ویتامین D یک ماده مغذی است که برای سلامت استخوان ها و دندان ضروری است. جهت تغذیه، دو فرم متداول از ویتامین D وجود دارد: ویتامین D2 و ویتامین D3. ویتامین D2 عمدتا در غذاهای مغذی مانند غلات صبحانه، شیر و دیگر محصولات لبنی موجود است. ویتامین D3 توسط بدن خودمان هنگامی که در مجاورت نور خورشید قرار می گیرد، تولید می شود. این ویتامین همچنین در برخی غذاها مانند تخم مرغ و ماهی های چرب مانند سالمون و تن ماهی و ماهی خال مخالی یافت می شود. در جریان خون، ویتامین های D2 و D3 به نوعی ویتامین D با نام 25 هیدروکسی ویتامین D تبدیل می شوند که همچنین با نام D (OH) 25 شناخته می شود. آزمایش ویتامین D، میزان D (OH) 25 در جریان خون را اندازه گیری می کند. سطح غیر طبیعی از ویتامین D می تواند نشان دهنده اختلال استخوانی، مشکلات تغذیه ای، آسیب به ارگان ها، یا سایر بیماری ها باشد.
نام های دیگر: 25 هیدروکسی ویتامین، D (OH) 25
از آزمایش ویتامین D در چه مواردی استفاده می شود؟
از آزمایش ویتامین D برای بررسی یا نظارت بر اختلالات استخوانی استفاده می شود. همچنین گاهی اوقات برای بررسی میزان ویتامین D در افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند آسم ، پسوریازیس و برخی بیماری های خود ایمنی استفاده می شود.
چرا به آزمایش ویتامین D نیاز است؟
در صورتی که شما علائم کمبود ویتامین D (نداشتن ویتامین D کافی) را تجربه می کنید، پزشک ممکن است آزمایش ویتامین D را تجویز کند. علائم کمبود ویتامین D به شرح زیر است:
- ضعف استخوان
- نرم شدن استخوان
- بد فرمی یا نقص استخوان ها (در کودکان)
- شکستگی
در صورتی که در معرض خطر کمبود ویتامین D باشید، این آزمایش ممکن است انجام شود. عوامل خطر به شرح زیر است:
- پوکی استخوان یا سایر اختلالات مربوط به استخوان
- سابقه جراحی بای پس معده
- سن: کمبود ویتامین D در سالمندان شایع تر است.
- چاقی
- عدم قرارگیری در مجاورت نور خورشید
- رنگ چهره تیره تری داشتن
- مشکل در جذب چربی در رژیم غذایی
- علاوه بر این، کودکان شیرخوار ممکن است در صورتی که مکمل های ویتامین D را مصرف نکنند، در معرض کمبود ویتامین D قرار بگیرند.
در حین انجام آزمایش ویتامین D، چه اتفاقی رخ می دهد؟
آزمایش ویتامین D، یک نوع آزمایش خون است. در حین انجام آزمایش خون، پزشک از یک رگ در قسمت بازو نمونه خون می گیرد و برای این منظور از یک سرنگ استفاده می کند. بعد از اینکه سوزن سرنگ وارد بدن شد، مقدار کمی از خون در داخل لوله سرنگ یا ویال(یک ظرف شیشه‌ای کوچک که به منظور نگهداری داروهای مایع یا پودری استفاده می‌شود) جمع می شود. ممکن است هنگام وارد شدن سوزن سرنگ و خارج شدن آن از بدن کمی احساس سوزش کنید. این کار کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.
آیا جهت آماده شدن برای انجام این آزمایش، باید اقدام خاصی انجام داد؟
جهت انجام آزمایش ویتامین D، به هیچ آماده سازی جسمی نیاز نیست.
آیا آزمایش ویتامین D خطراتی دارد؟
انجام آزمایش خون با چندین خطر همراه است. ممکن است درد کم یا کبودی در ناحیه ای که سوزن سرنگ وارد شده است، داشته باشید، اما اکثر علائم سریعا بهبود پیدا می کنند.
نتایج آزمایش ویتامین D به چه معنا است؟
اگر نتایج آزمایش کمبود ویتامین D را نشان دهد، می تواند معنای یکی از موارد زیر را داشته باشد:
- به اندازه کافی در مجاورت نور خورشید قرار نمی گیرید
- رژیم غذایی شما حاوی مقادیر کافی ویتامین D نیست
- مشکل در جذب ویتامین D از مواد غذایی خود دارید.
کمبود ویتامین D در نتیجه آزمایش همچنین به این معنا است که بدن شما در استفاده از ویتامین D دچار مشکل است، که ممکن است نشان دهنده بیماری کلیوی یا کبدی باشد.
کمبود ویتامین D اغلب با مصرف مکمل ها و یا تغییر در رژیم غذایی درمان می شود.
اگر نتایج آزمایش نشان دهد که بدن شما به مقدار بسیار زیادی ویتامین D دارد، به احتمال زیاد به علت مصرف بیش از حد قرص ها یا مکمل های ویتامین D است. باید مصرف مکمل های ویتامین D خود را متوقف کنید تا سطح این ویتامین را در بدن خود کاهش دهید. مقدار بیش از حد ویتامین D می تواند باعث آسیب به ارگان ها و رگ های خونی شود. برای درک اینکه نتایج آزمایش شما به چه معنا است، با پزشک خود صحبت کنید.
نکاتی دیگر در مورد آزمایش ویتامین D
حتما با پزشک خود در مورد داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید، صحبت کنید؛ زیرا می تواند بر نتایج آزمایش شما تاثیر بگذارد.
منبع: medlineplus