متوکلوپرامید در بیماران دیابتی که دچار گاستروپارزی (فلج معده) می شوند نیز استفاده می شود. در این مقاله سلام دنیا، درباره اطلاعات دارویی قرص متوکلوپرامید (Metoclopramide) از جمله: قرص متوکلوپرامید (Metoclopramide) برای چیست، نحوه مصرف و هشدار مصرف قرص متوکلوپرامید در بارداری و شیردهی چیست آمده است.
قرص متوکلوپرامید برای چیست
داروی متوکلوپرامید برای درمان برخی از بیماری های معده و روده استفاده می شود. وقتی داروهای معمول به اندازه کافی خوب عمل نمی کنند، متوکلوپرامید برای استفاده کوتاه مدت (4 تا 12 هفته ای) در درمان سوزش سر دل تجویز می شود. این دارو اغلب برای مواردی به کار می رود که سوزش سر دل بعد از یک وعده غذایی یا در طول روز اتفاق می افتد. درمان سوزش سر دل مداوم می تواند آسیب های ناشی از ورود اسید معده به مری را کاهش داده و به بهبود آن کمک کند.
متوکلوپرامید در بیماران دیابتی که دچار گاستروپارزی (فلج معده) می شوند نیز استفاده می شود. درمان گاستروپارزی می تواند علائم تهوع، استفراغ و پر بودن معده یا شکم را کاهش دهد. متوکلوپرامید با متوقف کردن یک ماده طبیعی (دوپامین) کار می کند. این دارو تخلیه معده و حرکت روده را سرعت می بخشد. متوکلوپرامید به دلیل افزایش خطر عوارض جانبی جدی (مانند اسپاسم عضلات یا حرکات کنترل نشده عضلانی) برای استفاده در کودکان توصیه نمی شود. برای جزئیات بیشتر از پزشک سوال کنید.
حتما بخوانید: درمان ترش کردن معده یا سوزش سر دل با داروهای گیاهی
نحوه استفاده از متوکلوپرامید (Metoclopramide Hcl)
پیش از شروع مصرف متوکلوپرامید و هر بار که قصد دارید بعد از یک وقفه آن را مجدداً شروع کنید، با پزشک خود مشورت کنید. این دارو را 30 دقیقه پیش از غذا و در هنگام خواب مصرف کنید، معمولاً روزانه 4 بار توصیه می شود، یا باید دقیقاً طبق دستور پزشک استفاده شود. اگر از شکل مایع آن استفاده می کنید، دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه گیری، با دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است مقدار درستی را نشان ندهد.
اگر از شکل های تجزیه شونده این قرص استفاده می کنید، تا پیش از زمان مصرف بسته بندی آن را باز نکنید. قبل از استفاده از این دارو دستان خود را خشک کنید. در صورت خراب شدن یا خرد شدن قرص از آن استفاده نکنید. بلافاصله پس از باز کردن بسته بندی، آن را روی زبان قرار دهید و منتظر بمانید کاملاً حل شود، سپس با بزاق دهان قورت بدهید. نیازی به مصرف آب با این شکل از قرص نیست. میزان مصرف این دارو بستگی به بیماری شما، پاسخ به درمان، سن و سایر داروهای مصرفی دارد. حتماً درباره تمام داروهای مصرفی چه با نسخه، بدون نسخه یا گیاهی با پزشک خود صحبت کنید.
اگر سوزش سر دل شما فقط در زمان های معینی (مانند پس از میان وعده عصرانه) اتفاق می افتد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که به جای مصرف آن در طول روز تنها در زمان مشخص اقدام به مصرف دارو کنید. این کار باعث کاهش عوارض جانبی احتمالی می شود. به خاطر خطر اختلال حرکتی تاخیری (دیسکینزی تاردیو)، این دارو را برای مدت طولانی و در دوزهای بالا مصرف نکنید. طبق توصیه سازندگان این دارو نباید بیش از 12 هفته مصرف شود.
برای درمان گاستروپارزی دیابتی، متوکلوپرامید معمولاً 2 تا 8 هفته مصرف می شود تا زمانی که روده شما به خوبی کار کند. این وضعیت ممکن است هر چند وقت یکبار عود کند. شاید پزشک به شما توصیه کند که به محض ظاهر شدن علائم، مصرف دارو را شروع کنید و وقتی احساس بهبودی پیدا کردید آن را متوقف کنید. برای شروع و متوقف کردن مصرف این دارو از پزشک خود راهنمایی بخواهید. دارو را به طور مرتب و طبق دستورالعمل آن استفاده کنید تا بیشترین نتیجه را کسب کنید. برای کمک به یادآوری، هر روز قبل از غذا آن را مصرف کنید.
اگر به طور ناگهانی استفاده از دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک (مانند سرگیجه، عصبی بودن، سردرد) داشته باشید. برای جلوگیری از اثرات ترک ناگهانی دارو، ممکن است پزشک به مرور دوز آن را کاهش دهد. اگر مدت طولانی یا در دوزهای زیاد از متوکلوپرامید استفاده کرده اید، احتمال بروز عوارض قطع آن وجود دارد. در این صورت به پزشک مراجعه کنید. در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت، به پزشک خود اطلاع بدهید.
عوارض جانبی قرص متوکلوپرامید
- خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی، مشکلات خواب، اضطراب، سردرد و اسهال ممکن است اتفاق بیفتد. اگر هر یک از این اثرات ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، سریعاً به پزشک بگویید. به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده زیرا تشخیص داده مزیت آن برای بیماری فعلی شما بیشتر از عوارض جانبی است. افراد زیادی هیچ عارضه جانبی جدی با مصرف داروی متوکلوپرامید نشان نداده اند.
حتما بخوانید: درمان خانگی سرگیجه
- در صورت بروز عوارض جانبی جدی، به پزشک خود بگویید از جمله: تغییرات ذهنی یا خلقی (مانند اضطراب، گیجی، افسردگی، فکر کردن به خودکشی)، کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در حرکت، اسپاسم عضلات یا حرکات کنترل نشده عضلات (مانند پیچ خوردن گردن، درد در پشت)، علائم مشابه پارکینسون (مانند لرزش، حرکت آهسته یا سخت، احساس صورت ماسک مانند)، تولید غیر طبیعی شیر در مادران، بزرگ شدن یا شل شدن سینه ها، تورم دست و پا، تغییر در قاعدگی زنان.
- این دارو به ندرت ممکن است باعث یک بیماری جدی به نام سندرم بدخیم عصبی (NMS) شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید: تب، سفتی عضلات، سردرگمی شدید، تعریق، ضربان قلب سریع یا نامنظم.
- واکنش آلرژیک جدی به این دارو نادر است. اما در صورت مشاهده هر گونه علائم آلرژیک، کمک پزشکی دریافت کنید، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به خصوص در صورت یا گلو یا زبان)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفس.
اینها لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیستند. اگر متوجه عوارض دیگری شده اید که در لیست بالا موجود نیست، با پزشک خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی پیش از مصرف متوکلوپرامید
پیش از مصرف متوکلوپرامید، در صورت حساسیت به پزشک خود بگویید. یا اگر آلرژی دیگری دارید زیرا این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. پیش از مصرف این دارو، سابقه پزشکی خود را به اطلاع پزشک برسانید، بخصوص: سابقه اختلالات حرکتی یا عضلانی (مانند: دیسکینزی تاردیو، دیستونیا) ناشی از یک دارو، خونریزی یا انسداد یا سوراخ در روده یا معده یا سرطان پستان، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، نارسایی قلبی، مشکلات روحی و روانی (مانند افسردگی، فکر به خودکشی)، بیماری پارکینسون، مشکلات کبدی (مانند سیروز، پورفیریا)، فئوکروموسیتوم، تشنج، مشکل خاص آنزیم خون (NADH- سیتوکروم کمبود b5 ردوکتاز).
- این دارو ممکن است شما را دچار سرگیجه یا خواب آلودگی کند. الکل یا ماری جوانا (حشیش) می تواند سرگیجه یا خواب آلودگی شما را بیشتر کند. تا زمانی که از هوشیاری کامل خود اطمینان ندارید، رانندگی نکنید و از کار با ماشین آلات یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد، خودداری کنید. مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید، در صورت استفاده از ماری جوانا به پزشک خود اطلاع بدهید.
- محصولات مایع ممکن است دارای الکل باشند. اگر دیابت، وابستگی به الکل، بیماری کبدی یا هر بیماری دیگری دارید که نیاز به محدود کردن مصرف الکل است، توصیه می شود احتیاط کنید. از پزشک خود در مورد بی خطر بودن این دارو برای شرایط فعلی خود سوال کنید.
- قرص های تجزیه شونده ممکن است حاوی اسپارتام یا فنیل آلانین باشد. اگر به فنیل کتونوری (PKU) یا هر بیماری دیگری دچار هستید که شما را ملزم می کند مصرف آسپارتام یا فنیل آلانین را در رژیم غذایی محدود یا متوقف کنید، از پزشک یا داروساز خود در مورد استفاده ایمن متوکلوپرامید سوال کنید.
- قبل از انجام جراحی، در مورد کلیه داروهای مصرفی (از جمله با نسخه، بدون نسخه و محصولات گیاهی) با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر مبتلا به دیابت هستید، این محصول ممکن است کنترل قند خون را سخت تر کند. قند خون خود را به طور منظم چک کنید و نتایج را به اطلاع پزشک برسانید. اگر قند خون شما کم یا زیاد شد، سریعاً به پزشک خود بگویید. ممکن است پزشک یک برنامه رژیم غذایی و ورزشی به شما بدهد.
- کودکان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه اسپاسم عضلانی یا حرکات کنترل نشده عضلات حساس باشند.
- بزرگسالان ممکن است نسبت به اثرات این دارو، بخصوص خواب آلودگی، اختلال حرکتی تاخیری و مشکلات عضلانی نوع پارکینسون حساس تر باشند. خواب آلودگی می تواند خطر بیهوشی را افزایش دهد.
قرص متوکلوپرامید در بارداری و شیردهی
- در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که واقعاً لازم باشد، باید استفاده شود. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید.
- متوکلوپرامید به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی روی شیرخوار داشته باشد. پیش از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی متوکلوپرامید
- تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر دهد یا احتمال عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید (تجویز شده، بدون نسخه، گیاهی) را تهیه کنید و آن را در اختیار پزشک خود قرار دهید. بدون تایید پزشک، داروی خود را شروع، متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.
- برخی از داروهایی که ممکن است با متوکلوپرامید تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای ضد روان پریشی (مانند آریپیپرازول، هالوپریدول)، آتوواکون، آگونیست های دوپامین (مانند کابرگولین، پرگولید، روپینیرول)، فسفومایسین، پراملینتید، فنوتیازین ها (مانند پرومتارین، پرولپراستیزن).
- متوکلوپرامید باعث می شود مواد غذایی و داروها با سرعت بیشتری در معده حرکت کنند و این ممکن است روی جذب برخی از داروها اثر بگذارد. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید که آیا ممکن است جذب یکی از داروهایی که شما مصرف می کنید، تحت تاثیر قرار گیرد.
- در صورت مصرف محصولات دیگری که باعث خواب آلودگی می شود، از جمله الکل و ماری جوانا (حشیش)، آنتی هیستامین (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضلانی، و مسکن های حاوی مواد مخدر (مانند کدئین) به پزشک خود بگویید.
- برچسب همه داروهای خود را بررسی کنید (مانند داروهای آلرژی یا داروهای سرماخوردگی)، زیرا اینها نیز می توانند حاوی مواد خواب آور باشند.
مصرف بیش از حد
اگر فردی بیش از حد تجویز شده از دارو را مصرف کرد و دچار علائم جدی مانند بیهوش شدن یا مشکلات تنفسی شد، با اورژانس تماس بگیرید. در غیر این صورت او را به نزدیک ترین بیمارستان برسانید.
نکات مهم
- این دارو را نباید در اختیار دیگران بگذارید.
- آزمایشات و یا معاینات پزشکی (مثل آندوسکوپی) ممکن است بطور دوره ای انجام شود تا پیشرفت درمان یا عوارض جانبی دارو بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
دوز فراموش شده
اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را استفاده کنید. چنانچه نزدیک به زمان دوز بعدی است، دوز قبل را ندیده بگیرید و طبق برنامه عادی پیش بروید. میزان مصرف را دو برابر نکنید.
نحوه نگهداری دارو
- متوکلوپرامید را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهدارید.
- آن را در حمام قرار ندهید و دور از دسترس کودکان بگذارید.
- داروهایی که مصرف نمی کنید را در توالت نریزید، مگر اینکه روش از بین بردن آن این طور باشد. روش درست دفع دارو را از متصدی داروخانه سوال کنید.
منبع: webmd