این مقاله هر آنچه که درباره آمپول بتامتازون (betamethasone-injectable) یا همان سوسپانسیون تزریقی بتامتازون باید بدانید از جمله: موارد استفاده، روش مصرف، عوارض جانبی و نکات کلیدی آن صحبت کرده است.
نکات برجسته درباره بتامتازون
- سوسپانسیون تزریقی بتامتازون به عنوان دارویی با نام تجاری سلستون سلوسپان (Celestone Soluspan) موجود است.
- همچنین به عنوان یک داروی عمومی نیز در دسترس است. بتامتازون همچنین به اشکال دارویی موضعی از جمله کرم، ژل، لوسیون، پماد، اسپری و فوم نیز موجود است.
- سوسپانسیون تزریقی بتامتازون برای درمان التهاب و درد ناشی از بیماری های مختلف استفاده می شود. این بیماری ها شامل مولتیپل اسکلروزیس (MS)، آرتروز، بیماری پوستی و اختلالات خون می باشد.
هشدارهای مهم
هشدار خطر ابتلا به عفونت: استروئیدهایی مانند بتامتازون سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند. این امر مبارزه با عفونت ها را برای شما سخت تر می کند. استفاده طولانی مدت از بتامتازون و یا استفاده از آن در دوزهای بالاتر احتمال ابتلا به عفونت را در شما افزایش می دهد. همچنین ممکن است علائم هر گونه عفونتی که ممکن است داشته باشید را نیز پنهان کند.
هشدار واکنش آنافیلاکتیک: در موارد نادر، این دارو می تواند یک واکنش آنافیلاکتیک را ایجاد کند. این یک واکنش آلرژی زای جدی است که می تواند کشنده باشد. علائم آن می تواند شامل تورم صورت و گلو، و یا مشکل در تنفس باشد. اگر سابقه واکنش آلرژی زا به کورتیکواستروئیدها را دارید، قبل از استفاده از این دارو پزشک خود را مطلع سازید.
آمپول بتامتازون (betamethasone-injectable) چیست؟
سوسپانسیون تزریقی بتامتازون یک داروی تزریقی است. این دارو توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در یک مرکز بالینی ارائه می شود. شما خودتان این دارو را تزریق نمی کنید. سوسپانسیون تزریقی بتامتازون به عنوان دارویی با نام تجاری سلستون سلوسپان موجود است. همچنین به عنوان یک داروی عمومی نیز در دسترس است. داروهای عمومی معمولاً قیمت کمتری نسبت به نسخه نام تجاری خود دارند. در بعضی موارد، ممکن است آنها به عنوان داروی نام تجاری با هر شدت تاثیرگذاری و یا شکل دارویی در دسترس نباشند. بتامتازون همچنین به اشکال دارویی موضعی از جمله کرم، ژل، لوسیون، پماد، اسپری و فوم نیز موجود است.
چرا بتامتازون استفاده می‌شود؟
بتامتازون برای کاهش التهاب و درد ناشی از تعدادی از بیماری ها استفاده می شود. استفاده از آن برای موارد زیر تایید شده است:
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- بیماری های آلرژی زا
- بیماری پوستی
- اختلالات معده
- اختلالات خون
- اختلالات چشم
- مشکلات کلیوی، مانند وجود پروتئین در ادرار شما
- اختلالات تنفسی
- سرطان
- آرتروز
- بیماری های مرتبط با هورمون ها، مانند مشکلات تیروئید
بتامتازون چگونه عمل می کند؟
بتامتازون یک داروی کورتیکواستروئید است که گاهی اوقات به آن استروئید نیز گفته می شود. استروئیدها میزان مواد شیمیایی التهابی که بدن شما تولید می کند را کاهش می دهند. آنها همچنین پاسخ ایمنی طبیعی بدن شما را کم می کنند، که به کنترل التهاب کمک می نماید.
عوارض جانبی بتامتازون
سوسپانسیون تزریقی بتامتازون باعث خواب آلودگی نمی شود، اما می‌تواند منجر به عوارض جانبی دیگری شود.
عوارض جانبی شایع تر
عوارض جانبی شایع تری که ممکن است در اثر استفاده از بتامتازون رخ دهد، عبارتند از:
- افزایش سطح قند خون. علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گیجی
- دفعات بیشتر تمایل به ادرار کردن
- احساس خواب آلودگی، تشنگی و گرسنگی
- لرزش، سرگیجه، ضعف، خستگی، و ضربان قلب سریع
- سطح پتاسیم پایین، که می تواند باعث درد و گرفتگی عضلات شود
- تغییرات پوستی مانند:
- جوش ها
- علائم کشش
- بهبودی با تاخیر
- رشد موی زائد
- علائم عفونت، از جمله:
- تب
- لرز
- سرفه کردن
- گلو درد
- نوسانات خلقی و رفتاری
- تغییرات قاعدگی، مانند لکه بینی یا پریود نشدن برای یک دوره
- تغییرات دید، از جمله تاری دید
- سردردها
- افزایش وزن
- تعریق
- بی قراری
- حالت تهوع
عوارض جانبی جدی
در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی جدی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر احساس می کنید علائم شما خطر مرگ به همراه دارد و یا اگر فکر می کنید که یک وضعیت اورژانسی پزشکی دارید، با شماره 115 تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی و علائم آنها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خس خس
- تنگی نفس
- تب
- تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو شما
- تشنج
- آبی شدن رنگ پوست
- عفونت. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرفه
- تب
- لرز
سلب مسئولیت: هدف ما این است که مرتبط ترین و جدیدترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهیم. با این حال، از آنجایی که تاثیر داروها بر هر شخص متفاوت است، ما نمی توانیم تضمین کنیم که این اطلاعات شامل تمام عوارض جانبی احتمالی باشد. این اطلاعات جایگزینی برای مشاوره پزشکی نیست. همیشه در مورد عوارض جانبی احتمالی با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی که سابقه پزشکی شما را می داند صحبت کنید.
بتامتازون ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد
سوسپانسیون تزریقی بتامتازون می تواند با سایر داروها، گیاهان و یا ویتامین هایی که ممکن است در حال مصرف آن ها باشید، تداخل داشته باشد. تداخل زمانی رخ می دهد که یک ماده نحوه اثرگذاری یک دارو را تغییر می دهد. این می تواند مضر باشد یا مانع از کارآیی دارو شود. ارائه دهنده خدمات درمانی شما درباره تداخل بتامتازون با داروهای فعلی شما مراقب خواهد بود. همیشه مطمئن باشید که در مورد تمام داروها، گیاهان و یا ویتامین هایی که مصرف می کنید، به پزشک خود بگویید.
سلب مسئولیت: هدف ما این است که مرتبط ترین و جدیدترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهیم. با این حال، از آنجایی که تاثیر داروها بر هر شخص متفاوت است، ما نمی توانیم تضمین کنیم که این اطلاعات شامل تمام عوارض جانبی احتمالی باشد. این اطلاعات جایگزینی برای مشاوره پزشکی نیست. همیشه در مورد تداخلات احتمالی با تمام داروهای نسخه ای، ویتامین ها، گیاهان و مکمل ها، و یا داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی خود صحبت کنید.
هشدارهایی درباره بتامتازون
این دارو با هشدارهای مختلفی همراه است.
الف: هشدار برای زنان باردار
مطالعات نشان داده است در مواردی که استروئید به حیوانات باردار داده شده، نرخ بیشتری از شکاف کام (شکاف مادرزادی در سقف دهان) وجود دارد. با این حال، مطالعات کافی وجود ندارد که به ما بگوید آیا این اتفاق در انسان رخ می دهد یا نمی دهد. اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، با پزشک خود صحبت کنید. این دارو تنها در صورتی باید استفاده شود که منافع بالقوه خطرات بالقوه برای جنین را توجیح کند.
ب: هشدار برای زنانی که شیر می دهند
بتامتازون می تواند از شیر مادر عبور کند و ممکن است روند رشد در یک کودک در حال رشد را به تاخیر بیندازد. بتامتازون همچنین ممکن است میزان شیر مادر را که بدن شما تولید می کند، کاهش دهد. اگر از بتامتازون استفاده می کنید و می خواهید به نوزادتان شیر بدهید، با پزشک خود مشورت کنید. هنگام استفاده از بتامتازون، از تماس با افرادی که آبله مرغان یا سرخک دارند، خودداری کنید. این بیماری ها در افرادی که از استروئیدهایی مانند بتامتازون استفاده می کنند شدیدتر است و آن ها می توانند شما را بسیار بیمار کنند.
نحوه استفاده از بتامتازون
پزشک بر اساس نیازهای فردی شما دوز مناسب را برایتان تعیین می کند. سلامت عمومی شما ممکن است روی تعیین دوز مصرفی تأثیر بگذارد. قبل از اینکه پزشک یا پرستار داروی شما را تجویز کند، در مورد کلیه بیماری هایی که دارید به پزشک خود بگویید.
سلب مسئولیت: هدف ما این است که مرتبط ترین و جدیدترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهیم. با این حال، از آنجایی که تاثیر داروها بر هر شخص متفاوت است، ما نمی توانیم تضمین کنیم که این فهرست شامل تمام عوارض جانبی احتمالی باشد. این اطلاعات جایگزینی برای مشاوره پزشکی نیست. همیشه در مورد دوزهای مصرفی مناسب برای خودتان با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
مصرف دارو طبق دستورالعمل
بتامتازون ممکن است برای درمان کوتاه مدت یا طولانی مدت استفاده شود. اینکه چه مدت از این دارو استفاده می کنید بستگی به این دارد که آن را برای درمان چه نوع بیماری مصرف می کنید. اگر از بتامتازون دقیقاً مطابق تجویز پزشک استفاده نکنید، مصرف این دارو با خطراتی همراه خواهد بود.
- اگر اصلاً از آن استفاده نکنید: علائم شما بهتر نخواهد شد. شما ممکن است درد و التهاب بیشتری را تجربه کنید.
- اگر به طور ناگهانی مصرف آن را متوقف کنید: ممکن است علائم شما برگردد. این می تواند شامل درد و التهاب باشد.
- اگر یک قرار ملاقات را از دست بدهید، چه کار باید بکنید: اگر یک قرار ملاقات را برای دریافت تزریق از دست داده اید، در اسرع وقت با مطب پزشک تماس بگیرید تا مجدداً زمان دیگری برای ملاقات تنظیم شود.
- چگونه تشخیص دهید که این دارو عمل می کند: بعد از مصرف دارو، باید درد و تورم کمتری داشته باشید. با پزشک خود صحبت کنید تا بفهمید که آیا این دارو برای شما مفید است یا خیر.
ملاحظات مهم برای استفاده از بتامتازون
اگر پزشک برای شما بتامتازون تجویز کرده است این نکات را در ذهن داشته باشید.
عمومی
- اینکه هر چند وقت یک بار تزریق خود را دریافت می کنید به بیماری تحت درمان و نحوه واکنش شما نسبت به این دارو بستگی دارد. ممکن است این دارو را به طور منظم 3 یا 4 بار در طول روز و یا به میزان کم مثلاً یک بار در هفته مصرف کنید. برای برخی از مشکلات مفصل، ممکن است یک دوز واحد برای تسکین درد و علائم شما کافی باشد. پزشکتان تصمیم خواهد گرفت که چند بار دارو را دریافت کنید.
- حتماً تمام قرارهای ملاقات با پزشک خود را به خاطر داشته باشید. این به شما اطمینان می دهد که تزریق خود را به موقع دریافت خواهید کرد.
- شما باید بتوانید پس از دریافت بتامتازون به خانه رانندگی کنید.
مسافرت رفتن
بتامتازون به عنوان یک داروی تزریقی در بیمارستان یا مطب پزشک ارائه می گردد. اگر قصد سفر دارید و یک قرار ملاقات را برای تزریق از دست خواهید داد، به پزشک خود بگویید. شما ممکن است نیاز داشته باشید جایی را برای انجام تزریق در طول سفرهای خود پیدا کنید. یا ممکن است پزشکتان تصمیم بگیرد که برنامه دوز مصرفی شما را تغییر دهد.
آزمایش های اضافی مورد نیاز
ممکن است بعد از شروع استفاده از بتامتازون لازم باشد تست های آزمایشگاهی انجام شود. ممکن است این آزمایشات جهت اطمینان از اینکه در اثر مصرف این دارو هیچگونه عوارض جانبی ندارید و همچنین اطمینان از اینکه این دارو برای شما کارایی دارد، انجام گردد.
مجوز قبلی
بسیاری از شرکت های بیمه نیاز به مجوز قبلی برای این دارو دارند. این بدان معناست که قبل از پرداخت هزینه نسخه توسط شرکت بیمه تان، لازم است پزشک شما، از آن جا برای این دارو مجوز دریافت کند.
سلب مسئولیت: این مقاله نباید به عنوان جایگزینی برای دانش و تخصص یک متخصص بهداشت و درمان دارای مجوز استفاده شود. شما همیشه باید قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک یا متخصص بهداشت و درمان خود مشورت کنید. اطلاعات دارویی موجود در اینجا در معرض تغییر است و در نظر ندارد تا تمام موارد استفاده احتمالی، دستورالعمل ها، اقدامات احتیاطی، هشدارها، تداخلات دارویی، واکنش های آلرژی زا و یا عوارض جانبی را پوشش دهد. عدم وجود هشدارها یا اطلاعات دیگر برای یک داروی خاص، نشان دهنده این نیست که آن دارو یا ترکیب دارویی برای همه بیماران و یا کلیه موارد استفاده خاص ایمن، مؤثر و یا مناسب است.
منبع: healthline