ویروس نیپا یا همان NiV یک نوع ویروس مشترک و قابل انتقال در بین انسان و دام می باشد (به این معنی که می تواند بین حیوانات و انسان ها گسترش پیدا کند). خفاش های میوه خوار، که به آنها روباه پرنده هم نیز گفته می شود، یکی از منابع حیوانی ویروس نیپا در طبیعت به شمار می روند. ویروس نیپا به عنوان یک عامل برای بیماری در بین خوک ها و انسان ها شناخته شده است. عفونت همراه با NiV می تواند به آنسفالیت (یا همان تورم مغز) که می تواند باعث به وجود آمدن بیماری هایی خفیف تا شدید و حتی مرگ هم نیز شود، ختم شود.
شیوع این بیماری تقریباً سالانه در بخش‌هایی از آسیا، که عمدتاً بنگلادش و هند را شامل می شود، رخ می‌دهد. می توان از عفونت ویروس نیپا با اجتناب کردن از خوک‌ها و خفاش‌های بیمار در مناطقی که ویروس در آن وجود دارد و ننوشیدن شیره خرما خام (نرسیده) که می‌تواند توسط خفاش آلوده به ویروس آلوده شده باشد، جلوگیری کرد. با روش‌های استاندارد کنترل عفونت در طول شیوع بیماری، می‌توان به جلوگیری از گسترش فرد به فرد این ویروس در بیمارستان‌ها کمک کرد. در این مطلب سلام دنیا، ما در خصوص اینکه ویروس نیپا چیست، علائم، علت و راه های درمان و پیشگیری از ویروس نیپا صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
ویروس نیپا چیست؟
ویروس نیپا عضوی از خانواده Paramyxoviridae و از دسته ویروس های هنیپا می باشد. این ویروس، ویروسی مشترک و قابل انتقال در بین انسان و دام می باشد. ویروس نیپا از نظر ژنتیکی با ویروس هندرا، یکی دیگر از ویروس های هنیپا شناخته شده که توسط خفاش ها حمل می شود، مرتبط می باشد.
عامل ویروس نیپا: خفاش میوه خوار
حیوان میزبان برای ویروس نیپا خفاش میوه خوار (از نوع پتروپوس) است که به عنوان روباه پرنده هم نیز شناخته می شود. گونه های خفاش ها به سرعت برای بررسی تحقیقات مشخص و روباه های پرنده متعاقباً به عنوان منبع این ویروس شناسایی شدند. خفاش های میوه خوار آلوده می توانند بیماری را به افراد یا حیوانات دیگر مانند خوک منتقل کنند.
حتما بخوانید: علائم ویروس امیکرون کرونا
انسان ها (افراد) در صورت داشتن تماس نزدیک با حیوان آلوده یا مایعات بدن آن حیوان (مانند بزاق یا ادرار) می توانند به این ویروس آلوده شوند. هنگامی که این ویروس به انسان ها سرایت می کند، سرایت فرد به فرد ویروس نیپا هم نیز می تواند رخ دهد.
شیوع ویروس نیپا
ویروس نیپا (NiV) برای اولین بار در سال 1999 پس از شیوع و همه گیری این بیماری در خوک ها و انسان ها در مالزی و سنگاپور کشف شد. همه گیری ویروس نیپا در آن سال منجر به ابتلا 300 مورد انسانی و بیش از 100 نفر کشته شد. شیوع این ویروس تأثیرات اقتصادی قابل توجهی را هم برجای گذاشت، چرا که بیش از 1 میلیون خوک را برای کمک به کنترل شیوع ویروس کشتند. از سال 1999 تاکنون هیچ همه گیری شناخته شده دیگری از NiV در مالزی و سنگاپور وجود نداشته است. از آن سال تا همین الان شیوع و همه گیری این بیماری تقریباً سالانه در برخی از بخش‌های آسیا - به ویژه در بنگلادش و هند - ثبت شده است.
علائم عفونت ویروس نیپا
علائم و نشانه ها
علائم عفونت ویروس نیپا از خفیف تا شدید متغییر است. عفونت همراه با ویروس نیپا می تواند باعث بیماری های خفیف تا شدید، از جمله تورم مغز (آنسفالیت) و مرگ شود. علائم ویروس نیپا معمولاً بین 4 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شود. این بیماری در ابتدا خود را به شکل تب و سردرد 3 تا 14 روزه نشان می دهد.
این بیماری گاهاً شامل علائم بیماری های تنفسی مانند سرفه، گلودرد و مشکل در تنفس می شود. در کنار این علائم شما می توانید وارد مرحله ای از تورم مغزی، که علائم آن شامل خواب آلودگی، بی نظمی و آشفتگی ذهنی می شود، شوید (تورم مغزی می تواند به سرعت در عرض 24 تا 48 ساعت باعث به کما رفتن شما شود).
علائم ابتدایی ویروس نیپا (NiV)
- تب
- سردرد
- سرفه
حتما بخوانید: برای درمان سرفه چی بخوریم
- گلو درد
- سختی در تنفس
- استفراغ
علائم شدید ویروس نیپا (NiV)
- گیجی، خواب آلودگی یا سردرگمی
- تشنج
- کما
- تورم مغز (آنسفالیت)
نکته: مرگ می تواند در 40 تا 75 درصد از موارد رخ دهد.
عوارض جانبی ویروس نیپا (NiV)
عوارض جانبی طولانی مدت برای افرادی که جان سالم را از عفونت ویروس نیپا به در برده اند، تشنج های مداوم و تغییرات شخصیتی می باشد. عفونت هایی که منجر به علائم و گاهی مرگ می شوند (که به عنوان عفونت های خفته یا نهفته هم نیز شناخته می شوند) نیز ماه ها و حتی سال ها پس از قرار گرفتن در معرض ویروس نیپا گزارش شده اند.
تشخیص ویروس نیپا (NiV)
عفونت ویروس نیپا را می توان در طول بیماری و یا پس از بهبودی آن تشخیص داد. آزمایش های مختلفی برای تشخیص عفونت ویروس نیپا وجود دارد. در مراحل اولیه بیماری، آزمایش‌های آزمایشگاهی را می‌توان با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (RT-PCR) از سواب‌های گلو و بینی، مایع مغزی نخاعی، ادرار و خون انجام داد. بعداً (در مرحله بعدی) در طول بیماری و پس از بهبودی، آزمایش آنتی بادی ها با استفاده از روش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA) صورت می گیرد.
تشخیص زودهنگام عفونت ویروس نیپا به دلیل علائم اولیه ی بیماری که خیلی هم خاص نیست می تواند چالش برانگیز باشد. کشف و تشخیص زودهنگام برای افزایش شانس زندگی در میان افراد آلوده، جلوگیری از انتقال به افراد دیگر و مدیریت تلاش‌های پاسخ به شیوع بیماری امری ضروری می باشد.
راه های انتقال ویروس نیپا
ویروس نیپا می تواند به افراد زیر سرایت کند:
- تماس مستقیم با حیوانات آلوده، مانند خفاش یا خوک و یا نیز تماس مستقیم با مایعات بدن آنها (مانند خون، ادرار یا بزاق)
- مصرف محصولات غذایی که توسط مایعات بدن حیوانات آلوده، آلوده شده باشند (مانند شیره خرما یا میوه های آلوده)
- تماس نزدیک با فردی آلوده به ویروس نیپا یا مایعات بدن او (از جمله قطرات بینی یا تنفسی، ادرار یا خون)
نحوه انتقال ویروس نیپا
در اولین شیوع و همه گیری شناخته شده از ویروس نیپا، انسان ها احتمالاً از طریق تماس نزدیک با خوک های آلوده، آلوده شده اند. اینگونه به نظر می رسد که سویه ویروس نیپا شناسایی شده در آن همه گیری در ابتدا از خفاش ها به خوک ها منتقل شده و سپس این ویروس در جمعیت خوک ها گسترش یافته است. بعد از همه ی این مراحل، افرادی که از نزدیک با خوک های آلوده سرو کار داشتند شروع به مریض شدن کردند.
حتما بخوانید: علائم ویروس اچ پی وی در مردان
هیچ نوع انتقالی از شخصی به شخص دیگر در آن همه گیری گزارش نشده است. از طرف دیگر، گسترش ویروس نیپا از طریق شخصی به شخص دیگر، به طور مرتب در بنگلادش و هند گزارش شده است. این نوع از انتقال بیشتر در خانواده ها و مراقبان بیماران مبتلا به ویروس نیپا و در مراکز مراقبت های بهداشتی دیده شده است.
انتقال ویروس نیپا همچنین نیز از طریق قرار گرفتن در معرض محصولات غذایی که توسط حیوانات آلوده، از جمله مصرف شیره خرما خام یا میوه‌ای که با بزاق یا ادرار خفاش‌های آلوده، آلوده شده‌اند امکان پذیر است. در برخی از موارد حتی عفونت ویروس نیپا را در میان افرادی که از درختان (درختانی که اغلب خفاش ها در آنجا می نشینند) بالا می روند گزارش داده اند.
درمان ویروس نیپا (NiV)
در حال حاضر هیچ گونه درمان مجازی برای عفونت ویروس نیپا وجود ندارد. درمان های ما محدود به مراقبت‌هایی از جمله استراحت، هیدراتاسیون و درمان علائم در زمان بروز میشوند.
درمان های تایید نشده ویروس نیپا (NiV)
می توانیم برای درمان ویروس نیپا از درمان های ایمونوتراپی (درمان های آنتی بادی مونوکلونال) که در حال حاضر برای درمان عفونت های ویروس نیپا در حال توسعه و ارزیابی هستند استفاده کنیم. یکی از این آنتی‌بادی‌های مونوکلونال که m 102.4 نام دارد، کارآزمایی‌های بالینی فاز 1 خودش را تکمیل کرده و می تواند در درمانی که در آن امکان استفاده از یک داروی غیرمجاز امکان پذیر است، مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این درمان، درمان ضد ویروسی رمدسیویر هم در پستانداران غیرانسانی زمانی که به عنوان پیشگیری پس از مواجهه تجویز شد، خود را موثر نشان داد. این نوع درمان می تواند مکمل درمان‌های ایمونوتراپی باشد. داروی ریباویرین هم برای درمان تعداد کمی از بیماران در شیوع اولیه ویروس نیپا در مالزی مورد استفاده قرار گرفت که اثربخشی آن در افراد هنوز هم که هنوره نامشخص بود.
روش پیشگیری از ویروس نیپا (NiV)
در مناطقی که شیوع و همه گیری ویروس نیپا در آن جا رایج است (بنگلادش، مالزی، هند و سنگاپور)، مردم باید نکاتی که در ادامه مطلب آورده شده است را رعایت کنند.
نکاتی برای پیشگیری
- شستن دست ها را به طور مرتب با آب و صابون تمرین کنید.
- از تماس با خفاش ها یا خوک های بیمار خودداری کنید.
- از مناطقی که خفاش ها در آنجا شب را به سر برده اند اجتناب کنید.
- از خوردن و آشامیدن مواد غذایی ای که می توانند توسط خفاش ها آلوده شده باشند، مانند شیره خرما خام، میوه یا میوه ای که روی زمین افتاده است، خودداری کنید.
- از تماس با خون یا مایعات بدن افراد آلوده به ویروس نیپا خودداری کنید.
موقعیت جغرافیایی ویروس نیپا (NiV)
برخی دیگر از مکان‌های جغرافیایی، مانند مناطقی که روباه‌های پرنده (خفاش های گونه پتروپوس) در آن زندگی می‌کنند هم می توانند در آینده در معرض خطر شیوع ویروس نیپا قرار بگریند. این نوع از خفاش ها در حال حاضر در کامبوج، اندونزی، ماداگاسکار، فیلیپین و تایلند هم نیز یافت می شوند. افرادی که در این مناطق زندگی می کنند و یا از این مناطق دیدن می کنند، باید اقدامات احتیاطی مناسب را در نظر بگیرند.
اقدامات پیشگیرانه گسترده تر ویروس نیپا (NiV)
- افزایش نظارت بر حیوانات و افراد در مناطقی که ویروس نیپا در آن جا وجود دارد.
- افزایش تحقیقات در مورد اکولوژی خفاش های میوه خوار برای درک کردن مکان زندگی آنها و نحوه انتشار ویروس به سایر حیوانات و انسان ها.
- ارزیابی فناوری‌ها یا روش‌های جدید برای به حداقل رساندن انتشار ویروس در جمعیت خفاش ها.
- بهتر کردن ابزار های جستجو برای تشخیص زودهنگام ویروس در انسان ها و دام ها.
- تقویت پروتکل‌ها در زمینه های مراقبتی و بهداشتی در شیوه‌های استاندارد کنترل عفونت برای جلوگیری کردن از ویروس برای انتقال آن از شخصی به شخص دیگر.
- افزایش آگاهی در مورد نشانه ها، علائم و نیز خطر ابتلا به ویروس نیپا در میان جمعیت های در معرض خطر به دلیل موقعیت های جغرافیایی.
- تماس با خوک ها یا حیواناتی که می توانند با خفاش های میوه ای در تماس باشند.
سخن آخر
ویروس نیپا عضوی از خانواده Paramyxoviridae و از دسته ویروس های هنیپا می باشد. این ویروس، ویروسی مشترک و قابل انتقال در بین انسان و دام می باشد. ما در این مطلب درباره عامل ایجاد ویروس نیپا، علائم، راه های انتقال و همچنین عوارض، درمان و پیشگیری آن. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد. می توانید این مطلب را با دوستان خود در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.