پاچنبری طیفی از ناهنجاریهای پا را توصیف میکند که معمولاً در زمان تولد بصورت مادرزادی وجود دارند، در این گونه نوع هنجاری، پای کودک شما از شکل یا موقعیتش طبیعی اش منحرف شده و کج شده است. در ناهنجاری کلاب فوت، بافتهایی که عضلات را به استخوان (تاندونها) متصل می کنند کوتاهتر از حد معمول هستند. کلاب فوت یک نقص مادرزادی نسبتاً شایع است و معمولاً یک مشکل جداگانه برای یک نوزاد سالم محسوب می شود. در این مطلب سلام دنیا، درباره علائم و علت کلاب فوت (پاچنبری) و همچنین عوارض و راه های درمان و پیشگیری از کلاب فوت صحبت کرده ایم. با ما همراه باشید.
کلاب فوت می تواند خفیف یا شدید باشد. حدود نیمی از کودکان به ناهنجاری کلاب فوت در هر دو پا مبتلا هستند. اگر کودک شما به این ناهنجاری مبتلا باشد، راه رفتن عادی برای او سختتر می شود، بنابراین پزشکان معمولاً درمان آن را بلافاصله پس از تولد توصیه میکنند. پزشکان معمولاً بدون جراحی میتوانند ناهنجاری کلاب فوت یا پا چنبری را با موفقیت درمان کنند، اگرچه گاهی اوقات کودکان در سنین بالاتر نیاز به جراحی دارند.
علائم کلاب فوت چیست
اگر کودک شما دچار کلاب فوت است، ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- قسمت بالای پا معمولاً به سمت پایین و داخل پیچ خورده است.
- افزایش قوس و چرخش پاشنه به سمت داخل.
- ممکن است پا به قدری منحرف باشد که در واقع وارونه به نظر برسند.
- ساق یا پایی که دچار ناهنجاری شده ممکن است کمی کوتاهتر باشد.
- عضلات ساق پا در پای آسیب دیده معمولاً رشد نمی کنند.
- کلاب فوت برخلاف ظاهری که دارد،اصلا باعث بروز هیچ ناراحتی یا دردی نمی شود.
زمان مراجعه به پزشک
به احتمال زیاد پزشک بر اساس ظاهر ناهنجاری پای کودک، بلافاصله پس از تولد متوجه کلاب فوت خواهد شد. پزشک می تواند شما را در برای انجام مناسب ترین درمان راهنمایی کند یا شما را به یک متخصص ارتوپد اطفال ارجاع دهد.
حتما بخوانید: پای پرانتزی چیست و بهترین درمان آن
علت بروز کلاب فوت
علت بروز کلاب فوت ناشناخته است، اما ممکن است ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این ناهنجاری دخیل باشند.
عوامل خطر کلاب فوت
پسران حدودا دو برابر بیشتر از دختران در معرض ابتلا به کلاب فوت قرار دارند. سایر عوامل خطر کلاب فوت شامل:
1. سابقه خانوادگی
اگر یکی از والدین یا سایر فرزندانشان دچار کلاب فوت شده باشند، احتمال ابتلای نوزاد به آن نیز بیشتر است.
2. اختلالات مادرزادی
در برخی موارد،بروز کلاب فوت میتواند با سایر ناهنجاریهای اسکلتی مادرزادی نظیر اسپینا بیفیدا، نقص مادرزادی که زمانی که ستون فقرات و نخاع به درستی رشد نمیکنند یا به درستی بسته نمیشوند رخ میدهد، مرتبط باشد.
3. محیط
سیگار کشیدن در دوران بارداری می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلای نوزاد به کلاب فوت را افزایش دهد.
4. کمبود مایع آمنیوتیک در دوران بارداری
وجود مقادیر بسیار کم مایعی که نوزاد را در رحم احاطه کرده است (مایع آمنیوتیک) ممکن است خطر ابتلا به کلاب فوت را افزایش دهد.
عوارض کلاب فوت
تا زمانی که کودک شما شروع به ایستادن و راه رفتن نکند، کلاب فوت معمولاً هیچ مشکلی برایش ایجاد نمی کند. در صورتی که کلاب فوت درمان شود، کودک شما به احتمال زیاد می تواند به طور طبیعی راه میرود. کودک مبتلا به کلاب فوت ممکن است در موارد زیر دچار مشکل شود:
- حرکت کردن: پای آسیب دیده ممکن است کمی انعطاف پذیرتر باشد.
- طول پا: پای آسیبدیده ممکن است کمی کوتاهتر باشد، اما معمولاً مشکلات قابلتوجهی در حرکت ایجاد نمیکند.
- سایز کفش: سایز کفش ممکن است تا 1 1/2 سانت از پای آسیبدیده کوچکتر باشد.
- اندازه ساق پا: عضلات ساق پا در قسمت آسیب دیده ممکن است همیشه کوچکتر از عضلات سمت دیگر باشند.
با این حال، در صورتی که کلاب فوت درمان شود، این ناهنجاری می تواند باعث بروز مشکلات جدی تری می شود. این مشکلات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آرتروز: احتمال دارد فرزند شما به آرتروز مبتلا شود.
حتما بخوانید: علائم آرتروز مفاصل چیست و چه درمانی دارد
- ذهنیت بد نسبت به خود: ظاهر غیرمعمول در پا ممکن است وضعیت اعتماد به نفس و ذهنیت کودک شما را در سال های نوجوانی را دچار گرانی کند.
- ناتوانی در راه رفتن عادی: انحراف مچ پا ممکن است به کودک شما اجازه راه رفتن روی کف پا را ندهد. برای جبران، ممکن است در موارد شدید روی لبه خارجی پا، قسمت بیرونی پا یا حتی بالای پا راه برود.
- مشکلات تنظیم راه رفتن: تنظیم راه رفتن ممکن است مانع از رشد طبیعی عضلات ساق پا شود، باعث زخم یا پینه بزرگ در پا شود و در نتیجه منجر به راه رفتن نامناسب شود.
پیشگیری از کلاب فوت یا پاجنبری در نوزادان
از آنجایی که پزشکان علت بروز کلاب فوت را نمی دانند، پس نمی توانید به طور کامل از بروز آن پیشگیری کنید. با این حال، اگر باردار هستید، میتوانید کارهایی را انجام دهید تا خطر نقایص مادرزادی نوزادتان را محدود کنید، اقداماتی نظیر:
- سیگار نکشید یا در محیط های پر از دود نمانید.
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- از مصرف داروهایی که توسط پزشک شما تایید نشده است، خودداری کنید.
تشخیص کلاب فوت
معمولاً پزشک بلافاصله پس از تولد فقط با نگاه کردن به شکل و موقعیت پای نوزاد، این ناهنجاری را تشخیص میدهد. گاهی اوقات ممکن است پزشک برای تشخیص کامل شدت کلاب فوت آزمایش اشعه ایکس را درخواست کند، اما معمولا نیازی به عکسبرداری با اشعه ایکس نیست.
در اکثر موارد قبل از تولد در طی یک معاینه معمول سونوگرافی در هفته 20 بارداری کلاب فوت به وضوح مشاهده شود. در حالیکه نمی توان قبل از تولد هیچ کاری برای حل مشکل انجام داد، اما دانستن این وضعیت ممکن است به شما فرصت دهد تا در مورد کلاب فوت اطلاعات بیشتری کسب کنید و با متخصصان مربوطه مانند جراح ارتوپد اطفال و مشاور ژنتیک تماس بگیرید.
حتما بخوانید: سونوگرافی آنومالی در هفته 20 بارداری
درمان کلاب فوت
از آنجایی که استخوانها، مفاصل و تاندونهای نوزاد شما بسیار انعطافپذیر هستند، درمان کلاب فوت معمولاً در هفته اول یا دو هفته پس از تولد شروع میشود. هدف از درمان بهبود ظاهر و عملکرد پای کودک قبل از یادگیری راه رفتن است، به این امید که از ناتوانی های طولانی مدت جلوگیری شود.
گزینه های درمانی عبارتند از:
- کشش و ریخته گری (روش پونستی)
- جراحی
کشش و ریخته گری (روش پونستی)
این متداول ترین درمان برای رفع ناهنجاری کلاب فوت است. پزشک شما اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
- پای کودک را در یک موقعیت درست جابه جا می کند و سپس پای او درون گچ قرار می دهد تا گچ آن را صاف نگه دارد.
- هفته ای یک بار و به مدت چند ماه پای کودکتان را جا به جا می کند و مجددا گچ می گیرد.
- پزشک برای بلند کردن تاندون آشیل (تنوتومی آشیل از راه پوست) تا پایان این فرآیند یک جراحی جزئی انجام می دهد.
انجام حرکات کششی با کودک برای درمان پاجنبری
- کفش و بریس مخصوص را برای کودک بپوشید.
- مطمئن شوید که فرزندتان تا زمانی که لازم است معمولاً به مدت سه ماه تمام وقت و سپس طی شب و در طول خواب های کوتاه تا سه سال. کفشها و بریسها را بپوشد.
- برای موفقیت آمیز بودن این روش، باید بریس ها را طبق دستور پزشک خود روی پا او قرار دهید تا پا به حالت اولیه خود برنگردد. علت اصلی اینکه گاهی اوقات این روش برای درمان کلاب فوت موثر واقع نمی شود این است که از بریس ها طبق دستورالعمل استفاده نمی شود.
جراحی
در صورتی که مشکل کلاب فوت کودک شما شدید باشد یا درمانهای غیرجراحی موثر واقع نشوند، ممکن است به جراحی تهاجمیتری برای رفع این مشکل نیاز باشد. جراح ارتوپد میتواند تاندونها و رباطها را بکشد یا وضعیت آنها را تغییر دهد تا به راحتی پا در موقعیت بهتری قرار گیرد. بعد از انجام جراحی، پای کودک به مدت دو ماه در گچ قرار می گیرد و پس از آن برای جلوگیری از عدم بازگشت کلاب فوت به مدت یک سال یا بیشتر باید از بریس استفاده کند.
سخن پایانی
ناهنجاری کلاب فوت حتی با درمان هم ممکن است کاملاً قابل اصلاح نباشد. اما در اکثر موارد، نوزادانی که زودتر تحت درمان قرار میگیرند، کفشهای معمولی میپوشند و زندگی عادی و فعالی دارند.