سندرم دست بیگانه (AHS) یک وضعیت پزشکی نادر است که برای اولین بار در سال 1908 شناسایی شد. افراد مبتلا به این سندرم کنترل یکی از دستان خود را از دست می دهند. برای آشنایی بیشتر درباره اینکه سندرم دست بیگانه چیست، علائم، روش های تشخیص و درمان بیماری نادر سندرم دست بیگانه و آیا سندرم دست بیگانه همان سندرم دست بی قرار است تا پایان این مطلب سلام دنیا با ما همراه باشید.
سندرم دست بیگانه (AHS) چیست
سندرم دست بیگانه (AHS) یک وضعیت پزشکی نادر است که برای اولین بار در سال 1908 شناسایی شد. افراد مبتلا به این سندرم کنترل یکی از دستان خود را از دست می دهند. در این شرایط مغز آنها دیگر نمی‌تواند به «دست بیگانه» دستور بدهد و او ظاهراً با اراده‌ای خود به حرکت و انجام فعالیت‌ها ادامه می‌دهد. این حرکات اغلب در زمان ابتلا به سندروم کاملاً غیرضروری یا نامناسب هستند و تجربه آنها می تواند وحشتناک باشد.
آیا سندرم دست بیگانه همان سندرم دست بی قرار است
با وجود اینکه سندرم دست بیگانه از نظر اسمی به سندرم دست بیقرار نزدیک است ولی این دو سندرم با هم کاملا فرق دارند ولی متاسفانه در برخی منابع این دو را یکسان تعریف می کنند. سندروم دست بیگانه ، افراد مبتلا به این سندرم کنترل یکی از دستان خود را از دست می دهند. در صورتی سندرم دست بیقرار اختلالی است که برای عضلات دست در زمان استراحت به وجود می آید و علائمی مانند خارش، سوزن سوزن شدن و سوزش بروز می کند. و این سندروم قابل درمان است ولی هنوز هیچ درمانی دارویی برای سندروم دست بیگانه وجود ندارد.
حتما بخوانید: دلیل بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پاها
انواع سندرم دست بیگانه
سندرم دست بیگانه اساساً همان سندرم اندام بیگانه است. نام گسترده تر نشان دهنده این واقعیت است که وضعیت مشابهی می تواند برای پاهای شما نیز اتفاق بیفتد. اما تا کنون، افراد در یک زمان تنها دچار سندروم بیگانه فقط در یک اندام خود شده اند. سه دسته اصلی سندرم دست بیگانه بر اساس نواحی از مغز شما که باعث این بیماری شده است وجود دارد. آنها عبارتند از:
- نوع لوب های پیشانی(Frontal lobe). این مورد تنها نسخه گزارش شده ای است که دست راست شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
- نوع پل مغزی (Callosal). این نوع سندروم دست بیگانه ناحیه پل مغزی شما را درگیر می کند.
- نوع خلفی(Posterior). این نوع سندروم دست بیگانه شامل لوب خلفی مغز می شود.
علائم سندرم دست بیگانه
سندرم دست بیگانه دارای اثرات جسمی و روانی است. در برخی موارد، مردم به طور کامل با دست خود بیگانه می شوند و دیگر آن را به عنوان دست خود نمی شناسند، که می تواند فوق العاده ناراحت کننده باشد.علائم دقیق سندرم دست بیگانه بستگی به نوع آن دارد که در قسمت بالا توضیح داده ایم. اما به خاطر داشته باشید که ممکن است همپوشانی قابل توجهی بین انواع مدل ها وجود داشته باشد. جالب اینجاست که هیچ کس تا به حال علائم درد ناشی از این سندروم را گزارش نکرده است.علائمی که به طور کلی به نوع لوب پیشنانی نسبت داده می شوند عبارتند از:
- دست زدن غیرارادی، بیشتر مربوط به دست زدن به قسمت‌های دیگر بدن و لباس‌ها است
- گرفتن غیر ارادی، این می تواند شامل هر اشیایی باشد
- مشکل رها کردن اشیا
علائمی که در نوع خلفی شایع هستند عبارتند از:
- خیزش، جایی که بازوی شما بدون دلیل شروع به بالا رفتن می کند
- حرکت کمتر هدفمند، مانند تکان دادن ساده
- مبارزات روانی، این مورد معمولاً باعث می شود افراد دست خود را به عنوان یک بیگانه و عضوی از خود ندانند.
علائم نوع پل مغزی:
- این نوع فقط با یک علامت اصلی مشخص می شود، درگیری در حین کارهای دو دست. به عنوان مثال، ممکن است عمدا دکمه‌های پیراهن خود را با دست راست خود ببندید، زیرا دست چپ بیگانه بلافاصله دکمه ها شما را باز می‌کند.
- هنگامی که این بیماری شروع می شود، علائم می تواند از 30 دقیقه، کوتاه ترین زمان گزارش شده تا باقی عمر شما طول بکشد.
علت بروز سندرم دست بیگانه
علت ابتلا به سندرم دست بیگانه مشخصی نیست. اما همیشه این بیماری به دلیل نوعی آسیب وارد شده به مغز ایجاد می شود، به نحوی که حرکت و کنترل اندام شما را مختل می کند.معمولاً وقتی فردی تصمیم می گیرد شروع به حرکت بازوی خود کند، چندین شبکه عصبی گسترده در مغز خود را فعال می کند. در افراد مبتلا به سندرم دست بیگانه، نواحی فعال سازی مغزی مستقل تر هستند.در حال حاضر به تحقیقات بیشتری در مورد این سندرم و مغز به منظور توضیح کامل این وضعیت در سطح عصبی نیاز است.در سطح گسترده تر، برخی علل آسیب مغزی که می تواند منجر به سندرم دست بیگانه شود عبارتند از:
- تومورهای مغزی
- سکته مغزی
- آنوریسم مغزی
حتما بخوانید: علت آنوریسم مغزی چیست
- آسیب مغزی ناشی از آسیب
- عارضه جانبی ناشی از جراحی مغز
- سندرم پری-رومبرگ
- بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD) یا جنون گاوی
- انواع پارکینسون آتیپیک، مانند سندرم کورتیکوبازال
- سایر بیماری های نوروژنیک(تخریب کننده عصب)
به خاطر داشته باشید که سندروم دست بیگانه عارضه جانبی بسیار نادر اکثر این وضعیت ها است. برای مثال، در صورت سکته مغزی، احتمال ابتلا به سندروم دست بیگانه بسیار کم است.اما برای برخی شرایط خاص، میزان ابتلا به این سندروم را می تواند به طرز شگفت آوری افزایش دهد. داده ها نشان می دهد که این سندروم در 30٪ از افراد مبتلا به نوعی پارکینسون، سندرم کورتیکوبازال ظاهر می شود. همچنین در 4 درصد از افراد مبتلا به بیماری کروتسفلد-جاکوب نیز سندروم دست بیگانه رخ می دهد.در برخی موارد، این بیماری ایدیوپاتیک است،یعنی علت دقیق آن ناشناخته باقی می ماند.
حتما بخوانید: بیماری پارکینسون چیست و علائم و درمان آن
چه افرادی به سندرم دست بیگانه مبتلا می شوند
هر کسی ممکن است به این سندرم مبتلا شود. تنها عامل اصلی بروز ان یک صدمه مغزی خاص است.این بدان معنی است که هر چه بیشتر در معرض خطر آسیب های مغزی خاص (مانند سکته مغزی) باشید، احتمال ابتلا به سندرم دست بیگانه بیشتر می شود. بسیاری از موارد ابتلا در افراد بالای 60 سال است، اما یک مورد در یک دختر 13 ساله هم گزارش شده است.
تشخیص سندرم دست بیگانه
به دلیل نادر بودن این بیماری،تنها تعداد انگشت شماری از این موارد در مطالعات علمی گزارش شده اند،بنابراین ممکن است برخی از پزشکان با این وضعیت آشنا نباشند.زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، سعی کنید اقدامات دقیقی که دست شما انجام داده و چه احساسی در شما ایجاد کرده است را به خاطر بسپارید. این جزئیات به رد اختلال در عملکرد حرکتی کمک می کند. پزشک شما همچنین باید از سابقه کامل پزشکی شما، از جمله تمام داروهای شما و دوزهایی که اخیراً مصرف کرده اید، مطلع باشد.گام بعدی تشخیص این است که مغز باید مورد آزمایش قرار بگیرد تا علت اصلی مشخص شود. پزشک شما ممکن است ترکیبی از روش های تصویربرداری زیر را تجویز کند:
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ام آر ای)
- تصويربرداري تانسور انتشار (DT-MRI) - یک تکنیک تخصصی تر که می تواند مولکول آب در ماده سفید مغز شما را نقشه برداری می کند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) سی تی اسکن
درمان سندروم دست بیگانه
هیچ درمانی برای سندرم دست بیگانه وجود ندارد. تمام تکنیک های مدیریت آن عمدتاً حکایتی هستند.تکنیک هایی که افراد مبتلا به این سندروم امتحان کرده اند و سعی کرده اند هم عوارض جسمی و هم عوارض روانی ناشی از را سندروم دست بیگانه برطرف کنند. شامل موارد زیر است:
- درمان شناختی رفتاری: این درمان می تواند به افراد کمک کند تا با واقعیت های عاطفی شرایط خود کنار بیایند. این کار به آنها کمک می کند تا به روش های جدیدی در مورد دست بیگانه خود فکر کنند.
- پرت کردن حواس دست: برخی از افراد در پرت کردن حواس دست بیگانه با انجام کارهای ساده موفق بوده اند. این کار می‌تواند به سادگی این کار باشد که مثلا در طول روز یک مجله را در دست بگیرید.
- تکنیک های کوچینگ دیداری: فضایی این استراتژی سعی می کند به درک شما از اندام بیگانه در رابطه با بقیه بدن کمک کند، امیدوارم به اندازه کافی خوب باشد که بتوانید کنترل اندام را دوباره به دست بیاورید.
- کلونازپام: یک مورد گزارش شده است که در آن یک دختر 13 ساله که دست راستش دچار سندروم دست بیگانه شده بود، در تلاش برای درمان علائم خود کلونازپام مصرف کرد. این منجر به کاهش 70 درصدی علائم او پس از 2 روز شد. متأسفانه، دارو با بدن او سازگار نبود، بنابراین آنها مجبور شدند تکنیک دیگری را امتحان کنند.
حتما بخوانید: قرص کلونازپام برای چیست
- تزریق سم بوتولینوم: به همان دختر 13 ساله سم بوتولینوم در چند ناحیه بالا و پایین بازوی آسیب دیده تزریق شد. این درمان کاهش 80 درصدی علائم او را نشان داد..
البته این سندروم به قدری نادر است که افراد هنوز در تلاشند تا بهترین روش های مقابله با آن را بیابند. اگر شما این بیماری مبتلا هستید، نظرات شما برای کمک به تیم پزشکی در پیدا کردن استراتژی هایی برای علائم خاص شما بسیار مهم است. خلاق بودن ضرری ندارد. در یک مورد، مردی که دستش مدام بدنش را در هنگام خواب می گرفت دچار اضطراب شده بود. اما او به سادگی با پوشیدن دستکش فر توانست دوباره آرام بخوابد. افراد دیگر هر زمان که در انظار عمومی هستند با نشستن بر روی دست بیگانه خود احساس راحتی می کنند. به این ترتیب، آنها نیازی به نظارت مداوم برای فعالیت های نامناسب دست خود ندارند. همچنین پزشک شما باید هر یک از علل زمینه‌ای که پیدا کرده است را درمان کند. درمان دقیق به علت آن بستگی دارد. برای مثال یک تومور مغزی ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
زمان مراجعه به پزشک برای سندروم دست بیگانه
از آنجایی که تجربه این وضعیت بسیار عجیب و حتی وحشتناک است، احتمالاً به محض شروع این وضعیت به دنبال مراقبت های پزشکی خواهید بود. این دقیقاً همان کاری است که باید انجام دهید.به احتمال زیاد، سندروم دست بیگانه شما ناشی از یک بیماری زمینه ای بسیار جدی تر است. همه افراد مبتلا به این وضعیت را نمی توان با مراقبت های پزشکی فوری درمان کرد. اما در برخی موارد، مراجعه به پزشک می تواند جان شما را نجات دهد.
سخن پایانی:
سندروم دست بیگانه یک بیماری ناشی از اختالات عصبی است که در آن فرد هیچ کنترلی روی دست خود ندارد و در برخی موارد دست خود را کاملا بیگانه می داند. این وضعیت درمان مشخصی ندارد اما برخی راهکارها می توانند به کنترل این بیماری کمک کنند. از مهم ترین دلایل ایجاد این بیماری می توان به صدمات ناشی از جراحی مغز، سکته ی مغزی، آنوریسم مغزی، تومورهای مغزی، پارکینسون آتیپیک و...اشاره کرد.