پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که تولید هورمون تیروئید در بدن شما افزایش پیدا کند. به این بیماری تیروتوکسیکوز نیز گفته می شود. غده تیروئید بیش فعال یا بزرگ شده ممکن است هورمون تیروئید بیشتری تولید کند. رژیم غذایی برای پرکاری تیروئید و اینکه غذاهای مفید و مضر برای تیروئید پر کار چیست را در این مطلب از سلام دنیا بخوانید.
تیروئید چیست
تیروئید شما یک غده پروانه ای شکل در جلوی گردن شما است. غده تیروئید هورمون هایی به نام T3 (تری یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین) تولید می کند. این هورمون ها:
- میزان مصرف انرژی بدن را تنظیم می کنند
- دمای بدن را متعادل می کنند
- به مغز ، قلب و سایر اندام های شما کمک کنند تا به درستی کار کنند
برخی از انواع پرکاری تیروئید ممکن است ژنتیکی باشند. بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید در ایالات متحده است. این بیماری در مردان هفت تا هشت برابر بیشتر از زنان شایع است. در برخی موارد ، سرطان های تیروئید نیز ممکن است ناشی از پرکاری بیش از حد تیروئید باشند.
علائم پرکاری تیروئید چیست
پرکار تیروئید (یا هیپرتیروئیدیسم) به راحتی با سایر مشکلات سلامتی اشتباه گرفته می شود. مجموعه علائم آن شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن ناگهانی
- افزایش اشتها
- اضطراب، تحریک پذیری و کج خلقی
- تغییرات خلق و خو
- اختلال در خواب
- افزایش حساسیت به گرما
- تعریق
- افزایش ضربان قلب یا تپش قلب
- کوفتگی یا خستگی
- ضعف عضلانی
- رعشه یا لرزش خفیف دست
- تغییرات مکرر یا سایر تغییرات حرکات روده ای (اجابت مزاج)
- نازک شدن پوست
- موهای نازک و شکننده
- تغییرات قاعدگی
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
- تورم گردن
- تغییرات چشم
- پوست قرمز و ضخیم در قسمت بالایی پا و زانوها
درمان استاندارد برای پرکاری تیروئید
در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید، درمان آن ضروری است. وجود مقادیر بالای هورمون تیروئید در بدن می تواند سمی باشد. در صورت عدم درمان، پرکاری تیروئید ممکن است منجر به مشکلات قلبی، پوسیدگی استخوان ، خطر شکستگی (استخوان ها) و سایر موارد شود.
پزشک ممکن است داروهای ضد تیروئید برای شما تجویز کند. این داروها به حفظ تعادل غده تیروئید کمک می کنند. در برخی موارد ، درمان بیماری ممکن است شامل پرتودرمانی یا جراحی تیروئید باشد.
حتما بخوانید: تیروئید پرکار و علائم آن
برخی از غذاها می توانند به حفظ سلامت غده تیروئید کمک کرده و برخی از اثرات منفی این بیماری را کاهش دهند. برخی از مواد معدنی، ویتامین ها و سایر مواد مغذی برای تعادل عملکرد غده تیروئید لازم هستند.
معمولا قبل از انجام برخی از درمان های پرکاری تیروئید یک رژیم غذایی با میزان یُد پایین برای بیمار تجویز می شود. به عنوان مثال، قبل از انجام پرتودرمانی برای از بین بردن سلولهای تیروئید اضافی یا آسیب دیده ، باید رژیم غذایی با یٌد پایین داشته باشید. پس از درمان هم تعادل ید در رژیم غذایی هنوز موضوعی مهم است. غذاهای دیگر به محافظت از غده تیروئید و کاهش اثرات طولانی مدت پرکاری تیروئید کمک می کنند.
برای پرکاری تیروئید چه بخوریم
مواد غذایی که در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید می توانید بخورید
1. غذاهایی با میزان ید پایین
ماده معدنی ید در ساخت هورمونهای تیروئید نقش اساسی دارد. رژیم کم ید به کاهش هورمون های تیروئید کمک می کند. این غذاها را به رژیم روزانه خود اضافه کنید:
- نمک های غیر ید دار
- قهوه یا چای (بدون مکمل پودری شیری –لبنی یا با پایه سویا)
- سفیده تخم مرغ
- میوه تازه یا کنسروی
- مغز آجیل بدون نمک یا کره بادام زمینی
- نان خانگی یا نان های تهیه شده بدون نمک ، لبنیات و تخم مرغ
- پاپ کورن (ذرت بو داده) با نمک غیر یددار
- جو دوسر
- سیب زمینی ها
- عسل
- شربت افرا
2. سبزیجات چلیپایی یا صلیبی
سبزیجات چلیپایی و انواع دیگر سبزیجات ممکن است به همراه استفاده صحیح از ید پرکاری تیروئیدتان را متوقف کنند. این سبزیجات ممکن است برای پرکاری تیروئید مفید باشند:
- بامبو شوت
- کلم بوک چوی
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- مانیاک (گیاه کاساو)
- گل کلم
- کلم برگ یا کلم برگ سبز
- کلم پیچ
- خردل
- روتاباگا (یک گیاه ریشه ای است که مانند کلم بروکلی و گل کلم به خانواده چلیپایی ها تعلق دارد)
3. ویتامین ها و مواد معدنی
چندین ماده مغذی برای سلامت تیروئید و ایجاد تعادل در تولید هورمون تیروئید ضروری هستند.
حتما بخوانید: بهترین دمنوش برای پرکاری تیروئید
1. آهن
آهن برای انجام بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن از جمله سلامت تیروئید مهم است. این ماده معدنی برای انتقال اکسیژن از سلول های خونی به هر سلول بدن تان لازم است. سطوح کم آهن در بدن با پرکاری تیروئید در ارتباط است. با مصرف مواد غذایی مانند موارد زیر مقدار زیادی آهن دریافت کنید:
- لوبیای خشک
- سبزیجات با برگ سبز
- عدس ها
- مغز ها
- ماکیان ، مانند مرغ و بوقلمون
- گوشت قرمز
- دانه ها
- غلات کامل
2. سلنیوم
غذاهای غنی از سلنیوم ممکن است به حفظ تعادل سطح هورمون تیروئید کمک کرده و از تیروئید تان در برابر بیماری محافظت کند. سلنیوم به جلوگیری از آسیب سلولی و حفظ سلامت تیروئید و سایر بافتها کمک می کند.
منابع غذایی غنی از سلنیوم عبارتند از:
- آجیل (بادام) برزیلی
- کوسکوس
- دانه چیا
- قارچ ها
- چای
- گوشت قرمز مانند: گوشت گاو و گوشت بره
- برنج
- جو دوسر
- ماکیان مانند مرغ و بوقلمون
- دانه آفتابگردان
3. زینک (روی)
روی به شما کمک می کند از غذا برای تأمین انرژی استفاده کنید. این ماده معدنی همچنین سیستم ایمنی و تیروئید شما را سالم نگه می دارد. منابع غذایی غنی از روی عبارت اند از:
- گوشت گاو
- نخود
- پودر کاکائو
- بادام هندی
- قارچ ها
- دانه کدو تنبل
- گوشت بره
حتما بخوانید: 17 نشانه برای کمبود زینک در بزرگسالان
4. کلسیم و ویتامین D
پرکاری تیروئید باعث ضعف و شکنندگی استخوان ها می شود. با درمان این بیماری ممکن است تراکم استخوان ترمیم شود. ویتامین D و کلسیم برای ساخت استخوان های سالم ضروری هستند.
غذاهای غنی از کلسیم شامل:
- اسفناج
- کلم برگ سبز
- لوبیای سفید
- کلم پیچ
- بامیه
- آب پرتقال غنی شده با کلسیم
- شیر بادام
- غلات غنی شده با کلسیم
ویتامین D در این غذاهای با میزان ید پایین یافت می شود:
- آب پرتقال غنی شده با ویتامین
- غلات غنی شده با ویتامین
- جگر گاو
- قارچ ها
- ماهی چرب
5. چربی های سالم
چربی هایی که از مواد غذایی کامل تهیه می شوند و تا حد زیادی فرآوری نشده هستند، می توانند برای کاهش التهاب مفید باشند. این چربی ها به حفظ سلامت تیروئید و تعادل هورمون های تیروئیدی کمک می کند. چربی های غیر لبنی در رژیم کم ید مهم هستند. این موارد عبارت اند از:
- روغن بذر کتان
- روغن زیتون
- روغن آووکادو
- روغن نارگیل
- روغن آفتاب گردان
- روغن گلرنگ
- آووکادو
- مغزها و دانه های بدون نمک
حتما بخوانید: 15 خاصیت آووکادو برای سلامتی
6. ادویه ها
برخی از ادویه ها و گیاهان دارویی دارای خواص ضد التهابی برای محافظت و تعادل عملکرد غده تیروئید هستند. با مصرف ادویه های زیر طعم و مقداری آنتی اکسیدان به وعده های غذایی روزانه خود اضافه کنید:
- زردچوبه
- فلفل های سبز
- فلفل سیاه
غذاهای مضر برای تیروئید پر کار
مواد غذایی که در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید باید از مصرف آنها اجتناب کنید
1. مصرف بیش از حد ید
خوردن بیش از حد غذاهای غنی از ید یا تصفیه شده با ید ممکن است منجر به پرکاری تیروئید شود یا در برخی موارد باعث بدتر شدن آن شود. یک قاشق چای خوری نمک یددار معادل 284 میکروگرم ید به شما می دهد. غذاهای دریایی بیشترین ید را دارند. فقط 1 گرم جلبک دریایی حاوی 2 میلی گرم (میلی گرم) ید است. دوز توصیه شده ید حدود 1.1 میلی گرم در روز است. رژیم غذایی کم ید حتی به مقدار کمتری هم نیاز دارد.
از مصرف غذاهای دریایی و افزودنی های غذاهای دریایی زیر خودداری کنید:
- ماهی
- جلبک دریایی
- میگو
- خرچنگ
- شاه میگو (لابستر)
- سوشی
- کاراگینان (نوعی افزودنی تهیه شده از جلبک دریایی است)
- آگار آگار (یک محصول ژلاتین مانند که از جلبک ها و ... بدست می آید)
- جلبک algae
- آلژینات
- اشنه دریایی
از مصرف سایر مواد غذایی حاوی ید زیاد مانند موارد زیر خودداری کنید:
- شیر و محصولات لبنی
- پنیر ها
- زرده تخم مرغ
- نمک یددار
- آب یددار
- بعضی از رنگ های خوراکی
برخی از داروها هم حاوی ید هستند. این داروها شامل:
- آمیودارون (نکسترون)
- شربت های سرفه
- ماده حاجب پزشکی
- مکمل های گیاهی و ویتامین ها
2. نیترات
مواد شیمیایی به نام نیترات ممکن است باعث شود که تیروئید شما مقدار ید زیادی جذب کند. این موضوع می تواند منجر به بزرگ شدن غده تیروئید و پرکاری آن شود. نیترات به طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد. غذاهای فرآوری شده ممکن است حاوی نیترات های افزودنی باشند. همچنین ممکن است این ماده در آب آشامیدنی هم وجود داشته باشد. از مصرف مواد غذایی مانند موارد زیر خودداری کنید:
- گوشت فرآوری شده (سوسیس ، بیکن ، سالامی ، پپرونی)
- کرفس
- کاهو
- چغندر
- اسفناج
- جعفری
- تره فرنگی
- کاسنی فرنگی
- کلم
- رازیانه
- شوید
- شلغم
- هویج
- خیار
- کدو حلوایی
3. گلوتن
گلوتن ممکن است در برخی افراد با ایجاد التهاب به تیروئید آنها آسیب برساند. حتی اگر حساسیت یا عدم تحمل گلوتن ندارید، هم ممکن است محدود کردن گلوتن برای پرکاری تیروئید مفید باشد. برچسب های مواد غذایی مانند موارد زیر را از نظر وجود مواد حاوی گلوتن بررسی کنید:
- گندم
- جو
- مایه خمیر
- مالت (جو سبز خشک شده)
- گندم سیاه (چاودار)
- تریتیکال (گیاهی از پیوند گندم و زیره)
4. سویا
با اینکه سویا حاوی ید نیست، اما نشان داده شده است که این ماده در برخی از درمان های پرکاری تیروئید در حیوانات تداخل ایجاد می کند. از مصرف غذاهایی دارای سویا خودداری کنید یا آنها را محدود کنید:
- شیر سویا
- سس سویا
- توفو
- کرمرهای با پایه سویا (مکمل های پودری قهوه)
5. کافئین
غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین، مانند قهوه، چای، نوشابه و شکلات می توانند علائم پرکاری تیروئید را تشدید کرده و منجر به افزایش اضطراب، کج خلقی، تحریک پذیری و ضربان قلب سریع شوند.
اگر کافئین چنین علائمی را در شما ایجاد می کند، اجتناب یا محدود کردن مصرف آن ممکن است گزینه خوبی باشد. سعی کنید به جای نوشیدنی های کافئین دار، دمنوش های گیاهی طبیعی، آب طعم دار یا سرکه سیب گرم مصرف کنید.
سخن آخر
ممکن است پرکاری تیروئید همیشه قابل پیشگیری نباشد، اما قابل درمان است. در صورت مشاهده علائم پرکاری تیروئید به پزشک مراجعه کنید. درمان خود را دقیقاً طبق دستورالعمل انجام دهید، از جمله تمام توصیه های رژیم غذایی را رعایت کنید. با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد ایجاد تغییرات کوتاه مدت و طولانی مدت در برنامه رژیم غذایی تان صحبت کنید. این کار می تواند به حفظ تعادل عملکرد غده تیروئید کمک کند و از بدن شما در برابر اثرات پرکاری تیروئید محافظت کند.
از خوردن غذاهای کامل خانگی با رژیم کم ید لذت ببرید. از مصرف غذاهایی رستورانی، وعده های غذایی بسته بندی شده یا فرآوری شده، و سس و ماریناد آماده خودداری کنید. این مواد غذایی ممکن است حاوی ید افزودنی باشند.
اگر رژیم کم ید دارید، این رژیم می تواند دریافت ویتامین D و کلسیم کافی را سخت تر کند. با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد مصرف مکمل های این مواد مغذی صحبت کنید. از یک گروه پشتیبانی کننده تیروئید پشتیبانی بگیرید. اکثر محدودیت های رژیم غذایی موقتی خواهند بود. سایر تغییرات غذایی بخشی از سبک زندگی متعادل و سالم برای حفظ سلامت کلی و تندرستی شما هستند.