سوماتروپین چیست؟
سوماتروپین نوعی هورمون رشد انسانی است که برای رشد استخوان‌ها و ماهیچه‌ها مهم می باشد. سوماتروپین برای درمان نارسایی رشد در کودکان و بزرگسالانی که فاقد هورمون رشد طبیعی هستند، استفاده می شود. این مسئله شامل افرادی می شود که به دلیل سندرم نونان، سندرم ترنر، سندرم پرادر ویلی، قامت کوتاه در بدو تولد بدون رسیدن به رشد استاندارد و دلایل دیگر، قد کوتاهی دارند. سوماتروپین همچنین در بزرگسالان برای درمان سندرم روده کوتاه یا برای جلوگیری از کاهش شدید وزن ناشی از ایدز استفاده می شود. سوماتروپین همچنین ممکن است برای اهدافی که در این راهنمای دارویی ذکر نشده است نیز استفاده گردد.
عوارض جانبی احتمالی سوماتروپین چیست؟
- در صورت بروز علائم یک واکنش آلرژی زا نظیر: کهیر؛ تنفس دشوار؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، فوراً درخواست کمک پزشکی نمایید.
- ممکن است در بیماران مبتلا به سندرم پرادر ویلی که از سوماتروپین استفاده می کنند، مشکلات تنفسی جدی ایجاد شود. اگر مبتلا به سندرم پرادر ویلی هستید، و علائمی از مشکلات ریوی یا تنفسی مانند: تنگی نفس، سرفه و یا خروپف جدید یا افزایش یافته دارید، سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
همچنین در صورت داشتن هر یک از موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد در زانوها یا باسن، راه رفتن با حالت شَلیدن
- درد گوش، تورم، گرما یا ترشح
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در مچ دست، دست یا انگشتان شما
- تورم شدید یا پف کردگی در دست ها و پاهایتان
- درد یا تورم در مفاصل شما
- پانکراتیت - درد شدید در معده فوقانی که به پشت شما منتقل می شود و حالت تهوع و استفراغ به دنبال دارد.
- قند خون بالا - افزایش تشنگی، افزایش ادرار، خشکی دهان، بوی نفس میوه ای؛
- افزایش فشار داخل جمجمه - سردردهای شدید، زنگ زدن در گوش، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات بینایی، درد در پشت چشم ها؛ یا علائم مشکل غده فوق کلیوی - ضعف شدید، سرگیجه شدید، کاهش وزن، تغییر در رنگ پوست، احساس ضعف یا خستگی زیاد.
عوارض جانبی شایع ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد، خارش یا تغییرات پوستی در جایی که دارو تزریق شده است
- تورم، افزایش سریع وزن
- ماهیچه یا درد مفاصل
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- درد معده، گاز
- سردرد، کمردرد
- علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا: گرفتگی بینی، عطسه، گلو درد، درد گوش.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی نیست و سایر موارد ممکن است رخ دهد. برای مشاوره پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.
مهمترین اطلاعاتی که باید در مورد سوماتروپین بدانم چیست؟
در صورت ابتلا به سرطان، رتینوپاتی دیابتی یا اگر تحت درمان سندرم پرادر ویلی قرار گرفته اید و یا اضافه وزن دارید یا مشکل شدید تنفسی دارید، نباید از داروی سوماتروپین استفاده کنید. در صورتی که یک بیماری جدی به واسطه نارسایی ریه دارید و یا اخیراً در نتیجه جراحی، آسیب دیدگی یا آسیب های پزشکی دچار عوارضی شده اید، نباید از سوماتروپین استفاده کنید.
- اطلاعات مربوط به بیمارانی که نوردیتروپین مصرف می کنند از جمله اینکه چگونه باید نوردیتروپین را مصرف کنم؟
- قبل از استفاده از سوماتروپین در مورد چه چیزی باید با ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی خود صحبت کنم؟
اگر به سوماتروپین یا بنزیل الکل یا به هر یک از موارد ذکر شده در پایین حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید:
- یک بیماری جدی به دلیل نارسایی ریه یا عوارض ناشی از جراحی، جراحت یا آسیب دیدگی پزشکی که اخیراً رخ داده است؛
- سرطان فعال
- مشکلات چشم ناشی از دیابت (رتینوپاتی دیابتی)
- اگر به دلیل سندرم پرادر ویلی تحت درمان قرار گرفته اید و اضافه وزن دارید و یا دچار مشکلات شدید تنفسی (از جمله آپنه خواب (نوعی اختلال در خواب)) هستید.
اگر تا به حال موارد زیر را داشته اید به پزشک خود بگویید:
- سرطان (خصوصاً در دوران کودکی)
- دیابت
- اختلال غده هیپوفیز
- انحنای غیر طبیعی ستون فقرات (اسکولیوز)
- کم کاری تیروئید
- آسیب سر یا تومور مغزی
- سرطان مغز در کودکی و پرتو درمانی
در بعضی موارد، سوماتروپین نباید برای کودک استفاده شود. برخی مارک های سوماتروپین حاوی ماده ای است که می تواند عوارض جانبی جدی یا مرگ در نوزادان کم سن یا نوزادان نارس ایجاد کند. این دارو را بدون توصیه پزشکی به کودک ندهید. برخی از برندهای سوماتروپین از جمله: Genotropin ،Omnitrope ،Saizen، Serostim به نوزاد متولد نشده آسیب نمی زنند. مشخص نیست که آیا مارک های دیگر سوماتروپین از جمله: Humatrope ،Norditropin ،Nutropin ،Zomacton و Zorbective به یک نوزاد متولد نشده آسیب می زنند یا خیر.
اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است در هنگام استفاده از این دارو، شیر دادن به کودک ایمن نباشد. از پزشک خود در مورد وجود هرگونه خطرات سؤال کنید. سوماتروپین ممکن است حاوی ماده ای باشد که می تواند عوارض جانبی جدی یا مرگ در نوزادان کم سن یا نارس ایجاد کند. این دارو را بدون توصیه پزشکی به کودک ندهید.
چگونه باید از سوماتروپین استفاده کنم؟
مقدار دوز و مارک داروی سوماتروپین و اینکه چند بار از آن استفاده خواهید کرد، بستگی به وضعیتی دارد که شما در آن تحت درمان هستید. تمام دستورالعمل های موجود در برچسب نسخه خود را دنبال کنید و تمام راهنماهای دارویی یا برگه های حاوی دستورالعمل را بخوانید. از دارو دقیقاً مطابق دستورالعمل آن استفاده کنید.
- سوماتروپین به عضله یا زیر پوست تزریق می شود. یک ارائه دهنده خدمات درمانی می تواند به شما یاد بدهد که چطور از این دارو به طور صحیح استفاده کنید.
- هر گونه دستورالعمل استفاده در مورد داروی خود را بخوانید و با دقت دنبال کنید. اگر همه دستورالعمل ها را برای استفاده مناسب درک نکردید از سوماتروپین استفاده نکنید. اگر سوال دارید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- تزریق خود را تنها زمانی که آماده دریافت آن هستید، حاضر کنید. دارو را تکان ندهید. اگر دارو تیره به نظر می رسد، تغییر رنگ داده است یا ذراتی در داخلش وجود دارد، از آن استفاده نکنید. برای دریافت داروی جدید با داروساز خود تماس بگیرید.
- اگر داروی شما دارای سرنگ، کارتریج یا قلم تزریقی است، فقط از آن وسیله برای دریافت داروی خود استفاده کنید.
- ممکن است شما به آزمایشات مکرر پزشکی نیاز داشته باشید.
- هرگونه برنامه رژیم غذایی که توسط پزشک یا مشاور تغذیه برای شما ایجاد شده است را دنبال کنید تا به کنترل وضعیت خود کمک نمایید.
- نحوه نگهداری این دارو بستگی به مارک سوماتروپین و رقیق کننده مورد استفاده شما دارد. اگر سوالی در مورد نگهداری مناسب از دارو دارید، از داروساز خود بپرسید.
- هرگونه سوماتروپین باقی مانده را پس از گذشت تاریخ انقضای درج شده بر روی برچسب، دور بریزید.
- فقط یکبار از سوزن و سرنگ استفاده کنید و سپس آنها را در یک محفظه دربسته عایق سرسوزن های تیز قرار دهید. در مورد نحوه دفع این ظرف، قوانین ایالتی یا محلی را دنبال کنید. آن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
اگر مصرف یک دوز را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟
در اسرع وقت از دارو استفاده كنید، اما در صورتی كه تقریباً زمان مصرف دوز بعدی شما فرا رسیده باشد، دوز از دست رفته را نادیده بگیرید. برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز را به طور همزمان استفاده نکنید. اگر بیش از 3 دوز متوالی را فراموش کردید با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر بیش از حد از این دارو مصرف کنم، چه اتفاقی می افتد؟
فوراً درخواست کمک پزشکی نمایید. مصرف بیش از حد این دارو می تواند باعث تکان یا لرزش، عرق سرد، افزایش گرسنگی، سردرد، خواب آلودگی، ضعف، سرگیجه، ضربان قلب سریع و حالت تهوع شود. مصرف بیش از حد طولانی این دارو مدت ممکن است باعث رشد بیش از اندازه شود.
در هنگام استفاده از سوماتروپین از چه چیزی باید اجتناب کنم؟
اگر از مارک Zorbective برای درمان سندرم روده کوتاه استفاده می کنید، از نوشیدن آب میوه ها یا نوشیدنی های سودا خودداری کنید. در صورت ابتلا به سندرم روده کوتاه از نوشیدن الکل خودداری کنید. الکل می تواند معده شما را تحریک کند و وضعیت شما را بدتر نماید.
چه داروهای دیگری روی سوماتروپین تأثیر می گذارد؟
در مورد تمام داروهای دیگر خود، به پزشک خود بگویید، به ویژه:
- قرص های ضد بارداری یا درمان جایگزینی هورمون
- انسولین یا داروی دیابت خوراکی
- استروئید (پردنیزون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون و بقیه )
این لیست کامل نیست. سایر داروها از جمله داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی ممکن است بر سوماتروپین، تأثیر بگذارند.
منبع: webmd