داشتن حرکات منظم روده ای باعث می شود که مواد زائد، باکتری ها و مواد گیاهی غیر قابل هضم غذا، به دفعات در روز به شکل مدفوع از بدن خارج شده و سیستم گوارشی پاکسازی شود. در واقع، تعداد دفعات مدفوع کردن می تواند یکی از شاخص های سلامت کلی شما باشد، و اینکه آیا مشکل اساسی مانند حساسیت غذایی یا عفونت در بدن وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد یا نه. در این مطلب در سلام دنیا درباره اینکه تعداد عادی دستشویی رفتن در روز و چند بار در روز باید دفع مزاج داشته باشید؛ تعداد دفعات دفع مدفوع یک فرد سالم چند بار است و عوامل موثر در آن صبحت کردیم. با ما همراه باشید.
پس، انسان سالم باید دقیقاً چند بار در روز مدفوع کند؟ با وجود اینکه کارشناسان بر اساس مطالعات سه بار حرکات روده ای در روز تا سه بار در هفته را طبیعی می دانند، اما این نمی تواند رقم درستی باشند. محققان پس از بررسی عملکردی و ساختاری دستگاه گوارش مشخص کردند که میزان طبیعی دفع چند بار در روز است و اگر از این محدوده خارج شود چه اتفاقی می افتد.
تعداد عادی دستشویی رفتن در روز
حرکات روده ای برای زندگی ضروری می باشند. این حرکات به شما اجازه می دهند تا ضایعات رژیم غذایی خود را از طریق روده ها دفع نمایید. با وجود اینکه این روند در تمامی افراد وجود دارد اما تعداد دفعات آن در بین افراد مختلف، متفاوت می باشد. بعضی تحقیقات اشاره دارند که هر مقداری بین سه بار حرکات روده ای در روز تا سه بار در طول هفته می تواند عادی تلقی شود. گاهی اوقات یکپارچگی مدفوع یک فرد می تواند نشانه بسیار مهمتری نسبت به دفعات دفع برای سلامت روده ای فرد محسوب شود. با این وجود اگر فردی بسیار کم یا زیاد عمل دفع را انجام می دهد، هر دو حالت می توانند نشان دهنده وجود مشکلات سلامتی جدی باشند.
چند بار در روز باید دستشویی رفت؟
پاسخ به این سوال برای افراد مختلف جواب های متفاوتی دارد. اما همه افراد باید حداقل یکبار در روز حرکات روده ای داشته باشند. البته سه بار مدفوع کردن در روز، یعنی بعد از هر وعده غذایی هم طبیعی است و نشان دهنده خوب کار کردن روده است. در واقع متخصصان دستگاه گوارشی معتقدند که غذا خوردن نیاز به دستشویی رفتن را تحریک می کند.
این اظهار عقیده کمی از چیزهایی که جاهای دیگر شنیده اید متفاوت است. بسیاری از مقالات اظهار می کنند که سه بار دفع در هفته هم طبیعی است! اما کارشناسان ما معتقدند که قطعاً این برای بدن خوب نیست. هر چند که ممکن است تنها سه بار دستشویی رفتن در هفته نشانه بیماری در فرد نباشد، اما می تواند بسیار ناخوشایند باشد.
حتما بخوانید: مدفوع سیاه رنگ نشانه چیست
حالت ایده آل یک تا سه بار مدفوع در روز است که تا این میزان، شما احساس خوبی خواهید داشت، به این معنی که احساس فشار در روده ها یا نیاز دائم به دستشویی رفتن را ندارید.
چند بار باید در روز دفع مدفوع داشته باشید؟
هیچ مقدار تایید شده برای تعداد دفعات دفع مدفوع یک فرد سالم وجود ندارد. به عنوان یک قانون کلی، مدفوع کردن از سه بار در روز تا سه بار در هفته عادی می باشد. اکثر افراد دارای الگوی روده ای منظمی می باشند: آنها تعداد دفعات دفع مدفوع ثابتی داشته و معمولاً در ساعت مشابهی در روز این عمل روی می دهد. بر اساس یک نظر سنجی با بیش از 2000 شرکت کننده توسط Healthline، پاسخ دهندگان الگوهای روده ای زیر را گزارش نمودند:
- تقریباً 50 درصد افراد یک بار در روز دفع مدفوع داشتند. 28 درصد نیز دو بار دفع مدفوع را گزارش داده اند. تنها 5.6 درصد گزارش داده اند که تنها یک یا دو بار در هفته عمل دفع داشته اند.
- بیشتر پاسخ دهندگان (61.3 درصد) گزارش داده اند که به طور متوسط حرکات روده ای آنان در هنگام صبح بوده است. 22 درصد دیگر گزارش آن را در هنگام عصر داده اند و تنها 2.6 درصد از افراد این موضوع را در اواخر شب گزارش نموده اند.
- تقریباً 31 درصد از پاسخ دهندگان گزارش داده اند که پیوستگی مدفوع آنها به شکل سوسیس یا مار بوده و حالتی صاف و یکنواخت داشته است.
چه عواملی روی تعداد دفعات مدفوع کردن روزانه اثر می گذارد؟
چندین عامل می توانند بر میزان و تعداد دفعات دفع مدفوع تاثیر گذارند. این عوامل عبارتند از:
1. رژیم غذایی
فیبر محلول و غیر محلول به شکل دانه های کامل، سبزیجات و میوه ها می توانند توده مدفوع شما را افزایش داده و میزان حرکات روده ای را ارتقاء بخشند. اگر مقدار قابل توجهی از این مواد غذایی را در رژیم غذایی خود ندارید، ممکن است دفع منظمی نداشته باشید. مایعات نیز مدفوع را نرم تر کرده و دفع آن را آسان تر می نمایند.
حتما بخوانید: برای درمان یبوست چه بخوریم
به این دلیل است که توصیه می شود در صورت داشتن یبوست مداوم، بیشتر مایعات مصرف نمایید.
2. سن
هر چه پیرتر شوید، احتمال ابتلا به یبوست در شما بیشتر خواهد شد. این به دلیل یک سری عوامل مانند: کاهش حرکات معده ای که تحریک کننده هضم می باشند، کاهش تحرک بدنی و مصرف بیشتر داروهایی است که ممکن است سلامت روده ای را کند کنند.
3. سطح فعالیت
پریستالاسیس یا حرکات حلقوی در واقع حرکات درونی روده ای است که مواد غذایی هضم شده را به سمت جلو می راند تا به صورت مدفوع دفع شوند. شما می توانید به این حرکات با فعالیت های بدنی مانند راه رفتن یا انجام سایر فعالیت های بدنی کمک نمایید.
4. بیماری های مزمن یا حاد
بعضی بیماری های مزمن مانند: بیماری التهابی روده (که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو) می توانند باعث افزایش دفعات حرکات روده ای و سپس بروز دوره های یبوست شوند. بیماری های حاد مانند: گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای شکمی) یا یک جراحت که نیازمند این باشد که شما داروهایی را مصرف کنید که فعالیت روده ها را کند می نمایند، می توانند الگوی حرکات روده ای شما را تغییر دهند.
5. هورمون ها
برخی هورمون ها مانند پروژسترون و استروژن می توانند روی دفعاتی که یک زن به دستشویی می رود، تاثیر بگذارد. برای مثال برخی از زنان در روزهای نزدیک به دوره پریودی خون به دفعات کمتری دستشویی می روند.
6. عوامل اجتماعی
برای برخی افراد استفاده از سرویس بهداشتی عمومی در محل کار یا وقتی کسی در اطراف آنها است، مشکل است. این باعث می شود که شخص بیش از حد لازم خودش را نگه دارد و از دستشویی رفتن خودداری کند. به مرور این باعث بروز یبوست و کاهش دفعات مدفوع کردن می شود.
یکپارچگی و پیوستگی مدفوع به چه معناست؟
در مورد حرکات عادی روده ای، پیوستگی مدفوع می تواند عاملی علاوه بر تعداد دفعات دفع باشد. مدفوع بایستی نرم بوده و دفع آن نسبتاً آسان باشد. مدفوع معمولاً بایستی شبیه مار یا سوسیس باشد زیرا این شبیه شکل داخلی روده می باشد. به طور کلی، مدفوع باید به دلیل شکسته شدن گلبول های قرمز خون در بدن، رنگ قهوه ای داشته باشد.
حتما بخوانید: علت وجود خون در مدفوع چیست
مدفوع شل یا آبکی می تواند نشان دهنده نوعی سوء هاضمه بوده و بیانگر این است که مدفوع بیش از حد سریع از درون روده ها عبور می کند و نمی تواند به صورت یک توده درآید. مشکل در این حالت افزایش تعداد دفعات دفع نمی باشد بلکه در اینجاست که بدن نمی تواند بدرستی مقدار زیادی از مواد مغذی را از مدفوع جذب کند. برعکس، مدفوعی که بیش از حد سفت باشد، به سختی دفع خواهد شد. این حالت می تواند مشکلاتی را در دفع ایجاد کرده و منجر به بروز بواسیر شود. این امر می تواند باعث انباشت مدفوع در روده ها گردد.
کاهش میزان مدفوع کردن چه مشکلاتی به دنبال دارد؟
اگر یک روز در میان یا کمتر از این تعداد دفع دارید یا دچار درد و فشار در ناحیه شکمی هستند، پس احتمالاً یبوست دارید. علت یبوست در بسیاری از افراد به خاطر کمبود مصرف آب و مواد غذایی فیبر دار است.
وقتی حرکات روده ای به طور منظم انجام نمی شود، مواد زائد یا همان مدفوع برای مدت بیشتری درون بدن باقی می کند. لازم به ذکر نیست که این مسئله می تواند به مرور باعث هموروئیدهای دردناکی شود.
بسیاری از اوقات انجام تغییرات ساده مانند مصرف یک پروبیوتیک، افزایش مصرف مایعات، خوردن غذاهای پر فیبر مانند سبزی های برگ دار می تواند فعالیت روده را افزایش دهد و به کنترل یبوست کمک کند.
افزایش میزان مدفوع کردن چه مشکلاتی به دنبال دارد؟
وقتی روزانه بیشتر از حالت معمول مجبور می شوید به دستشویی بروید، اصلاً اتفاق خوبی نیست و نشانه اسهال شدن شما است. اسهال شدن می تواند به خاطر گاستروانتریت ویروسی یا یک بیماری مزمن مانند حساسیت یا عدم تحمل غذایی باشد. به طور کلی، اگر در طول روز بیشتر از سه بار دفع دارید، ممکن است مساله جدی باشد. شاید این به خاطر عدم تحمل لاکتوز یا سوء جذب فروکتوز باشد. برخی از افراد با غذاهایی که کربوهیدرات زیادی دارد مشکل دارند و خوردن این غذاها به نفخ و اسهال منجر می شود.
زمانیکه شما بیشتر از سه بار در روز مدفوع می کنید، پس مواد غذایی زمان کمتری در روده های شما باقی می مانند و در نتیجه مواد مغذی ضروری آن کمتر جذب می شود. کمبود آب بدن، خستگی و سوزش مقعد بخاطر تعداد دفع بیشتر به وجود می آید که می تواند باعث نگرانی باشد.
اگر بیش از حد به دستشویی می روید، می توانید کارهای مختلفی را برای مقابله با آن امتحان کنید. مثل مصرف پروبیوتیک که همیشه به هضم غذا کمک می کند. همچنین می توانید مصرف گلوتن و محصولات لبنی را برای یک مدت کاهش دهید، زیرا این مواد بسیار تحریک کننده هستند.
چه موقع باید در خصوص تعداد دفعات حرکات روده ای به پزشک مراجعه نمایید؟
به دلیل بیماری یا تغییرات در فعالیت بدنی یا رژیم غذایی، هر فردی ممکن است تغییر در حرکات روده ای را گاهی اوقات در زندگی تجربه نماید. با این وجود تغییراتی که بیش از یک هفته باقی بمانند ممکن است باعث بروز نگرانی شوند. همچنین علائمی وجود دارند که ممکن است نشان دهنده این باشند که شما بایستی به پزشک مراجعه نمایید که عبارتند از:
- وجود خون در مدفوع که ممکن است به رنگ قرمز یا سیاه بوده و قوام قهوه شکل داشته باشد.
- استفراغ خون، استفراغ با قوام قهوه شکل یا آنچه به نظر مدفوع برسد
- عدم وجود هرگونه حرکات روده ای برای مدت بیش از سه روز
- درد شدید و ضربان دار شکمی
اگر به طور مداوم مشکلاتی مانند یبوست یا اسهال دارید، به پزشک مراجعه نمایید. پزشک احتمالاً سابقه پزشکی شما را گرفته و داروهایی را که احیاناً مصرف می کنید، بررسی خواهد کرد تا مشخص شود که آیا هیچ کدام از آنها می توانند باعث بروز یبوست یا اسهال شده باشند یا خیر. همچنین پزشک ممکن است تغییراتی در روش زندگی یا رژیم غذایی را به شما توصیه نماید تا بتوانید نظم بیشتری در روند دفع مدفوع داشته باشید.
سخن آخر
حرکات روده ای برای زندگی ضروری می باشند. اما تعداد دفعات آن در بین افراد مختلف، متفاوت می باشد. برخی از عوامل مثل: رژیم غذایی، سن و... بر تعداد دفعات دفع مزاج تاثیر می گذارد. یک تا سه بار مدفوع کردن در روز نشانه خوبی از سلامت دستگاه گوارش شما است. اما اگر وضعیت دفع شما غیر طبیعی است آن را ندیده نگیرید، زیرا ممکن است نشانه ای از شروع یک بیماری جدی باشد. برخی تغییرات ساده در سبک زندگی می تواند به آسانی مشکل شما را برطرف کند.
منبع: healthline
مقالات مرتبط:
علت بی اختیاری مدفوع در بزرگسالان؛ علائم و درمان آن
گلبول سفید (WBC) در آزمایش ادرار و مدفوع نشانه چیست؟
دیدگاه ها