از دست دادن وزن بدون اینکه برای آن تلاش یا برنامه ریزی کرده باشید، می تواند باعث نگرانی شود. اگر حدود 5 درصد از وزن شما در طول 6 تا 12 ماه کم شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به علاوه، به نشانه های دیگر نیز توجه کنید و آن را نیز به اطلاع پزشک خود برسانید. ما در این مطلب سلام دنیا در خصوص اینکه علت لاغری ناگهانی چیست؛ چه بیماری باعث کاهش وزن ناگهانی میشود؛ چه مقدار کاهش وزن خطرناک است؛ ایا کاهش وزن نشانه سرطان است، صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
چه مقدار کاهش وزن خطرناک است
اگر حدود 5 درصد از وزن شما در طول 6 تا 12 ماه کم شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشد که همیشه کاهش وزن مسئله جدی نیست. این حالت می تواند بعد از تغییر سبک زندگی یا بروز وقایع استرس زا رخ بدهد. با این حال، کاهش غیر عمدی وزن ممکن است نشانه ی یکی از شرایط پزشکی زیر باشد.
علت لاغری ناگهانی چیست (دلایل کاهش وزن ناگهانی)
1. علت لاغری ناگهانی: کاهش حجم عضلات
از دست دادن عضلات می تواند به کاهش وزن منجر شود. نشانه اصلی آن ضعف در ماهیچه ها است. یکی از دست یا پاهای شما ممکن است از دیگری کوچکتر بشود. بدن شما از توده های چربی و توده های فاقد چربی که شامل ماهیچه ها، استخوان و آب است، تشکیل شده است. اگر شروع به از دست دادن ماهیچه کنید، وزن شما کاهش می یابد.
این حالت زمانی اتفاق می افتد که برای مدت طولانی از عضلات استفاده نکنید و یکی از رایج ترین مسائل در افرادی است که ورزش نمی کنند، تمام ساعت کاری را پشت میز می گذرانند یا بستری هستند. به طور کلی، ورزش و تغذیه مناسب باعث برگشت میزان عضلات می شود.
سایر علل احتمالی از دست دادن عضله عبارت است از:
- جراحات، مانند استخوان های شکسته
- سال خوردگی
- سوختگی
- سکته مغزی
- آرتروز
- آرتریت روماتوئید
- پوکی استخوان
- بیماری ام اس یا MS
- آسیب عصب
2. علت لاغری ناگهانی: پرکاری تیروئید
هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید، هنگامی رخ می دهد که غده تیروئید بیش از حد هورومون تیروئید تولید می کند. این هورمون ها بسیاری از عملکردهای بدن از جمله متابولیسم را کنترل می کند.
حتما بخوانید: درمان خانگی پرکاری تیروئید با داروهای گیاهی و طب سنتی
اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد، به سرعت کالری می سوزانید حتی اگر اشتهای خوبی داشته باشید. در نتیجه شروع به کاهش وزن می کنید.
سایر علائم آن عبارتند از:
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- اضطراب
- خستگی
- عدم تحمل گرما
- مشکلات خواب
- لرزش دست
- عادت ماهیانه سبک در زنان
علل احتمالی پرکاری تیروئید عبارتند از:
- بیماری گریوز
- تیروئیدیت
- مصرف بیش از حد ید
- مصرف بیش از حد داروی تیروئید
درمان پرکاری تیروئید بستگی به سن و شدت بیماری دارد. به طور کلی، با داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، داروهای مسدود کننده بتا یا جراحی درمان می شود.
3. علت لاغری ناگهانی: آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که باعث می شود سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کنند و منجر به التهاب شود. التهاب مزمن می تواند سوخت و ساز بدن را افزایش و وزن کلی بدن را کاهش دهد.
علائم آرتریت روماتوئید شامل درد و تورم است. معمولاً روی مفاصل یک طرف بدن تاثیر می گذارد. اگر RA دارید، درصورت عدم تحرک مفاصل در مدت یک ساعت یا بیشتر، در آنها احساس سفتی خواهید کرد.
حتما بخوانید: درمان روماتیسم مفصلی [آرتریت] با 10 درمان خانگی
علت دقیق RA مشخص نیست. ممکن است به دلایل زیر باشد:
- سن
- ژن ها
- تغییرات هورمونی
- سیگار کشیدن
- چاقی
درمان آرتریت روماتوئید معمولاً با دارو شروع می شود. داروها عبارتند از: داروهای ضد روماتیسمی، داروی ضد التهاب، کورتیکواستروئیدها، بازدارنده های کیناز.
4. علت لاغری ناگهانی: دیابت
یکی از دلایل کاهش وزن ناخواسته، دیابت نوع 1 است. اگر دیابت نوع 1 دارید، سیستم ایمنی بدن به سلول های پانکراس حمله می کند، کار پانکراس تولید انسولین است. بدون انسولین، بدن نمی تواند از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کند. این پدیده باعث بالا رفتن قند خون می شود.
کلیه ها گلوکز استفاده نشده را از طریق ادرار دفع می کند. به این ترتیب بدن همراه با از دست دادن قند، کالری نیز از دست می دهد.
علائم دیابت نوع 1 همچنین باعث:
- تکرر ادرار
- کمبود آب بدن
- خستگی
- تاری دید
- تشنگی بیش از حد
- گرسنگی بیش از حد
درمان دیابت نوع 1 شامل انسولین، نظارت بر قند خون، تغییرات رژیم غذایی و ورزش است.
5. علت لاغری ناگهانی: افسردگی
کاهش وزن ممکن است یک اثر جانبی افسردگی باشد، که به صورت احساس بد، ناراحتی یا احساس پوچی بروز می کند. این احساسات مانند فعالیت های روزانه مثل رفتن به محل کار و مدرسه از بین می رود. افسردگی روی قسمت های مختلفی از مغز که اشتها را کنترل می کند تاثیر می گذارد.
در بعضی از افراد، ممکن است افسردگی اشتها را کاهش دهد. علائم از یک فرد به فرد دیگر تغییر می کند. نشانه های دیگر افسردگی عبارتند از:
حتما بخوانید: درمان افسردگی در خانه بدون دارو با 18 راهکار
- غم و غصه دائم
- کمبود انرژی
- عدم تمرکز
- خواب بیش از حد یا کمتر از حد طبیعی
- فکر به مرگ و خودکشی
- تحریک پذیری
برای بهبود افسردگی به روان درمانی، رفتار درمانی و داروهای ضد افسردگی نیاز است.
6. علت لاغری ناگهانی: بیماری التهاب روده
کاهش وزن غیر منتظره ممکن است علائم بیماری التهاب روده (IBD) باشد. IBD اصطلاحی است که شامل چندین اختلال التهابی مزمن دستگاه گوارش می شود. دو نوع از رایج ترین بیماری ها، کرون و کولیت اولسراتیو است.
التهاب مزمن IBD بدن را در یک وضعیت کاتابولیک قرار می دهد، که به معنی مصرف مداوم انرژی است.
IBD همچنین گرلین، هورمون گرسنگی و لپتین، هورمون سیری را مختل می کند. که این باعث کاهش اشتها و وزن می شود.
حتما بخوانید: علت و درمان کولیت اولسراتیو چیست
علائم دیگر عبارتند از:
- اسهال
- دل درد
- نفخ
- مدفوع خونی
- خستگی
این نشانه ها با غذاهای خاصی برانگیخته می شود. اگر IBD داشته باشید، ممکن است درباره خوردن بعضی غذاها تردید داشته باشند. درمان IBD معمولاً شامل حمایت تغذیه ای، دارو و در برخی موارد جراحی است.
7. علت لاغری ناگهانی: بیماری انسدادی مزمن ریوی
بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) بیماری پیش رونده ریه است. این شامل آمفیزم (نفخ) و برونشیت مزمن است. بسیاری از افراد مبتلا به COPD هر دو را دارند. آمفیزم آهسته به کیسه های هوایی شش های شما آسیب می زند، و تنفس را سخت می کند. برونشیت مزمن باعث التهاب در راه مجاری هوایی می شود که هوا را به ریه ها می رساند. این باعث بروز مخاط، سرفه و مشکلات تنفسی می گردد.
COPD اولیه خفیف است. برخی افراد ممکن است علائم بیماری را نشان ندهند، اما در افرادی که علائم نشان داده می شود شامل:
- تنگی نفس
- خستگی
- احساس فشردگی در قفسه سینه
- سرفه خفیف یا بدون مخاط
حتما بخوانید: علت و درمان بیماری مزمن انسدادی ریه
در مراحل بعدی، COPD می تواند باعث کاهش وزن شود. تنفس مشکل باعث سوختن بیشتر کالری می شود. شخص مبتلا COPD ممکن است نسبت به یک فرد سالم 10 برابر کالری بیشتری برای تنفس نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است باعث شود غذا خوردن و تنفس به طور همزمان مشکل باشد.
علائم COPD شدید عبارت است از:
- تورم ساق پا و مچ پا
- استقامت عضلانی پایین
- خستگی
علت اصلی COPD مصرف دخانیات است. قرار گرفتن طولانی در معرض عوامل آلاینده مانند آلودگی هوا و گرد و غبار نیز می تواند منجر به COPD شود. درمان این بیماری با داروهایی مثل برونکودیلاتور و درمان های ریوی مانند اکسيژن ترابی است.
8. علت لاغری ناگهانی: اندوکاردیت
اندوکاردیت باعث التهاب سطح داخلی قابل یا اندوکارد می شود. این بیماری با ورود میکروب ها (معمولاً باکتری ها) به جریان خون و جمع شدن آن ها در قلب، گسترش می یابند. اکثر افراد مبتلا به اندوکاردیت دچار تب می شوند. این مسئله می تواند با بی اشتهایی همراه باشد. افزایش دمای بدن باعث افزایش سوخت و ساز بدن و چربی سوزی می شود که منجر به کاهش وزن خواهد شد.
سایر علائم آن عبارتند از:
- سوفل قلب (صداهای غیر عادی قلب)
- سرفه با یا بدون خون
- درد شکمی
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- عرق شبانه
- درد پشت
- سردرد
- نقطه های قرمز یا بنفش روی پوست
اندوکاردیت به ندرت در قلب سالم رخ می دهد. احتمال بیشتری دارد که افراد دچار آسیب دیدگی دریچه های قلب، افرادی دارای دریچه های مصنوعی قلب یا آنهایی که نقایص مادر زادی قلبی دارند را، تحت تاثیر قرار بدهد. درمان اندوکاردیت شامل آنتی بیوتیک ها و جراحی است.
9. علت لاغری ناگهانی: بیماری سل
یکی دیگر از علل کاهش وزن به طور غیر منتظره، بیماری سل (TB) است که یک بیماری مسری است و معمولاً روی ریه ها تاثیر می گذارد. این بیماری توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوسیز ایجاد می شود. کاهش وزن و کم شدن اشتها از نشانه های اصلی TB است، اما دلیل آن هنوز کاملاً مشخص نشده است.
سل از طریق هوا منتشر می شود. می توانید بدون بیمار شدن دچار TB شوید. اگر سیستم ایمنی بدن بتواند با بیماری مبارزه کند، باکتری ها غیر فعال خواهند شد که به آن سل پنهان می گویند. این بیماری با گذشت زمان می تواند تبدیل به سل فعال شود. علائم این بیماری عبارتست از:
- سرفه های ناجور که می تواند 3 هفته یا بیشتر طول بکشد
- درد قفسه سینه
- سرفه خونی یا خلط
- خستگی
- عرق شبانه
- لرز
- تب
حتما بخوانید: خلط خونی نشانه چیست
برخی از افراد در معرض خطر ابتلا به سل فعال هستند. این شامل افرادی می شود که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند. به خصوص کسانی که دچار:
- وزن پایین
- دیابت
- سیلیکوزیس
- لوسمی
- بیماری هوچکین
- HIV
- پیوند عضو
TB معمولاً با مصرف یک دوره 6 تا 9 ماهه از آنتی بیوتیک ها درمان می شود.
ایا کاهش وزن نشانه سرطان است
10. علت لاغری ناگهانی: سرطان
سرطان به معنای کلی به بیماری هایی گفته می شود که بر اثر تکثیر غیر عادی سلول ها بوجود می آید. به گفته انجمن سرطان آمریکا، یکی از اولین علائم ممکن است کاهش وزن به میزان 10 پوند یا بیشتر باشد که در سرطان پانکراس، ریه، معده و مری متداول است.
سرطان التهاب را افزایش می دهد که باعث از دست رفتن ماهیچه ها می شود و هورمون های تنظیم کننده اشتها را مختل می کند. رشد تومور همچنین مصرف انرژی راکد (REE) یا میزان انرژی که در حالت استراحت می سوزانید را افزایش می دهد.
علائم اولیه سرطان شامل:
- تب
- خستگی
- درد
- تغییرات پوستی
بسیاری از شرایط می تواند این علائم را ایجاد کند. گاهی اوقات سرطان علائمی ایجاد نمی کند. درمان آن بستگی به نوع سرطان دارد. درمان های معمول عبارتند از: جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی و ایمونو تراپی.
11. علت لاغری ناگهانی: بیماری آدیسون
بیماری آدیسون زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی به غدد فوق کلیه حمله می کند. به این ترتیب، غدد فوق کلیه قادر به تولید کافی هورمون هایی مانند کورتیزول و آلدسترون نخواهد بود. کورتیزول بسیاری از عملکردهای بدن مانند متابولیسم و اشتها را تنظیم می کند. سطح پایین کورتیزول باعث کاهش اشتها و وزن می شود.
حتما بخوانید: علت بیماری آدیسون چیست
علائم دیگر بیماری آدیسون عبارت است از:
- فشار خون پایین
- خستگی مزمن
- ضعف ماهیچه ها
- میل به شوری
- هیپرپیگمانتاسیون
آدیسون بیماری نادری است و تقریباً 1 نفر از هر صد هزار نفر را در ایالات متحد دچار کرده است. درمان آن توسط داروهای تنظیم کننده غده فوق کلیه است.
12. علت لاغری ناگهانی: اچ آی وی (HIV)
ویروس اچ آی وی به سلول های ایمنی که سلول های T نامیده می شوند حمله می کند. این باعث می شود مبارزه با عفونت دچار مشکل شود. اگر HIV درمان نشود می تواند منجر به سندروم کمبود ایمنی یا ایدز شود. شکل های پیشرفته آن می تواند موجب کاهش وزن شود. نشانه هایی مانند گلودرد، زخم های دهانی می تواند غذا خوردن را سخت کند. HIV همچنین خطر ابتلا به عفونت های ثانویه را افزایش می دهد که منجر به REE می شود.
حتما بخوانید: راه های انتقال ایدز (HIV) و تشخیص آن
دیگر نشانه های HIV شامل:
- تب
- لرز
- جوش
- عرق شبانه
- تورم غدد لفنی
- ضعف ماهیچه ها
علائم اچ آی وی بستگی به فرد و سطح عفونت دارد. درمان آنتی رتروویرال برای HIV استفاده می شود که گسترش ویروس ها را متوقف می کند و کاهش وزن را درمان می کند.
13. علت لاغری ناگهانی: نارسایی احتقانی قلب
کاهش وزن یکی از عوارض نارسایی احتقانی قلب (CHF) است. CHF زمانی اتفاق می افتد که قلب نمی تواند با خون کافی پر شود، نمی تواند خون را با نیروی کافی پمپ کند، یا هر دو مورد. این مشکل می تواند یک یا هر دو طرف قلب را تحت تاثیر قرار بدهد.
اگر دارای CHF هستید، سیستم گوارش نمی تواند خون کافی دریافت کند. این می تواند منجر به حالت تهوع و سیری زود رس شود. به علاوه، ممکن است تنفس در حین غذا خوردن را دشوار کند. التهاب در بافت های آسیب دیده قلب، میزان سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و باعث کاهش غیر ارادی وزن می شود.
علائم CHF:
- تنگی نفس
- سرفه مداوم
- ورم
- خستگی
- بالا رفتن ضربان قلب
در اینجا داروهای متعدد برای درمان CHF وجود دارد، از جمله مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدود کننده های بتا و دیورتیک ها. در برخی موارد ممکن است جراحی لازم باشد.
علت لاغری ناگهانی مردان در مقابل زنان
در مقایسه با زنان، مشکلات زیر در مردان بیشتر است:
- اندوکاردیت
- سرطان پانکراس
- سرطان ریه
زنان در معرض خطر بالاتر ابتلا به COPD هستند. همچنین زنان 2 تا 10 برابر بیشتر احتمال پرکاری تیروئید و 2 تا 3 برابر بیشتر احتمال ابتلا RA را دارند.
چه مقدار کاهش وزن خطرناک است
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
طبیعی است که وزن بدن دچار نوسان باشد. با این حال، اگر بدون هیچ تغییری در سبک زندگی دچار کاهش وزن شدید، ممکن است بدن دچار مشکل غیر عادی شده باشد. اگر 5 درصد از وزن خود را در طی 6 تا 12 ماه کم کردید یا اگر متوجه هر یک از علائم فوق شدید، با پزشک مشورت کنید.
سخن آخر
کاهش وزن بدون دلیل، می تواند به علل مختلفی مثل: افسردگی، دیابت نوع 1، اندوکاردیت و... باشد. اگر در 6 تا 12 ماه حدود 5% از وزنتان بدون علت کم شده است به پزشک مراجعه کنید. طبیعی است وزن بدن گاهی دچار نوسان باشد. اما زمانی که بدون تغییر در سبک زندگی خود، دچار کاهش وزن ناگهانی شوید ممکن است دچار مشکل جدی شده باشید. HIV، سرطان، تیروئید می تواند از دلایل کاهش وزن سریع باشد
مقالات مرتبط:
عجیب ترین عوامل افزایش دهنده سرطان
بهترین داروی گیاهی برای قند خون و درمان دیابت