اختلال دوقطبی: علائم، عوامل، آزمایش، راه تشخیص و درمان برای اختلال دو قطبی

اختلال دوقطبی چیست؟

اختلال دوقطبی که قبلا افسردگی مانیک (شیدایی) نامیده می شد، یک بیماری روانی است که شامل رفتارهای هیجانی ناگهانی است. نوسانات خلقی ناشی از این بیماری می تواند برای هفته ها طول بکشد و باعث ایجاد مشکلات اساسی در زمینه کاری و روابط فرد شود. 5 درصد از افراد بالغ در ایالات متحده تحت تأثیر این بیماری هستند. درصد ابتلا در زنان و مردان به یک اندازه است.

علائم فاز افسردگی دو قطبی

علائم افسردگی که ممکن است در اختلال دوقطبی تجربه شده باشد همان چیزهایی هستند که در افسردگی عمده وجود دارد و شامل غم شدید، تحریک پذیری، نا امیدی و افزایش یا کاهش اشتها، وزن یا خواب است. افسردگی دوقطبی می تواند منجر به برنامه ریزی یا تلاش برای خودکشی یا قتل شود.

علائم فاز مانیک دو قطبی

نشانه های مانیک اختلال دوقطبی می تواند به این صورت بروز کند که فرد بیمار دچار اعتماد به نفس بیش از حد درباره رفاه و توانایی های خود می شود، پرش افکار پیدا می کند یا این حس که فکرهایش با هم مسابقه می دهند، خواب این افراد کم می شود و سرعت صحبت کردن آنها بالا می رود. افراد دچار مانیک همچنین ممکن است به فعالیت های غیر عقلانی مانند رفتارهای جنسی مفرط دچار شوند.

اختلال دوقطبی نوع 1 و 2

برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع اول، فرد باید حداقل یک اپیزود مانیک کامل را در زندگی تجربه کرده باشد. افرادی با اختلال دوقطبی نوع دوم، حداقل یک ایپزود هیپومانیک را تجربه می کنند، در حالی که آنها نشانه هایی دارند که از نشانه های مانیک کامل شدت کمتری دارد.

ویژگی های ترکیبی

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، ویژگی های ترکیبی مرتبط به نوسانات خلق و خوی خود را دارند. این حالت شامل تجربه علائم افسردگی در دوران مانیک یا اپیزود هیپومانیک می شود.

علل اختلال دوقطبی

در حالی که هیچ علت خاصی برای اختلال دو قطبی مشخص نشده است، عواملی وجود دارد که در پیشرفت این بیماری دخالت دارد. برای مثال وقتی افراد دارای اختلال دوقطبی افسردگی یا اپیزود مانیک هستند، کاهش فعالیت قسمت های مختلف مغز مشاهده شده است.

اختلال دوقطبی: چه کسانی در معرض دچار شدن به این بیماری اند؟

نشانه های اختلال دوقطبی وقتی شروع شوند دارای دو نقطه اوج هستند: بین 15 تا 25 و از 54-45 سالگی. دیگر عوامل موثر در بوجود آمدن اختلال دو قطبی شامل سابقه خانوادگی افسردگی یا اختلال دوقطبی و یا سابقه خانوادگی اختلال سوء مصرف مواد هستند. عوامل استرس زای زندگی مانند تجاوز ممکن است موجب اختلال دوقطبی شود.

اختلال دوقطبی و زندگی روزانه

علائم اختلال دوقطبی ممکن است در توانایی فرد در حرفه، کارهای مدرسه و روابط شخصی تاثیر بگذارد. افراد با این اختلال همچنین در خطر سایر مشکلات پزشکی و روانی هستند.

اختلال دوقطبی و سوء مصرف مواد

اختلال دوقطبی ممکن است اختلال مصرف مواد را از 22% تا 50% افزایش دهد. برخی افراد با اختلال دوقطبی ممکن است به مصرف الکل بپردازند تا نشانه های شیدایی یا افسردگی را کم کنند، این رفتار اغلب به عنوان خود درمانی شناخته می شود.

اختلال دوقطبی و خودکشی

حدود 10% از افراد دارای اختلال دوقطبی مرتکب خودکشی شده اند، خودکشی در آنها 10 برابر بیشتر از افرادی است که اختلال روانی ندارند. نشانه های احتمالی کسی که قصد خودکشی دارد شامل بخشیدن متعلقات و وسایل شخصی به دیگران است. کسی که اقدام به خودکشی می کند یا قصد آن را دارد باید بلافاصله به نزدیک ترین اورژانس بیمارستان منتقل شود.  

تشخیص اختلال دوقطبی

هنگامی که متخصصین بهداشت روانی یک فرد را برای اختلال دوقطبی مورد ارزیابی قرار می دهند، سابقه دقیقی از بیماری فرد جمع آوری می کنند و یک معاینه بر روی وضعیت روانی او انجام می دهند. این سوابق نشان می دهد که آیا این اختلال نوعی عوارض جانبی بخاطر مصرف داروی خاصی است یا نه. همچنین متخصص به دنبال نشانه های تمایز دادن اختلال دوقطبی از دیگر بیماری های روانی مانند اختلال سوء مصرف مواد، افسردگی، اضطراب یا اسکیزوفرنی است.

داروهای اختلال دوقطبی

داروها بخش مهم و موثری از درمان اختلالات دوقطبی هستند و شامل تثبیت کننده خلق، داروهای ضد روانپریشی و داروهای ضد تشنج می شوند. همه این داروها به جلوگیری از تغییرات خلقی در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی کمک می کند. داروهای ضد افسردگی ممکن است موجب تغییرات خلقی در افراد مبتلا به این اختلال شود.

گفتار درمانی برای اختلال دوقطبی

گفتار درمانی وقتی در ترکیب با درمان دارویی انجام شود، می تواند کمک موثری در جلوگیری از عود افسردگی یا هیجان اختلال دوقطبی باشد، همچنین علائم و مشکلات ناشی از آن علائم را کاهش می دهد. درمان رفتاری شناختی به افراد کمک می کند روش فکر کردن خود را عوض کنند و مفیدتر فکر کنند. درمان متمرکز بر خانواده از آموزش بهداشت روانی، بهبود ارتباطات و مهارت حل مسائل برای فرد دچار به اختلال دوقطبی و خانواده های آنها استفاده می کند.

نکات مربوط به سبک زندگی برای اختلال دوقطبی

همانطور که در مورد سایر اختلالات روانی نیز وجود دارد، مراقبت از خود بخش ضروری برای رسیدن به نتایج مطلوب از صحبت درمانی و دارو است. افراد با اختلال دوقطبی باید سعی کنند هر شب 8 ساعت بخوابند، به طور منظم ورزش کنند، تغذیه خوبی داشته باشند و از مصرف الکل و مواد مخدر پرهیز کنند. هنگامی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی علائم هشدار دهنده شروع مانیک یا ایپزود افسردگی خود را یاد می گیرند، بهتر قادر خواهند بود تا از این نوسانات شدید خلقی جلوگیری کنند.

درمان الکترو کانواسی (ECT)

درمان الکترو کانواسی یا الکتروشوک درمانی می تواند یک درمان موثر برای هر حالی از اختلال دوقطبی باشد (افسردگی، مانیک یا ترکیب آن) و شامل ایجاد شوک با ارسال جریان الکتریسته به قسمت هایی از مغز است. ECT می تواند باعث تسکین علائم بیماری در افرادی باشد که دارو و روان درمانی برای آنها بی نتیجه بوده است. همچنین می تواند یک درمان موثر برای جلوگیری از برگشت نوسانات خلقی باشد.

آموزش دوستان و خانواده

با توجه به نقش مهمی که اعضای خانواده می توانند در درمان اختلال دوقطبی داشته باشند، آموزش اعضای خانواده و کمک به آنها برای بهبود ارتباطات و مهارت های حل مشکل، در واقع بخش مهمی از بهبود زندگی افراد دچار اختلال است.

چه زمانی شخص به کمک نیاز دارد؟

اگر نگران یکی از اعضای خانواده هستید که احتمال می دهید از اختلال دوقطبی رنج می برد، بهتر است خیلی روشن با او صحبت کنید و به دنبال کمک گرفتن از یک متخصص مورد اعتماد باشید. اغلب، با آموزش این فرد و آگاه کردن او درباره اینکه افراد بسیاری با وجود این اختلال پس از درمان زندگی موثر و خوشایندی داشته اند، می توانید به این فرد کمک کنید.

منبع: medicinenet