آیا با نام و خواص گیاه مرمکی، صمغ یا روغن مرمکی آشنایی دارید؟مرمکی درختچه‌ی بومی عربستان و ساحل آفریقایی دریای سرخ است.صمغ رزینی معطر ترشح شده از این گیاه با نام صمغ مرمکی شناخته می شود که به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی در آن، خواص سلامتی متعددی بهمراه دارد. در این مطلب سلام دنیا قصد داریم درباره گیاه مرمکی چیست و برای چی خوبه، خواص و مضرات مرمکی برای سلامتی، اعتیاد و پوست، رحم، کرونا، چشم، فواید صمغ و روغن مرمکی در طب سنتی، طرز تهیه دمنوش و طریقه مصرف مرمکی برای ترک اعتیاد و قیمت آن صحبت کنیم.
گیاه مرمکی چیست و برای چی خوبه
همانطور که در ابتدا هم گفته شد مرمکی صمغ رزینی معطری از درختچه‌هایی مُرّان و متعلق به خانواده Burseraceae و از جنس Commiphora است. این صمغ که از شکاف تنه ی درخت گرفته می شود ظاهری شبیه به قطعه‌های اشکی بی‌نظم و اندازه یک گیلاس یا یک گردو دارد. این صمغ آنقدر نرم است که به راحتی خرد می شود و تکه های ان درخشان و براق و خطوط سفید رنگی روی خود دارند، رنگ سفید آن بعد از قرار گرفتن در مجاورت هوا به قرمز مایل به قهوه‌ای تبدیل می شود.
این صمغ گیاهی بوی ملایم، مطبوع و طعم تلخی دارد. ترکیبات شیمیایی مرمکی شامل یک ماده‌ی تلخ، اسانس شامل ترپن، صمغ شامل آرابینوز، گالاکتوز و اسید متیل کورونیک و رزین است. از آنجایی که این صمغ گیاهی دارای خواص دارویی است به همین در درمان برخی بیماری ها استفاده شده است. برخی خواص درمانی مرمکی شامل موارد زیر است:
- در صورتی که مرمکی با دم کرده نعنا مصرف شود برای رفع آبریزش بینی اثر بخشی خوبی دارد.
حتما بخوانید: برای آبریزش بینی چی خوبه
- پودر مرمکی دارای خواص ضد عفونی و ضد میکروبی است بنابراین پاشیدن آن روی زخم به خشک کردن زخمهای سرد و تسکین درد آن کمک می کند
- ضماد مرمکی به همراه کندر در التیام سریع اغلب زخم ها بسیار موثر است.
- در صورتی که مرمکی را با سرکه و آب و دم کرده مارچوبه ترکیب کنید و در دهان مزه مزه کنید به رفع بوی بد دهان که ناشی از زخمهای دهان است کمک خواهد کرد.
نام دیگر گیاه مرمکی
گیاه مرمکی با نام فرانسه Myrrhe، نام انگلیسی Balsamodendron و در کتب طب سنتی و عربی با نام های مقل باد، مُرّمکی، مُرّ و مُرّ حجازی شناخته شده است.
خواص مرمکی برای سلامتی
1. خواص مرمکی برای درمان استئوآرتریت و بیماری های مفصلی
استئو آرتریت که از شایع ترین بیماری های مزمن اسکلت عضلانی شناخته شده است موجب اختلال در عملکرد به ویژه افراد مسن می گردد. در کنار درمان هایی نظیر داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی، استامینوفن، فیزیوتراپی و روش های جراحی مصرف برخی داروهای گیاهی مانند مرمکی هم برای تسکین این دردها موثر است. نتایج تحقیقات انجام شده بروی صمغ مرمکی نشان داد که این صمغ گیاهی نقش موثری در تسکین درد، بازسازی ماتریس غضروف و تراکم استخوان ها دارد.
حتما بخوانید: درمان روماتیسم مفصلی [آرتریت] با 10 درمان خانگی
2. خواص مرمکی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش
مرمکی موجب دفع بادهای داخل معده می شود به این ترتیب می تواند مانع از ورم معده شود. این ماده گیاهی تسهیل کننده زردآب است و گزینه خوبی برای زخم های معده، دلپیچه و ورم طحال شناخته شده است.علاوه براین،وجود ترکیبات شیمیایی در مرمکی با کاهش اسپاسم روده ای ناشی از سندروم روده تحریک پذیر موجب حفظ سلامت دستگاه گوارش می شود.
3. خواص مرمکی برای خاصیت ضد میکروبی و قابض
وجود خواص قابض در مرمکی اثر ضد میکروبی و ضد عفونی کنندگی قوی مشابه گیاه یا عرق زنیان به این گیاه بخشیده است. وجود این اثرات به روغن فرار متشکل از سسکوییترپن ها در ان مرتبط است.به همین دلیل مرمکی در درمان عفونت دستگاه گوارش و درمان اسهال نیز کاربرد دارد.
4. خواص مرمکی برای درمان بیماری کلروز
بیماری کلروز با کمبود گلبول قرمز خون و کاهش هموگلوبین در خون مرتبط است. از مهمترین علامت این بیماری می توان به رنگ پریدگی و زردی پوست اشاره کرد،به ویژه در دختران جوان و افراد لاغر. از آنجایی که مرمکی دارای سطوح بالایی از آهن است به همین دلیل می تواند به درمان این بیماری کمک کند.
5. خواص مرمکی برای رحم
یکی از خواص مهم مرمکی درمان ناراحتی‌های رحم و تقویت رحم عنوان شده است.مرمکی با تحریک خونریزی رحم برای افزایش جریان خون در روزهای اول چرخه قاعدگی در برخی خانم ها استفاده می شود، به همین دلیل مصرف آن در دوران بارداری ممنوع بوده و نباید از آن استفاده شود، زیرا این خونریزی سقط جنین یا زایمان زودرس را در پی دارد.
حتما بخوانید: درمان سردی رحم با 7 روش خانگی عالی
6. خواص مرمکی برای چشم
وجود خواص آنتی اکسیدانی و همچنین خاصیت ضد میکروبی در مرمکی در حفظ سلامت چشم ها بسیار موثر است.
7. خواص مرمکی برای کرونا
در طب سنتی از صمغ مرمکی برای درمان سرماخوردگی و گرفتگی بینی استفاده شده است.اما در مورد استفاده از این صمغ گیاهی برای درمان بیماری کرونا اطلاعات دقیقی در دسترس نیست لطفا قبلا از مصرف مرمکی برای درمان کرونا با یک پزشک متخصص یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
8. خواص مرمکی برای پوست
مرمکی حاوی روغن ضروری است که میتواند با ایجاد یک لایه محافظتی مانند ضد آفتاب از پوست در مقابل اشعه ماورا بنفش محافظت کند و در نتیجه مانع از آفتاب سوختگی و خشکی پوست شود.
9. خواص مرمکی برای مو
استفاده از صمغ مرمکی در کشور هند، برای پرپشت شدن موها و افزایش رشد مو و جلوگیری از ریزش مو مورد استفاده قرار گرفته است.
خواص صمغ مرمکی
مواردی مانند درمان استئوآرتریت و بیماری های مفصلی، حفظ سلامت دستگاه گوارش، خاصیت ضد میکروبی و قابض، درمان بیماری کلروز و...همگی از خواص صمغ مرمکی هستند که در قسمت بالاتر توضیح داده شده است.
خواص روغن مرمکی
روغن مرمکی که طی فرایند تقطیر از صمغ مرمکی گرفته می شود،رنگ قرمز و عطر دودی و طعم تلخی دارد.این روغن گیاهی خواص سلامتی و دارویی زیادی دارد که در ادامه برخی از انها را معرفی خواهیم کرد.
10. خواص روغن مرمکی: سلامت و بهداشت دهان و دندان
خاصیت ضد میکروبی قوی روغن مرمکی می تواند به درمان التهاب و عفونت دهان و گلو کمک کند. نتایج مطالعات مشخص کرد استفاده از دهانشویه مرمکی به مدت 1 هفته در مبتلایان به بیماری بهجت، می تواند زخم های آن ها تا 50 درصد بهبود دهد.همچنین استفاده از این دهانشویه در کاهش التهاب لثه ها و از بین بردن پلاک دندان ها نیز اثربخشی بسیار خوبی دارد.
11. خواص روغن مرمکی: خواص ضد انگل
روغن مرمکی اثرگذاری خوبی برای پیشگیری و درمان عفونت های انگلی دارد.
12. خواص روغن مرمکی: منبع غنی انواع اکسیدان ها
وجود مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها در روغن مرمکی با کاهش رادیکال های آزاد در بدن مانع از بروز استرس اکسیداتیو می شود و در نتیجه موجب کاهش احتمال ابتلا به پیری زودرس و انواع بیماری ها می شود. نتایج تحقیقات سال 2010 بر روی خرگوش ها نشان داد که وجود خواص انتی اکسیدانی روغن مرمکی خطر احتمال بیماری های کبدی در خرگوش ها را کاهش داده است.
13. خواص روغن مرمکی: درمان درد و تورم مفاصل
ترکیبات موجود در روغن مرمکی دارای خاصیت ضد التهابی هستند که می توانند با توقف تولید مواد شیمیایی التهابی مانع از بروز تورم و درد مفاصل شوند. علاوه براین اتصال این ترکیبات به گیرنده‌های اپیوئیدی مانع از انتقال درد به مغز می گردد. بنابراین ماساژ دادن نواحی مورد نظر با روغن مرمکی به دلیل خاصیت ضد التهابی و ضد درد آن می تواند به تسکین درد و تورم کمک کند.
حتما بخوانید: درمان درد مفاصل با 9 ویتامین ضد درد خانگی
14. خواص روغن مرمکی: ضد آفتاب طبیعی
نتایج مطالعات آزمایشگاهی بر روی روغن مرمکی مشخص کرد که این روغن با ایجاد لایه محافظتی عملکرد مشابه یک ضدآفتاب طبیعی پوست را دارد و از آن در برابر اشعه های ماورای بنفش نور خورشید محافظت می‌کند.
خواص مرمکی در طب سنتی
از نظر حکمای طب سنتی مرمکی طبیعت خیلی گرم و خشکی و رایحه معطر گرم، شبیه دود و تند دارد. مصرف هر بار نیم گرم از آن اعتدال دهنده است، رطوبت بدن را خشک می کند، و در موارد زیر تاثیر بسیار خوبی دارد:
- رفع سستی معده
- سو هاضمه
- دفع رطوبات و تحلیل بادهای معده
- تحلیل خون منجمد در رحم
- تسهیل دفع زرد آب و بلغم
- درمان زخم معده
- رفع دل پیچه و ورم طحال
- درد کلیه
- درمان بیماری کروز
- تسکین دردهای سر معده
- رفع ناراحتی های معده
- دفع اخلاط سینه
- باز کردن انسداد و گرفتگی مجاری
- تحلیل ورم های سرد بلغمی
- درمان یبوست
- رفع زکام مزمن و در مراحل اولیه بیماری سل،
- درمان سیاه سرفه و قانقاریا
مضرات مرمکی
- مصرف بیش از حد مرمکی برای مثانه مضر است.
- افراد گرم مزاج باید از مصرف مرمکی خووداری کنند.
- استفاده از مرمکی در کودکان زیر دو سال ممنوع بوده است.
- زنان باردار و شیرده باید از مصرف مرمکی خووداری کنند.
- مصرف بیش از حد مرمکی، ملین بسیار قوی است و ممکن است عرق کردن و آشفتگی و تهوع را در پی داشته باشد.
حتما بخوانید: درمان حالت تهوع در طب سنتی و خانگی
طرز تهیه دمنوش مرمکی
برای تهیه دمنوش مرمکی باید یک قاشق مرباخوری پودر مرمکی را در یک پیمانه (220 گرم) آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد و در ادامه به مقدار 2 پیمانه در روز میل نمایید. برای برطرف کردن طعم تلخ و نامطبوع مرمکی می توانید به دمنوش کمی عسل یا آب لیموترش یا شکر اضافه کنید.
روش مصرف مرمکی
مرمکی را با دستور پزشک طب سنتی استفاده کنید.اما به طورکلی مصرف یکبار در روز مرمکی مجاز عنوان شده است.
آیا مرمکی اعتیاد آور است
در طب سنتی استفاده از صمغ مرمکی برای درمان ترک مواد مخدر و ترک متادون موثر عنوان شده است. زیرا این صمغ گیاهی با تحریک گیرنده های دلتا بدن موجب افزایش ترشح غدد درون ریز می گردد به همین دلیل اثربخشی خوب و سریعی برای ترک اعتیاد دارد. اما نتایج مطالعات اخیر در کشور تایوان نشان می دهد که نوشیدن شربت مرمکی به دليل وجود ماده مخدر، جز مخدر های درجه سوم به شمار می آید و از این رو می تواند کمی اعتیاد اور هم باشد.
طریقه مصرف مرمکی برای ترک اعتیاد
برای ترک اعتیاد باید حدود 2 تا 3 گرم صمغ مرمکی را با یک قاشق مرباخوری روغن(بهتر است روغن حیوانی باشد) ترکیب کنید و روی حرارت ملایم بگذارید تا کمی رقیق گردد. بعد از گذشت چند دقیقه مخلوط را از روی حرارت بردارید و یک قاشق مرباخوری عسل (شکر) به آن اضافه کنید و میل نمایید.حداقل زمان لازم برای ترک اعتیاد با این روش 11 ماه است. به تدریج در 11 ماه میزان مصرف مواد مخدر یا قرص را کاهش داده و بعد ناگهان مصرف را قطع نمایید.
قیمت گیاه مُرمکی
گیاه مرمکی را از عطاری های معتبر خریداری کنید و قبل از خرید از اصل بودن ان مطمئن باشید.قیمت گیاه مرمکی در عطاری های انلاین از 69 هزار تومان تا 80 هزار تومان عنوان شده است.
سخن پایانی:
مرمکی صمغی روشن با بوی ملایم است که از درختچه‌هایی مُرّان خارج می شود. این صمغ گیاهی به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی موثرش دارای خاصیت دارویی است و برای درمان شرایطی نظیر رفع سستی معده، دفع رطوبات و تحلیل بادهای معده، رفع دل پیچه و ورم طحال، درد کلیه، بیماری چشم، سرماخوردگی، اسهال، درمان بیماری کروز و... موثر است.
مطالب مرتبط:
خواص دارویی و مضرات گیاه برباله برای زنان و مردان در طب سنتی