کمبود پلاکت خون نوعی اختلال خونی است که در آن تعداد پلاکت های خون به طرز غیرعادی کاهش پیدا می کنند. پلاکت ها سلولهای خونی هستند که در انعقاد خون نقش دارند. کاهش این سلول ها می تواند باعث خونریزی لثه و کبودی و خونریزی داخلی شود. شاید از خودتان بپرسید پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است ؟ و چه چیزهایی پلاکت خون را پایین میاورد؟ پلاکت خون پایین چه خطری دارد؟ در این مقاله از سایت سلام دنیا، قصد داریم تا علل کم شدن پلاکت های خون در کودکان را توضیح دهیم و روش های درمان پلاکت خون پایین در کودکان ارائه کنیم. با ما همراه باشید.
پلاکت خون چیست؟
پلاکت خون در مغز استخوان تولید می شود و برای انعقاد خون نقش تعیین کننده ای ایفا می کند. طول عمر این پلاکت ها بین 7 تا 10 روز است. این سلول ها در کبد، طحال و مغز استخوان تخریب می شوند. طحال محل جداسازی سلول های خونی از جمله پلاکت ها است. به طور معمول، یک سوم طحال را پلاکت ها تشکیل می دهند. کمبود پلاکت خون در کودکان می تواند به شکل حاد یا مزمن باشد.
حتما بخوانید: پلاکت خون پایین در بارداری
انواع پلاکت خون پایین در کودکان
1. کمبود پلاکت حاد
این نوع از کمبود پلاکت در کودکان 2 تا 6 ساله مشاهده می شود. علائم این بیماری در کودکان را می توان پس از ابتلا به بیماری های ویروسی از جمله آبله مرغان مشاهده کرد. کمبود پلاکت خون حاد به طور ناگهانی شروع شده و علائم آن در مدت 6 ماه برطرف می شود. به طور معمول این اختلال مجددا عود نمی کند. کمبود پلاکت خون حاد شایه ترین نوع این اختلال خونی است.
2. کمبود پلاکت مزمن
این اختلال خونی می تواند در هر سنی شروع شده و علائم آن می تواند از 6 ماه تا چند سال طول بکشد. بزرگسالان بیشتر از کودکان به این نوع اختلال دچار می شوند و زنان نیز دو تا سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این بیماری می تواند به شکل مکرر رخ داده و مراقبت های بیشتری را از جانب متخصص خون نیاز دارد.
علت پلاکت خون پایین در کودکان
در اکثر موارد، علت بروز کمبود پلاکت در کودکان ناشناخته است، اما عوامل شناخته شده بروز این بیماری به شرح زیر است:
- مصرف برخی از داروها یا واکسن ها
- ابتلا به عفونت های ویروسی مثل آبله مرغان
- مشکل در سیستم ایمنی بدن
علائم پایین بودن پلاکت خون در بچه ها
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- خون بالا آوردن
- استفراغ یا مدفوع به رنگ سیاه
- خونریزی در اثر آسیب به سر که می تواند منجر به مرگ کودک شود
- خونریزی از بینی که بعد از 5 تا 10 دقیقه فشار دادن بینی متوقف نشود.
- وجود لکه های خونی در زیر پوست که به رنگ بنفش به نظر می رسند
- کبودی های بزرگ در زیر پوست. این کبودی ها بدون آسیب دیدگی کودک بر روی پوست ایجاد می شوند
- لکه های ناشی از خون مردگی
- نقطه های قرمز در زیر پوست که در اثر خونریزی های کم هستند
- کبودی هایی بر روی آرنج یا زانو که در اثر حرکت ایجاد می شوند.
حتما بخوانید: درمان های خانگی آبله مرغان
چه بیماری هایی می توانند باعث کمبود پلاکت خون در کودکان شوند؟
بیماری ترومبوسیتوپنی یا پایین بودن پلاکت خون شرایطی است که سلول های خونی نمی توانند خونریزی را متوقف کنند. کمبود پلاکت ها می تواند نشان دهنده مشکلات زیر باشد:
- افزایش تخریب پلاکت ها به دلیل مشکلات سیستم ایمنی بدن
- کاهش تولید پلاکت ها در طحال
- لوسمی
- لنفوم
- شکست مغز استخوان (آنمی آپلاستیک)
- برخی از عفونت های ویروسی یا باکتریایی
- مشکلات ژنتیکی خاص
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی خاص
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک
پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک شایع ترین بیماری کمبود پلاکت خون در کودکان است و در اکثر موارد بدون نیاز به درمان، به طور خود به خودی بهبود پیدا می کند. حدود 80 درصد از مبتلایان به این بیماری در مدت 6 ماه بهبود پیدا می کنند. با این وجود، گاهی اوقات این بیماری مزمن است و به طور کامل بهبود نمی یابد.
چه روش های تشخیصی برای کمبود پلاکت خون در کودکان وجود دارد؟
پزشک کودک را معاینه کرده و در مورد سابقه پزشکی اش سوال می پرسد. سپس برای تشخیص کمبود پلاکت ها، آزمایش شمارش کامل خون یا CBC را درخواست می کند. در این آزمایش میزان گلبول های سفید، گلبول های قرمز، پلاکت ها و گاهی اوقات رتیکلوسیت را بررسی می کنند. تعداد معمول این پلاکت ها در کودکان بین 150000 تا 450000 است. کمبود پلاکت به شکل کمتر از 10000 پلاکت خون شناخته می شود. زمانیکه خونریزی چشمگیری اتفاق بیافتد، تعداد پلاکت ها زیر 10000 هستند.
درمان پلاکت خون پایین در کودکان
درمان کمبود پلاکت خون بستگی به سن کودک، نشانه ها و سلامت عمومی او دارد. شدت بیماری او نیز در این مساله تاثیرگذار است. احتمالا پس از تشخیص کودک را به یک متخصص خون ارجاع می دهند. اابته لازم به ذکر است که تمام کودکان دچار کمبود پلاکت نیاز به درمان ندارند و برای برخی از کودکان این مشکل به خودی خود برطرف می شود.
حتما بخوانید: آنسفالیت مغزی در کودکان
دو روش درمان معمول برای کمبود پلاکت ها وجود دارد که به شرح زیر است:
1. درمان پلاکت خون پایین در کودکان با کورتیکواستروئیدها
این روش درمانی کوتاه مدت با داروی استروئید است و با جلوگیری از تخریب پلاکت ها از بروز خونریزی جلوگیری می کند. استروئیدها می توانند تعداد پلاکت ها را در مدت 2 تا 3 هفته افزایش دهند.
2. درمان پلاکت خون پایین در کودکان با گلوبین ایمنی داخل وریدی
یک دوز از آن باعث کاهش تخریب پلاکت ها شده و خیلی سریع تر از استروئیدها عمل می کند و در مدت 4 تا 48 ساعت تعداد پلاکت ها افزایش پیدا می کند. این دارو می تواند به طور موقت تخریب سلول های پلاکت خون را متوقف کند، اما ممکن است سلول های قرمز خون را تخریب کند، به همین دلیل باید آن را با احتیاط مصرف کنید.
درمان خانگی پلاکت خون پایین در کودکان
همچنین روش های درمان خانگی برای برطرف شدن مشکل کمبود پلاکت ها وجود دارد. به عنوان مثال، نوشیدن آب آلوئه ورا می تواند از خونریزی لثه ها و دهان جلوگیری کند. مصرف دوزی از فسفر می تواند تاثیر بسزایی بر افزایش تعداد پلاکت ها داشته باشد. افزایش مصرف ویتامین C نیز از راه های موثر برای خون سازی و افزایش تولید پلاکت ها در بدن است.
سخن آخر
کمبود پلاکت خون نوعی اختلال خونی است و باعث کاهش غیرعادی پلاکت های خون می شود. وجود پلاکت ها برای انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی ضروری است. در صورتیکه تعداد آنها به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند، خطر خونریزی لثه و خونریزی داخلی و کبودی را به همراه دارد. بیماری های مختلفی از جمله آبله مرغان، مشکل در سیستم ایمنی بدن و برخی عفونت های باکتریایی یا ویروسی و ... می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. در صورتیکه علائم کمبود پلاکت خون در کودک را مشاهده می کنید، حتما جهت تشخیص یا درمان کودک را نزد پزشک ببرید. اگر هر گونه سوالی در خصوص پلاکت خون پایین دارید، در بخش نظرات زیر با ما به اشتراک بگذارید.
مقالات مرتبط:
آزمایش خون MPV؛ موارد استفاده، عوارض جانبی، نتایج آزمایش خون MPV
آزمایش RBC چیست؛ بررسی کامل تست شمارش گلبول های قرمز خون
آزمایش شمارش کامل سلول های خونی (CBC)؛ علت تجویز، روش انجام و نتایج آن