اختلال دو قطبی از بیماری های روحی می باشد که در این مطلب از سلام دنیا درباره موضوعات اختلال دوقطبی چیست، علائم بیماری دوقطبی نوع یک و دو، علت و از کجا بهفمم بیماری دو قطبی دارم؛ راه تشخیص و درمان اختلال دوقطبی داروها، درمان خانگی و سبک زندگی اختلال دو قطبی، عوارض و جلوگیری از بیماری دوقطبی صحبت کرده ایم . لطفا با ما همراه باشید.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی که قبلاً افسردگی شیدایی نامیده می شد، یک وضعیت سلامت روانی است که باعث نوسانات شدید خلق و خوی می شود که شامل اوج هیجان (شیدایی یا هیپومانیا) و افسردگی می شود. وقتی افسرده می شوید، ممکن است احساس غمگینی یا ناامیدی کنید و علاقه یا لذت را نسبت به بیشتر فعالیت ها از دست بدهید. هنگامی که خلق و خوی شما به سمت شیدایی یا هیپومانیا تغییر میکند، ممکن است احساس سرخوشی، پر انرژی بودن غیرعادی داشته باشید. این نوسانات خلقی می تواند بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر واضح تأثیر بگذارد.
اپیزودهای نوسانات خلقی ممکن است به ندرت یا چندین بار در سال رخ دهد. در حالی که اکثر مردم برخی از علائم عاطفی را تجربه می‌کنند، برخی ممکن است هیچ‌کدام را تجربه نکنند. اگرچه اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، اما می توانید با پیروی از یک برنامه درمانی، نوسانات خلقی و سایر علائم خود را مدیریت کنید. در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناسی (روان درمانی) درمان می شود.
حتما بخوانید: اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست
علائم اختلال دو قطبی
انواع مختلفی از اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن وجود دارد. آنها ممکن است شامل شیدایی یا هیپومانیا و افسردگی باشند. علائم می تواند باعث تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خو و رفتار شود و در نتیجه پریشانی قابل توجهی در زندگی ایجاد کند.
1. علائم فاز افسردگی دو قطبی (اختلال دوقطبی I)
شما حداقل یک دوره شیدایی داشته اید که ممکن است قبل یا بعد از آن دوره های هیپومانیک یا افسردگی اساسی باشد. در برخی موارد، شیدایی ممکن است باعث جدایی از واقعیت (روان پریشی) شود. علائم افسردگی که ممکن است در اختلال دوقطبی تجربه شده باشد همان چیزهایی هستند که در افسردگی عمده وجود دارد و شامل غم شدید، تحریک پذیری، نا امیدی و افزایش یا کاهش اشتها، وزن یا خواب است. افسردگی دوقطبی می تواند منجر به برنامه ریزی یا تلاش برای خودکشی یا قتل شود.
اپیزود افسردگی اساسی
یک دوره افسردگی اساسی شامل علائمی است که به اندازه ای شدید است که باعث ایجاد مشکل قابل توجه در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی یا روابط می شود. یک دوره شامل این علائم است:
حتما بخوانید: درمان افسردگی در خانه بدون دارو
- افسردگی، مانند احساس غم، پوچی، ناامیدی یا گریه (در کودکان و نوجوانان، افسردگی می تواند به عنوان تحریک پذیری ظاهر شود)
- از دست دادن قابل توجه علاقه یا احساس لذت در همه چیز و بیشتر فعالیت ها
کاهش قابل توجه وزن در صورت عدم رژیم غذایی، افزایش وزن یا کاهش یا افزایش اشتها (در کودکان، عدم افزایش وزن طبق انتظار می تواند نشانه افسردگی باشد) - بی خوابی یا خواب زیاد
- بی قراری
- خستگی یا از دست دادن انرژی
- احساس بی ارزشی یا احساس گناه بیش از حد
- کاهش توانایی تفکر یا تمرکز، یا عدم تصمیم گیری
- فکر کردن، برنامه ریزی یا اقدام به خودکشی
2. علائم فاز مانیک دو قطبی (اختلال دوقطبی II )
شما حداقل یک دوره افسردگی اساسی و حداقل یک دوره هیپومانیک داشته اید، اما هرگز یک دوره شیدایی نداشته اید. نشانه های مانیک اختلال دوقطبی می تواند به این صورت بروز کند که فرد بیمار دچار اعتماد به نفس بیش از حد درباره رفاه و توانایی های خود می شود، پرش افکار پیدا می کند یا این حس که فکرهایش با هم مسابقه می دهند، خواب این افراد کم می شود و سرعت صحبت کردن آنها بالا می رود. افراد دچار مانیک همچنین ممکن است به فعالیت های غیر عقلانی مانند رفتارهای جنسی مفرط دچار شوند.
3. علائم اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان (اختلال سیکلوتیمیک)
شما حداقل دو سال - یا یک سال در کودکان و نوجوانان - دوره هایی از علائم هیپومانیا و دوره های علائم افسردگی را داشته اید (البته شدیدتر از افسردگی اساسی). تشخیص علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان دشوار است. تشخیص اینکه آیا این فراز و نشیب های طبیعی، نتایج استرس یا ضربه، یا نشانه هایی از یک مشکل سلامت روانی غیر از اختلال دوقطبی هستند، اغلب دشوار است. کودکان و نوجوانان ممکن است دوره‌های افسردگی اساسی یا شیدایی یا هیپومانیک متفاوت داشته باشند، اما این می‌تواند از الگوی بزرگسالان مبتلا به اختلال دوقطبی متفاوت باشد. و خلق و خوی می تواند به سرعت تغییر کند. برخی از کودکان ممکن است دوره های بدون علائم خلقی را تجربه کنند. بارزترین علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان ممکن است شامل نوسانات خلقی شدید باشد که با نوسانات خلقی معمول آنها متفاوت است.
سایر ویژگی های اختلال دوقطبی
علائم و نشانه های اختلالات دوقطبی I و دوقطبی II ممکن است شامل ویژگی های دیگری مانند پریشانی اضطرابی، مالیخولیا، روان پریشی یا موارد دیگر باشد. علاوه بر این، علائم دوقطبی ممکن است در دوران بارداری رخ دهد یا با فصول تغییر کند.
انواع دیگر اختلال دوقطبی
برای مثال، اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن ناشی از برخی داروها، الکل یا به دلیل شرایط پزشکی مانند بیماری کوشینگ، مولتیپل اسکلروزیس یا سکته مغزی است. اختلال دوقطبی II شکل خفیف تری از اختلال دوقطبی I نیست، بلکه یک تشخیص جداگانه است. در حالی که دوره‌های شیدایی اختلال دوقطبی I می‌تواند شدید و خطرناک باشد، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II می‌توانند برای دوره‌های طولانی‌تری افسرده باشند، که می‌تواند باعث اختلال قابل توجهی شود. اگرچه اختلال دوقطبی می تواند در هر سنی رخ دهد، معمولاً در سال های نوجوانی یا اوایل دهه 20 سالگی تشخیص داده می شود. علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و علائم ممکن است در طول زمان متفاوت باشد.
حتما بخوانید: اختلال وسواس فکری عملی (OCD) چیست
شیدایی و هیپومانیا
مانیا و هیپومانیا دو نوع مجزا از دوره هستند، اما علائم مشابهی دارند. شیدایی شدیدتر از هیپومانیا است و باعث مشکلات محسوس تری در محل کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی و همچنین مشکلات روابط می شود. شیدایی همچنین ممکن است باعث فاصله گرفتن از واقعیت (روان روانی) شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
هر دو دوره مانیک و هیپومانیک شامل سه یا بیشتر از این علائم هستند:
- به طور غیرعادی شاد هستند
- افزایش فعالیت، پر انرژی هستند یا بی قرار هستند
- احساس رفاه بیش ازحد و اعتماد به نفس (سرخوشی)
- کاهش نیاز به خواب
- پرحرفی زیاد
- حواس پرتی
- تصمیم‌گیری ضعیف- برای مثال،ریسک‌های جنسی یا سرمایه‌گذاری احمقانه
اختلال دوقطبی نوع 1 و 2
برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع اول، فرد باید حداقل یک اپیزود مانیک کامل را در زندگی تجربه کرده باشد. افرادی با اختلال دوقطبی نوع دوم، حداقل یک ایپزود هیپومانیک را تجربه می کنند، در حالی که آنها نشانه هایی دارند که از نشانه های مانیک کامل شدت کمتری دارد.
ویژگی های ترکیبی
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، ویژگی های ترکیبی مرتبط به نوسانات خلق و خوی خود را دارند. این حالت شامل تجربه علائم افسردگی در دوران مانیک یا اپیزود هیپومانیک می شود.
علت اختلال دوقطبی
علت دقیق اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی ممکن است دخیل باشند، مانند:
- تفاوت های بیولوژیکی: به نظر می رسد افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییرات فیزیکی در مغز خود دارند. اهمیت این تغییرات هنوز نامشخص است، اما ممکن است در نهایت به شناسایی دقیق علل کمک کند.
- ژنتیک: اختلال دوقطبی در افرادی که یکی از بستگان درجه یک مانند خواهر یا برادر یا والدینشان به این عارضه مبتلا هستند، بیشتر دیده می شود. محققان در تلاش برای یافتن ژن هایی هستند که ممکن است در ایجاد اختلال دوقطبی نقش داشته باشند.
در حالی که هیچ علت خاصی برای اختلال دو قطبی مشخص نشده است، عواملی وجود دارد که در پیشرفت این بیماری دخالت دارد. برای مثال وقتی افراد دارای اختلال دوقطبی افسردگی یا اپیزود مانیک هستند، کاهش فعالیت قسمت های مختلف مغز مشاهده شده است.
اختلال دوقطبی: چه کسانی در معرض دچار شدن به این بیماری اند؟
نشانه های اختلال دوقطبی وقتی شروع شوند دارای دو نقطه اوج هستند: بین 15 تا 25 و از 54-45 سالگی. دیگر عوامل موثر در بوجود آمدن اختلال دو قطبی شامل سابقه خانوادگی افسردگی یا اختلال دوقطبی و یا سابقه خانوادگی اختلال سوء مصرف مواد هستند. عوامل استرس زای زندگی مانند تجاوز ممکن است موجب اختلال دوقطبی شود.
حتما بخوانید: علائم اختلال اضطراب فراگیر چیست
1. اختلال دوقطبی و زندگی روزانه
علائم اختلال دوقطبی ممکن است در توانایی فرد در حرفه، کارهای مدرسه و روابط شخصی تاثیر بگذارد. افراد با این اختلال همچنین در خطر سایر مشکلات پزشکی و روانی هستند.
2. اختلال دوقطبی و سوء مصرف مواد
اختلال دوقطبی ممکن است اختلال مصرف مواد را از 22% تا 50% افزایش دهد. برخی افراد با اختلال دوقطبی ممکن است به مصرف الکل بپردازند تا نشانه های شیدایی یا افسردگی را کم کنند، این رفتار اغلب به عنوان خود درمانی شناخته می شود.
3. اختلال دوقطبی و خودکشی
حدود 10% از افراد دارای اختلال دوقطبی مرتکب خودکشی شده اند، خودکشی در آنها 10 برابر بیشتر از افرادی است که اختلال روانی ندارند. نشانه های احتمالی کسی که قصد خودکشی دارد شامل بخشیدن متعلقات و وسایل شخصی به دیگران است. کسی که اقدام به خودکشی می کند یا قصد آن را دارد باید بلافاصله به نزدیک ترین اورژانس بیمارستان منتقل شود.
عوامل خطر اختلال دوقطبی
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن یکی از بستگان درجه یک، مانند والدین یا خواهر و برادر، مبتلا به اختلال دوقطبی
- دوره های استرس زیاد، مانند مرگ یکی از عزیزان یا رویدادهای آسیب زا دیگر
- سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
عوارض اختلال دوقطبی
اگر اختلال دوقطبی درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود که هر بخش از زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند:
- مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
- خودکشی یا اقدام به خودکشی
- مشکلات حقوقی یا مالی
- روابط آسیب دیده
- عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه
شرایط همزمان
اگر مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، ممکن است بیماری دیگری نیز داشته باشید که باید همراه با اختلال دوقطبی درمان شود. برخی از شرایط می توانند علائم اختلال دوقطبی را بدتر کنند یا روی درمان تاثیر بگذارند این شرایط عبارتند از:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات اشتها
حتما بخوانید: اختلال پرخوری چیست
- اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)
- مشکلات الکل یا مواد مخدر
- مشکلات جسمی مانند بیماری قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی
از کجا بهفمم بیماری دو قطبی دارم
تشخیص اختلال دوقطبی
هنگامی که متخصصین بهداشت روانی یک فرد را برای اختلال دوقطبی مورد ارزیابی قرار می دهند، سابقه دقیقی از بیماری فرد جمع آوری می کنند و یک معاینه بر روی وضعیت روانی او انجام می دهند. این سوابق نشان می دهد که آیا این اختلال نوعی عوارض جانبی بخاطر مصرف داروی خاصی است یا نه. همچنین متخصص به دنبال نشانه های تمایز دادن اختلال دوقطبی از دیگر بیماری های روانی مانند اختلال سوء مصرف مواد، افسردگی، اضطراب یا اسکیزوفرنی است. برای تعیین اینکه آیا اختلال دوقطبی دارید، معاینه شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه بدنی: پزشک شما ممکن است یک معاینه فیزیکی و تست های آزمایشگاهی برای شناسایی هر گونه مشکل پزشکی که می تواند باعث علائم شما شود انجام دهد.
- ارزیابی روانپزشکی: ممکن است پزشک شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد تا در مورد افکار، احساسات و الگوهای رفتاری شما با شما صحبت کند. همچنین می توانید یک خودارزیابی روانشناختی یا پرسشنامه را پر کنید. با اجازه شما، ممکن است از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک خواسته شود که اطلاعاتی در مورد علائم شما ارائه دهند.
- نمودار خلقی: ممکن است از شما خواسته شود که یک گزارش درمورد خلق و خو، الگوهای خواب یا سایر عواملی که می تواند به تشخیص و یافتن درمان مناسب کمک کند، بدهید.
- معیارهای اختلال دوقطبی: روانپزشک شما ممکن است علائم شما را با معیارهای اختلالات دوقطبی و مرتبط در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، مقایسه کند.
تشخیص در کودکان
اگرچه تشخیص کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی شامل همان معیارهایی است که برای بزرگسالان استفاده می شود، علائم در کودکان و نوجوانان اغلب الگوهای متفاوتی دارند و ممکن است به خوبی در دسته بندی ها قرار نگیرند. همچنین، کودکانی که دارای اختلال دوقطبی هستند اغلب با سایر بیماری‌های سلامت روان مانند اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یا مشکلات رفتاری نیز تشخیص داده می‌شوند که می‌تواند تشخیص را پیچیده‌تر کند. ارجاع به روانپزشک کودک با تجربه اختلال دوقطبی توصیه می شود.
درمان اختلال دوقطبی
درمان به بهترین صورت توسط یک پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماری های روانی (روانپزشک) که در درمان اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن مهارت دارد، انجام می شود. ممکن است یک تیم درمانی داشته باشید که شامل روانشناس، مددکار اجتماعی و پرستار روانپزشکی نیز می شود.
حتما بخوانید: علائم اختلال پردازش حسی (SPD) چیست
اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است.درمان برای مدیریت علائم است. بسته به نیاز شما، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها: اغلب، شما باید فوراً شروع به مصرف داروهایی برای متعادل کردن خلق و خوی خود کنید.
- ادامه درمان: اختلال دوقطبی نیاز به درمان مادام العمر با داروها دارد، حتی در دوره هایی که احساس بهتری دارید. افرادی که درمان را نادیده می گیرند در معرض خطر عود علائم یا تغییرات جزئی خلقی هستند که به شیدایی کامل یا افسردگی تبدیل می شوند.
- برنامه های درمانی روزانه: پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی روزانه را توصیه کند. این برنامه ها پشتیبانی و مشاوره مورد نیاز را در زمانی که علائم را تحت کنترل دارید، ارائه می دهند.
- درمان سوء مصرف مواد: اگرالکل یا مواد مخدر مصرف می کنید، به درمان سوء مصرف مواد نیز نیاز خواهید داشت. در غیر این صورت،مدیریت اختلال دوقطبی می تواند بسیار دشوار باشد.
- بستری شدن در بیمارستان: اگر رفتار خطرناکی دارید،اگر فکر خود کشی در سر دارید یا روان پریش هستید ممکن است پزشک شما بستری شدن در بیمارستان را توصیه کند. دریافت درمان روانپزشکی در بیمارستان می تواند به شما کمک کند تا آرام و ایمن باشید و خلق و خوی شما را در حال داشتن یک دوره شیدایی یا افسردگی شدید بهبود بخشد.
- درمان های اولیه: برای اختلال دوقطبی شامل داروها و مشاوره روانشناختی (روان درمانی) برای کنترل علائم است، و همچنین ممکن است شامل آموزش و گروه های حمایتی باشد.
دارو برای درمان اختلال دو قطبی
داروها بخش مهم و موثری از درمان اختلالات دوقطبی هستند و شامل تثبیت کننده خلق، داروهای ضد روانپریشی و داروهای ضد تشنج می شوند. همه این داروها به جلوگیری از تغییرات خلقی در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی کمک می کند. داروهای ضد افسردگی ممکن است موجب تغییرات خلقی در افراد مبتلا به این اختلال شود. تعدادی از داروها برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود. انواع و دوزهای داروهای تجویز شده بر اساس علائم خاص شما است.
داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تثبیت کننده های خلق و خو: شما معمولاً برای کنترل دوره های شیدایی یا هیپومانیک به داروهای تثبیت کننده خلق و خو نیاز دارید. نمونه هایی از تثبیت کننده های خلقی عبارتند از لیتیوم (Lithobid)، والپروئیک اسید,دپاکین، دیوالپروکس سدیم (Depakote) ، کاربامازپین, لاموتریژین.
- داروهای ضد روان پریشی : اگر علائم افسردگی یا شیدایی علیرغم درمان با سایر داروها ادامه یافت، یک داروی ضد روان پریشی مانند اولانزاپین (Zyprexa)، ریسپریدون (Risperdal)، کوتیاپین (Seroquel)، آریپیپرازول (Abilify)، زیپراسیدون (Geodon)، لورازیدون (Latuda) اضافه کنید.آسناپین (سافریس) ممکن است به شما کمک کند. پزشک ممکن است برخی از این داروها را به تنهایی یا همراه با یک تثبیت کننده خلق و خو تجویز کند.
- داروهای ضد افسردگی: پزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی برای کمک به مدیریت افسردگی اضافه کند. از آنجایی که گاهی اوقات یک داروی ضد افسردگی می‌تواند باعث یک دوره شیدایی شود، معمولاً همراه با یک تثبیت‌کننده خلق یا ضد روان پریشی تجویز می‌شود.
- ضد افسردگی - ضد روان پریشی: داروی سیمبیاکس ترکیبی از فلوکستین ضد افسردگی و اولانزاپین ضد روان پریشی است. به عنوان درمان افسردگی و تثبیت کننده خلق و خو عمل می کند.
- داروهای ضد اضطراب: بنزودیازپین ها ممکن است به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک کنند، اما معمولاً به صورت کوتاه مدت استفاده می شوند.
حتما بخوانید: بهترین درمان گیاهی برای استرس و اضطراب
پیدا کردن داروی مناسب
پیدا کردن دارو یا داروهای مناسب برای شما احتمالاً به آزمون و خطا نیاز دارد. اگر یکی برای شما خوب کار نمی کند، چندین مورد دیگر وجود دارد که باید امتحان کنید. این فرآیند نیاز به صبر دارد، زیرا برخی از داروها هفته ها تا ماه ها زمان نیاز دارند تا اثر کامل داشته باشند. به طور کلی فقط یک دارو در یک زمان تغییر می کند تا پزشک شما بتواند تشخیص دهد که کدام داروها برای تسکین علائم شما با کمترین عوارض جانبی آزاردهنده عمل می کنند. همچنین ممکن است با تغییر علائم شما نیاز به تنظیم داروها باشد.
عوارض داروهای اختلال دوقطبی
عوارض جانبی خفیف اغلب با یافتن داروها و دوزهای مناسب برای شما بهبود می یابند و بدن شما با داروها سازگار می شود. اگر عوارض جانبی آزاردهنده ای دارید با پزشک یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید. تغییراتی ایجاد نکنید یا مصرف داروهای خود را قطع نکنید. اگر داروی خود را قطع کنید، ممکن است عوارض ترک را تجربه کنیدیا علائم شما بدتر شود یا عود کند. ممکن است بسیار افسرده شوید، احساس خودکشی کنید یا دچار یک دوره مانیک یا هیپومانیا شوید. اگر فکر می کنید باید تغییری ایجاد کنید، با پزشک خود تماس بگیرید.
داروها و بارداری
تعدادی از داروها برای اختلال دوقطبی می توانند با نقایص مادرزادی همراه باشند و می توانند از طریق شیر مادر به کودک شما منتقل شوند. برخی از داروها مانند والپروئیک اسید و دیوالپروکس سدیم نباید در دوران بارداری استفاده شوند. همچنین، داروهای ضد بارداری ممکن است زمانی که همراه با برخی از داروهای اختلال دوقطبی مصرف شوند، کارایی خود را از دست بدهند.
در صورت امکان، قبل از باردار شدن، گزینه های درمانی را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر برای درمان اختلال دوقطبی خود دارو مصرف می کنید و فکر می کنید ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود صحبت کنید.
روان درمانی
روان درمانی بخش مهمی از درمان اختلال دوقطبی است و می تواند در محیط های فردی، خانوادگی یا گروهی ارائه شود. چندین نوع درمان ممکن است مفید باشد. این شامل:
- ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی: بر تثبیت ریتم های روزانه مانند خواب، بیداری و زمان غذا تمرکز دارد. یک روال ثابت به مدیریت بهتر خلق و خوی کمک می کند. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است از ایجاد یک برنامه روزانه برای خواب، رژیم غذایی و ورزش سود ببرند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): تمرکز بر شناسایی باورها و رفتارهای ناسالم و منفی و جایگزینی آنها با باورهای سالم و مثبت است. CBT می تواند به شناسایی عواملی که باعث ایجاد دوره های دوقطبی شما می شود کمک کند. همچنین راهبردهای موثری برای مدیریت استرس و کنار آمدن با موقعیت های ناراحت کننده یاد می گیرید.
آموزش روانی: یادگیری در مورد اختلال دوقطبی (آموزش روانی) می تواند به شما و عزیزانتان در درک این بیماری کمک کند. دانستن اینکه چه اتفاقی در حال وقوع است می تواند به شما کمک کند بهترین پشتیبانی را دریافت کنید، مسائل را شناسایی کنید، برنامه ای برای جلوگیری از عود و ادامه درمان داشته باشید. - درمان خانواده محور: حمایت خانواده و ارتباط می تواند به شما کمک کند تا به برنامه درمانی خود پایبند باشید و به شما و عزیزانتان کمک کند علائم هشدار دهنده نوسانات خلقی را تشخیص داده و مدیریت کنید.
سایر گزینه های درمانی
بسته به نیاز شما، درمان های دیگری ممکن است به درمان افسردگی شما اضافه شود.
- درمان با تشنج الکتریکی (ECT): درمان الکترو کانواسی یا الکتروشوک درمانی می تواند یک درمان موثر برای هر حالی از اختلال دوقطبی باشد (افسردگی، مانیک یا ترکیب آن) و شامل ایجاد شوک با ارسال جریان الکتریسته به قسمت هایی از مغز است. ECT می تواند باعث تسکین علائم بیماری در افرادی باشد که دارو و روان درمانی برای آنها بی نتیجه بوده است. همچنین می تواند یک درمان موثر برای جلوگیری از برگشت نوسانات خلقی باشد.
- ECT: اگر با داروها بهبود نیافتید، به دلایل سلامتی مانند بارداری نمی توانید داروهای ضد افسردگی مصرف کنید یا در معرض خطر بالای خودکشی هستید، ECT ممکن است گزینه ای برای درمان دوقطبی باشد.
- تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) : به عنوان یک گزینه برای کسانی که داروهای ضد افسردگی برایشان کاری نکرده است، در حال بررسی است.
گفتار درمانی برای اختلال دوقطبی
گفتار درمانی وقتی در ترکیب با درمان دارویی انجام شود، می تواند کمک موثری در جلوگیری از عود افسردگی یا هیجان اختلال دوقطبی باشد، همچنین علائم و مشکلات ناشی از آن علائم را کاهش می دهد. درمان رفتاری شناختی به افراد کمک می کند روش فکر کردن خود را عوض کنند و مفیدتر فکر کنند. درمان متمرکز بر خانواده از آموزش بهداشت روانی، بهبود ارتباطات و مهارت حل مسائل برای فرد دچار به اختلال دوقطبی و خانواده های آنها استفاده می کند.
درمان در کودکان و نوجوانان
درمان برای کودکان و نوجوانان به طور کلی به صورت موردی و بسته به علائم، عوارض جانبی دارو و سایر عوامل انجام می شود. به طور کلی، درمان شامل:
- داروها: کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی اغلب همان نوع داروها را که در بزرگسالان استفاده می شود، تجویز می کنند. تحقیقات کمتری در مورد ایمنی و اثربخشی داروهای دوقطبی در کودکان نسبت به بزرگسالان وجود دارد، بنابراین تصمیمات درمانی اغلب بر اساس تحقیقات بزرگسالان است.
- روان درمانی: درمان اولیه و طولانی مدت می تواند به جلوگیری از بازگشت علائم کمک کند. روان درمانی می تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا کارهای روزمره خود را مدیریت کنند، مهارت ها را توسعه دهند، مشکلات یادگیری را برطرف کنند، مشکلات اجتماعی را حل کنند و به تقویت پیوندها و ارتباطات خانوادگی کمک کنند. و در صورت نیاز، می تواند به درمان مشکلات سوء مصرف مواد رایج در کودکان بزرگتر و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کند.
- آموزش روانی: آموزش روانی می تواند شامل یادگیری علائم اختلال دوقطبی و تفاوت آنها با رفتارهای مربوط به سن رشد، موقعیت و رفتار فرهنگی مناسب کودک شما باشد. درک در مورد اختلال دوقطبی نیز می تواند به شما در حمایت از فرزندتان کمک کند.
- پشتیبانی: کار با معلمان و مشاوران مدرسه و تشویق خانواده و دوستان می تواند به شناسایی خدمات و پیشرفت موفقیت کمک کند.
شیوه زندگی و درمان های خانگی اختلال دوقطبی
همانطور که در مورد سایر اختلالات روانی نیز وجود دارد، مراقبت از خود بخش ضروری برای رسیدن به نتایج مطلوب از صحبت درمانی و دارو است. افراد با اختلال دوقطبی باید سعی کنند هر شب 8 ساعت بخوابند، به طور منظم ورزش کنند، تغذیه خوبی داشته باشند و از مصرف الکل و مواد مخدر پرهیز کنند. هنگامی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی علائم هشدار دهنده شروع مانیک یا ایپزود افسردگی خود را یاد می گیرند، بهتر قادر خواهند بود تا از این نوسانات شدید خلقی جلوگیری کنند. احتمالاً برای متوقف کردن چرخه‌های رفتاری که اختلال دوقطبی شما را بدتر میکند، نیاز به تغییر در سبک زندگی دارید. در اینجا چند مرحله وجود دارد:
- نوشیدن الکل یا استفاده از داروهای تفریحی را ترک کنید: یکی از بزرگترین نگرانی های اختلال دوقطبی، پیامدهای منفی رفتارهای پرخطر و سوء مصرف مواد مخدر یا الکل است. اگر به تنهایی مشکل ترک کردن را دارید، کمک بگیرید.
- روابط سالم ایجاد کنید: اطراف خود را با افرادی پر کنید که تأثیر مثبتی دارند. دوستان و اعضای خانواده می توانند حمایت کنند و به شما کمک کنند تا مراقب علائم هشدار دهنده تغییرات خلقی باشید.
- یک روتین سالم ایجاد کنید: داشتن یک برنامه منظم برای خواب، غذا خوردن و فعالیت بدنی می تواند به تعادل خلق و خوی شما کمک کند. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید. رژیم غذایی سالم داشته باشید. اگر لیتیوم مصرف می کنید، با پزشک خود در مورد مصرف مایعات و نمک مناسب صحبت کنید. اگر مشکل خواب دارید، با پزشک یا متخصص سلامت روان خود در مورد کارهایی که می توانید انجام دهید صحبت کنید.
- قبل از مصرف سایر داروها ابتدا بررسی کنید: قبل از مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک دیگر یا مکمل ها یا داروهای بدون نسخه، با دکتری که شما را برای اختلال دوقطبی درمان می کند، تماس بگیرید. گاهی اوقات داروهای دیگر باعث ایجاد دوره‌های افسردگی یا شیدایی می‌شوند یا ممکن است با داروهایی که برای اختلال دوقطبی مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.
- یک نمودار خلقی را در نظر بگیرید: ثبت حالات روزانه، درمان‌ها، خواب، فعالیت‌ها و احساسات می‌تواند به شناسایی محرک‌ها، گزینه‌های درمانی مؤثر و زمانی که درمان نیاز به تنظیم دارد کمک کند.
طب جایگزین
تحقیقات زیادی در مورد طب جایگزین یا مکمل - که گاهی به آن طب یکپارچه می گویند - و اختلال دوقطبی وجود ندارد. اکثر مطالعات در مورد افسردگی اساسی هستند، بنابراین مشخص نیست که چگونه این رویکردهای غیر سنتی برای اختلال دوقطبی کار می کنند. اگر می خواهید علاوه بر درمان توصیه شده توسط پزشک، از داروهای جایگزین یا مکمل استفاده کنید، ابتدا برخی اقدامات احتیاطی را انجام دهید:
- مصرف داروهای تجویز شده خود را قطع نکنید یا جلسات درمانی را نادیده نگیرید: هنگامی که صحبت از درمان اختلال دوقطبی می شود، طب جایگزین یا مکمل ،جایگزین مراقبت های پزشکی منظم نیست.
- با پزشکان و متخصصان سلامت روان خود صادق باشید: دقیقاً به آنها بگویید که از کدام درمان های جایگزین یا مکمل استفاده می کنید یا می خواهید امتحان کنید.
- از خطرات احتمالی آگاه باشید: محصولات جایگزین و مکمل مانند داروهای تجویزی نیستند. فقط به این دلیل که طبیعی است به این معنی نیست که بی خطر است. قبل از استفاده از داروهای جایگزین یا مکمل، با پزشک خود در مورد خطرات آن از جمله تداخلات جدی احتمالی با داروها صحبت کنید.
جلوگیری از مبتلا شدن به اختلال دو قطبی
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دوقطبی وجود ندارد. با این حال، دریافت درمان در اولین نشانه اختلال سلامت روان می تواند به جلوگیری از بدتر شدن اختلال دوقطبی یا سایر شرایط سلامت روان کمک کند. اگر اختلال دوقطبی برای شما تشخیص داده شده است، برخی از استراتژی ها می توانند از تبدیل شدن علائم جزئی به دوره های کامل شیدایی یا افسردگی جلوگیری کنند:
به علائم هشدار دهنده توجه کنید. درمان زودهنگام علائم می تواند از بدتر شدن اپیزودها جلوگیری کند. ممکن است الگویی برای اپیزودهای دوقطبی خود و عواملی که آنها را تحریک می کند شناسایی کرده باشید. اگر احساس می کنید که دچار یک دوره افسردگی یا شیدایی شده اید، با پزشک خود تماس بگیرید. اعضای خانواده یا دوستان را در مراقبت از علائم هشدار مشارکت دهید.
از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. استفاده از الکل یا داروهای تفریحی می تواند علائم شما را بدتر کرده و احتمال بازگشت آنها را افزایش دهد.
داروهای خود را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. ممکن است وسوسه شوید که درمان را متوقف کنید - اما این کار را نکنید. قطع دارو یا کاهش دوز به خودی خود ممکن است باعث عوارضی شود یا علائم شما بدتر شود یا عود کند.
مقابله با اختلال دوقطبی
مقابله با اختلال دوقطبی می تواند چالش برانگیز باشد. در اینجا چند استراتژی وجود دارد که می تواند کمک کند:
- با اختلال دوقطبی آشنا شوید: آموزش در مورد وضعیت شما می تواند به شما قدرت دهد و به شما انگیزه دهد تا به برنامه درمانی خود پایبند باشید و تغییرات خلقی را تشخیص دهید. به خانواده و دوستان خود در مورد آنچه می گذرانید آموزش دهید.
- روی اهداف خود متمرکز بمانید: یادگیری مدیریت اختلال دوقطبی می تواند زمان بر باشد. با در نظر گرفتن اهداف خود و یادآوری اینکه می توانید برای ترمیم روابط آسیب دیده و سایر مشکلات ناشی از نوسانات خلقی خود، انگیزه خود را حفظ کنید.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید: گروه‌های حمایتی برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند به شما کمک کنند باافرادی که با چالش‌های مشابه روبرو هستند ارتباط برقرار کنید و تجربیات خود را به اشتراک بگذارید.
- راه های سالم پیدا کنید: راه های سالمی را برای هدایت انرژی خود، مانند سرگرمی ها، ورزش و فعالیت های تفریحی کاوش کنید.
- راه های آرامش و مدیریت استرس را بیاموزید: یوگا، تای چی، ماساژ، مدیتیشن یا سایر تکنیک های آرامش بخش می تواند مفید باشد.
چه زمانی باید برای اختلال دو قطبی به پزشک مراجعه کرد
با وجود افراط‌های خلقی، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اغلب نمی‌دانند که بی‌ثباتی عاطفی آنها چقدر زندگی آنها و عزیزانشان را مختل میکند و درمان لازم را دریافت نمی‌کنند. و اگر مانند برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، ممکن است از احساس سرخوشی لذت ببرید. با این حال، این سرخوشی همیشه با یک سقوط عاطفی همراه است که می تواند شما را افسرده کند و شاید خیلی تحت تاثیر مشکلات مالی، حقوقی یا رابطه ای قرار دهد. اگر علائم افسردگی یا شیدایی دارید، به پزشک یا متخصص سلامت روان خود مراجعه کنید. اختلال دوقطبی به خودی خود بهتر نمی شود.دریافت درمان از یک متخصص سلامت روان با تجربه در اختلال دوقطبی می تواند به شما در کنترل علائم کمک کند.
چه زمانی باید برای اختلال دو قطبی کمک اضطراری دریافت کرد
افکار و رفتار خودکشی در میان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی رایج است. اگر فکر آسیب رساندن به خود دارید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، به اتاق اورژانس بروید، یا به یکی از اقوام یا دوستان مورد خود اعتماد کنید. اگر عزیزی دارید که در خطر خودکشی قرار دارد یا اقدام به خودکشی کرده است، مطمئن شوید که یک نفر با آن شخص می ماند. یا اگر فکر می کنید می توانید با خیال راحت این کار را انجام دهد، فرد را به نزدیکترین اورژانس بیمارستان ببرید.
سخن آخر
اختلال دوقطبی مختص به افراد خاص نمی باشد، هر شخصی و در هر شرایطی ممکن است دچار قطبی شود با داشتن اطلاعات درباره این بیماری می توانید از دچار شدن به آن جلوگیری کنید.
منبع: medicinenet
مقالات مرتبط:
اختلال پدوفیلیا (میل رابطه با کودک) چیست
علائم و درمان اختلال استرس پس از سانحه