افزایش سن باعث کاهش برخی فرایندها از گردش سلول‌های پوستی گرفته تا بازسازی و بهبودی اندام‌های بدن می شود، این اتفاق منجر به ظاهر شدن علائم پیری از جمله چین و چروک پوستی می شود. در این مطلب سلام دنیا شما را با علت پیری زودس، علائم پیری زودرس در نوجوانان و مردان و درمان خانگی و پزشکی پیری زودرس و روش جلوگیری از پیری درطب سنتی آشنا خواهیم کرد.
پیری زودرس پوست چیست
با افزایش سن انجام برخی فرآیندهای داخلی بدن که شامل رشد مجدد سلول های پوستی و بهبودی و باسازی بدن است،کاهش پیدا می کنند. بنابراین بدن برای انجام این فرایندها زمان بیشتری را صرف خواهد کرد. به همین دلیل علائم پیری نظیر چین و چروک یا احساس خستگی رخ می دهد. در صورتی که این تغییرات زودتر از زمان خود ظاهر شوند به آن پیری زودرس پوست گفته می شود.
غذاهایی که باعث پیری میشود
1. غذاهای سرخ شده
مصرف غذاهای سرخ شده به دلیل اینکه در روغن با دمای بالا سرخ می‌شوند رادیکال‌های آزاد مضر را در بدن ایجاد می کند و باعث افزایش سطح التهاب در بدن می شوند، درنتیجه با آسیب رساندن به سلول‌های پوستی و قابلیت ارتجاعی پوست کاهش پیدا می کند و پیری پوست رخ می دهد.
2. کره یا مارگارین
نتایج تحقیقات مشخص کرد افرادی که مارگارین یا کره مصرف نمی‌کنند در مقایسه با افرادی که این ماده غذایی را مصرف می کنند، دارای آسیب پوستی و چین‌وچروک کمتری هستند.مارگارین به دلیل داشتن اسیدهای چرب ترانس می‌تواند باعث آسیب رساندن به کلاژنسازی و خاصیت ارتجاعی پوست و پیری زودرس پوست شود.
حتما بخوانید: بدترین غذاها برای پوست و پیری زودرس
3. نوشیدنی‌های کافئین‌دار
نوشابه، قهوه و سایر نوشیدنی‌های انرژی‌زا نه تنها حاوی مقادیر زیادی اسید و قند هستند بلکه دارای کافئین و سدیم زیادی هم هستند. وجود این ترکیبات با کاهش آب بدن منجر به پیری زودرس پوست میشود. علاوه بر این، این نوشیدنی ها با کاهش و بهم ریختن الگوی خواب افراد باعث بروز علائم پیری، چین‌وچروک، سیاهی دور چشم و خطوط ریز اطراف لب می شوند.
4. نان سفید
مواد غذایی مانند نان سفید به دلیل داشتن شاخص گلیسمی بالا می‌توانند منجر به التهاب در بدن شوند و در نتیجه باعث بروز مشکلات پوستی و پیری زودرس پوست شود.
5. الکل
آبرسانی عامل مهمی برای حفظ استحکام و خاصیت ارتجاعی پوست محسوب می شود اما مصرف الکل باعث کاهش میزان آب بدن می شود و می‌تواند با بروز مشکلاتی نظیر چین‌وچروک، از بین رفتن کلاژن، پف و قرمزی پوست همراه باشد.
6. پروتئین فرآوری شده
مواد غذایی نظیر بیکن، سوسیس، کالباس، هات‌داگ و حتی پیتزای پپرونی به دلیل اینکه سرشار از سدیم، چربی‌های اشباع‌شده، نیترات و سولفیت هستند باعث بروز باعث التهاب در بدن می‌شوند. از آنجایی که هضم این پروتئین‌هابه زمان، انرژی و منابع زیادی نیاز دارد همین باعث ضعیف شدن سطح کلاژن و کاهش آب بدن و در نتیجه پیری زودرس پوست می شوند.
کارهایی که باعث پیری میشود
1. رژیم غذایی
نتایج تحقیقات نشان می دهد رژیم غذایی که حاوی قند و کربوهیدرات های تصفیه شده است می‌تواند به تدریج باعث آسیب رساندن و پیری زودرس پوست شود.
2. مصرف الکل و کافئین
همانطور که گفته شد مصرف بیش از حد الکل، با کاهش آب بدن همراه است. با گذشت زمان، کم آبی بدن منجر به افتادگی و از بین رفتن فرم پوست میشود.ممکن است کافئین هم اثرات مشابه الکل را برای پوست بهمراه داشته باشد اما نتایج تحقیقات در مورد مصرف قهوه برای پیری زودرس پوست متناقض است.
3. فشار روحی
داشتن سبک زندگی پر از استرس و فشارهای روحی می‌تواند تغییرات التهابی در بدن را در پی داشته باشد بعلاوه باعث آسیب رساندن به عادات خواب شما شود. نتایج بررسی ها مشخص کرد که هورمون‌های استرس و التهاب در بدن می‌توانند باعث ایجاد پیری زودرس پوست شوند.
4. محیط
آلاینده های محیطی می توانند باعث ایجاد لکه‌های رنگدانه‌ای و چین و چروک در سطح پوست شوند، چرا که با تماس مستقیم پوست با این موارد، منافذ پوستی شما در معرض سموم و آلایندهایی محیطی قرار می گیرند.
5. نور آفتاب
قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب بدون هیچ محافظتی با گذشت زمان می تواند باعث آسیب رساندن به الیاف خاصی از پوست به نام الاستین شود. این آسیب افتادگی، کشیدگی و از بین رفتن قابلیت برگشت پوست را در پی دارد. بنابراین قرار گرفتن در معرض آفتاب هم در بروز پیری زودرس پوست نقش دارد.
کمبود چه ویتامینی باعث پیری زودرس میشود
کمبود ویتامین D در بدن باعث سرعت بخشیدن به فرآیند های پیری زودرس می شود.
حتما بخوانید: فواید و مضرات سرم ویتامین سی برای پوست
علائم پیری زودرس
اگرچه فرایند پیری در اکثر افراد متفاوت است، اما برخی علائم خاصی از پیری شناسایی شده اند که در صورت بروز قبل از 35 سالگی علائم پیری “زودرس” محسوب می‌شوند.
1. لکه‌های ناشی از تابش خورشید
لکه‌های ناشی از آفتاب،که با عنوان لکه‌های پیری و کبدی نیز شناخته می شوند، لکه های صافی بر روی پوست شما هستند که به دلیل قرار گرفتن مداوم در معرض نور آفتاب ایجاد شده اند. لکه‌های ناشی از تابش خورشید معمولا در نواحی صورت، پشت دست یا بازو ظاهر می شوند.
2. دستان چروک و بد فرم
به مرور زمان ،و در اثر افزایش سن سطح لایه‌های بالایی پوست نازک می‌شوند و پروتئین‌های ساختاری (مانند کلاژن) کمتری دارند. وظیفه این کلاژن‌ها وظیفه فرم دادن به پوست بدن است. با کاهش کلاژن پوست دست نازک و مستعد چین و چروک می شود.
3. التهاب یا هایپرپیگمانتیشن در امتداد قفسه سینه
اکثر از افراد با افزایش سن، با تغییر رنگ تکه‌ای در نواحی روی سینه خود روبه رو می‌شوند. این لکه ها شبیه لکه های ناشی از نور آفتاب، می توانند با رنگدانه‌های مختلف در این نواحی ظاهر شوند. میانگین زمانی که این بیماری پوستی ایجاد میشود، مشخص نیست.
4. خشکی یا خارش پوست
خشکی یا خارش پوست شایع ترین علت پیری زودرس محسوب می شود زیرا به دلیل نازکی و کم آبی بدن بیشتر رخ می دهد.با نزدیک شدن به 40 سالگی ممکن است متوجه خشک پوست و پوسته پوسته شدن آن شوید.
حتما بخوانید: درمان خانگی حساسیت پوستی و خارش
5. چروک یا افتادگی
زمانی که وارد 30 سالگی می شوید پوست تولید کلاژن را کاهش می‌دهد؛ وظیفه کلاژن فرم دادن به پوست است. کلاژن به پوست برای داشتن حالت ارتجاعی کمک می کند که با افزایش و کاهش وزن پوست دچار تغییرات کمتری شود. با کاهش تولید کلاژن پوست دچار افتادگی و چین و چروک می شود. معمولا چین و چروک در نواحی پیشانی یا اندام‌هایی که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند، بییشتر رخ می دهند.
6. ریزش مو
در اثر از بین رفتن سلول‌های بنیادی که موجب رشد موهای جدید در فولیکول‌های مو می‌شوند، ریزش مو رخ می دهد.البته عواملی نظیر تغییرات هورمونی، عوامل محیطی، ژنتیک و رژیم غذایی هم در سرعت بخشیدن به این اتفاق دخیل هستند. براساس نتایج تحقیقات ریزش مو در زنان بالای 70 سال رخ می دهد البته مردان ریزش مو را بعد از 50 سالگی تجربه می کنند.
علائم پیری زودرس در نوجوانان
- ریزش بیش از حد موها
- ضعف عضلانی شدید
- کبودی بیشتر
- پوست نازک، پر از لکه و چروک
علت پیری زودرس در مردان
عواملی چون وزن ناسالم، رژیم غذایی ناسالم، ورزش نکردن، سیگار کشیدن ، عدم انجام چک آپ های منظم در بروز پیری زودرس در مردان نقش دارند.
حتما بخوانید: درمان پیری زودرس در مردان با 19 ترفند ساده
درمان پیری زودرس
درمان لکه های پوستی (خورشیدی)
در صورت مشاهده لکه های ناشی از آفتاب به متخصص پوست مراجعه کنید تا بعد از اطمینامن از نبود مشکلات پوستی دیگر با شروع تغییراتی در سبک زندگی این علائم را کاهش و درمان کنید.برای درمان لکه های پوستی اقدامات زیر را رعایت کنید.
- برای محافظت از پوست هر روز از کرم ضد آفتاب با حداقل 30 SPF استفاده کنید. با این کار از پوست در مقابل اشعه ی فرابنفش محافظت می کنید.
- تا حد امکان باید از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب، اجتناب کنید.
- در زمان بیرون رفتن از خانه با پوشیدن لباس های مناسب مانع از افزایش لک ها شوید.
- با استفاده از درمان های موضعی لکه های خورشیدی را درمان کنید. برای این منظور استفاده از آلوئه ورا، ویتامین C و محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید می تواند برای درمان موثر باشد. علاوه بر درمان های موضعی روش های درمانی بالینی نظیر درمان با نور پالسی با شدت بالا (IPL)، کرایوتراپی (سرما درمانی) و لایه برداری شیمیایی هم می توانند برای درمان لکه ها موثر باشند.
درمان پیری و چروک پوست دست
در صورتی که پوست دست ها نازک و چروکیده شده باشند مرطوب کردن منظم دست ها می تواند مفید باشد. همچنین استفاده از محصولات جدید که باعث آبرسانی لایه های زیرین پوست شما می شوند هم موثر هستند. علاوه براین استفاده از ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) برای دست ها را هم فراموش نکنید. در صورتی که ظاهر دست ها یاعث ایجاد نگرانی در شما شده می توانید با مشورت متخصص پوست از درمان هایی رایج بالینی نظیر لایه برداری شیمیایی، استفاده از ژل (فیلر) پوستی و درمان با لیزر استفاده کنید.
درمان التهاب و هایپرپیگمنتیشن (لکه های قهوه ای روی پوست)
در صورتی که پوست نواحی قفسه ی سینه تان دچار تغییر رنگ شده است، باید تا حد ممکن از پوست این نواحی در مقابل نور آفتاب محافظت کنید. برای این منظور هر روز از ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) استفاده کنید، و این نواحی را بپوشانید و مراقبت های لازم مانند مرطوب کردن منظم را انجام دهید. استفاده از محصولاتی مانند سرم ویتامین C هم به با داشتن خواص لایه برداری و ضدپیری، برای تغییر رنگ این نواحی بسیار مفید هستند. پزشک با استفاده از برخی داروها هایپرپیگمانتاسیون ناحیه ی قفسه ی سینه را درمان می کند. از جمله این داروها می توان به استروئیدهای ضعیف و روشن کننده ها اشاره کرد، مصرف این داروها به مرور زمان باعث محو شدن هایپرپیگمنتاسیون می شود.
درمان خارش و خشکی پوست
در صورتی که از خارش،خشکی و پوسته پوسته شدن پوست رنج می برید با مراجعه به متخصص پوست علت بروز این علائم را مشخص کنید. بعد از اطمینان از اینکه پیری زودرس پوست باعث بروز خشکی پوست شما شده، با رعایت برخی نکات و تغییرات در سبک زندگی خود این علائم را کاهش دهید. برای هیدراته ماندن پوست نکات زیر را رعایت کنید:
- مقدار فراوان آب بنوشید.
- مدت زمان دوش گرفتن را کوتاه تر کنید.
- دوش آب ولرم بگیرید.
- با استفاده از مرطوب کننده سازگار پوست، خشکی آن را درمان کنید. مصرف منظم مرطوب کننده را فراموش نکنید.
درمان افتادگی و چین و چروک پوست
در صورتی که پوستتات دچار چین و چروک شده با انجام اقدامات زیر می توانید، این علائم را درمان کنید:
- مصرف روزانه ی ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) را فراموش نکنید.
- با استفاده از کلاه لبه دار و لباس های راحت و گشاد از پوست در مقابل نور آفتاب محافظت کنید.
- مدت زمان کمتری در معرض آفتاب قرا بگیرید.
- سیگار نکشید.
- آب بنوشید.
- هر روز پوست خود را مرطوب کنید.
- با استفاده از محصولات مراقبت از پوست حاوی عصاره ی چای سبز، ویتامین A، ویتامین C، رتینوئیدها و آنتی اکسیدان ها چین و چروک ها را درمان کنید.
- درمان های بالینی نظیر بوتاکس یا استفاده از ژل (فیلر) باعث کاهش چین و چروک پوستتان و بهتر شدن ظاهر پوستتان می شوند.
جلوگیری از پیری زودرس در طب سنتی
روش های جلوگیری از پیرشدن بدن و پوست در طب سنتی شامل موارد زیر است:
- استراحت و خواب مفید داشته باشید. با تجویز پزشک، روغن بادام شیرین یا روغن کدو به داخل بینی بریزید،این کار در ایجاد خواب عمیق تر مفید است.
- تعداد دفعات تغذیه خود را افزایش و حجم خوراک هر وعده را کاهش دهید (مصرف مواد غذایی مانند شیر، عسل، زرده تخم مرغ، بادام در کاهش روند پیری بدن نقش بسیار موثری دارند)
- ماساژ معتدل بدن با استفاده از روغن درمانی با روغن های طبیعی مانند روغن بادام شیرین.
- استفاده از بخور درمانی، این درمان با افزایش میزان رطوبت، به درمان چروک های سطحی و ایجاد لطافت پوست کمک می کند.
- نوشیدن شربت جلاب دو الی 3 وعده در هفته و با تجویز پزشک می‌تواند باعث تقویت فرد و افزایش قوای جسمانی و بهبود رنگ رخسار شود. گلاب و زعفران نقش موثری در تقویت پوست دارند.
- استفاده از مخلوط رنده پوست خیار و گلاب بر روی پوست تاثیر چشمگیری در سلامت پوست دارد.
- مصرف میوه هایی نظیر کیوی، انار، هندوانه، آلو، آووکادو ، انبه هندی ، سیب موز انواع توت انگور و آب انگور در جوانی پوست موثر هستند.
تذکر: میوه ها باید در حد اعتدال و متناسب با طبع افراد مصرف شوند.
سخن پایانی:
با افزایش سن انجام برخی فرآیندهای داخلی بدن که شامل از رشد مجدد سلول های پوستی گرفته و بهبودی و باسازی بدن است، کاهش پیدا می کنند، در صورتی که این علائم را زودتر از موعد تجربه کنید به آن پیری زودرس پوست گفته می شود. علاوه براین مصرف برخی غذاها و انجام برخی کارها در سرعت بخشیدن به این فرایند نقش دارند. با محافظت از پوست، انجام ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، و نکشیدن سیگار از پوست خود محافظت کنید و از بروز پیری زودرس پوست جلوگیری کنید.