فشار خون نرمال و طبیعی برای حیات ضروری است. بدون این فشار که خون ما را درون سیستم گردش خون به جریان می اندازد، هیچ اکسیژن یا مواد مغذیی نمی تواند از شریان ها وارد بافت ها و ارگان ها شوند. اگرچه فشار خون می تواند به طرز خطرناکی بالا باشد و همین طور بسیار پایین نیز بیاید. ما در این مقاله سلام دنیا در مورد اینکه فشار خون نرمال چیست، روش اندازه گیری فشار خون و چه میزانی برای سلامت ما مد نظر است را مورد بحث قرار خواهیم داد.
فشار خون چیست؟
فشار خون، فشاری است که خون را درون سیستم گردش خون ما به حرکت می اندازد. این فشار نیروی مهمی است چون بدون آن، اکسیژن و مواد مغذی نمی توانند درون سیستم گردش خون ما حرکت کرده و به بافت ها و ارگان ها غذا رسانی کنند. فشار خون همچنین برای انتقال سلول های مفید خون و آنتی بادی ها جهت حفظ ایمنی و نیز هورمون هایی مانند انسولین حیاتی محسوب می شود.
علاوه بر انتقال اکسیژن و مواد مغذی به ارگان های بدن، خون تازه می تواند محصولات اضافی سمی را که در نتیجه متابولیسم به وجود آمده اند، جمع و دفع کند، مانند دی اکسید کربن که با هر نفس به بیرون می دهیم یا توکسین هایی که به وسیله کبد و کلیه تصفیه می شوند. خون به تنهایی مشخصات دیگری هم دارد مانند دما.
حتما بخوانید: علت فشار خون بالا چیست
خون یکی از سیستم های دفاعی را در مقابل صدمات بافتی که پلاکت های لخته کننده هستند را در خود دارد تا به وسیله آن پس از آسیب احتمالی از خونریزی جلوگیری کند. اما به راستی چه عاملی باعث می شود خون درون عروق دارای فشار باشد؟ بخشی از پاسخ به این سوال ساده است: قلب با هر ضربان، خون را با فشار وارد عروق می کند و همین خود باعث ایجاد فشار خون می شود. اما فشار خون نمی تواند فقط از طریق پمپ کردن قلب به وجود بیاید.
روش کار فشار خون
سیستم گردش خون ما به شکل بسیار پیچیده ای مشابه سیستم های لوله کشی است؛ خون جریان دارد و عروق همان لوله ها هستند. یک قانون اولیه فیزیک باعث افزایش جریان خون ما می شود و این قانون در لوله کشی باغ هم دیده می شود. خون در بدن ما به دلیل اختلاف در فشار جریان دارد. فشار خون ما در آغاز حرکت از قلب زمانی که وارد آئورت می شود در بالاترین حد خود است و زمانی که در انتهای سفر به شاخه های کوچک تر شریان ها می رسد، درپایین ترین میزان خود قرار دارد.
حتما بخوانید: درمان قطعی فشار خون بالا با عرقیات گیاهی
این اختلاف فشار در واقع باعث جریان خون در اطراف بدن می شود. درست مانند ویژگی های فیزیکی سیستم لوله کشی در باغ که فشار آب را تحت تاثیر قرار می دهد شریان ها بر فشار خون اثر می گذارد. در جایی که لوله باریک می شود فشار در آن نقطه انقباض، افزایش می یابد.
برای مثال، بدون ماهیت ارتجاعی دیوارهای شریان ها فشار خون به محض خروج خون از قلب، به سرعت افت می کند، در حالیکه قلب بیشترین میزان فشار را ایجاد می کند، خصوصیات شریان ها نیز برای حفظ فشار و برقراری جریان خون در سراسر بدن اهمیت زیادی دارد. وضعیت شریان ها بر روی فشار خون و جریان آن اثر می گذارد و باریک شدن عروق می تواند در نهایت مانع تأمین خون و موارد دیگر شود و منجر به شرایط خطرناکی مانند سکته قلبی و مغزی شود.
روش اندازه گیری فشار خون
ابزاری که برای اندازه گیری فشار خون استفاده می شود فشار سنج است، این دستگاه شامل بازو بند لاستیکی یا کاف است که با دست یا باد کردن دستگاه تلمبه ای متورم می شود. وقتی که کاف متورم شد ریتم متوقف شده و محدوده فشار یا با صفحه الکترونیکی یا آنالوگ اندازه گرفته می شود. عددی که برای فشار بیان می شود نشانگر حرکت جیوه اطراف لوله بر خلاف جاذبه است. به همین دلیل است که در اندازه گیری فشار خون از واحد میلی متر جیوه استفاده می شود.
فشارخون سیستولیک و دیاستولیک چیست (عدد نمایش داده شده)
زمانی که صدای استتوسکوپ بر می گردد و فشار کاف به آهستگی کاهش پیدا می کند؛ ضربان سنج نقطه دقیق را مشخص می کند. استفاده از استتوسکوپ فرد را قادر می سازد تا فشار خون را از طریق گوش دادن به دو نقطه مشخص اندازه بگیرد. عدد نمایش داده شده برای فشار خون شامل دو مقیاس است، فشار سیستول اولیه و فشار دیاستول ثانویه. برای مثال اعداد به صورت 140 بر روی 90 میلی متر جیوه ای ارائه می شود. فشار سیستولی بالاترین حالتی است که به علت انقباض قلب به وجود می آید در حالی که تعداد فشار دیاستولی پایین ترین فشار شریان ها در طی دو استراحت کوتاه مابین ضربان قلب می باشد.
فشار خون باید چند باشد
موسسه سلامت ملی ذکر کرده است که فشار خون نرمال سیستولی کمتر از 120 میلی متر جیوه و دیاستولی 80 میلی متر جیوه ای می باشد.
البته فشار خون به طور طبیعی تغییر می کند، به همین دلیل در مارس 2013، یک متخصص قلب در مورد ماهیت تغییر فشار خون مقاله ای منتشر کرد که: "فشار خون با نوسانات کوتاه مدت مشخصی که در یک دوره 24 ساعته (تغییر ضربان به ضربان ، دقیقه به دقیقه ،ساعت به ساعت و روز به شب) رخ می دهد و همچنین از طریق نوسانات بلند مدت که در دوره های طولانی تر زمانی (روزها، هفته ها، ماها، فصل ها و حتی سال ها) اتفاق می افتد، تعریف می شود".
دستورالعمل هایی که به بیان فشار خون می پردازند، می گویند برای فشار خون های بالا حدود 115/75 میلی متر جیوه، هر افزایش 20/10 میلی متر جیوه ای خطر بیماری های قلبی عروقی را دو برابر می کند. در نوامبر سال 2013، راهنماهای کلی پرفشاری خون به روز شدند. آنها برای راهکارهای اولیه مجاز هستند.
انجمن قلب آمریکا در سال 2017 به افراد با فشار خون بالا توصیه کرده است که باید درمان فشار خون از 130/80 میلی متر جیوه نسبت به 140/90 میلی متر جیوه ای دریافت کنند. علاوه بر این، آنها محدوده فشار خون را بین 89.80/ 130.120 میلی متر جیوه ای جا به جا کرده اند. فشار خون که 140/90 میلی متر جیوه ای قرائت می شد حالا به عنوان مرحله دو فشار خون بالا و نه مرحله یک همان طوری که بود، مشخص شد.
حتما بخوانید: کاهش و پایین آوردن فشار خون بالا چه بخوریم
حالا این طبقه بندی دو محدوده مجزا را تشکیل می دهد:
فشار خون را از 129-120 کمتر از 80 میلی متر جیوه ای و مرحله یک فشار خون بالا را از 139.130 / 89.80 میلی متر جیوه ای را بالا می برد. موسسه قلب در امریکا در این دستورالعمل های جدید نیز به دکترها توصیه کرده است که تنها باید داروها را در صورت سکته قلبی و مغزی قبلی یا به دليل وجود فاکتورهای خطر برای شرایطی مانند سن، تشخیص دیابت شیرین (ملیتوس) و يا بیماری مزمن کلیوی تجویز کنند. درمان در مراحل اولیه بیشتر باید از طریق تغییرات در سبک زندگی به وجود بیاید.
درمان فشار خون بالا
دستورالعمل پزشکان برای بیماران در لیست زیرین است که می تواند به حفظ فشارخون سالم آنها کمک کند:
1. وزن سالم بدن را حفظ کنید.
2. رژیم غذایی غنی که شامل میوها، سبزیجات، محصولات لبنی کم چرب است را مصرف کنید.
3. مردان و زنان با وزن بدنی کمتر باید حداکثر یک نوشیدنی الکلی در روز مصرف کنند.
4. ورزش های منظم هوازی مانند پیاده روی تند، حداقل برای 30 دقیقه در روز و در اکثر روزهای هفته را انجام دهید.
5. در نوشیدن الکل حد اعتدال را رعایت کنید. مردها باید کمتر از دو نوشیدنی الکلی در روز مصرف کنند.
6. میزان سدیم یا نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
استفاده از این مراحل می تواند خطر مشکلات سلامت بعدی را کاهش دهد.
سخن آخر
فشار خون، فشاری است که خون را در سیستم گردش خون به حرکت می اندازد. شامل دو مقیاس، سیستول اولیه و دیاستول ثانویه است. مراحل اولیه درمان فشار خون تغییر در سبک زندگی می باشد. فشار خون طبیعی برای زندگی انسان ها ضروری است و بدون آن هیچ اکسیژن یا مواد مغذی نمی تواند از طریق شریان ها به بافت ها و ارگان ها وارد شود. برای اندازه گیری فشار خون از دستگاه فشار سنج استفاده می شود.
مقالات مرتبط:
6 خطر بزرگ فشار خون پایین بر سلامتی
علائم فشار خون ریوی چیست و درمان آن