طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، بیماری های مقاربتی (STDs) برای ششمین سال متوالی به بالاترین سطح خود رسیده است. اگرچه بسیاری از بیماری های مقاربتی قابل درمان یا کنترل هستند، اما در صورت عدم درمان می توانند باعث مشکلات جدی سلامتی یا حتی مرگ شوند. در این مطلب سلام دنیا قصد داریم تا علت بیماری های مقاربتی و مسری و راه های انتقال و طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار را با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم.
راه های انتقال بیماری های مقاربتی
راه‌های انتقال بیماری مقاربتی بدون دخول در فعالیت‌های جنسی
- دهان، لب‌ها، گلو و بزاق
- خون یا شیر پستان
- مایعات واژن، پیشاب، منی یا ترشحات مقعد
- برقراری تماس و ارتباط جنسی از راه دهانه یا کانال مقعد
- تماس با واژن، بخش بیرونی آلت تناسلی زنان (فرج)، آلت مردانه (پنیس) یا بیضه‌ها
حتما بخوانید: بیماری های مقاربتی (STD) چیست
این موارد یعنی، بیماری‌ها و عفونت‌های مقاربتی می‌توانند از طریق موارد زیر به شما منتقل شوند:
- بوسیدن
- رابطه جنسی دهانی
- اسباب بازی های جنسی
- ترشحات جنسی و خون
- تماس پوستی
روش‌های انتقال بیماری مقاربتی بدون دخول با فعالیت‌های غیرجنسی
امکان انتقال بیماریهای جنسی از راه فعالیت‌های غیرجنسی هم ممکن است. در حقیقت، هر عملی که بدنتان را در معرض مایعات، ترشحات و عفونت‌های پوستی فرد دیگر قرار بدهد،خطر انتقال بیماری را به همراه دارد.
- غذای آلوده
- تاتو یا خالکوبی
- به اشتراک گذاشتن مسواک، سوزن و تیغ
حتما بخوانید: 9 بیماری مقاربتی (STDs) که از راه رابطه دهانی منتقل می شود
طرز جلوگیری از بیمارهای آمیزشی و مقاربتی
دکتر بکله می گوید: «تمرین رفتارهای جنسی ایمن برای جلوگیری از بیمارهای آمیزشی و مقاربتی ضروری است. این کار از طریق شناخت خوب شریک جنسی تان، از جمله سابقه جنسی و ترجیحات یا رفتارهایی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی را افزایش دهد، اجتناب از رفتارهای جنسی پرخطر مانند درگیر شدن در اعمال جنسی با چندین شریک، و استفاده مداوم از محافظ، مانع انتقال بیمارهای آمیزشی و مقاربتی می شود.از طریق روش های زیر می توانید خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی را کاهش دهید:
- پرهیز از رابطه جنسی. عدم داشتن رابطه جنسی (از جمله رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی) مطمئن ترین راه برای جلوگیری از عفونت است.
- واکسن بزنید. از پزشک خود بپرسید که آیا باید برای HPV یا هپاتیت B واکسینه شوید.
- فقط با همسر یا شریک عاطفی تان رابطه جنسی برقرار کنید. این بدان معناست که شما و شریک زندگی تان فقط موافقت می کنید که از نظر جنسی با یکدیگر فعال باشید.
- از کاندوم استفاده کنید. استفاده مداوم و صحیح از کاندوم های مردانه در کاهش انتقال بیمارهای آمیزشی و مقاربتی بسیار موثر است. اگر به کاندوم لاتکس حساسیت دارید، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد، البته این گزینه‌ها می‌توانند نرخ پارگی بالاتری نسبت به کاندوم‌های لاتکس داشته باشند.
راه های انتقال بیماریهای واگیردار
بیماری های عفونی توسط ارگانیسم ها (میکروب ها) مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها یا انگل ها ایجاد می شوند. میکروب ها بخشی از زندگی روزمره هستند و در هوا، خاک، آب و داخل و روی بدن ما یافت می شوند.بیماریهای واگیردار از طریق موارد زیر انتقال پیدا می کند.
1. انتقال از فرد به فرد
این رایج ترین راه برای ابتلا به یک بیماری عفونی است. میکروب ها می توانند از فردی به فرد دیگر از طریق موارد زیر منتقل شود.
2. از طریق هوا به صورت قطرات یا ذرات در هوا (آئروسل)
برخی از عفونت ها زمانی پخش می شوند که فرد مبتلا صحبت، سرفه یا عطسه می کند و قطرات کوچکی که تولید می کنند حاوی میکروب هستند. قطرات قبل از پرت شدن مسافت کوتاهی را طی می کنند. این قطرات ممکن است توسط افرادی که نزدیک هستند تنفس شوند، یا ممکن است روی یک سطح پرتاب شوند و یک شی یا سطح را آلوده کنند. انتشار همچنین می تواند با لمس بینی یا دهان با دست های آلوده به قطرات رخ دهد. نمونه هایی از بیماری هایی که از طریق قطره پخش می شوند:
- سرماخوردگی
- آنفولانزا
- کووید 19
حتما بخوانید: علائم سویه جدید کرونا (اریس) چقدر خطرناک است
سایر عفونت‌ها زمانی پخش می‌شوند که فرد مبتلا صحبت می‌کند، نفس می‌کشد، سرفه می‌کند یا عطسه می‌کند و ذرات ریز حاوی میکروب را در هوا پخش می کند.به این ذرات، ذرات معلق در هوا گفته می شود. از آنجایی که این ذرات در هوا ریز هستند، می توانند ساعت ها در هوا معلق بمانند و توسط افراد دیگر تنفس شوند. نمونه هایی از پخش عفونت از طریق هوا:
- آبله مرغان
- سرخک
- سل
برخی از میکروب ها می توانند هم از طریق قطرات و هم از طریق ذرات معلق در هوا پخش شوند، مانند آنفولانزا.
3. از طریق انتشار مدفوع-دهانی
برخی از عفونت‌ها زمانی پخش می‌شوند که مقادیر کمی از مدفوع یک فرد آلوده توسط فرد دیگری از طریق دهان او وارد شود. میکروب ها ممکن است مستقیماً از دست های آلوده به دهان یا به طور غیرمستقیم از طریق اشیاء، سطوح، غذا یا آب آلوده به مدفوع منتقل شوند. نمونه هایی از بیماری هایی که از این طریق منتشر می شوند:
- کمپیلوباکتر
- ژیاردیا
- هپاتیتA
حتما بخوانید: علائم بیماری ژیاردیا چیست و درمان آن
4. از طریق خون یا سایر مایعات بدن
برخی از عفونت‌ها زمانی پخش می‌شوند که مایعات بدن مانند خون، بزاق، ادرار، مدفوع یا مایع منی از طریق بوسیدن، تماس جنسی یا از طریق ضربه سوزن در تماس مستقیم با فرد غیر آلوده باشد. نمونه هایی از بیماری هایی که از طریق مایعات بدن پخش می شوند:
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- اچ‌آی‌وی
5. از طریق تماس با پوست یا غشای مخاطی
برخی از عفونت‌ها مستقیماً زمانی پخش می‌شوند که پوست یا غشای مخاطی (پوشش نازک قسمت‌های بدن مانند بینی، دهان، اندام تناسلی) با پوست یا غشای مخاطی فرد مبتلا تماس پیدا کند. هنگامی که پوست با یک جسم آلوده تماس پیدا می کند، عفونت ممکن است به طور غیرمستقیم پخش شود. نمونه هایی از بیماری هایی که از این طریق منتشر می شوند:
- شپش سر
- ورم ملتحمه
- درماتوفیتوز
6. از طریق تماس جنسی
عفونت های مقاربتی (STIs) بیشتر از طریق تماس جنسی منتقل می شوند. این به معنی رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی است.نمونه هایی از عفونت های مقاربتی عبارتند از:
- کلامیدیا
- سوزاک
- سیفلیس
حتما بخوانید: 16 درمان خانگی مؤثر سوزاک
7. انتقال محیطی
برخی از بیماری ها از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شوند، بلکه از طریق تماس با سایر منابع محیطی مانند غذا، آب، حیوانات یا خاک منتقل می شوند.
8. از طریق تماس با غذا یا آب آلوده
این بیماری ها از خوردن یا نوشیدن غذا یا آب آلوده به میکروب ها یا سموم آنها ناشی می شوند. اغلب این عفونت ها از طریق مدفوع-دهانی پخش می شوند. نمونه هایی از بیماری های ناشی از غذا یا آب:
- لیستریا
- حصبه
- بوتولیسم
9. از طریق محیط آلوده
برخی از بیماری های عفونی نه از طریق تماس با فرد آلوده بلکه از طریق تماس با منابع محیطی مانند حیوانات، حشرات یا خاک منتقل می شوند. نمونه هایی از بیماری هایی که از این طریق منتشر می شوند عبارتند از:
- هیداتید ها (حیوانات)
- مالاریا (حشره)
- دانگ (حشره)
- کزاز (خاک)
- لژیونلوز (کمپوست/خاک)
راه های جلوگیری از بیماریهای واگیردار
کارهای ساده ای وجود دارد که شما و خانواده تان می توانید برای جلوگیری از شیوع بیماری های واگیردار در خانه، مدرسه یا محل کارتان انجام دهید.
1. ایمن سازی در برابر بیماری های عفونی
ایمن سازی راهی برای پیشگیری از بیماری های عفونی است. واکسیناسیون برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان برای محافظت در برابر بیماری های جدی و قابل پیشگیری ارائه می شود. در مورد واکسیناسیون بیشتر بدانید.مهم است که مطمئن شوید در مورد واکسیناسیون خود به روز هستید. با پزشک یا پرستار خود مشورت کنید تا ببینید آیا تمام واکسن های خود را انجام داده اید یا خیر. آیا واکسیناسیون های شما به روز است؟
2. واکسن آنفولانزا دریافت کنید
آنفولانزا یک بیماری جدی است که می تواند باعث بیماری شدید در برخی افراد شود - بدتر از سرماخوردگی. آنفولانزا از طریق لمس و همچنین از طریق هوا به سرعت از فردی به فرد دیگر سرایت می کند.ایمن سازی بهترین دفاع شما در برابر آنفولانزا است. ویروس‌های آنفلوانزا از سال به سال تغییر می‌کنند، بنابراین واکسن آنفولانزای فصلی به‌ویژه هر سال ساخته می‌شود تا گونه‌های ویروسی را که به احتمال زیاد در زمستان آینده در گردش هستند، بپوشاند.
حتما بخوانید: داروها و درمان خانگی آنفولانزا
به همین دلیل، مهم است که هر سال واکسن آنفولانزا را دریافت کنید، از اواسط تا اواخر اسفند ماه تا 10 دی ماه سال بعد در دسترس است - اما قبل از زمستان توصیه می شود. برای زنان باردار، افراد بالای 65 سال و کسانی که شرایط پزشکی خاصی دارند، واکسن رایگان است. با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید تا ببینید آیا واجد شرایط دریافت واکسن آنفلوانزا هستید یا خیر. برخی از محل های کار نیز ممکن است واکسن آنفولانزا را برای کارکنان فراهم کنند.
3. اگر در معرض خطر بالاتری هستید یا به خارج از کشور سفر می کنید
برخی واکسن‌های اضافی وجود دارند که معمولاً رایگان نیستند، اما برای اطمینان از محافظت از شما ارزش بررسی دارند. برخی از این واکسن ها برای کسانی که در معرض خطر بیماری هستند رایگان هستند.با پزشک خود در مورد اینکه آیا محافظت از این بیماری ها برای شما ایده خوبی است یا خیر صحبت کنید.اگر به خارج از کشور می‌روید، از پزشک خود یا پزشک سفر بپرسید که آیا به واکسیناسیون خاصی نیاز دارید یا خیر.
4. دست های خود را خوب بشویید
الف: نحوه شستشو صحیح
شستن صحیح دست ها یکی از مهم ترین و موثرترین راه های جلوگیری از شیوع عفونت ها و بیماری هاست.
- دست های خود را با آب و صابون ساده به خوبی بشویید.
- حداقل 20 ثانیه آنها را بشویید و کاملا خشک کنید.
- استفاده از آب گرم در صورت وجود ترجیح داده می شود.
اگر آب و صابون در دسترس نیست، از یک ضدعفونی کننده دست مبتنی بر الکل استفاده کنید.
ب: زمان شستشو دست ها
همیشه دست های خود را قبل از انجام این موارد بشویید و خشک کنید:
- قبل از خوردن یا تهیه غذا
بعد از:
- عطسه کردن، سرفه کردن یا دمیدن بینی (یا پاک کردن بینی کودکان یا دیگران)
- باغبانی یا فعالیت های بیرونی
- تماس با حیوانات
- استفاده از توالت یا تعویض پوشک
- مراقبت از افراد بیمار
4. اگر مریض هستید در خانه بمانید
- مهم است که اگر حال شما خوب نیست، در خانه بمانید تا از انتشار عفونت به دیگران جلوگیری کنید.فاصله خود را (حداقل 1 متر) از سایر اعضای خانواده خود حفظ کنید تا از بیمار شدن آنها نیز جلوگیری کنید.
- اگر کودک بیمار است از فرستادن او به مدرسه خودداری کنید تا از انتشار بیماری واگیردار جلوگیری کنید.
5. در زمان سرفه و عطسه جلوی دهانتان را بپوشانید
برخی از بیماری های عفونی می توانند هنگام سرفه یا عطسه فرد مبتلا در هوا منتقل شوند. به عنوان مثال می توان به آنفولانزا، سرخک و آبله مرغان اشاره کرد.اگر حال شما خوب نیست، از تماس نزدیک با افراد دیگر خودداری کنید. در زمان سرفه و عطسه دهان خود را بپوشانید تا از سرایت بیماری به افراد دیگر جلوگیری کنید.
- هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید – سپس دستمال را در سطل زباله قرار دهید.
- اگر دستمال کاغذی ندارید، در آرنج خود سرفه یا عطسه کنید.
- پس از سرفه یا عطسه در دست، دست های خود را تمیز کنید.
6. سطوح خانگی را تمیز نگه دارید
برخی از بیماریهای عفونی می‌توانند با لمس سطح یا شیء که توسط فرد آلوده آلوده شده است، منتقل شوند.تمیز کردن مرتب سطوح خانگی که مرتباً لمس می شوند، به کاهش شیوع عفونت کمک می کند. برخی از نمونه‌های سطوح پرکاربرد عبارتند از میز، نیمکت، دستگیره در، کلید چراغ، اسباب بازی و شیر.سطوح را با آب گرم صابون یا محصول تمیز کننده معمولی خانگی خود تمیز کنید.
همیشه دستورالعمل های سازنده را در مورد استفاده صحیح از محصول دنبال کنید.در صورت امکان، از پارچه های یکبار مصرف یا دستمال کاغذی برای تمیز کردن سطوح استفاده کنید. پارچه های قابل استفاده مجدد باید پس از استفاده، ضدعفونی و سپس خشک شوند، زیرا باکتری ها و ویروس ها هنوز می توانند روی پارچه های مرطوب زنده بمانند.
7. هوای خانه خود را تهویه کنید
تهویه ضعیف در اتاق ها می تواند شیوع بیماری های عفونی را افزایش دهد. پنجره ها را مرتبا باز کنید تا هوای تازه در گردش باشد.اگر تهویه مطبوع یا پمپ حرارتی دارید، مطمئن شوید که سیستم نگهداری می شود و فیلترها تمیز می شوند.
8. غذا را با اصول ایمنی آماده کنید
مهم است که غذا را با اصول ایمنی تهیه، طبخ و نگهداری کنید.
حتما بخوانید:علائم و نشانه های ابتلا به آبله مرغان چیست؟
9. رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید
برای محافظت در برابر عفونت های مقاربتی (STIs)، همیشه باید از کاندوم استفاده کنید.
سخن پایانی:
دقت داشته‌باشید که بیماریهای مقاربتی علائم مختلفی دارند و معمولا در مردان و زنان مشترک هستند.خوشبختانه درمان این بیماری‌ها با دارو و روش‌های درمانی مختلفی انجام‌پذیر است.در این مطلب علاوه بر معرفی راه های انتقال بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار،درباره طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار نیز صحبت شده است. در صورت ابتلا به این نوع بیماری حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید و بیماری را بدون درمان رها نکنید.
مقالات مرتبط:
عفونت تاتو؛ علائم، نحوه پیشگیری و درمان عفونت تاتو
تب حصبه یا تب تیفوئید چیست ؛ علائم و درمان خانگی حصبه
آیا داشتن رابطه جنسی در دوران پریود بی خطر است