کوئتیاپین فومارات و مواد استفاده از آن
از دارو کوئتیاپین (کوتیاپین) برای درمان برخی از شرایط روحی و روانی (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، حالت های ناگهانی دیوانگی یا افسردگی همراه با اختلال دو قطبی) استفاده می شود. کوئتیاپین به عنوان یک داروی ضد روانپریشی (نوع آنتی سایکوتیک) شناخته می شود. این دارو با کمک به بازگشت تعادل برخی مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز عمل می کند. این دارو می تواند توهم را کاهش داده و تمرکز را بهبود ببخشد. این دارو می تواند کمک کند تا به وضوح و به طور مثبت در مورد خود فکر کنید، احساس عصبی بودن کمتری کرده و در زندگی روزمره نقش فعال تری داشته باشید. همچنین ممکن است روحیه، خواب، اشتها و سطح انرژی شما را بهبود بخشد. کوتیاپین می تواند به جلوگیری از نوسانات شدید خلقی یا کاهش میزان وقوع نوسانات خلقی کمک کند.
نحوه استفاده از کوئتیاپین فومارات
- قبل از شروع استفاده از کوئتیاپین و هر بار که مجددا مصرف آن را آغاز می کنید، راهنمای دارویی را مطالعه کرده و در صورت وجود، بروشور اطلاعات مربوط به بیمار نوشته شده توسط داروساز خود را تهیه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- این دارو را به صورت خوراکی و مطابق با دستور پزشک مصرف کنید که معمولا 2 یا 3 بار در روز با یا بدون غذا است. برای درمان افسردگی مرتبط با اختلال دو قطبی، این دارو را به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک مصرف کنید که معمولا یک بار در روز و در زمان خواب است.
- مقدار مصرف این دارو بستگی به شرایط پزشکی شما، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی شما دارد. حتماً در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید (از جمله: داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی).
- برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند تا با دوز کم این دارو شروع کرده و سپس به تدریج دوز مصرفی دارو را افزایش دهید. با دقت از دستورات پزشک خود تبعیت نمایید. دارو را به طور مرتب مصرف کرده تا بیشترین فواید آن را دریافت کنید. برای کمک به یادآوری، هر روز این دارو را در یک زمان خاص مصرف کنید.
- دوز مصرفی دارو را بیشتر نکرده و یا سریع تر از زمان تجویز شده مصرف نکنید. بیماری شما با مصرف سریع تر این دارو بهبود نمی یابد، و خطر عوارض جانبی دارو با این کار افزایش می یابد.
حتی اگر احساس بهبودی می کنید، مهم است که مصرف این دارو را طبق تجویز پزشک ادامه دهید. مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید. هنگامی که مصرف این دارو را به طور ناگهانی متوقف می کنید، برخی از شرایط ممکن است وخیم تر شود. همچنین ممکن است علائمی مانند: مشکل در خواب، حالت تهوع، سردرد، اسهال و تحریک پذیری را تجربه کنید. برای کاهش عوارض جانبی، ممکن است نیاز به کاهش تدریجی دوز دارو باشد. فورا هر گونه علائم جدید یا وخیم تر شدن را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هر یک از علائم ادامه داشت یا وخیم تر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی کوئتیاپین فومارات
- یبوست، خواب آلودگی، ناراحتی معده، خستگی، افزایش وزن، تاری دید یا خشکی دهان رخ می دهد. اگر هر یک از این اثرات ادامه پیدا کرد یا وخیم تر شد، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
- سرگیجه یا گیجی ممکن است ایجاد شود، به خصوص هنگامی که برای اولین بار این دارو را مصرف می کنید یا دوز مصرفی این دارو را افزایش می دهید. سرگیجه و گیجی می تواند خطر افتادن را افزایش دهد. هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا دراز کشیده، به آرامی بلند شوید.
- به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص داده است که فواید آن بیشتر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
- در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی جدی زیر، به پزشک خود اطلاع دهید: بی قراری یا نیاز مداوم به حرکت دادن بدن، لرزیدن (لرزش)، تغییرات ذهنی یا خلق و خوی (مانند افزایش اضطراب، افسردگی، افکار خودکشی)، مشکل در بلع، یبوست با درد مداوم در شکم، تهوع یا استفراغ مداوم، بی اشتهایی، زرد شدن پوست و چشم ها، قطع تنفس در هنگام خواب، مشکل در دفع ادرار.
- اگر هر یک از عوارض جانبی بسیار جدی از جمله موارد زیر را داشتید، سریعا درخواست کمک پزشکی کنید: غش کردن، تشنج، سرگیجه شدید.
- این دارو به ندرت ممکن است قند خون را بالا ببرد، که می تواند باعث دیابت یا وخیم تر شدن آن شود. در صورت بروز علائم قند خون بالا مانند: افزایش میزان تشنگی یا میزان ادرار، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هم اکنون دیابت دارید، قند خون خود را به طور منظم کنترل کرده و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی، یا رژیم غذایی شما داشته باشد.
- این دارو همچنین ممکن است باعث افزایش قابل توجه وزن و افزایش سطح کلسترول خون (یا تری گلیسیرید) شود. این اثرات به همراه دیابت ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد. در مورد خطرات و فواید درمان با این دارو با پزشک خود صحبت کنید. (همچنین بخش تذکرها را مطالعه کنید).
- کوئتیاپین به ندرت ممکن است باعث بیماری به نام دیسکینزی تاردیو شود. در بعضی موارد، این بیماری ممکن است دائمی باشد. اگر حرکات غیر عادی یا کنترل نشده (به ویژه در صورت، لب ها، دهان، زبان، بازوها یا پاها) داشتید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو ممکن است به ندرت باعث یک بیماری بسیار جدی به نام نشانگان نورولپتیک بدخیم (NMS) شود. در صورت بروز هر کدام از علائم زیر، فورا درخواست کمک پزشکی کنید: تب، سفتی یا درد یا حساسیت یا ضعف عضلات، خستگی شدید، گیجی شدید، تعریق، تپش قلب سریع یا نامنظم، تیرگی ادرار، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در میزان ادرار).
- کوئتیاپین ممکن است باعث افزایش ماده طبیعی خاص (پرولاکتین) ساخته شده توسط بدن شما شود. برای زنان، این افزایش سطح پرولاکتین منجر به شیر مادر ناخواسته، تاخیر یا قطع دوره قاعدگی یا مشکل در باردار شدن شود. برای مردان، این افزایش ممکن است باعث کاهش میل جنسی، عدم توانایی در تولید اسپرم، یا بزرگ شدن سینه ها شود. در صورت بروز هر یک از علائم فوق، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
- به ندرت ممکن است مردها نعوظ دردناک یا طولانی مدت داشته باشند که 4 ساعت یا بیشتر طول بکشد. اگر این اتفاق رخ داد، استفاده از این دارو را متوقف کنید و فوراً کمک پزشکی دریافت کنید، در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی ایجاد شود.
- یک واکنش آلرژی زا بسیار جدی به این دارو نادر است، اما در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژی زا جدی، از جمله موارد زیر، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: تب، تورم غدد لنفاوی، جوش، خارش یا تورم (به ویژه در صورت یا زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف کوئتیاپین
قبل از مصرف کوئتیاپین، اگر آلرژی به این دارو دارید و یا اگر به مواد دیگری آلرژی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از مصرف این دارو، در مورد سابقه پزشکی خود به خصوص اگر هر یک از بیماری های زیر را دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید: آب مروارید چشم، بیماری کبد، تعداد کم گلبول های سفید خون (از جمله سابقه کم شمارش گلبوله ای سفید ناشی از داروها)، اختلال تشنج، مشکل در بلع، مشکل تیروئید، انسداد معده یا روده (مانند یبوست شدید، انسداد روده)، معده یا شکم که کار نمی کند (مانند ایلئوس)، سابقه شخصی یا خانوادگی دیابت، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال در مصرف یک ماده (مانند اوردوز یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل)، بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول یا تری گلیسرید بالا، مشکل تنفس در هنگام خواب (آپنه خواب)، مشکل در دفع ادرار (به عنوان مثال، در اثر بزرگ تر شدن پروستات).
این دارو ممکن است باعث سرگیجه و خواب آلودگی یا تاری دید شود. الکل یا ماری جوانا (با نام انگیسی Cannabis)، می تواند باعث افزایش میزان سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب نمایید. در صورت استفاده از ماری جوانا (Cannabis) به پزشک خود اطلاع دهید.
- کوئتیاپین ممکن است باعث ایجاد یک بیماری شود که بر ریتم ضربان قلب (QT طولانی) تاثیر می گذارد. QT طولانی مدت می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم (به ندرت کشنده) و علائم دیگر (مانند سرگیجه شدید یا غش کردن)، شود که فورا نیاز به مراقبت های پزشکی دارند.
- اگر بیماری خاصی دارید، یا داروهای دیگری مصرف می کنید که ممکن است باعث طولانی شدن QT شود، خطر طولانی شدن QT ممکن است افزایش یابد. قبل از مصرف کوئتیاپین، در صورت داشتن هر یک از بیماری های زیر، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید: برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در نوار قلب)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن QT در نوار قلب، ایست قلبی).
- مقادیر کم پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها یا «قرص های آب») یا اگر شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ دارید، این خطر ممکن است افزایش یابد. در مورد ایمن استفاده از کوئتیاپین با پزشک خود صحبت کنید.
- این دارو ممکن است باعث شود که شما کمتر عرق کنید و احتمال سکته قلبی را افزایش می دهد. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرمای بیش از حد بدن شما شود، مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از وان حمام داغ، اجتناب نمایید. هنگامی که هوا گرم است، مایعات زیاد بنوشید و لباس نازک به تن کنید. اگر بدن شما بیش از حد گرم شد، سریعا به دنبال محلی برای خنک شدن و استراحت کردن باشید. اگر تبی دارید که برطرف نمی شود یا تغییر روحی یا خلق و خوی، سردرد یا سرگیجه دارید، سریعا درخواست کمک پزشکی کنید.
- قبل از جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله: داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- کودکان ممکن است در هنگام مصرف این دارو از نظر عوارض جانبی خاص مانند: افزایش فشار خون یا افزایش پرولاکتین در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک صحبت کنید.
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو از جمله موارد زیر حساس تر باشند: خواب آلودگی، سرگیجه، گیجی، و طولانی شدن QT (در قسمت بالا مطالعه کنید). خواب آلودگی، سرگیجه و گیجی می تواند خطر افتادن را افزایش دهد.
- در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که به وضوح به آن نیاز باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو ممکن است به کودک متولد نشده آسیب برساند. همچنین، نوزادانی که مادران آنها در طی سه ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند، به ندرت ممکن است علائمی مانند: سفتی عضلات یا لرزش، خواب آلودگی، مشکل تغذیه یا تنفسی، یا گریه مداوم داشته باشند. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم در نوزاد خود به ویژه در ماه های اول تولد، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
- از آنجا که مشکلات روحی و روانی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، افسردگی) می تواند یک بیماری جدی باشد، مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک این گونه تجویز کند. اگر قصد بارداری دارید، باردار شده اید و یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
- این دارو به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثرات نامطلوب بر روی کودک شیرخوار داشته باشد. اگر کودک شما علائمی مانند: سفتی عضلانی یا لرزش، خواب آلودگی غیر معمول یا مشکل در تغذیه را دارد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی کوتیاپین
تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تداخلات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله: داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
- بسیاری از داروها علاوه بر کوئیتاپین ممکن است بر ضربان قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد، از جمله: آمیودارون، مکسی فلوکساسین، پروکائین آمید، کینیدین، سوتالول، تیوریدازین و سایر موارد.
- سایر داروها ممکن است باعث دفع کوئیتاپین از بدن شوند که می توانند بر نحوه عملکرد این دارو تاثیر بگذارد. مثال هایی از آن شامل: ضد قارچ های آزول (مانند: ایتراکونازول، کتوکونازول)، ریفامایسین ها (مانند ریفامپین)، داروهای مورد استفاده در درمان تشنج (مانند فنی توئین)، و سایر موارد است.
- در صورت مصرف محصولات دیگری که باعث خواب آلودگی می شوند، از جمله ترکیبات تریاک یا تسکین دهنده های سرفه (مانند کدئین و هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (cannabis)، داروهای خواب یا استرس (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- برچسب ها بر روی تمام داروهای خود را (از جمله آلرژی یا داروهای سرفه و سرماخوردگی) بررسی کنید؛ زیرا این محصولات ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از داروساز خود نحوه استفاده مطمئن از این داروها را بپرسید.
- این دارو ممکن است با آزمایشات آزمایشگاهی خاصی (از جمله آزمایش ادرار) تداخل داشته باشد، که ممکن است باعث نتایج آزمایش نادرست شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکان شما از مصرف این دارو توسط شما اطلاع دارند.
اوردوز
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بیهوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو ممکن است شامل: خواب آلودگی شدید و از دست دادن هوشیاری.
تذکر
- این دارو را با دیگران سهیم نشوید.
- به طور منظم به پزشک و روانپزشک خود بر اساس نوبتتان مراجعه نمایید. تست ها یا آزمایشات آزمایشگاهی (مانند: قند خون، فشار خون، سطح کلسترول، آزمایش چشم، وزن، شمارش خون)، باید به طور دوره ای انجام شود تا بهبود شما بررسی شده یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت نمایید.
دوزهای فراموش شده دارو
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
نگهداری از دارو
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید.
- آن را در حمام نگهداری نکنید.
- تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- آنها را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd