نارکولپسی یا حمله خواب، یک نوع اختلال در خواب میباشد که با خواب آلودگی بیش از حد در طول روز همراه است. نارکولپسی می تواند در هر زمان 135000 تا 200000 نفر تاثیر قرار دهد. در این مقاله سلام دنیا، ما علائم نارکولپسی، علت و گزینه های درمانی نارکولپسی را برای شما مورد بررسی و شرح قرار داده ایم.
نارکولپسی یا حمله خواب چیست و چه علائم و درمانی دارد؟
نارکولپسی یک نوع بیماری عصبی بلند مدت است که باعث خوابی تیکه تیکه و خواب آلودگی بیش از حد در طول روز می شود. این بیماری همچنین نیز شامل خوابی غیرطبیعی با حرکات سریع چشم (REM) میشود. نارکولپسی می تواند شامل کاتاپلکسی یا حملات مختصر ضعف و ناتوانی عضلانی که منجر به فروپاشی بدن می شوند، شود.
شدت نارکولپسی از خفیف تا شدید میتواند متغیر باشد. در موارد شدیدتر نارکولپسی می تواند بر فعالیت های اجتماعی، مدرسه، کار و سلامت و رفاه کلی شما تأثیر منفی را بگذارد. فرد مبتلا به نارکولپسی ممکن است که در هر زمانی مثلا در هنگام صحبت کردن یا رانندگی کردن به خواب رود.
این علائم معمولاً خود را در سال های نوجوانی یا اوایل دهه 20 یا 30 زندگی فرد نشان میدهند. در ایالات متحده، نارکولپسی میتواند 50٪ از زنان را بیشتر نسبت به مردان مبتلا کند. متخصصان معتقدند که از هر 2000 نفر تقریبا 1 نفر به نارکولپسی مبتلا میشود.
نارکولپسی چیست؟
نارکولپسی یک نوع اختلال در خواب میباشد که با خواب آلودگی بیش از حد در طول روز همراه است. در یک چرخه خواب معمولی، فرد ابتدا وارد مرحله اولیه خواب و سپس وارد مراحل خواب عمیق تر می شود. این خود زمانی است که خواب REM برای شما رخ می دهد. معمولا حدود 60 تا 90 دقیقه طول می کشد تا شما به مرحله خواب REM برسید.
حتما بخوانید: برای رفع خواب آلودگی چی بخوریم
برای افراد مبتلا به نارکولپسی، خواب REM در عرض 15 دقیقه در چرخه خواب و نیز به طور متناوب در ساعات بیداری برای آن ها رخ می دهد. در طول خواب REM است که رویاهای واضح و فلج عضلانی برای شما اتفاق میافتد.
انواع نارکولپسی
دو نوع اصلی نارکولپسی وجود دارد: نوع 1 و نوع 2.
- نوع 1: شامل خواب آلودگی و کاتاپلکسی در افراد میشود. آزمایشات نشان داده اند که شخص تقریباً و به طور کامل یک انتقال دهنده عصبی به نام هیپوکرتین را از دست میدهد.
- نوع 2: عمدتاً شامل خواب آلودگی بیش از حد در طول روز که معمولاً ضعف ناگهانی در آن وجود ندارد، میشود.
نارکولپسی ثانویه می تواند زمانی که ضربه یا تومور منجر به آسیب به هیپوتالاموس شود به وجود بیاید. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که نقس مهمی را در خوابیدن دارد.
علائم نارکولپسی چیست
علائم اولیه نارکولپسی خواب آلودگی بیش از حد در طول روز میباشد. این خود میتواند شامل کاتاپلکسی، توهمات هیپناگوژیک و فلج در خواب هم نیز شود. همچنین می تواند الگوهای خواب شبانه را مختل کند. به طور کلی یک شخص مبتلا به نارکولپسی معمولاً همان مدت زمانی را در خواب می گذراند که فرد بدون این عارضه آن را میگذراند.
1. علائم نارکولپسی: خواب آلودگی مفرط در طول روز
افراد مبتلا به نارکولپسی معمولاً احساس خواب آلودگی مداوم را با تمایل به چرت زدن در فواصل زمانی در طول روز که اغلب در زمان‌های نامناسب به وجود می آید دارند.
این افراد همچنین میتوانند هریک از مشکلات زیر را تجربه کنند:
- مسدود شدن مغز
- تمرکز ضعیف
- کاهش انرژی
- نقص در حافظه
- خسته شدن
- حالت افسردگی
حتما بخوانید: درمان افسردگی در خانه بدون دارو
2. علائم نارکولپسی: توهمات هیپناگوژیک (توهم پیشخواب)
توهمات هیپنوگوژیک، توهمات حسی واضح و اغلب ترسناکی هستند که هنگام به خواب رفتن برای شما رخ می دهند. این توهمات میتوانند ناشی از ترکیب بیداری و رویا که با خواب REM رخ می دهد باشند.
3. علائم نارکولپسی: کاتاپلکسی
کاتاپلکسی به ضعف عضلانی ناگهانی که صورت، گردن و زانوها را تحت تاثیر خود قرار می دهد اشاره میکند. برخی از افراد فقط ضعف خفیفی مانند افتادگی سر یا فک را احساس میکنند و برخی دیگر ممکن است که حتی به زمین بیفتند. این ضعف موقتی است و 2 دقیقه یا کمتر از آن طول می کشد. اما با این حال این ضعف می تواند منجر به زمین خوردن و یا حوادث دیگر برای شما شود. محرک ها شامل احساسات قوی مانند تعجب کردن، خندیدن یا عصبانیت میشوند.
4. علائم نارکولپسی: فلج شدن در خواب
این نوع اختلال ناتوانی در حرکت یا صحبت در هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن می باشد. این اتفاق می توانند از چند ثانیه تا چند دقیقه به طول بیانجامد. پس از این اتفاق، افراد توانایی کامل خود را برای حرکت و صحبت بازیابی و ریکاوری می کنند.
علت نارکولپسی
علت دقیق نارکولپسی ناشناخته است ولی احتمالاً به علت کمبود هیپوکرتین یا اورکسین باشد. این یک نوع ماده شیمیایی است که مغز برای بیدار ماندن به آن نیاز دارد. برخی از ویژگی های ژنتیکی میتواند خطر ابتلا به نارکولپسی را افزایش دهند که این خود گاهی اوقات در خانواده ها دیده می شود. به گفته گزارش پایگاه اطلاع رسانی ژنتیک و بیماری های نادر، این نوع اختلال احتمالاً ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی میشود.
هیپوکرتین یک انتقال دهنده عصبی میباشد. هیپوکرتین با اثر گذاشتن بر روی گروه هایی مختلف از سلول های عصبی یا نورون های مغز، خوابیدن یا بیدار بودن فرد را تحت کنترل خود قرار میدهد. ناحیه هیپوتالاموس مغز هیپوکرتین تولید می کند.
- افراد مبتلا به نارکولپسی نوع 1 برخلاف مبتلایان به نوع 2 سطوح پایینی از هیپوکرتین را دارند.
- فرد برای بیدار ماندن به هیپوکرتین نیاز دارد. وقتی هیپوکرتین در دسترس نباشد، مغز به پدیده‌های خواب REM اجازه میدهد تا در دوره‌های عادی بیداری نفوذ کند. در افراد مبتلا به نارکولپسی، این کار خود منجر به خواب آلودگی بیش از حد در روز و مشکلات خواب در شب می شود.
- آسیب مغزی، تومور، یا سایر شرایطی که بر مغز تأثیر می گذارد نیز گاهی اوقات می تواند منجر به نارکولپسی شود.
تشخیص نارکولپسی
در ابتدا، پزشکان میتوانند نارکولپسی را اشتباه تشخیص دهند. این به این دلیل است که این اختلال شبیه به بیماری های دیگر مانند
- اختلالات روانی
- آپنه خواب
- سندرم پاهای بی قرار، میباشد.
حتما بخوانید: درمان های خانگی سندرم پای بی قرار
در واقع، تایید و تشخیص این بیماری میتواند 5 تا 10 سال طول بکشد. برای تعیین اینکه آیا یک فرد به نارکولپسی مبتلا است یا خیر، پزشک موارد زیر را انجام می دهد:
- گرفتن یک تاریخچه پزشکی و خواب کامل
- انجام معاینه فیزیکی
- انجام مطالعات بر روی خواب، مانند پلی سومنوگرافی و آزمایش تأخیر خواب چندگانه
- مطالعات بر روی خواب می توانند به تایید تشخیص نارکولپسی کمک کنند.
- یک شخص در کلینیک خواب تحت پلی سومنوگرافی قرار می گیرد. آنها یک شب را در کلینیک در حالی که یک دستگاه الگوهای خواب آنها را اندازه می گیرد می خوابند. تست تأخیر خواب چند ساعت پس از پلی سومنوگرافی انجام می شود.
سوالاتی که یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است برای به دست آوردن سابقه خواب فرد از او بپرسد میتواند شامل موارد زیر میشود:
- آیا بیشتر روز خواب آلود هستید؟
- چند ساعت در شب میخوابی؟
- آیا چرت های شما میخواهند تکرار شوند؟
- آیا هنگام به خواب رفتن احساسات غیرعادی را تجربه می کنید؟
- آیا تا به حال در هنگام خواب یا زمانی که برای اولین بار از خواب بیدار می شوید نمی توانید حرکت کنید؟
- آیا هنگام خنده یا عصبانیت دچار ضعف یا فروپاشی عضلانی می شوید؟
- نگه داشتن یک دفترچه برای خواب نیز میتواند به شما در تشخیص کمک کند.
درمان نارکولپسی چیست
در حال حاضر هیچ درمانی برای نارکولپسی وجود ندارد، اما درمان پزشکی و نکات در نوع شیوه زندگی میتواند امری کمک کننده باشد. بخش‌های بعدی در این مقاله با جزئیات بیشتری به این موارد می‌پردازند.
درمان خواب آلودگی ناشی از نارکولپسی
یکی از راه‌های مدیریت نارکولپسی، اصلاح رفتار می باشد. یک شخص میتواند به چرت های 15 تا 20 دقیقه ای در طول روز نیاز داشته باشد. پزشک برای شما میتواند یک نوع محرک سیستم عصبی مرکزی را برای جلوگیری از خواب آلودگی تجویز کند. هیچ دارویی برای این نوع اختلال موثر نخواهد بود.
گزینه هایی دارویی عبارتند از:
- مودافینیل
- آرمودافینیل
- دگزامفتامین
- متیل فنیدیت
مودافینیل و آرمودافینیل معمولا اولین انتخاب برای پزشک میباشند. این دارو ها همچنین می توانند منجر به تحریک پذیری، اضطراب، تغییر در ریتم قلب و سایر عوارض جانبی دیگر شوند.
درمان کاتاپلکسی ناشی از نارکولپسی
سدیم اکسی‌بات برای درمان خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز، خواب ضعیف و بد شبانه و کاتاپلکسی از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است. این نوع دارو عوارض جانبی کم و تداخل بسیار کمی را با سایر داروها دارد.
- داروهای ضد افسردگی می توانند به شخص در مدیریت کردن کاتاپلکسی کمک کنند. این دارو ها همچنین نیز می توانند اثرات نامطلوبی را مانند فشار خون بالا و تغییر در ریتم قلب داشته باشند.
- با تغییر علائم، پزشک میتواند درمان را در طول زمان برای شما تنظیم و برنامه ریزی کند.
حتما بخوانید: درمان خانگی فشار خون بالا با 7 راهکار ساده
عوارض نارکولپسی در کیفیت زندگی و روش حل آن
نارکولپسی می تواند تأثیر قابل توجهی را بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. پزشک ممکن است گزینه های زیر را برای کمک به افراد در مدیریت کردن این نوع از چالش توصیه و پیشنهاد کند:
- جلب حمایت عاطفی از عزیزان
- به دنبال مشاوره سلامت روان
- درخواست کمک برای دریافت دارو و تکمیل فرم های ناتوانی، در صورت لزوم
- یادگیری این که چگونه داروها و الکل می توانند بر نارکولپسی تأثیر خود را بگذارند
افراد باید از هر گونه فعالیتی که می تواند تهدیدی برای سلامتی آن ها مانند استفاده از ماشین آلات یا رانندگی کردن تا زمانی که درمان قادر به بهبود وضعیت آنها باشد، اجتناب کنند.
زندگی با نارکولپسی (درمان خانگی نارکولپسی)
نکته های مربوط به سبک زندگی که در زیر برای شما آمده است میتواند کمک کننده باشند:
- در طول روز به طور منظم چرت بزنید.
- یک برنامه خواب منظم را دنبال کنید.
- از هر برنامه درمانی که پزشک توصیه کرده است پیروی کنید.
- هر روز حداقل 20 دقیقه ورزش کنید. 4 تا 5 ساعت قبل از خواب ورزش را متوقف کنید.
- چند ساعت قبل از رفتن به رختخواب از مصرف کافئین یا الکل خودداری کنید.
- از استعمال دخانیات بخصوص قبل از خواب بپرهیزید.
- از خوردن وعده های غذایی سنگین در نزدیکی زمان خواب خودداری کنید.
- برای استراحت کردن قبل از رفتن به رختخواب، مانند حمام کردن برنامه ریزی لازم را بکنید.
- اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب شما دمای مناسبی را داشته باشد.
- هنگام رانندگی اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید.
سخن آخر
در حال حاضر هیچ درمانی برای نارکولپسی وجود ندارد، اما مصرف داروهای تجویزی و اصلاح برخی عادات در سبک زندگی می تواند به فرد در مدیریت این بیماری کمک کند. دانشمندان در حال بررسی کردن این موضوع که چگونه عوامل ژنتیکی و سایر عوامل میتوانند بر این عارضه تأثیر بگذارند هستند. این امید هنوز هم وجود دارد که با گذشت زمان آن ها بتوانند درمان های مؤثرتری را پیدا کنند.