قفل شدن فک و دهان شرایطی دردناک است که می تواند مشکلات دیگری مانند سردرد و درد صورت یا گردن را به همراه داشته باشد. آرواره توسط مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) کنترل می شود. TMJ ممکن است گاهی به دلیل استرس، تنظیم نبودن صحیح یا سایش دندان ها در حالت گرفتگی یا قفل شدن قرار بگیرد. یک آرواره (فک) قفل شده شرایطی دردناک است که می تواند مشکلات دیگری مانند سردرد و درد صورت یا گردن را به همراه داشته باشد. فک خود را ماساژ داده و اعمال مربوط به آرامش و کاهش استرس را انجام دهید تا از گرفتگی آرواره کاسته شود. اگر آرواره قفل شده شما شدید و دردناک شد، برای درمان به سراغ پزشک بروید. با پوشیدن گارد دهانی و تنظیم استرس خود می توانید آرامش را در آرواره خود داشته باشید. در این مطلب سلام دنیا به آموزش درمان خانگی قفل شدن فک و دهان یا تریسموس با روش های ساده و حرکات ورزشی پرداختیم. با ما همراه باشید.
درمان خانگی قفل شدن فک و دهان (درمان تریسموس در خانه)
روش 1. درمان خانگی قفل شدن فک با ماساژ دادن آرواره
1. یک کیسه آب گرم یا کمپرس گرم را بر روی آرواره خود قرار دهید تا آنرا گرم نمایید
می توانید کیسه آب گرم را در یک حوله پیچیده یا یک حوله تمیز را در آب گرم خیس نمایید. کیسه آب گرم یا حوله را بر روی هر دو سمت آرواره خود برای مدت 10 تا 15 دقیقه قرار دهید تا به آرامش آرواره کمک کرده و التهاب موجود را کاهش دهد.
حتما بخوانید: علت قفل شدن فک و دهان چیست
- همواره قبل از ماساژ دادن فک، به اندازه کافی آن ناحیه را گرم کنید تا از میزان گرفتگی آن کاسته شود.
2. درمان خانگی قفل شدن فک: آرواره خود را با انگشتانتان ماساژ دهید
انگشتانتان را بر روی قسمت پایینی آرواره و زیر استخوان گونه قرار دهید. به آرامی آرواره خود را ماساژ داده و انگشتانتان را به سمت عقب و گوش ها حرکت دهید. یک صفحه استخوانی صاف را کمی پایین تر از گوش ها حس خواهید کرد. از 2 تا 3 انگشت برای فشار دادن آرام این ناحیه استفاده کرده و آن را به صورت دایره وار ماساژ دهید.
- این کار به گرم کردن ماهیچه ها و تحریک این ناحیه کمک کرده و می تواند باعث شل شدن آن شود.
- این ماساژ را در سمت دیگر آرواره خود تکرار کنید تا آن را نیز آماده و شل نمایید.
3. بر روی ماهیچه شقیقه با انگشت اشاره به آرامی فشار وارد کنید
این ماهیچه در راستای خط آرواره شما در قسمت زیرین آرواره قرار دارد. برای 5 تا 10 ثانیه بر روی این ماهیچه فشار وارد کنید. اگر انجام این کار بیش از حد دردناک شد، برای مدت زمان کمتری این کار را انجام دهید. بایستی حس کنید که این ماهیچه بتدریج با اعمال فشار بر روی آن آزاد می شود. برای بعضی افراد، این آزاد شدن می تواند به باز شدن آرواره یا کاهش میزان گرفتگی در آرواره کمک کند.
4. مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) را با استفاده از شست هایتان بکشید
هر دو انگشت شست خود را بر روی خط آرواره کمی بالاتر از ماهیچه شقیقه قرار دهید. بر روی ماهیچه با حرکت دادن شست ها بر سمت پایین آرواره فشار وارد کنید و ماهیچه را نیز کشیده و از قسمت بالای آرواره دور کنید. این کشش می تواند به آزاد شدن TMJ کمک کند.
همچنین می توانید دو انگشت خود را بر روی ماهیچه شقیقه و دو انگشت دیگر را بر روی قسمت بالایی آرواره قرار دهید. سپس انگشتانتان را به سمت یکدیگر حرکت دهید تا نوک آنها در قسمت میانی دو ناحیه قرار بگیرند. انگشتان را در این وضعیت برای مدت چند ثانیه نگه دارید تا این ناحیه آزاد شود.
- اگر انجام این ماساژ به تنهایی برای شما دشوار است، می توانید از یک دوست یا همسر خود بخواهید تا کمک کند.
5. از دستان خود برای تکان دادن آرواره خود از یک سمت به سمت دیگر استفاده کنید
سعی کنید آرواره خود را در زمانی که دستانتان را بر روی هر سمت آرواره قرار می دهید، آرام نگاه دارید. به آرامی از یک سمت به سمت دیگر بروید و بیش از حد کشش و فشار وارد ننمایید. به آرامی این تکانها را ادامه دهید تا از میزان گرفتگی و قفل شدن کاسته شود.
حتما بخوانید: چرا زانو قفل می کند و درمان آن
همچنین می توانید با استفاده از دستهایتان آرواره خود را به بالا و پایین تکان دهید. آرواره خود را به آرامی با انگشتان خود همزمان با حرکت دادن آن به بالا و پایین ماساژ دهید تا شل تر شود. اگر آرواره به هیچ عنوان تکان نمی خورد یا در هنگام تلاش برای حرکت دادن و ماساژ بسیار دردناک می شود، بلافاصله به دکتر مراجعه نمایید. سعی نکنید با زور ماهیچه خود را به حرکت درآورید زیرا این کار صرفاً میزان آسیب را بیشتر می کند.
6. یک یا دو بار در روز آرواره خود را ماساژ دهید
با نرم تر شدن آرواره، می توانید این مقدار را به یک بار در روز برسانید. ابتدا آرواره خود را با یک کیسه آبگرم یا کمپرس گرم، آماده نمایید. بتدریج این کار باعث باز شدن آرواره خواهد شد. نهایتاً صفحه استخوانی به محل خود باز خواهد گشت و آرواره توانایی حرکتی عادی خواهد یافت.
- اگر پس از گذشت 2 تا 3 روز، بهبودی خاصی مشاهده نکردید، به پزشک مراجعه نمایید.
روش 2: درمان خانگی قفل شدن فک با انجام تمرینات حرکتی آرواره
1. بر روی پشت با زانوهای خمیده دراز بکشید
در یک وضعیت راحت بر روی یک فرش یا زمین صاف کار را شروع کنید. سر و گردن خود را در وضعیت راحتی بر روی زمین قرار دهید.
- اگر حس می کنید بهتر است از یک بالشت نازک برای زیر سرتان بهره بگیرید، این کار را انجام دهید.
2. توجه خود را معطوف آرواره، صورت و گردنتان نمایید
چندین بار نفس عمیق بکشید زیرا این کار توجه شما را به سمت صورت، گردن و آرواره جلب می نماید. توجه کنید که آیا صورت یا گردن شما نیز احساس ناراحتی و گرفتگی دارند یا خیر.
3. سعی کنید به آرامی دهانتان را باز و بسته نمایید
همزمان با باز کردن آرام دهان تا حد امکان عمل دم را انجام دهید. باز کردن را تا حدی ادامه دهید که احساس کشیدگی و گرفتگی نداشته باشید. سپس همزمان با عمل بازدم، دهان خود را ببندید بدون اینکه دندانها با یکدیگر تماس پیدا کنند. در حین انجام این کار سر و گردن خود را آرام نگه دارید.
- این حرکت را 5 تا 10 بار تکرار کرده و همزمان با باز و بسته شدن دهانتان عمل دم و بازدم انجام دهید.
- در صورت وجود احساس گرفتگی یا کشیده شدن، دهان را به زود باز و بسته ننمایید. هر زمان لازم بود به آرواره خود استراحت دهید تا شدت آسیب را افزایش ندهید.
4. آرواره خود را به چپ و راست حرکت دهید
اگر آرواره شما بیش از حد دردناک نیست، تلاش کنید آن را به چپ و راست جابجا کنید. همزمان با جابجا کردن آن به سمت چپ عمل دم و پس از برگرداندن آن به سمت مرکز و شروع به جابجایی آن به سمت راست، عمل بازدم را انجام دهید. این کار را 5 الی 10 بار در هر سمت تکرار کنید. اگر آرواره دچار درد یا گرفتگی شد، کمی استراحت کنید. بیش از حد به آرواره خود فشار نیاورید چون این می تواند شرایط را بدتر کند.
این تمرینات را یک بار در روز تکرار کنید. با انجام این تمرینات، آرواره خود را آرام و شل نمایید. سعی کنید این تمرینات را در ساعات یکسان در روز انجام دهید تا آرواره به حرکات عادت کند. اگر آرواره شما بهتر نشد یا درد آن افزایش پیدا کرد، به پزشک مراجعه کنید.
روش 3: درمان قفل شدن فک با مراجعه به پزشک برای درمان
1. اگر با مراقبت های خانگی مانند ماساژ و تمرینات حرکت آرواره، مشکل برطرف نشد، به پزشک مراجعه نمایید
پزشک می تواند به شما کمک کند تا عامل بروز این مشکل را مشخص کنید و گزینه هایی برای رفع این مشکل در اختیار شما قرار می دهد.
حتما بخوانید: شل کننده عضلات طبیعی، گیاهی و خانگی
- پزشک می تواند برای رفع مشکل برای شما داروهای NSAINs مانند آسپرین یا ایبوپروفن، مسکن ها، شل کننده های عضلانی، داروهای ضد اضطراب یا داروهای ضدافسردگی در دوز پایین، تجویز نماید. قبل از هر گونه درمانی با پزشک خود مشورت نمایید حتی اگر این درمان ها تجویز نشده باشند.
2. اگر بدلیل قفل شدن آرواره دچار دردهای سر و گردن شده اید، به پزشک مراجعه نمایید
در بعضی موارد، یک آرواره قفل شده می تواند به حدی شدید شود که ایجاد سردرد و گردن درد نماید و به طوری که احساس کنید در ناحیه گردن دچار تورم و کشیدگی شده اید. ممکن است حتی این حالت درد و گرفتگی را در ناحیه صورت تجربه کنید. اگر این علائم را مشاهده کردید، با پزشک مشورت نمایید تا این شرایط دشوارتر نگردد.
3. اجازه دهید پزشک آرواره شما را معاینه و آزمایشات لازم را انجام دهد
پزشک ابتدا به آرامی ناحیه آرواره شما را بررسی می کند تا ببیند شدت مشکل شما چقدر است. وی ممکن است همچنین درخواست عکسبرداری اشعه X از آرواره شما نماید تا ایده بهتری درباره آسیب یا جابجایی در استخوان آرواره پیدا کند.
- در بعضی موارد وی درخواست MRI نیز ارائه خواهد داد تا نگاه دقیق تری به TMJ شما داشته باشد.
4. اجازه دهید پزشک آرواره شما را به جای خود بازگرداند
وی به شما بی حسی موضعی یا شل کننده عضلانی تزریق می نماید تا شما بی اختیار آرواره خود را سفت ننمایید. سپس وی به آرامی آرواره پایینی شما را به سمت پایین کشیده و دیسک موجود در آرواره شما را به محل خود بازمی گرداند.
- این روال ممکن است در مطب پزشک نیز انجام پذیرد و معمولاً دردناک نیست.
- ممکن است لازم باشد برای چند روز از یک رژیم غذایی آبکی پس از این روال استفاده نمایید تا آرواره شما بهبود کامل بیابد.
5. برای شل نمودن آرواره می توانید از تزریق بوتاکس استفاده کنید
بوتاکس می تواند به شل نمودن ماهیچه های آرواره کمک کرده و گرفتگی را از TMJ دور نماید. پزشک ممکن است تزریق بوتاکس را مستقیماً در ماهیچه های آرواره شما انجام دهد تا پس از شل شدن آنها بتواند آرواره را باز کند.
حتما بخوانید: بوتاکس چیست و چه عوارضی دارد
- تزریق بوتاکس در ماهیچه های آرواره تنها گاهی اوقات باید انجام پذیرد زیرا مقدار زیاد این ماده می تواند باعث تضعیف ماهیچه ها آرواره گردد.
- به خاطر داشته باشید که بیمه های سلامت معمولاً تزریق بوتاکس را تحت پوشش ندارند زیرا ممکن است درمان های زیبایی در نظر گرفته شوند. در این خصوص از سازمان بیمه کننده اطلاعات کسب کنید.
6. اگر مشکل آرواره شما به این روش ها برطرف نگردید، می توانید به جراحی فکر کنید
اگر آرواره شما به طور منظم دچار این مشکل می شود، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد جراحی بر روی مفصل آرواره را بدهد تا بتواند آن را در محل خود ثابت نماید. این جراحی، تهاجمی در نظر گرفته شده و نیازمند زمان بازیابی طولانی مدت می باشد و در طول این مدت شما بایستی از یک رژیم غذایی مایعات استفاده نموده و دهانتان نسبتاً بسته شود تا فرصت درمان پیدا کند. پزشک خطرات این جراحی و زمان لازم برای بهبودی کامل را به شما اعلام خواهد کرد.
- در بسیاری از موارد، انجام ماساژ و تمرینات آرواره و همچنین استفاده از محافظ دهان، برای پرهیز از بازگشت قفل شدن آرواره در آینده کافی می باشد.
روش 4: درمان خانگی قفل شدن فک با حفظ یک آرواره سالم
1. در هنگام خواب از محافظ دهانی استفاده نمایید
این قطعه پلاستیکی دندانهای شما را پوشش داده و مانع از به هم ساییدن دندان ها یا تکان دادن آرواره می شود. پزشک می تواند یک محافظ دهانی ویژه برای شما جهت استفاده در هنگام خواب شبانه تهیه نماید. این قطعه برای دندانهای شما قالب ریزی می شود و از حالت معمولی بسیار راحت تر خواهد بود.
- مطمئن شوید که محافظ دهانی برای شما متناسب و سازگار می باشد و هر شب از آن استفاده نمایید. استفاده مداوم از محافظ دهانی می تواند مانع از قفل شدن آرواره شده و آن را سالم نگه دارد.
2. از خوردن غذاهای سخت، ترد و چسبناک خودداری کنید
از خوردن گوشت های سفتی مانند استیک و سبزیجات خام مانند هویج یا کلم بروکلی پرهیز کنید. بیسکوییت های سخت و جویدنی را مصرف نکنید زیرا می توانند بر روی آرواره فشار وارد نمایند. از جویدن قطعات یخ پرهیز کنید زیرا می توانند برای دندانها و آرواره سخت و محکم باشند.
حتما بخوانید: رفع بوی بد دهان ناشی از معده با 9 درمان خانگی
- در هنگام خوردن غذا، بیش از حد عادی دهانتان را باز نکنید زیرا این کار می تواند باعث جابجا شدن دیسک آرواره شود. غذا را با آرامش و دقت بجوید زیرا محکم جویدن غذا می تواند باعث جابجایی آرواره شما شود.
3. به طور مداوم از ماساژ و تمرینات آروازه استفاده کنید
ماساژ دادن آرواره خود را قبل از خواب یا در هنگام صبح به یک عادت تبدیل کنید تا از گرفتگی آن پیش گیری شود. تمرینات آرواره را یک بار در روز یا چندین بار در هفته تکرار کنید تا آرواره شما دچار سفتی و گرفتگی نشود.
4. سطح استرس خود را مدیریت نمایید
استرس و اضطراب می تواند باعث به هم مالیدن دندانها یا سفت کردن ناحیه آرواره شود که این منجر به قفل شدن آواره می گردد. با انجام تمرینات روزانه ورزشی مانند دویدن آرام یا پیاده روی فعال باقی بمانید تا به این روش بتوانید استرس خود را کنترل کنید. یک فعالیت آرامش بخش مانند نقاشی، بافندگی یا طراحی کردن را انتخاب کرده و به طور منظم آنرا دنبال کنید. همچنین می توانید زمانی را در کنار دوستان و خانواده سپری کرده و با کاهش استرس، آرام و سلامت بمانید.
سخن آخر
قفل شدن فک و دهان شرایطی دردناک است که می تواند مشکلات دیگری مانند سردرد و درد صورت یا گردن را به همراه داشته باشد. آرواره توسط مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) کنترل می شود. TMJ گاهی به دلیل استرس و یا سایش دندان ها در حالت گرفتگی یا قفل شدن قرار بگیرد. بوتاکس می تواند به شل نمودن ماهیچه های آرواره کمک کرده و گرفتگی را از TMJ دور نماید. پزشک ممکن است تزریق بوتاکس را مستقیماً در ماهیچه های آرواره انجام دهد تا بتواند آرواره را باز کند.
منبع: wikihow