اسطوخودوس (به انگلیسی: Lavender) یک نوع گیاه است که از گل و روغن آن برای تهیه دارو استفاده می شود. از خواص گیاه اسطوخودوس معمولاً برای درمان اضطراب، بی حالی، بی خوابی، افسردگی، سردرد و درد مصرف می شود. این گیاه در غذاها و نوشیدنی ها به عنوان عطر دهنده و طعم دهنده استفاده می شود. در این مطلب سلام دنیا، به بررسی کامل خواص گیاه اسطوخودوس برای سلامتی، پوست و مو پرداختیم. با ما همراه باشید.
گیاه اسطوخودوس چیست
اسطوخودوس در تولید محصولات دارویی و به عنوان رایحه در تولید صابون، لوازم آرایشی، عطر و تزیینات استفاده می شود. اسطوخودوس (نام علمی Lavandula angustifolia) معمولاً با گونه های Lavandula hybrid مرتبط است که یک دو رگه بین Lavandula angustifolia و Lavandula latifolia است، و روغن لاواند از آن بدست می آید.
خواص اسطوخودوس برای سلامتی، پوست، مو
اسطوخودوس یک روغن است که به نظر می رسد اثرات آرام بخش دارد و ممکن است عضلات خاصی را شل کند. همچنین به نظر می رسد که اثرات ضد باکتری و ضد قارچی هم دارد.
1. خواص اسطوخودوس برای مو و ریزش مو (آلوپسی آره آتا)
شواهدی وجود دارد که استفاده از روغن اسطوخودوس در ترکیب با روغن آویشن، رزماری و چوب سدر در مدت 7 ماه دوره درمانی ممکن است رشد مو را تا 44 درصد افزایش دهد.
حتما بخوانید: قرص ضد ریزش مو ریجن دایت
2. اضطراب
برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف 160-80 گرم از محصول روغن اسطوخودوس در ماه به مدت 6 تا 10 هفته اضطراب را کاهش می دهد و خواب را بهبود می بخشد و همچنین از عود اضطراب در افراد مبتلا به اضطراب خفیف تا شدید جلوگیری می کند. البته مشخص نشده است که آیا استفاده از اسطوخودوس به شکل رایحه آن اضطراب را کاهش می دهد یا نه، زیرا نتایج حاصل از تحقیقات متناقض است.
3. خواص اسطوخودسوس برای عفونت و زخم های عفونی
تحقیقات نشان می دهد استفاده از دو قطره اسطوخودوس در محل آسیب دیده و به مدت سه بار در روز می تواند تورم و درد زخم را کاهش بدهد و دوره بهبود زخم نیز کم خواهد شد.
4. درد قاعدگی
ماساژهای رایحه درمانی با روغن اسطوخودوس باعث کاهش درد قاعدگی در زنان جوان می شود. همچنین، به نظر می رسد مصرف روغن اسطوخودوس در سه روز اول قاعدگی بتواند دل درد و کمردرد را کم کند.
5. پیشگیری از افتادن
برخی شواهد نشان می دهد اتصال یک پد حاوی روغن اسطوخودوس به یقه لباس افراد سالخورده در آسایشگاه، خطر افتادن آنها را تا 43% کاهش داد.
6. درد پس از جراحی
برخی تحقیقات نشان می دهد که استنشاق اسانس اسطوخودوس در کنار مسکن های درون وریدی می تواند به کاهش درد زنان بعد از سزارین کمک کند. دیگر تحقیقات نشان داده است که تنفس اسطوخودوس برای 3 دقیقه در هر 6 ساعت می تواند باعث کاهش درد و کاهش نیاز به استفاده از استامینوفن پس از عمل لوزه در کودکان 12-6 ساله شود.
7. دردهای مرتبط با سرطان
تحقیقات نشان می دهد که استفاده از روغن اسطوخودوس برای ماساژ رایحه درمانی در مقایسه با ماساژ تنها در افراد مبتلا به دردهای مربوط به سرطان، تاثیری در بهبود درد ندارد.
8. پوست خارش دار و ملتهب (اگزما)
تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از ترکیب روغن اسطوخودوس و سایر اسانس های گیاهی برای ماساژ رایحه درمانی، باعث بهبود نارحتی پوست در طول روز نمی شود یا به خواب بهتر کودکان مبتلا به خارش پوست و ملتهب کمکی نمی کند.
9. کولیک (قولنج)
نتایج یک مطالعه کوچک نشان می دهد که ماساژ دادن ترکیبی از اسطوخودوس و روغن بادام روی شکم نوزاد به مدت 5 تا 15 دقیقه در هنگام قولنج، مدت زمان گریه نوزاد را کم می کند.
خواص اسطوخودوس برای مغز
10. فواید روغن اسطوخودوس برای زوال عقل
برخی تحقیقات نشان می دهد استفاده از افشانه روغن اسطوخودوس در شب بی قراری را در افرادی که مبتلا به زوال عقل هستند را کاهش می دهد. اما استنشاق رایحه اسطوخودوس و بکار بردن آن روی یقه پیراهن یا روی ساعد باعث کاهش بی قراری مرتبط با زوال عقل نمی شود. همچنین به نظر نمی رسد استفاده از ماساژ رایحه درمانی به بهبود عملکرد مغزی در افراد مبتلا به زوال عقل منتهی بشود.
11. افسردگی
به نظر می رسد استفاده از محصول روغن اسطوخودوس به صورت خوراکی به مدت 6 هفته افسردگی را در افرادی که به آن دچار هستند کاهش می دهد. ظاهراً میزان جزئی از اسطوخودوس تاثیر گذاری کمتری نسبت به ایمی پرامین (توفرانیل) برای درمان افسردگی داشته باشد. اما مصرف هر دو ممکن است اثرات ضد افسردگی ایمی پرامین را بهبود بخشد. تاثیر رایحه درمانی روغن اسطوخودوس برای افسردگی متناقض است. برخی از تحقیقات نشان می دهد که آروماتراپی اسطوخودوس باعث کاهش افسردگی پس از زایمان در برخی از زنان می شود. اما به نظر نمی رسد رایحه درمانی روغن اسطوخودوس در کاهش افسردگی افراد دارای سرطان پیشرونده تاثیر گذار باشد.
حتما بخوانید: درمان افسردگی در خانه با 18 راهکار ساده و بدون دارو
12. کوفتگی
تحقیقات اولیه نشان می دهد استنشاق روغن اسطوخودوس سه بار در هفته و به طول 4 هفته، کوفتگی را در افراد تحت دیالیز برای بیماران کلیوی کاهش نمی دهد.
14. فشار خون بالا
تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از مخلوط اسانس اسطوخودوس، لیمو و یلانگ یلانگ به عنوان رایحه درمانی ممکن است فشار خون سیستولیک را (عدد بالا) کاهش دهد، اما فشار خون دیاستولیک (عدد پایین) را در افراد با فشار خون بالا کاهش نمی دهد.
15. خواص اسطوخودوس برای مشکل خواب (بی خوابی)
تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از روغن اسطوخودوس در یک بخار ساز در طول شب، یا در گاز پاسمان در کنار تخت، ممکن است در افراد مبتلا به بی خوابی ملایم، به خواب بهتر کمک کند. اما نتایج متضاد نیز وجود دارد.
16. درد در هنگام زایمان
تحقیقات اولیه نشان می دهد سه بار استنشاق اسانس اسطوخودوس در طول زایمان می تواند درد زایمان را کاهش دهد.
17. شپش ها
تحقیقات اخیر نشان می دهد استفاده از ترکیب روغن اسطوخودوس و روغن درخت چای روی پوست می تواند تخم های شپش و تعداد شپش های زنده را کاهش می دهد. مشخص نیست که آیا اثر آن تنها بخاطر اسطوخودوس است یا ترکیب اسطوخودوس با روغن درخت چای.
حتما بخوانید: شپش سر را چگونه از بین ببریم
18. علائم یائسگی
برخی تحقیقات نشان می دهد که استنشاق عطر اسطوخودوس به مدت دو بار در هفته و به مدت 12 هفته می تواند موجب کاهش گر گرفتگی در زنان یائسه شود.
19.خواص اسطوخودوس برای میگرن
جدیدترین تحقیقات نشان دهنده این است که مالیدن 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس بالای لب و استنشاق بخار آن ممکن است درد و تهوع میگرن را کاهش دهد و به جلوگیری از گسترش سردرد کمک می کند.
20. آرتروز
برخی تحقیقات نشان می دهد که ماساژ دادن زانوها با روغن اسطوخودوس به مدت سه هفته و هر هفته سه بار می تواند در مقایسه با ماساژ بدون روغن اسطوخودوس یا ماساژ ندادن، به میزان بیشتری دردهای آرتروز را کاهش دهد.
21. معجزه اسطوخودوس برای عفونت گوش
مطالعات نشان می دهد که استفاده از قطره های گوش حاوی اسطوخودوس و سایر عصاره های گیاهی، باعث بهبود درد گوش در افراد مبتلا به عفونت گوش می شود. با این حال، بنظر نمی رسد این ترکیب گیاهی موثرتر از آنتی بیوتیک آموکسی سیلین باشد.
حتما بخوانید: درمان خانگی عفونت گوش با سیر
22. درد
برخی تحقیقات نشان می دهد که رایحه درمانی اسطوخودوس ممکن است به کاهش درد تزریق سوزن کمک کند. همچنین، استنشاق رایحه اسطوخودوس قبل از معاینه زنانه به نظر می رسد که درد معاینه را کاهش می دهد. اما بنظر نمی آید که رایحه درمانی اسطوخودوس، درد بهبود زخم ها را کاهش بدهد.
23. عوارض بعد از زایمان
اضافه کردن روغن اسطوخودوس به آب وان در هنگام حمام کردن، می تواند باعث کاهش قرمزی موقتی ناحیه بین واژن و مقعد بعد از زایمان می شود. همچنین می تواند باعث کاهش درد در این ناحیه شود، اما نتایج متناقض است. استنشاق رایحه اسطوخودوس در صبح، 6 ساعت بعد و در هنگام خواب درد، خستگی و پریشانی و تغییرات خلق و خود زنان بعد از زایمان را بهبود می بخشد.
24. کاهش اضطراب قبل از عمل
بعضی از مردم از اسطوخودوس برای کاهش اضطراب قبل از عمل جراحی یا سایر کارهای پزشکی یا دندانپزشکی استفاده می کنند. برخی تحقیقات نشان می دهد که اسطوخودوس ممکن است اضطراب ناشی از جراحی دندان را کاهش دهد. اما مشخص نشده است که اسطوخودوس برای اضطراب روش های دیگر درمانی نیز مفید است یا نه.
25. بهبود روانشناسی کلی
بعضی از تحقیقات مشخص کرده است که اضافه کردن 3 میلی گرم از 20% روغن اسطوخودوس و 80% روغن انگور برای حمام روزانه موجب بهبود خلق و خو در مقایسه با حمام کردن تنها با روغن انگور می شود. اما مطالعات دیگر نشان می دهد که اضافه کردن ماساژ رایحه درمانی روغن اسطوخودوس بهبودی در وضعیت سلامت یا کیفیت زندگی بیماران سرطانی ندارد.
26. سندرم پای بی قرار
یک تحقیق نشان داده است که ماساژ پاها با روغن اسطوخودوس برای 10 دقیقه و دو بار در هفته می تواند شدت سندرم پای بی قرار در افراد مبتلا به بیماری کلیوی که تحت دیالیز هستند را کاهش دهد.
27. خواص اسطوخودوس برای استرس
استنشاق عطر اسطوخودوس قبل از معاینات بیماری زنان می تواند درد بعد از معاینه را کاهش می دهد. اما استنشاق رایحه اسطوخودوس به مدت 20 دقیقه در روز دوم و سوم بعد از عمل جراحی بای پس عروق کرونر به نظر نمی رسد استرس را کاهش دهد.
28. آکنه
29. سرطان
30. سردرد
31. از دست دادن اشتها
32. حالت تهوع
33. دندان درد
34. استفاده به عنوان مواد دافع حشرات و پشه
35. استفراغ
36. بیماری های دیگر
شواهد بیشتری برای ارزیابی استفاده از اسطوخودوس لازم است.
عوارض جانبی احتمالی اسطوخودوس (مضرات اسطوخودوس)
- اسطوخودوس برای بسیاری از بزرگسالان در مقدار غذایی کاملاً بی خطر است. این احتمال وجود دارد که خوردن و بکار بردن آن روی پوست یا استنشاق آن در مقادیر پزشکی امن باشد.
- اسطوخودوس وقتی به صورت خوراکی مصرف شود، می تواند باعث یبوست و سردرد شود و اشتها را افزایش بدهد. وقتی روی پوست بکار برود، اسطوخودوس می تواند بعضی اوقات باعث تحریک شود، اگرچه متداول نیست.
هشدارهای ویژه
کودکان
- استفاده از محصولات پوستی که حاوی روغن اسطوخودوس است احتمالا برای پسر بچه هایی که هنوز به بلوغ نرسیده اند بی خطر نیست. به نظر می رسد روغن اسطوخودوس اثرات هورمونی دارد که می تواند هورمون های طبیعی بدن پسر بچه ها را مختل کند. در بعضی موارد، ممکن است منجر به رشد غیر طبیعی سینه در پسران شود. اثرات استفاده از آن روی دختر بچه ها ناشناخته است.
مصرف اسطوخودوس در دوران بارداری و شیردهی
- اطلاعات موثقی درباره امنیت مصرف اسطوخودوس در هنگام بارداری و شیردهی وجود ندارد. جانب ایمنی را رعایت کنید و از مصرف آن خودداری کنید.
جراحی
- اسطوخودوس ممکن است سیستم عصبی مرکزی را کند نماید. اگر در طول جراحی و بعد از آن در ترکیب با مواد بیهوشی و داروهای دیگر استفاده بشود، ممکن است باعث ضعیف شدن سیستم عصبی مرکزی شود. حداقل دو هفته قبل از جراحی های برنامه ریزی شده، مصرف اسطوخودوس را متوقف کنید.
تداخلات دارویی گیاه اسطوخودوس
در مورد مصرف ترکیبی با این موارد محتاط باشید.
1. کلرال هیدرات با اسطوخودوس تداخل ایجاد می کند
- کلرال هیدرات باعث خواب آلودگی می شود. به نظر می رسد اسطوخودوس باعث افزایش اثر کلرال هیدرات بشود. مصرف اسطوخودوس با کلرال هیدرات ممکن است باعث خواب آلودگی بیشتر شود.
2. داروهای مسکن (Barbiturates) با اسطوخودوس تداخل ایجاد می کند
- اسطوخودوس ممکن است باعث خواب آلودگی و کسالت شود. داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند، آرام بخش هستند. مصرف اسطوخودوس همراه با داروهای آرام بخش ممکن است منجر به خواب آلودگی بیشتری شود. بعضی از داروهای آرام بخش شامل آموباربیتال (Amytal)، بوتاباربیتال (بوتیسول)، مفوباربیتال (Mebaral)، پنتوباربیتال (Nembutal)، فنوباربیتال (Luminal)، سکوباربیتال (Seconal) و موارد دیگر است.
3. داروهای مسکن (داروهای افسردگی CNS) با اسطوخودوس تداخل دارد
- اسطوخودوس ممکن است باعث خواب آلودگی و کسالت شود. داروهای که باعث خواب آلودگی می شود مسکن نام دارد. برخی از داروهای مسکن عبارتند از کلونازپام (Klonopin)، لورازپام (Ativan)، فنوباربیتال (Donnatal)، زولپیدم (Ambien)، و داروهای دیگر.
طریقه و میزان مصرف گیاه و روغن اسطوخودوس
دوزهای زیر در تحقیقات علمی مورد مطالعه قرار گرفته است:
بزرگسالان
الف: به صورت خوراکی:
اضطراب: 160- 80 میلی گرم از یک روغن اسطوخودوس خاص به طور روزانه به مدت 6 تا 10 هفته مصرف شده است.
ب: استنشاق به عنوان رایحه درمانی:
1. روش مصرف اسطوخودوس برای درمان اضطراب
- 8 قطره از روغن حاوی 2% اسطوخودوس و اسانس گل رز را روی پنبه ای بریزید و به مدت 15 دقیقه دو بار در هفته و برای 4 هفته استنشاق کنید. اسطوخودوس و روغن رز که بوسیله 2 قطره رقیق کننده آماده شده است را در مقادیر 75% از روغن اسطوخودوس و 25% روغن رز که در 5 میلی لیتر روغن جوجوبا رقیق شده؛ مصرف شده است.
2. روش مصرف اسطوخودوس برای درمان درد قاعدگی
- با استفاده از 3 قطره روغن اسطوخودوس در دست و استنشاق آن هر 6 ساعت یکبار یا ریختن 3 قطره روغن روی تکه ای از پارچه کتانی و بو کردن آن برای 30 دقیقه در روز، در سه روز اول قاعدگی استفاده شده است.
- همچنین، 2 میلی لیتر از روغن اسطوخودوس استعمال شده روی شکم برای مدت 15 دقیقه به عنوان بخشی از ماساژ رایحه درمانی در طول دوره عادت ماهیانه استفاده می شود.
3. پیشگیری از افتادن
- یک تکه کوچک از پارچه ای آغشته به روغن اسطوخودوس را به طور روزانه و برای یک سال در یقه لباس بچسبانید.
4. درد بعد از عمل جراحی
- دو قطره از اسانس اسطوخودوس 2% را به داخل ماسک اکسیژن چکانده می شود و به مدت 3 دقیقه بعد از دریافت مسکن ها برای درد سزارین استنشاق می شود.
5. روش مصرف گیاه اسطوخودوس برای پوست و مو
- برای نقاط طاسی: ترکیبی از روغن های ضروری شامل 3 قطره اسطوخودوس، 3 قطره رزماری، 2 قطره آویشن و 2 قطره چوب سدر، همه را با 3 میلی لیتر روغن جوجوبا و 20 میلی لیتر روغن انگور ترکیب و استفاده می شود. هر شب این مخلوط را به مدت 2 دقیقه روی سر ماساژ دهید و از یک حوله گرم استفاده کنید تا میزان جذب افزایش یابد.
6. زخم عفونی: 2 قطره محلول حاوی 36 میلی گرم روغن اسطوخودوس را به مدت سه بار در روز استفاده کنید.
سخن آخر
گیاه اسطوخودوس برای پوست، مو و درمان بیماری های مانند ریزش مو، مغز، قلب و استرس و بی خوابی را در این مقاله بررسی کردیم. امیدوارم این مطلب برایتان مفید بوده باشد. می توانید تجربیات خود را با در بخش نظرات در میان بگذارید.
مقالات مرتبط:
خواص گیاه کاکوتی در لاغری، سلامتی و پوست و مضرات آن
خواص گیاه به لیمو و چای به لیمو برای لاغری و درمان بیماری ها