کار اصلی کلیه ها پاک کردن ضایعات و آب اضافی از خون است. دستگاه ادراری شامل: کلیه، حالب، مثانه و... است؛ اگر هر کدام از این قسمت ها آلوده به باکتری شوند، می تواند یک عفونت ادراری (UTI) ایجاد کند؛ که عفونت کلیه یا پیلونفریت یک نوع از آن است. در این مطلب سلام دنیا، درباره اینکه عفونت کلیه چیست، علائم عفونت کلیه و همچنین درباره اینکه چگونه عفونت کلیه را تشخیص دهیم و راه های درمان عفونت کلیه چیست، صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
عفونت کلیه چیست؟
عفونت کلیه که پیلونفریت هم نام دارد، زمانی رخ می دهد که باکتری یا ویروس باعث بروز مشکل در یک یا هر دو کلیه می شوند. این مشکل یک نوع عفونت مجرای ادراری (UTI) است. کار اصلی کلیه های شما پاک کردن ضایعات و آب اضافی از خون شما است. آن ها بخشی از دستگاه ادراری شما هستند، که باعث می شوند ادرار از بدن دفع شود. مانند سیستم اگزوز در ماشین، اگر می خواهید همه چیز خوب کار کند باید ضایعات را دفع کنید.
دستگاه ادراری از این اعضا ساخته شده است
- کلیه ها. آنها خون را از ضایعات تمیز و ادرار تولید می کنند.
- حالب. لوله های نازک، یکی برای هر کلیه، که ادرار را به مثانه حمل می کند.
- مثانه. ادرار را ذخیره می کند.
- مجرای ادراری. ادرار را از مثانه به خارج از بدن شما حمل می کند.
حتما بخوانید: برای عفونت ادراری چی بخوریم
اگر هر کدام از این قسمت ها آلوده به باکتری شوند، می تواند یک عفونت ادراری (UTI) ایجاد کند. اغلب این مثانه است که آلوده می شود و می تواند دردناک باشد، اما معمولا خیلی جدی نیست. اگر این باکتری ها از مجرای ادرار عبور کنند، ممکن است دچار عفونت کلیه شوید. اگر این مشکل بدون درمان رها شود، عفونت کلیه می تواند منجر به مشکلات تهدید کننده زندگی شوند.
علائم عفونت کلیه
علائم عفونت کلیه شامل:
- خون یا چرک در ادرار
- تب و لرز
- بی میلی به غذا خوردن
- درد کمر، پشت و یا کشاله ران
- ناراحتی معده یا تهوع
- ضعف یا احساس خستگی
همچنین ممکن است علائم و نشانه هایی از قبیل عفونت مثانه، مانند:
- سوزش یا درد هنگام ادرار،
- نیاز رفتن به توالت به طور مداوم حتی اگر مثانه تان را پیش تر خالی کرده باشید
- ادرار کدر یا بد بو
- شکم درد یا کمر درد
- چرت زدن خیلی بیشتر از حد طبیعی
اگر این علائم را دارید، با پزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است از علائم داشتن عفونت کلیه باشد، به خصوص اگر عفونت مثانه دارید و بهتر نمی شود.
چه عواملی باعث عفونت کلیه می شود؟
معمولا با ایجاد عفونت مثانه است که به کلیه گسترش می یابد. اغلب باکتری E.coli باعث ایجاد عفونت می شود اما باکتری های دیگر نیز می توانند عفونت های کلیه را ایجاد کنند. حتی یک عفونت ایجاد شده روی پوست می تواند، به خون شما برسد، سپس به کلیه راه یابد هر چند این اتفاق خیلی نادر است. پس از عمل جراحی هم ممکن است یک عفونت دریافت کنید، اما بسیار غیر معمول است.
چه کسانی دچار عفونت کلیه می شوند؟
هر کسی می تواند چار عفونت کلیه شود، اما همان طور که زنان عفونت مثانه بیشتری نسبت به مردان دارند، عفونت های کلیوی نیز در آن ها بیشتر می شود. مجرای ادراری زن کوتاه تر از مرد است و به واژن و مقعد، که در آن باکتری ها زندگی می کنند نزدیک است. این بدان معنی است که باکتری ها به مجاری ادراری زنان راحت تر وارد می شوند و زمانی که آنجا هستند، سفر کوتاه تری به مثانه دارند. از آنجا، آن ها می توانند به کلیه ها گسترش پیدا کنند. زنان باردار بیشتر احتمال دارد که عفونت مثانه بگیرند. به علت تغییرات هورمونی و فشاری که نوزاد بر مثانه و مجرای ادراری مادر وارد و جریان ادرار را کند می کنند. هر گونه مشکل در دستگاه ادراری که مانع از تولید و خروج ادرار شود، می تواند شانس ابتلا به عفونت کلیوی را افزایش دهد، مانند:
- بلوکه شدن دستگاه ادراری با سنگ کلیه یا پروستات بزرگ شده
- شرایطی که مثانه را از تخلیه کامل باز می دارد
- مشکل ساختاری در مجرای ادراری شما مانند: ریفلاکس ادراری (VUR)، یک بیماری که در آن ادرار از مثانه به سمت کلیه ها باز می گردد.
حتما بخوانید: درمان خانگی و گیاهی بزرگ شدن پروستات
همچنین، اگر یکی از این موارد را داشته باشید بیشتر احتمال دارد که دچار عفونت شوید:
- آسیب عصبی در مثانه شما
- عفونت پروستات که به نام پروستاتیت شناخته شده است
- کاتتر ادراری، لوله ای که به مجرای ادرار می رود و ادرار را تخلیه می کند
- سیستم ایمنی ضعیف، مانند دیابت نوع 2
روش تشخیص عفونت کلیه (چگونه عفونت کلیه را تشخیص دهیم)
پس از پرسیدن علائم و نشانه هایتان، دکتر شما احتمالا با انجام یکی از آزمایشات آنها را بررسی خواهد کرد:
- تجزیه و تحلیل ادرار برای بررسی خون، و وجود باکتری در ادرار شما
- کشت ادرار برای دیدن نوع باکتری شما
پزشک شما همچنین می تواند از این آزمایشات استفاده کند:
- سونوگرافی یا CT اسکن برای جلوگیری از انسداد در دستگاه ادراری شما. معمولا اگر درمان در 3 روز اول کمک نکند این کار انجام می شود
- سیتواروتروگرام(VCUG). یک نوع اشعه ایکس برای بررسی مشکلات در مجرای مثانه و خود مثانه است. پزشکان اغلب این موارد را برای کودکان دارای VUR استفاده می کنند.
- آزمایش دیجیتال رکتوم (برای مردان). پزشک انگشت چرب شده خود را به داخل مقعد بیمار وارد می کند تا پروستات متورم را بررسی کند.
(Dimercaptosuccinic DMSA Scintigraphy) اسکن کلیه. یک نوع تصویربرداری است که از مواد رادیواکتیو برای دیدن عفونت کلیه و آسیب آن استفاده می کنند.
عوارض عفونت کلیه
اگر عفونت کلیه ها را درمان نکنید، این عفونت می تواند منجر به مشکلات جدی تری مانند:
- صدمات کلیه. احتمالا چرک ها جمع و دمل چرکی را در بافت کلیه ها ایجاد می کنند. ممکن است باکتری در قسمت های دیگر بدن تان پخش شود. همچنین ممکن است کلیه دچار زخم شوند که این مشکل می تواند منجر به فشار خون بالا، بیماری های مزمن کلیوی و نقص کلیه شود.
- سپسیس (عفونت خون). زمانی که باکتری های ناشی از عفونت کلیه وارد خون تان می شوند و می توانند از طریق بدن تان به تمامی ارگان های سرایت پیدا کنند. این مشکل اورژانسی است و فورا نیاز به درمان دارد.
- عفونت شدید. عفونتی به نام پیلونفریت آمفیزماتو (EPN) بافت کلیه را تخریب می کند و موجب تجمع گاز سمی در آنجا می شود. معمولا این مشکل در افراد دارای دیابت رخ می دهد.
- مشکلاتی در بارداری. زنانی که در زمان بارداری دچار عفونت کلیه می شوند احتمال زیاد آنها نوزادان زودرس یا با وزن کم خواهند داشت. به احتمال زیاد آنها مشکلات مزمن کلیه ها را هم خواهند داشت.
درمان عفونت کلیه
احتمالا پزشک تان آنتی بیوتیک هایی را تجویز می کند که برای یک یا دو هفته نیاز به مصرف دارید. علائم بیماری شما باید در طی چند روز بهبود پیدا کند اما مطمئن شوید که همه داروها را مصرف می کنید. اگر دچار عفونت شدیدی هستند، لازم است در بیمارستان بستری شوید و آنتی بیوتیک ها را از طریق (IV) رگ ها دریافت کنید. اگر عفونت کلیه تان دوباره برگردد، ممکن است مشکلی در ساختار مجرای ادراری تان وجود داشته باشد. شاید پزشک تان شما را به یک پزشک متخصص مثل ارولوژیست معرفی کند. این نوع مشکلات نیاز به جراحی دارند.
حتما بخوانید: درمان گیاهی نارسایی کلیه
درمان های خانگی عفونت کلیه
می توانید برای بهتر شدن عفونت می توانید کارهایی را در خانه انجام دهید:
- برای از بین بردن باکتری ها، مقدار زیادی مایعات بنوشید.
- استراحت بیشتری داشته باشید.
- در توالت بیشتر بمانید! زود بلند نشوید تا ادرار به طور کامل از مثانه خالی شود.
- از استامینوفن در موارد داشتن درد استفاده کنید اما از مصرف آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری کنید، چون این داروها می توانند خطرات بروز مشکلات کلیوی در شما را افزایش دهند
- از یک پد حرارتی روی شکم، کمر و یا پهلوی خود استفاده کنید.
روش های پیشگیری از عفونت کلیه
شما نمی توانید به طور کامل از تمامی عفونت های مثانه جلوگیری کنید. اما ممکن است بتوانید با رعایت موارد زیر کمتر این انتظار را داشته باشید:
- از اسپری های دئودورانت و آب با فشار بر روی آلت تناسلی خود اجتناب کنید.
- از کاندوم یا دیافراگم با اسپرمیساید استفاده نکنید، چون این نوع وسایل می تواند باعث رشد باکتری ها شود
- از کاندوم های روغنی استفاده کنید، زیرا بدون لوبریکانت این روش می تواند مجاری ادرار را تحریک کند و باعث ایجاد عفونت بیشتر شود
- آب زیادی بنوشید.
- به محض احساس ادرار به دستشویی بروید.
- پس از داشتن رابطه جنسی به دستشویی بروید.
- پس از رفتن به دستشویی، قسمت جلو و پشت خود را خشک کنید.
سخن آخر
عفونت کلیه که پیلونفریت هم نام دارد، یک نوع عفونت مجرای ادراری (UTI) است و زمانی رخ می دهد که باکتری یا ویروس باعث بروز مشکل در یک یا هر دو کلیه می شوند. تب و لرز، درد کمر برخی از علائم عفونت کلیه است.
منبع: webmd
مقالات مرتبط:
علائم آتروفی کلیه چیست ؛ علت و درمان کوچک شدن کلیه
درمان خانگی عفونت مثانه در زنان و مردان