پروستات یک غده کوچک و عضلانی در سیستم تولید مثل مردان است. پروستات مجرای ادرار را احاطه کرده و اکثر مایعات در منی را تولید می کند. عملکرد عضلانی پروستات کمک می کند تا مایعات و منی از طریق آلت تناسلی در زمان اوج لذت جنسی خارج شوند. در بسیاری از مردان، پروستات می تواند بزرگ شود. گاهی اوقات منجر به علائم و به مرور زمان باعث عوارض دیگری می شود. با این حال، قابل درمان هستند. هر آنچه درباره علت بزرگ شدن پروستات و روش های درمان و عوارض بزرگی پروستات باید بدانید. در این مقاله سلام دنیا بیاموزید.
پروستات بزرگ شده یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) چیست؟
بزرگ شدن پروستات که به آن هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نیز گفته می شود. این اختلال هنگامی رخ می دهد که سلول های غده پروستات شروع به تکثیر می کنند. این سلول های اضافی باعث می شوند که غده پروستات دچار تورم شود، که مجرای ادرار را فشرده کرده و جریان ادرار را محدود می کند. هایپرپلازی خوش خیم پروستات مشابه با سرطان پروستات نیست و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. با این وجود، می تواند باعث علائمی شود که بر کیفیت زندگی تاثیرگذار هستند. هایپرپلازی خوش خیم پروستات در مردان بزرگ تر از 50 سال شایع است.
حتما بخوانید: علائم سرطان پروستات چیست
علت بزرگ شدن پروستات چیست ( بزرگ شدن پروستات نشانه چیست)
هایپرپلازی خوش خیم پروستات در مردان سالخورده یک اختلال طبیعی محسوب می شود، و بسیاری از مردان بزرگ تر از 80 سال به این اختلال مبتلا هستند. اگرچه علت دقیق این اختلال مشخص نیست، اما تغییر در هورمون های مردانه که در اثر سالخوردگی رخ می دهد، ممکن است دلیلی برای این مشکل باشد. هر گونه سابقه خانوادگی از مشکلات پروستات یا هر گونه ناهنجاری در بیضه ممکن است خطر ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات را افزایش دهد. اما مردانی که بیضه خود را در سنین جوانی برداشته اند، به هایپرپلازی خوش خیم پروستات دچار نمی شوند.
علائم بزرگ شدن پروستات
علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات در ابتدا بسیار خفیف هستند، اما در صورت عدم درمان جدی تر می شوند. علائم شایع آن به شرح زیر است:
- تخلیه ناقص مثانه
- شب میزی، که نیاز به دفع ادرار دو یا چند مرتبه در طول شب است
- چکه چکه کردن ادرار، در انتهای دفع ادرار
- بی اختیاری یا خروج غیر ارادی ادرار
- نیاز به زور زدن در هنگام دفع ادرار
- جریان ادرار ضعیف
- نیاز ناگهانی به دفع ادرار
- جریان ادرار آهسته یا با تاخیر
- دفع ادرار دردناک
- خون در ادرار
در صورت بروز هر یک از علائم فوق، با پزشک صحبت نمایید. این علائم قابل درمان هستند، و اغلب درمان آنها می تواند به جلوگیری از بروز عوارض کمک کند.
تشخیص هایپرپلازی خوش خیم پروستات
هنگام بررسی برای ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی تان از شما می پرسد. معاینه فیزیکی شامل معاینه رکتوم است که به پزشک اجازه می دهد اندازه و شکل پروستات را تخمین بزند. سایر آزمایش ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تجزیه شیمیایی ادرار: ادرار شما برای وجود خون یا باکتری مورد آزمایش قرار می گیرد.
- بیوپسی پروستات: مقدار کمی از بافت پروستات به علت ناهنجاری ها برداشته می شود و مورد آزمایش قرار می گیرد.
- آزمایش ارودینامیک: مثانه از طریق سوند از مایع پر می شود تا فشار مثانه در هنگام دفع ادرار اندازه گیری شود.
- آزمایش تعیین آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): این آزمایش خون، وجود سرطان پروستات را بررسی می کند.
- آزمایش میزان باقی مانده ادرار پس از تخلیه: این آزمایش، میزان ادرار باقی مانده در مثانه را بعد از دفع ادرار آزمایش می کند.
- سیستوسکوپی: این تست، معاینه مجرای ادرار و مثانه با یک اسکوپ با نور کم است که وارد مجرای ادرار می شود.
- پیلوگرافی داخل وریدی یا اوروگرافی: این یک آزمایش اشعه ایکس یا سی تی اسکن است که پس از تزریق رنگ به بدن صورت می گیرد. این رنگ کل سیستم ادراری را با استفاده از تصاویری که توسط اشعه ایکس ایجاد می شود، مشخص می کند.
پزشک همچنین ممکن است در مورد داروهایی که مصرف می کنید که ممکن است بر سیستم ادراری تاثیر بگذارد، سوال می پرسد. مانند:
- داروهای ضد افسردگی
- ادرار آورها
- آنتی هیستامین ها
- آرام بخش ها
پزشک می تواند میزان داروها را تنظیم نماید. سعی نکنید که خودتان داروها را مشخص و یا دوز آنها را تنظیم کنید. اگر به مدت دو ماه بدون مراجعه به پزشک اقدام به انجام کارهایی برای مراقبت از خود کرده اید و هیچ بهبودی ایجاد نشده است، به پزشک اطلاع دهید.
درمان بزرگ شدن پروستات
درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات می تواند با مراقبت از خودتان شروع شود. اگر علائم با مراقبت از خود بهبود پیدا نکردند، ممکن است دارو یا جراحی تجویز شود. سن و سلامت عمومی نیز در معالجه تجربی تاثیرگذار است.
درمان بزرگی پروستات بدون جراحی
درمان طبیعی می تواند شامل اقدامات خاص یا تغییر در شیوه زندگی باشد که می تواند برای تسکین علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات به شما کمک کند. این موارد به شرح زیر است:
- دفع ادرار به محض اینکه نیاز به دفع ادرار داشته اید. حتی اگر نیاز به دفع ادرار نداشته اید، برای دفع ادرار به توالت مراجعه کنید.
- از مصرف داروهای ضد احتقان و آنتی هیستامین ها اجتناب کنید که دفع ادرار برای مثانه تان را دشوار تر می کند
- اجتناب از مصرف الکل و کافئین به خصوص در ساعات بعد از شام
- سطح استرس خود را کاهش دهید، زیرا عصبی بودن می تواند تعداد دفعات دفع ادرار را افزایش دهد.
- به طور منظم ورزش کنید، زیرا ورزش نکردن می تواند علائم شما را تشدید کند.
- یادگیری و تمرین ورزش کیگل برای تقویت و گرم نگه داشتن عضلات، زیرا سرمازدگی می تواند علائم را وخیم تر کند.
برخی از افراد برای درمان طبیعی هایپرپلازی خوش خیم پروستات از داروهای طبیعی استفاده می کنند. با این وجود، هیچ مدرک مشخصی برای موثر بودن آنها وجود ندارد.
حتما بخوانید: برای درمان پروستات چی بخوریم
داروهای هایپرپلازی خوش خیم پروستات (داروی بزرگی پروستات)
وقتی تغییرات شیوه زندگی برای تسکین علائم کافی نیست، پزشک نیز ممکن است داروهایی را توصیه کند. داروهای مختلفی وجود دارد که می تواند به درمان علائم بزرگی پروستات و خود بیماری هایپرپلازی خوش خیم پروستات کمک کند. این داروها شامل مسدود کننده های آلفا-1، داروهای کاهش هورمون و آنتی بیوتیک ها است.
1. مسدود کننده های آلفا-1
مسدود کننده های آلفا-1 داروهایی هستند که ماهیچه های مثانه و پروستات را شل می کند. مسدود کننده های آلفا-1 می تواند دهانه مثانه را شل کند. نمونه هایی از مسدود کننده های آلفا-1 شامل موارد زیر است:
- دوکسازوسین
- پرازوسین
- الفوزوسین
- ترازوسین
- تامسولوسین
2. داروهای کاهش دهنده هورمون
داروهایی مانند دوتاستراید و فیناستراید، سطح هورمون تولید شده در غده پروستات را کاهش می دهند و معمولا تجویز می شوند. این دو دارو میزان تستوسترون بدن را کاهش می دهند. گاهی اوقات، کاهش سطح هورمون باعث می شود که پروستات کوچک تر شود و جریان ادرار را بهبود می بخشد. با این وجود، این داروها ممکن است عوارض جانبی ناخواسته مانند ناتوانی جنسی یا کاهش میل جنسی ایجاد کنند.
3. آنتی بیوتیک ها
در صورت التهاب مزمن پروستاتیت باکتریایی مربوط به هایپرپلازی خوش خیم پروستات، ممکن است از آنتی بیوتیک ها استفاده شود. درمان پروستات باکتریایی با آنتی بیوتیک ها ممکن است با کاهش التهاب، علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات را بهبود ببخشد. با این وجود، آنتی بیوتیک ها به پروستاتیت یا التهاب ناشی از باکتری ها کمک نمی کنند.
جراحی برای هایپرپلازی خوش خیم پروستات
انواع مختلفی از جراحی وجود دارند که وقتی داروها موثر واقع نمی شوند، می توانند به بهبود هایپرپلازی خوش خیم پروستات کمک کنند. برخی از جراحی ها تهاجمی نیستند و یا کم تهاجمی هستند و اغلب می توانند توسط پزشک در مطب خود پزشک انجام شوند (جراحی های سرپایی). برخی دیگر جراحی های تهاجمی هستند که باید در بیمارستان (به صورت بستری شدن) انجام شود.
1. روش های سرپایی
روش های سرپایی شامل قرار دادن ابزاری در مجرای ادرار و غده پروستات است. این موارد به شرح زیر است:
- ابلیشن سوزنی پیش آبراهی (TUNA): از امواج رادیویی برای زخم و کوچک کردن بافت پروستات استفاده می شود.
- درمان با مایکروویو پیش آبراهی (TUMT): از انرژی مایکروویو برای از بین بردن بافت پروستات استفاده می شود.
- حرارت درمانی القا شده با آب (WIT): از آب گرم برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
- درمان با امواج فراصوت متمرکز با شدت بالا (HIFU): از انرژی صوتی برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.
2. روش های بستری شدنی
در صورت داشتن هر یک از مشکلات زیر، روش های بستری شدنی ممکن است توصیه شود:
- نارسایی کلیه
- سنگ مثانه
- عفونت های مکرر مجاری ادراری
- بی اختیاری در دفع ادرار
- ناتوانی کامل در تخلیه مثانه
- وجود مکرر خون در ادرار
روش های بستری شدنی به شرح زیر است:
- برداشتن بافت از راه ترانزیشنال غده پروستات (TURP): این روش، متداول ترین نوع برای درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات است. پزشک یک وسیله کوچک را از طریق مجرای ادرار وارد پروستات می کند. سپس پروستات به صورت تکه تکه برداشته می شود.
- پروستاتکتومی ساده: پزشک برشی در قسمت شکم و میان دو راه ایجاد می کند، که ناحیه ای در پشت بیضه است. قسمت داخلی پروستات برداشته شده، اما قسمت خارجی آن باقی می ماند. بعد از جراحی، ممکن است تا مدت 10 روز در بیمارستان بستری شوید.
حتما بخوانید: پروستاتکتومی چیست
- برش عرضی پروستات از طریق بیشابراه (TUIP): این روش مشابه با روش TURP است، اما پروستات برداشته نمی شود. در عوض، برش کوچکی در پروستات ایجاد می شود که خروجی مجرای ادرار و مثانه را بزرگ تر می کند. این برش اجازه می دهد تا ادرار به صورت راحت تر جریان پیدا کند. در این روش جراحی همیشه نیازی به ماندن در بیمارستان نیست.
عوارض بزرگ شدن پروستات چیست
بسیاری از مردان علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات را نادیده می گیرند. با این وجود، درمان زودهنگام می تواند به جلوگیری از بروز عوارض خطرناک کمک کند. اگر متوجه علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات نشده اید، با پزشک خود تماس بگیرید. مردانی که سابقه طولانی مدت هایپرپلازی خوش خیم پروستات را دارند، ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:
- عفونت دستگاه ادراری
- سنگ کلیه
- آسیب کلیوی
- خونریزی در مجاری ادراری
- ناتوانی ناگهانی در دفع ادرار
گاهی اوقات انسداد مجاری ادراری ناشی از هایپرپلازی خوش خیم پروستات به حدی شدید است که هیچ ادراری از مثانه خارج نمی شود. به این اختلال، انسداد مجاری ادرار گفته می شود. این اختلال می تواند دردناک باشد، زیرا ادرار به دام افتاده در مثانه می تواند باعث عفونت ادراری شده و به کلیه ها آسیب برساند.
مقایسه هایپرپلازی خوش خیم پروستات و سرطان پروستات
هایپرپلازی خوش خیم پروستات و سرطان پروستات می توانند علائم مشابه بسیاری داشته باشند. سرطان پروستات یک اختلال بسیار جدی تر از هایپرپلازی خوش خیم پروستات است. در اکثر موارد، سرطان پروستات نیاز به درمان دارد. به همین دلیل، مهم است که در صورت بروز علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند آزمایشاتی را انجام دهد تا مشخص شود علائم اختلال شما مربوط به سرطان پروستات نیست.
نتیجه گیری
بزرگ شدن پروستات یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات همیشه نیاز به مداخله پزشکی ندارد. گاهی اوقات پزشک از شما می خواهد که به طور مرتب آزمایش دهید تا علائم و اندازه پروستات شما را کنترل کند. تغییرات سبک زندگی، داروها، و جراحی تمام گزینه های درمانی برای علائمی هستند که می تواند بر کیفیت زندگی تان تاثیرگذار باشد. پزشک با شما همکاری خواهد کرد تا یک برنامه درمانی تهیه کرده که به شما در کنترل علائم و زندگی سالم کمک می کند. به همین دلیل مهم است که در مورد علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات با پزشک صحبت کنید و اهمیتی ندارد که این علائم تا چه حد جزئی باشند.
منبع: healthline
مقالات مرتبط:
عوارض بزرگ شدن پروستات بر رابطه جنسی
خواص زردچوبه برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات