پارستزی یا خواب رفتن دست و پا؛ بی حسی یا احساس سوزش است که اغلب در اندام‌هایی مانند دست‌ها، بازوها، پاها رخ می‌دهد، اما می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز اتفاق بیفتد. در این مطلب سلام دنیا، به بررسی اینکه پارستزی یا خواب رفتگی اندام چیست و چه علائمی دارد؛ علت خواب رفتن دست و پا، روش تشخیص و درمان و جلوگیری از گزگز، بی حسی و خواب رفتن دست و پا، پرداختیم. با ما همراه باشید.
پارستزی یا خواب رفتگی اندام ها چیست؟
پارستزی بی حسی یا احساس سوزش است که اغلب در اندام‌هایی مانند دست‌ها، بازوها، پاها رخ می‌دهد، اما می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز اتفاق بیفتد. این همان احساس "گزگز شدن" است که زمانی اتفاق می افتد که فرد برای مدت طولانی روی پای خود می نشیند. معمولاً یک احساس موقتی است و زمانی ایجاد می شود که روی عصب تامین کننده اندام فشار وارد شود. هنگامی که این فشار کاهش یافت، ناراحتی و درد از بین می رود. برخی از افراد پارستزی مزمن یا طولانی مدت دارند که می تواند نشانه ای از آسیب یا بیماری جدی تر عصبی باشد.
حقایقی در مورد پارستزی
- علل می تواند شامل سکته مغزی ، دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس باشد.
- به دلیل فشار دادن عصب، علائم می تواند متناوب یا ثابت باشد و ممکن است برگشت پذیر باشد.
- گزینه های درمانی به علت پارستزی بستگی دارد.
- هرکسی که پارستزی مداوم دارد باید به پزشک مراجعه کند، به خصوص اگر علائم جدیدی داشته باشد.
حتما بخوانید: خواب رفتن دست چپ نشانه چیست
علت خواب رفتن دست و پا چیست
پارستزی یک احساس سوزش است که ممکن است اندام هایی مانند دست ها و پاها را تحت تاثیر قرار دهد.
علل متعددی برای پارستزی مزمن وجود دارد، مانند:
- سکته
- اسکلروز چندگانه
- تومور در نخاع یا مغز
- سطوح بالای ویتامین D یا سایر ویتامین ها
- دیابت
- فیبرومیالژیا
- فشار خون بالا
- عفونت
- آسیب عصبی
- عصب فشرده شده است: عصب فشرده زمانی اتفاق می‌افتد که فشار بیش از حد توسط بافت اطراف بر روی آن وارد شود. این فشار باعث پارستزی در ناحیه تامین شده توسط آن عصب می شود و عملکرد آن قطع می شود. یک عصب فشرده می تواند در هر جایی از بدن مانند صورت، گردن، مچ دست یا پشت اتفاق بیفتد.
- فتق دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات می تواند باعث درد در پشت، ساق یا پا در سمت آسیب دیده شود.
- سندرم تونل کارپال یک عصب فشرده در مچ دست است که باعث بی حسی و گزگز در انگشتان دست می شود.
علائم پارستزی
سطح فشار خون بالا یکی از علل بالقوه پارستزی در کنار فیبرومیالژیا، عصب به دام افتاده یا سکته است.
علائم پارستزی یا گرفتگی عصب عبارتند از:
- گزگز شدن یا احساس سوزن سوزن شدن
حتما بخوانید: آیا کمبود آهن باعث گزگز و سوزن سوزن شدن دست و پا میشود
- درد یا سوزش
- بی حسی یا احساس ضعف در ناحیه آسیب دیده
- احساس اینکه قسمت آسیب دیده "به خواب رفته"
- احساس سوزش یا خارش
- پوست گرم یا سرد
علائم می تواند ثابت یا متناوب باشد. معمولاً این احساسات در ناحیه آسیب دیده رخ می دهند و ممکن است پیشرفت کنند.
چه کسانی دچار پارستزی می شوند؟
برخی عوامل خطر گرفتگی عصب و خواب رفتن دست و پا را افزایش می دهند:
- جنسیت: زنان بیشتر به سندرم تونل کارپال مبتلا می‌شوند که احتمالاً به دلیل کانال عصبی باریک‌تر است.
- چاقی: چاقی و اضافه وزن می تواند به اعصاب فشار وارد کند.
- بارداری: افزایش وزن و آب مرتبط با بارداری می تواند باعث تورم و فشار بر روی اعصاب شود.
- بیماری تیروئید: این فرد را در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال قرار می دهد.
- دیابت: ابتلا به دیابت می تواند باعث آسیب عصبی و بافت شود.
- آرتریت روماتوئید: این باعث التهاب می شود که می تواند اعصاب مفاصل را نیز تحت فشار قرار دهد.
حتما بخوانید: درمان روماتیسم مفصلی [آرتریت] در خانه
- استراحت طولانی مدت در بستر: دراز کشیدن برای مدت طولانی می تواند باعث فشرده شدن عصب شود و خطر پارستزی را افزایش دهد.
- استفاده بیش از حد: افرادی که مشاغل یا سرگرمی هایی دارند که به حرکت های مکرر دست ها، آرنج ها یا پاها نیاز دارند، در معرض خطر بیشتری برای گرفتگی عصب، پارستزی یا آسیب عصبی هستند.
هر کسی ممکن است دچار عصب فشرده شود و بیشتر افراد در برخی مواقع پارستزی را تجربه کرده اند.
تشخیص پارستزی
برای تشخیص پارستز، پزشک ابتدا یک تاریخچه پزشکی می گیرد و در مورد علائم فرد سوال می پرسد. در مرحله بعد، پزشک احتمالاً یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و بسته به یافته ها، ممکن است آزمایش هایی انجام دهد این آزمایش ها عبارتند از.
- مطالعه هدایت عصبی: این بررسی سرعت حرکت تکانه های عصبی در عضلات را اندازه گیری می کند.
- الکترومیوگرافی (EMG): برای بررسی فعالیت الکتریکی نحوه تعامل اعصاب و عضلات.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): از این تصویر می توان برای مشاهده نواحی مختلف بدن با جزئیات بالا استفاده کرد.
- اولتراسوند: برای تولید تصاویری از بدن استفاده میشود، این می‌تواند در نواحی کوچک‌تر برای بررسی فشردگی یا آسیب عصبی مانند سندرم تونل کارپال اعمال شود.
نوع آزمایشی که پزشک تجویز می کند به نتایج این آزمایشات به علاوه علائم و سابقه پزشکی فرد بستگی دارد.
آیا درمانی برای پارستزی وجود دارد؟ (درمان بی حسی و خواب رفتن دست و پا)
گزینه های درمانی پارستزی به علت آن بستگی دارد. اگر یک عارضه پزشکی زمینه‌ای وجود داشته باشد که باعث ایجاد علائم شود، درمان آن باید پارستزی را نیز درمان کند.
1. درمان خواب رفتن دست و پا با استراحت
ممکن است یک بریس برای درمان پارستزی، در کنار استراحت برای بهبود بافت توصیه شود. یک متخصص پزشکی مناسب ترین گزینه را پیشنهاد می کند. استراحت معمولا برای عصب فشرده توصیه می شود.
- مهم است که فعالیت هایی را که باعث فشردگی عصب می شوند متوقف کنید تا بافت ها ترمیم شوند. این ممکن است به معنای استراحت باشد، یا گاهی اوقات یک بریس یا آتل برای توقف حرکت ناحیه مورد نیاز است.
- به عنوان مثال، مچ بند را می توان برای بی حرکت کردن مچ دست افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال استفاده کرد.
- با این حال، استفاده از بریس برای مدت زمان طولانی می تواند مشکلات دیگری ایجاد کند. از این رو، توصیه های پزشک یک فرد باید همیشه رعایت شود.
2. درمان خواب رفتن دست و پا با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی را می توان برای ایجاد قدرت در عضلات اطراف عصب آسیب دیده استفاده کرد. عضلات قوی تر می توانند به تسکین فشرده سازی بافت و جلوگیری از عود مجدد آن کمک کنند. عضلات سالم و قوی همچنین می توانند انعطاف پذیری، دامنه حرکت و تحرک را بهبود بخشند.
3. داروها برای درمان خواب رفتن دست و پا
- برخی از داروها مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) و ناپروکسن سدیم (Aleve) و حتی تزریق استروئید در ناحیه آسیب دیده می تواند برای تسکین درد و کاهش تورم و التهاب تجویز شود.
حتما بخوانید: قرص ناپروکسن برای چیست
- برای پارستزی های طولانی مدت ناشی از فیبرومیالژیا، داروهایی از جمله پره گابالین (Lyrica) یا دولوکستین (Cymbalta) ممکن است مفید باشد.
4. درمان خواب رفتن دست و پا با عمل جراحي
اگر این درمان ها علائم را از بین نبرند، ممکن است برای کاهش فشار روی عصب تحت فشار نیاز به جراحی باشد. جراحی می تواند به معنای آزاد کردن رباط کارپال، برداشتن خار استخوانی یا حتی بخشی از فتق دیسک در پشت باشد. نوع جراحی به علائم خاصی که فرد تجربه می کند و همچنین علت آنها بستگی دارد.
جلوگیری از پارستزی
- در حالی که هر عصب فشرده و پارستزی قابل درمان نیست، کارهایی وجود دارد که فرد می تواند انجام دهد تا خطر وقوع آن را به حداقل برساند.
- برای جلوگیری از فشار غیر ضروری بر روی اعصاب، حفظ وضعیت بدنی مناسب حیاتی است.
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین نیز بسیار مهم است. با توجه به موقعیت بدن، و با تغییر مکرر موقعیت، فرد می تواند از فشردگی عصب جلوگیری کند که ممکن است منجر به پارستزی شود.
- همچنین، محدود کردن حرکات تکراری، یا حداقل استراحت های مکرر در حین انجام آن فعالیت ها، می تواند از پارستزی ناشی از استفاده بیش از حد جلوگیری کند.
- مثل همیشه، حفظ وزن و شرکت در ورزش های منظم، از جمله تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری، استراتژی های خوبی برای ساخت عضلات قوی و سالم است.
سخن آخر
چشم انداز فرد مبتلا به پارستزی متفاوت است و بستگی به عامل ایجاد علائم دارد. پارستزی که فقط برای مدت کوتاهی دوام می آورد، معمولاً آسیب دائمی ایجاد نمی کند. با این حال، اگر عصب فشرده شده ادامه یابد، می تواند منجر به آسیب دائمی، درد مزمن، و از دست دادن عملکرد و حس شود. در برخی موارد که درمان دارویی کمکی نکرده است، ممکن است جراحی برای اصلاح مشکل ضروری باشد.
مقالات مرتبط:
کمبود کدام ویتامین باعث خواب رفتن دست و پا (پارستزی) میشود
علت و درمان سوزن سوزن یا بی حسی زبان