علائم سندرم گیلن باره چیست؛ علت و درمان سندروم گلین باره

سندرم یا نشانگان گیلن-باره نوعی اختلال خود ایمنی نادر، اما جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی (PNS) حمله می کند. انواع مختلفی از سندرم گیلن-باره وجود دارد. علت دقیق سندرم گیلن باره مشخص نیست. ما در این مطلب سلام دنیا درباره اینکه علائم سندرم گلین باره چیست، علت و عوامل بروز سندروم گیلن باره، روش های تشخیص و درمان گیلن باره صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

سندرم گلین باره چیست

نشانگان گیلن-باره نوعی اختلال خود ایمنی نادر، اما جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی (PNS) حمله می کند. این مساله منجر به ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن می شود که در نهایت می تواند باعث فلج شدن شود. علت این بیماری ناشناخته است، اما به طور معمول ناشی از یک بیماری عفونی مانند معده (سوزش معده یا روده ها) یا عفونت ریه است. طبق اعلام موسسه ملی اختلالات عصبی و سكته مغزی، نشانگان گیلن-باره نادر است، و تنها یک نفر از هر 100000 آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد. هیچ درمانی برای این سندرم وجود ندارد، اما درمان می تواند شدت علائم را تسکین داده و مدت زمان بیماری را کوتاه کند.

حتما بخوانید: بیماری خود ایمنی چیست

انواع مختلف سندرم گیلن-باره

انواع مختلفی از سندرم گیلن-باره وجود دارد، اما شایع ترین نوع آن، پلی‌ نوروپاتی دمیلینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP) است. این اختلال منجر به آسیب ملین می شود. انواع دیگر آن شامل سندرم میلر فیشر است که بر اعصاب جمجمه تاثیر می گذارد.

چه عواملی باعث بروز سندرم گیلن باره می شود؟

علت دقیق سندرم گیلن باره مشخص نیست. بر اساس گفته های منبع قابل اعتماد انجمن کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، حدود دو سوم از اشخاص مبتلا به سندرم گیلن باره مدت کوتاهی بعد از اسهال یا عفونت دستگاه تنفسی به آن دچار می شوند. این نشان می دهد که پاسخ ایمنی نادرست به بیماری قبلی باعث بروز این اختلال می شود. عفونت کامپیلوباکتر ژژونی با سندرم گیلن باره همراه بوده است. کامپیلوباکتر یکی از شایع ترین علل باکتریایی اسهال در ایالات متحده است. همچنین شایع ترین عامل خطر برای گیلن باره در نظر گرفته می شود. کامپیلوباکتر در غذاهای پخته نشده به خصوص در طیور یافت می شود. عفونت های زیر نیز با گیلن باره همراه بوده است:

حتما بخوانید: درمان خانگی و داروی گیاهی برای درمان دل پیچه و اسهال

• آنفولانزا
• سیتومگالوویروس (CMV) که یک ویروس تبخال است
• عفونت ویروس اپشتین بار (EBV) یا مونونوکلئوز
• پنومونی مایکوپلاسما که یک ذات الریه غیر عادی است که توسط ارگانیسم هایی مانند باکتری ایجاد می شود.
• اچ آی وی یا ایدز

هر شخصی می تواند به گیلن باره مبتلا شود، اما در بین افراد مسن شایع تر است. در موارد نادر، افراد می توانند روزها یا هفته ها پس از دریافت واکسیناسیون به این اختلال مبتلا شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها و سازمان غذا و دارو، سیستم هایی برای نظارت بر ایمنی واکسن ها، تشخیص علائم اولیه عوارض جانبی و ثبت مواردی از ابتلا به گیلن باره پس از واکسیناسیون را ایجاد کردند. مرکز کنترل پیشگیری از بیماری ها می گوید که منبع معتبر تحقیقات نشان می دهد که در مقایسه با واکسیناسیون، شما با احتمال بیشتری پس از بیماری آنفولانزا به سندرم گیلن باره دچار می شوید.

علائم سندرم گیلن باره چیست؟

در سندروم گیلن باره، سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله می کند. اعصاب موجود در سیستم عصبی محیطی، مغز را به بقیه بدن متصل می کند و سیگنال ها را به عضلات منتقل می کند. در صورت آسیب دیدن این اعصاب، عضلات قادر به پاسخ گویی به سیگنال هایی از مغزتان نخواهند بود. اولین علامت این بیماری معمولا احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان پا، پا و ساق پا است. سپس سوزن سوزن شدن به نواحی بالای بدن نیز سرایت کرده و در بازوها و انگشتان دست نیز حس می شود. این علائم می توانند خیلی سریع پیشرفت کنند. در برخی از افراد، این بیماری می تواند تنها در مدت چند ساعت جدی شود.

علائم سندوم گیلن باره به شرح زیر است:

• احساس سوزن سوزن شدن یا تیر کشیدگی در انگشتان دست و پا

حتما بخوانید: دلیل بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پاها و روش درمان آن

• ضعف عضلات در پاها که به ناحیه بالای بدن سرایت کرده و با گذشت زمان وخیم تر می شود
• مشکل در راه رفتن به طور پیوسته
• مشکل در حرکت دادن چشم یا صورت، صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
• درد شدید ناحیه کمر
• از دست دادن کنترل مثانه
• ضربان قلب سریع
• مشکل در تنفس
• فلجی

سندرم گلین باره چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص سندروم گلین باره در اوایل دشوار است. دلیل این امر این است که این علائم بسیار شبیه به سایر اختلالات عصبی یا بیماری هایی است که بر روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد از جمله بوتولیسم، مننژیت یا مسمومیت با فلزات سنگین. مسمومیت با فلزات سنگین ممکن است در اثر موادی مانند سرب، جیوه و آرسنیک ایجاد شود. پزشک از شما در مورد علائم بیماری و سابقه پزشکی می پرسد. حتما در مورد هر گونه علائم غیر معمول و اگر قبلا بیماری یا عفونت داشته اید و یا در حال حاضر به بیماری یا عفونت دچار هستید، به پزشک اطلاع دهید. از آزمایشات زیر برای تأیید تشخیص استفاده می شود:

1. تصویربرداری از کمر

تصویربرداری از کمر (سوراخ کمر) شامل گرفتن میزان کمی مایع از ستون فقرات در پشت شما است. این مایع، «مایع نخاع مغزی» نامیده می شود. سپس مایع مغزی نخاعی برای تشخیص سطح پروتئین آزمایش می شود. افراد مبتلا به گیلن باره به طور معمول دارای پروتئین بالاتر از حد معمول در مایع مغزی نخاعی هستند.

2. الکترومیوگرافی

یک الکترومیوگرافی، آزمایش عملکرد عصبی است. این آزمایش، فعالیت الکتریکی عضلات را خوانده تا به پزشک کمک کند که آیا ضعف عضلانی در اثر آسیب عصبی یا آسیب عضلانی رخ داده است.

3. تست هدایت عصبی

ممکن است از مطالعات هدایت عصبی برای آزمایش چگونگی واکنش اعصاب و عضلات به پالسهای الکتریکی استفاده شود.

چگونه سندرم گیلن باره درمان می شود؟

سندرم گیلن باره یک فرآیند التهابی خودایمنی است که به خودی خود برطرف می شود، به این معنا که خودش درمان می شود. با این وجود، هر کس که این علائم را داشته باشد، برای نظارت دقیق باید در بیمارستان بستری شود. علائم می توانند به سرعت وخیم تر شده و در صورت عدم درمان می توانند کشنده باشند. در موارد شدید، افراد مبتلا به سندرم گیلن باره می توانند دچار فلجی کامل شوند. اگر فلجی بر دیافراگم یا عضلات قفسه سینه تاثیر بگذارد، گیلن باره می تواند تهدید کننده زندگی باشد و مانع از تنفس مناسب شود. هدف از درمان، کاهش شدت حملات ایمنی و تقویت عملکردهای بدن مانند عملکرد ریه در حالی است که سیستم ایمنی بدن بهبود پیدا می کند. درمان ممکن است به شرح زیر باشد:

1. پلاسمافرزیس (تعویض پلاسما خون)

سیستم ایمنی بدن پروتئین هایی به نام آنتی بادی ها تولید می کند که به طور معمول به مواد مضر خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها حمله می کنند. سندرم گیلن باره زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی بادی هایی ایجاد کرده که به اعصاب سالم سیستم ایمنی بدن حمله می کنند. روش درمانی پلاسمافرزیس در نظر گرفته شده تا آنتی بادی هایی که به اعصاب حمله می کنند را از خون خارج کند. در طول انجام این روش، خون توسط یک دستگاه از بدن خارج می شود. این دستگاه آنتی بادی ها را از خون جدا کرده و سپس خون را به بدن باز می گرداند.

2. ایمونوگلوبولین داخل وریدی

دوز بالای ایمونوگلوبولین می تواند به انسداد آنتی بادی های ناشی از گیلن باره کمک کند. ایمونوگلوبولین حاوی آنتی بادی های سالم و طبیعی از اهداکنندگان است. پلاسمافرزیس و ایمونوگلوبولین داخل وریدی به یک اندازه موثر هستند. این به تصمیم شما و پزشکتان بستگی دارد که کدام روش بهتر است.

3. سایر روش های درمانی

ممکن است برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن خون هنگام بی تحرکی، دارویی به شما داده شود. احتمالا درمان جسمی و کاردرمانی دریافت خواهید کرد. در طی مرحله حاد بیماری، مراقبان به طور دستی بازوها و پاها را حرکت می دهند تا انعطاف پذیر باشد. پس از شروع بهبودی، درمانگران با شما در زمینه تقویت عضلات و طیف وسیعی از فعالیت های زندگی روزمره (ADLs) همکاری خواهند کرد. این می تواند شامل مراقبت های شخصی مانند لباس پوشیدن باشد.

عوارض احتمالی سندرم گلین باره چیست؟

سندرم گیلن باره بر روی اعصاب تاثیر می گذارد. ضعف و فلجی که اتفاق می افتد، می تواند بر بخش های مختلف بدن تاثیر بگذارد. وقتی فلجی یا ضعف در بین عضلاتی گسترش پیدا می کند که تنفس را کنترل می کنند، می تواند عوارضی از جمله مشکل در تنفس داشته باشد. ممکن است به دستگاهی به نام دستگاه تنفس نیاز داشته باشید تا در صورت بروز مشکل از طریق آن نفس بکشید. عوارض این بیماری می تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

• ضعف طولانی مدت، بی حسی یا سایر احساسات عجیب و غریب حتی پس از بهبودی
• مشکلات قلب یا فشار خون
• درد
• عملکرد کند مثانه یا روده
• لخته شدن خون و زخم بستر در اثر فلجی

نگاه کلی طولانی مدت به بیماری نشانگان گیلن-باره چیست؟

دوره بهبودی سندرم گیلن باره می تواند طولانی باشد، اما اکثر افراد بهبود پیدا می کنند. به طور کلی، علائم به مدت دو تا چهار هفته قبل از تثبیت، وخیم تر می شوند. پس از آن بهبودی ممکن است از چند هفته تا چند سال طول بکشد، اما اکثر افراد در مدت 6 تا 12 ماه بهبود پیدا می کنند. حدود 80 درصد از افراد مبتلا به گیلن باره می توانند در شش ماه به طور مستقل راه بروند و 60 درصد قدرت عضلانی منظم شان در مدت یک سال بهبود می یابد. برای برخی از افراد، مدت بهبودی بیشتر طول می کشد. حدود 30 درصد از افراد بعد از سه سال هنوز هم ضعف عضلات را تجربه می کنند.

حدود 3 درصد از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، بازگشت مجدد علائم مانند ضعف و سوزن سوزن شدن را حتی سال ها پس از زمان رخداد اولیه تجربه می کنند. در موارد نادر، شرایط می تواند برای زندگی خطرناک باشد، به خصوص اگر برای درمان اقدام نکنید. علائمی که می تواند منجر به وخیم تر شدن بیماری شود، به شرح زیر است:

• سن بالا
• بیماری شدید یا به سرعت در حال پیشرفت
• تاخیر در درمان که می تواند منجر به آسیب بیشتر عصبی شود
• استفاده طولانی مدت از دستگاه تنفسی که می تواند شما را مستعد بروز ذات الریه کند

لخته شدن خون و زخم بستر که ناشی از بی تحرکی است، می تواند کاهش پیدا کند. رقیق کننده های خون و جوراب های واریس ممکن است لخته شدن خون را به حداقل برساند. تغییر مکان مکرر بدن باعث کاهش فشار طولانی مدت شده که منجر به شکستگی و زخم بستر می شد. علاوه بر علائم جسمی، ممکن است مشکلات عاطفی نیز تجربه کنید. تطبیق با تحرک محدود می تواند چالش برانگیز باشد و وابستگی به دیگران را افزایش دهد. ممکن است صحبت با یک درمانگر مفید باشد.

سخن آخر

نشانگان گیلن-باره نوعی اختلال خود ایمنی نادر، اما جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی (PNS) حمله می کند. شایع ترین نوع آن، پلی‌ نوروپاتی دمیلینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP) است.

منبع: healthline

مقالات مرتبط:

علائم سندرم دست بی قرار چیست؛ علت و درمان آن

علائم سندرم تونل کارپال چیست و چگونه درمان می شود