خونریزی پس از مقاربت به خونریزی ناحیه تناسلی پس از نزدیکی اشاره دارد. جامعه پزشکی به طور معمول از این واژه برای توصیف خونریزی واژن استفاده می کند، و این یک اتفاق معمول است که اصولا ناشی از طیف گسترده ای از عوامل می باشد. تخمین زده می شود که حدودا 0.7 تا 9 درصد از زنان پس از مقاربت در دوران قاعدگی، خونریزی از رحم را تجربه می کنند، عمدتا از گردنه رحم. منشا این خونریزی در زنانی که در دوران قاعدگی نیستند، متفاوت است.
حقایق مهم در خونریزی بعد از مقاربت
- منبع خونریزی متفاوت است، بسته به اینکه آیا زن در دوران قاعدگی است یا خیر.
- اگر خونریزی واژینال بعد از مقاربت مربوط به قاعدگی باشد، به عنوان خونریزی مقاربتی در نظر گرفته نمی شود.
- هر کسی که در رابطه جنسی شرکت می کند، ممکن است دچار خونریزی پس از مقاربت گردد.
علل خونریزی پس از رابطه جنسی چیست؟
علل رایج خونریزی پس از مقاربت عبارتند از:
1. آسیب
اصطکاک و ساییدگی ناشی از مقاربت می تواند به آسانی سبب پارگی کوچک و بریدگی در بافت های حساس تناسلی شود. زایمان نیز می تواند سبب پارگی بافت های واژن شود، و گاهی اوقات باعث آسیب بیشتر آنها می شود. در اولین رخداد مقاربت جنسی، فلاپ کوچکی از پوست واژن به نام پرده بکارت اغلب کشیده و پاره می شود. خونریزی جزئی ناشی از آن ممکن است تا 1 تا 2 روز طول بکشد.
2. خشکی واژن
خشکی واژن یکی از شایع ترین علل خونریزی پس از مقاربت است. وقتی پوست واژن خشک می شود، شدیدا آسیب پذیر می شود.
علل رایج خشکی واژن عبارتند از
- سندرم ژنتیکی یائسگی (GSM): که به نام آتروفی واژن شناخته می شود و شامل کاهش میزان روان بودن، ضخامت و کشش بافت واژن می شود.
- آسیب یا تخلیه تخمدان: حوادث شدید که باعث آسیب تخمدان ها می شود، یا شرایطی که منجر به برداشت و تخلیه تخمدان می شود، بزرگترین منبع استروژن بدن را از بین می برد.
- زایمان و شیردهی: در دوران بارداری میزان استروژن بسیار بالا است. با این حال، تقریبا بلافاصله پس از زایمان میزان آن کاهش می یابد، زیرا استروژن با تولید شیر مادر تداخل می کند.
- داروهایی که باعث تداخل با استروژن می شوند یا بدن را بی آب می کنند: خشکی واژن ممکن است ناشی از مصرف داروهای ضد استروژن، داروهای سرماخوردگی یا آنفولانزا، استروئیدها، مسکن ها، داروهای ضد افسردگی و کلسیم یا مسدودکننده کانال کلسیم بتا باشد.
- مواد شیمیایی و سایر محرک ها: آلرژن ها و مواد شیمیایی در حمام های داغ، استخرها، محصولاتی نظیر لباس های شسته شده، روان کننده های معطر و کاندوم ها می توانند خشکی واژن ایجاد کنند.
- دوش گرفتن: دوش گرفتن می تواند بافت های واژینال را تحریک و خشک کند.
- مقاربت قبل از تحریک: در طول تحریک جنسی، بافت های واژن ماده روان کننده طبیعی ترشح می کنند، که کمک می کند تا از خشکی و آسیب اصطکاک در طول مقاربت جلوگیری شود.
3. عفونت ها از علل خونریزی پس از مقاربت
هر گونه عفونت می تواند باعث التهاب در بافت های واژن شود, و باعث آسیب بیشتر آنها شود. عفونت معمولا شامل عفونت مخمری، بیماری التهابی لگنی، التهاب دهانه رحم, عفونت مهبل و عفونت های انتقالی از طریق روابط جنسی, مانند عفونت مقاربتی باکتریایی و سوزاک است.
4. پولیپ یا فیبروم دهانه رحم یا آندومتر
پولیپ ها و فیبروئیدها رشد غیر سرطانی دارند. آنها معمولا بر روی پوشش دهانه رحم رشد می کنند، به ویژه در زنانی که در دوران قاعدگی هستند، می توانند باعث درد و خونریزی شوند.
5. اکتروپیون رحم
سلول های غدد داخلی در داخل کانال دهانه رحم ممکن است به طور غیر طبیعی در خارج از دهانه رحم رشد کنند. این وضعیت معمولا بدون درمان برطرف می گردد، اما می تواند منجر به خونریزی واژینال شود.
6. اندومتریوز
اندومتریوز باعث می شود بافت های اندومتر، یعنی بافت هایی که در طول رحم وجود دارند، در خارج از رحم رشد کنند. این مشکل می تواند باعث التهاب، معمولا در ناحیه لگن و پایین شکم شود.
7. دیسپلازی دهانه رحم
دیسپلازی دهانه رحمی زمانی اتفاق می افتد که سلول های درون کانال دهانه رحم به طور غیر طبیعی، پیش سرطانی رشد کنند، که محل جدایی واژن و رحم است. رشد این سلول ها می تواند باعث تحریک و در نهایت آسیب به بافت های اطراف، به ویژه در هنگام مقاربت شود.
8. ناهنجاری های مربوط به آناتومی
اندام های تولید مثل بعضی افراد شکل متفاوتی دارد که احتمال ایجاد اصطکاک دردناک و پاره شدن بافت ها را افزایش دهد.
9. اختلالات خونریزی
بیماری هایی که سبب خونریزی های غیر طبیعی یا لخته شدن خون می شوند می توانند خطر خونریزی پس از مقاربت را افزایش دهند. داروهای رقیق کننده خون نیز ممکن است چنین اثری داشته باشند.
10. سرطان ها
سرطان هایی که بر سیستم تولید مثل یا دستگاه تناسلی تاثیر می گذارند، می توانند بافت ها و میزان سطوح هورمونی واژینال را تغییر داده و باعث آسیب بیشتر آنها شود. خونریزی پس از رابطه جنسی را به عنوان یکی از علامات رایج سرطان های رحمی و دهانه رحم می دانند.
عوامل مخاطره آمیز خونریزی پس از رابطه جنسی
عوامل خطرناک رایج در خونریزی پس از مقاربت عبارتند از:
- خشکی واژن
- کم آبی
- مقاربت تهاجمی
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- شرایط ایمنی
- سابقه خانوادگی در خشکی واژن یا التهاب
- سابقه سرطان دهانه رحم یا رحم
- پیش یائسگی، یائسگی و دوران پس از یائسگی
- مقاربت بدون استفاده از کاندوم
- اضطراب یا عدم تمایل به مقاربت و نزدیکی
- عدم تجربه جنسی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی تحریک کننده و یا آلرژن ها
- عفونت های واژنی یا رحمی
- دوش گرفتن
- دیابت
- فشار خون بالا
تشخیص خونریزی پس از مقاربت
هیچ دستورالعمل ملی یا بین المللی برای تشخیص و یا درمان خونریزی پس از مقاربت وجود ندارد. بسیاری از متخصصین و پزشکان سوالاتی درمورد تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی می پرسند و یک معاینه کامل فیزیکی انجام می دهند. آزمایش های اضافی نیز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش های کشت عفونت
- بیوپسی از رشد و توده های غیر طبیعی
- سونوگرافی خارج واژن
- کولپوسکوپی
- بیوپسی آندومتر
- آزمایش خون
- آزمایش بارداری
اگر یک پزشک نتواند علت خونریزی شدید را تعیین کند، ممکن است به یک متخصص بیماری‌های زنان ارجاع دهد.
زمان مراجعه به پزشک برای خونریزی پس از رابطه جنسی
هرگاه خونریزی پس از مقاربت شدید، مکرر یا بیش از چند ساعت پس از مقاربت ادامه دارد، با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر خونریزی پس از مقاربت شما همراه با علائم اضافی زیر است، با پزشک مشورت کنید:
- سوزش یا خارش واژن
- ترشحات غیر طبیعی
- درد شدید شکم
- حالت تهوع، استفراغ یا عدم اشتها
- سوزش یا زخمی شدن هنگام ادرار کردن و یا در طی مقاربت
- درد پایین کمر
- خستگی ناخوشایند و ضعف
- سردرد یا سرگیجه
- رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست
- علائم مثانه یا روده
گزینه های درمان خونریزی پس از نزدیکی
در بسیاری از موارد، هیچ علت مشخصی برای خونریزی پس از مقاربت وجود ندارد، بنابراین هیچ دوره درمان مشخصی هم وجود ندارد. گزینه های درمانی احتمالی شامل موارد زیر است:
- مرطوب کننده های واژن که برای خرید آنلاین در دسترس هستند.
- آنتی بیوتیک ها برای عفونت های ناشی از باکتری ها مانند سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا
- داروها برای عفونت های ویروسی
- جراحی از بین بردن, سرما درمانی, یا سوزاندن بافت ها در موارد اکتروپیون رحم
- از بین بردن پولیپ ها، به خصوص آنهایی که موجب خونریزی قابل توجه یا غیر طبیعی می شوند.
- جراحی یا درمان سرطان
- درمان با استروژن واژینال با دوز کم، به شکل کرم، شیاف یا حلقه، برای خشکی واژن
خونریزی پس از مقاربت در دوران بارداری
بارداری، زایمان و شیردهی باعث تغییرات هورمونی عمده می شود که بیشتر آنها می توانند بافت های واژن را در معرض آسیب بیشتری قرار دهند. در دوران بارداری، خونریزی جزئی در طی یا بعد از رابطه جنسی رایج است. در رابطه با هر نوع خونریزی شدید یا طولانی مدت در دوران بارداری با پزشک صحبت کنید. به دنبال مراقبت های پزشکی فوری برای خونریزی در اواخر دوران بارداری باشید، زیرا می تواند نشانه ای از زایمان زودرس باشد.
روش های پیشگیری از خونریزی پس از رابطه جنسی
خونریزی جزئی پس از زایمان غالباً قابل پیشگیری نیست. با این حال، اقدامات زیر به شدت به کاهش خونریزی و تکرر آن کمک می کند.
نکات پیشگیری شامل موارد زیر است:
- هیدراته ماندن
- استفاده از روان کننده های مبتنی بر آب و یا سیلیکون پیش و در حین مقاربت.
- اجتناب از رفتار جنسی تهاجمی
- استفاده از مرطوب کننده های واژینال روزانه
- اجتناب از محصولات زنانه معطر یا طعم دار
- همیشه از کاندوم استفاده کنید، به ویژه هنگامی که با شرکای جنسی مختلف هستید
- صحبت با شرکای جنسی در مورد اضطراب و عدم تمایل به مقاربت
- تلاش کنید پیش از مقاربت، به اندازه کافی تحریک شده باشید.
- به دنبال مشاوره پزشکی و درمان برای عفونت های مشکوک باشید.
علاوه بر این، فرد می تواند از مکمل های گیاهی که از لحاظ علمی نشان داده شده است که به کاهش خشکی واژن و علائم سندرم ژنتیکی یائسگی کمک می کنند استفاده کند. برخی از این مکمل ها شامل کوهوش سیاه، ویتامین E، امگا 3 و روغن گل پامچال هستند. همچنین ممکن است مصرف غذاهای سرشار از استروژن های گیاهی یا فیتواستروژن ها نیز مفید باشد.
غذاهای سرشار از فیتواستروژن عبارتند از:
- بذر کتان
- عدس
- جو
- بادام
- گردو
- روغن زیتون
- یونجه
- سیب
- انگور
- هویج
- دانه های کنجد
- دانه های آفتابگردان
نتیجه گیری
خونریزی بعد از مقاربت جنسی یک اتفاق شایع است، به خصوص در افرادی که دیگر قاعدگی ندارند یا شرایط تخمدانی دارند. در افرادی که در سن قاعدگی هستند, خونریزی بعد از رابطه جنسی به طور معمول به خودی خود متوقف می شود. با این حال، موارد شدید، مزمن یا پیچیده نیاز به مراقبت پزشکی دارد. افرادی که خونریزی بعد از مقاربت را در دوره هایی از تغییرات هورمونی مانند یائسگی، بارداری یا شیردهی تجربه می کنند، نیز باید با پزشک مشورت کنند.
منبع: medicalnewstoday