مزایای زیادی نیز دارد، از جمله: 

• توجه شدید به جزئیات
• تصمیم گیری متفکرانه
• توجه به خواسته ها و نیازهای دیگران
• ایجاد روابط عمیق و معنادار با دیگران به دلیل داشتن سطوح بالای همدلی
• قدردانی عمیق‌تر از زیبایی (مثلاً موسیقی، هنر، طبیعت) و خلاقیت بالا
• احساس بارزتری از شادی ، هیجان و عشق را تجربه کنید

نکاتی برای زندگی کردن به عنوان یک شخص HSP

حساس بودن به محیط و افراد اطرافتان گاهی اوقات می تواند چالش های منحصر به فرد خود را ایجاد کند. اما راه های مختلفی برای به حداکثر رساندن مزایای HSP بودن وجود دارد. ایجاد تطابقات زیر با محیط و کارهای روزمره می تواند به کاهش برخی از معایب کمک کند: 

حتما بخوانید: نحوه مدیریت اختلال دو قطبی در هنگام بارداری

• محیط خود را تنظیم کنید: محیط هایی را بسازید که بتوانید کنترل کنید تا حد امکان حسی پسند داشته باشید. عناصری مانند نور، انتخاب رنگ و صدا را در نظر بگیرید. اگر می توانید، خانه خود را به پناهگاهی امن تبدیل کنید و آن را با تزئینات و آثار هنری پر کنید که ارزش آن را پیدا خواهید کرد. 
• برای شارژ مجدد به خود زمان بدهید: به عنوان یک HSP، ممکن است نسبت به دیگران به زمان بیشتری برای شارژ مجدد نیاز داشته باشید . این می تواند شبیه به صرف زمان تنهایی بعد از یک روز پرمشغله یا توجه به برنامه ریزی زمان استراحت بین کارها باشد.
• پذیرش و ذهن آگاهی را تمرین کنید: تحقیقات نشان می دهد که پذیرش و تمرکز حواس می تواند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی مرتبط با HSP بودن کمک کند. پذیرش می تواند مانند قضاوت نکردن حساسیت های خود باشد. تمرین تمرکز حواس یا مدیتیشن می تواند به شما در مدیریت اضافه بار حسی کمک کند. 
• عزیزان را عاقلانه انتخاب کنید: از آنجایی که HSP ها سطوح بالایی از همدلی دارند، توجه به اینکه با چه کسانی وقت می گذرانید می تواند به ویژه مهم باشد. مطمئن شوید که روابطی را در اولویت قرار دهید که در آن حمایت متقابل وجود دارد و اجازه دهید افراد حمایت کننده در زندگی شما بدانند که وقتی احساس می کنید تحت فشار هستید به چه چیزی نیاز دارید. 
• از "نه" گفتن نترسید: از انجام کارهایی بیش از آنچه احساس راحتی می کنید بپرهیزید و از تعیین حد و مرز نترسید. اگرچه نه گفتن به افرادی که به آنها اهمیت می دهید دشوار است، اما مهم است که رفاه و نیازهای خود را نیز در اولویت قرار دهید. 

سخن آخر

افراد بسیار حساس نسبت به محیط اطراف خود حساسیت بیشتری دارند. در حالی که HSP بودن یک اختلال نیست، اما می تواند بر سلامت روان، روابط شما و نحوه حرکت شما در جهان تأثیر بگذارد. متأسفانه، این حساسیت اضافی اغلب می تواند منجر به تحریک بیش از حد و سطوح بالای استرس شود. اما، HSP ها نیز مجموعه ای از نقاط قوت منحصر به فرد خود را دارند. کسانی که بسیار حساس هستند تمایل بیشتری به احساسات دیگران دارند، سطح بالایی از همدلی دارند و عمیقاً هنر و زیبایی را ارج می نهند. زندگی به عنوان یک HSP ممکن است طاقت فرسا به نظر برسد، اما تنظیم محیط خود، دادن زمان برای شارژ مجدد، و تمرین پذیرش و تمرکز می تواند به شما کمک کند تا بهتر شوید.

مطالب مرتبط:

درمان سریع استرس و اضطراب با 26 راهکار

اختلال وسواس فکری عملی (OCD) چیست