اگر تشخیص پیش دیابت دریافت کرده اید، یعنی سطح قند در خون شما بیشتر از حد نرمال است. اما این امر دلیل کافی برای اینکه دیابت داشته باشید نیست. اگر آن را درمان نکنید، پیش دیابت می‌تواند منجر به دیابت تیپ 2، بیماری قلبی و سکته شود. براساس موسسه ملی سلامتی (NIH) پیش دیابت قابل برگشت است. درمان می‌تواند شامل اصلاح سبک زندگی، مثل ورزش و رژیم و مصرف دارو باشد. براساس کلینیک Mayo، اگر شما پیش دیابت داشته باشید و سبک زندگی خود را تغییر ندهید ممکن است در طی 10 سال به دیابت تیپ 2 مبتلا شوید. قدم اول برای مدیریت پیش دیابت این است که بفهمیم تشخیص پیش دیابت چه معنی دارد. ادامه مطلب را بخوانید تا بیشتر در مورد این تشخیص و کارهایی که می‌توانید بکنید بیاموزید.
پیش دیابت چیست و با چه نام هایی شناخته می شود؟
پیش دیابت زمانی است که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما نه آنقدر بالا که به عنوان دیابت در نظر گرفته شود. پیش دیابت افراد را در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار می‌دهد. میلیون‌ها بزرگسال در ایالات متحده مبتلا به پیش دیابت هستند، بسیاری بدون اینکه از آن آگاه باشند. خبر خوب این است که پیش دیابت قابل برگشت است اگر اقدامات پیشگیرانه انجام شود.
دکتر ممکن است پیش دیابت را با عنوان های زیر مطرح کند:
- اختلال تحمل گلوکوز (IGT)، که به معنی سطح قند بیش از حد نرمال در خون شما بعد از وعده غذایی است.
- اختلال قند ناشتا (IFG) ، به معنی سطح قند بیش از حد نرمال در خون شما در صبح و ناشتا است.
- سطح هموگلوبین A1C بین 5.7 و 6.4 درصد
پیش دیابت در مقابل دیابت
اگرچه پیش دیابت شرایطی کمتر شدیدتر از دیابت است، اما می‌تواند به دیابت تبدیل شود. دیابت یک بیماری مزمن است که نحوه تبدیل غذا به انرژی در بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به مرور زمان می‌تواند آسیب‌های جدی به قلب، رگ‌های خونی، اعصاب، چشم‌ها و کلیه‌ها وارد کند. تفاوت بین پیش دیابت و دیابت از سطح قند خون یا اندازه‌گیری هموگلوبین A1C ناشی می‌شود. اگر یک آزمایش گلوکز پلاسمای ناشتا نشان دهد که قند خون شما بین 100 تا 125 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) یا هموگلوبین A1C شما بین 5.7% و 6.4% باشد، شما به عنوان پیش دیابتی در نظر گرفته می‌شوید. بدون مداخله، پیش دیابت می‌تواند در عرض پنج سال به دیابت تبدیل شود.
علائم پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت علامت مشخصی ندارد. برخی افراد ممکن است شرایطی مرتبط با مقاومت در برابر انسولین را تجربه کنند، مثل تخمدان پلیکیستیک و آگانتوز نیگریکانس، که شامل تیره شدن و ضخیم شدن و اغلب تکه تکه شدن و مخملی شدن پوست می‌شود. این تغییر رنگ معمولا در اطراف نواحی زیر اتفاق می افتد:
- آرنج ها
- زانوها
- گردن
- زیربغل
- بندهای انگشت
اگر در شما پیش دیابت تشخیص داده شده است، اگر تجربه های زیر را دارید مهم است که با پزشک خود مشورت کنید:
- افزایش احساس تشنگی
- افزایش ادرار، مخصوصا شبها
- خستگی
- دید تار
- زخم ها و بریدگی هایی که خوب نمی‌شوند
این ها علائم دیابت تیپ 2 هستند و ممکن است نشان دهند که پیش دیابت شما به دیابت تیپ 2 پیشرفت کرده است. یک پزشک می‌تواند مجموعه ای از آزمایشها را انجام دهد تا این موضوع را تایید کند.
علت پیش دیابت چیست؟
زمانی که شما چیزی می‌خورید پانکراس یک هورمون به نام انسولین آزاد می‌کند تا سلولهای بدن بتوانند قند را از خون بگیرند و به سلولهای مربوط به انرژی برسانند. انسولین اینگونه کمک می کند تا سطح قند شما را کاهش دهد. در پیش دیابت، سلولها به خوبی به انسولین پاسخ نمی‌دهند. به این مقاومت در برابر انسولین می‌گویند.
- علل مقاومت در برابر انسولین مشخص نیست. طبق گفته کلینیک Mayo، پیش دیابتها شدیدا به ژنتیک و فاکتورهای سبک زندگی وابسته هستند.
- افرادی که اضافه وزن دارند و کم تحرک هستند در معرض خطر بیشتر ابتلا به پیش دیابت هستند.
فاکتورهای خطر برای پیش دیابت
پیش دیابت می‌تواند در هر فردی رخ دهد، اما برخی فاکتورها شانس شما را افزایش می‌دهند. اگر بیش از 45 سال سن دارید یا BMI شما بیشتر از 25 است، بهتر است پزشک شما را برای ابتلا به پیش دیابت چک کند.
خطر دیگر ذخیره چربی بیشتر در اطراف کمر نسبت به باسن است. برای اندازه گیری این فاکتور خطر می‌توانید چک کنید که آیا کمر شما 40 اینچ یا بیشتر است.(اگر مرد هستید) و 35 اینچ یا بیشتر است (در صورتی که زن هستید).
فاکتور خطر دیگر برای پیش دیابت کم تحرکی است.
عوامل خطر برای پیش دیابت
اگرچه علت دقیق پیش دیابت ناشناخته است، برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به این وضعیت را افزایش دهند و شانس ابتلا به دیابت نوع 2 را بالا ببرند. عوامل خطر شامل:
- اضافه وزن - هرچه بافت چربی بیشتری داشته باشید، به خصوص در اطراف شکم، سلولهای شما می‌توانند بیشتر به انسولین مقاوم شوند.
- رژیم غذایی - رژیم غذایی سنگین در گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده و نوشیدنی‌های قندی می‌تواند باعث پیش دیابت شود.
- سن - خطر پیش دیابت در افراد بالای 45 سال افزایش می‌یابد.
- اندازه دور کمر - مقاومت به انسولین می‌تواند افزایش یابد اگر اندازه دور کمر زنان بیش از 35 اینچ و مردان بیش از 40 اینچ باشد.
- کمبود فعالیت بدنی/عدم فعالیت
- سابقه خانوادگی - خطر ابتلا به پیش دیابت افزایش می‌یابد اگر والدین یا خواهر و برادر شما به آن مبتلا باشند.
- نژاد/قومیت - افراد هیسپانیک، سیاه‌پوست، سرخ‌پوست و آسیایی آمریکایی در معرض خطر بیشتری نسبت به سفیدپوستان هستند.
حتما بخوانید: قرص متفورمین برای چیست
- سندرم تخمدان پلیکیستیک - یک وضعیت هورمونی در زنان که باعث دوره‌های قاعدگی نامنظم، چاقی و رشد موی زیاد می‌شود.
- سندرم متابولیک - شرایطی که با چربی اضافی بدن در اطراف کمر، فشار خون بالا، قند خون بالا و سطح کلسترول نامنظم تعریف می‌شود.
- دیابت بارداری - توسعه دیابت بارداری در دوران بارداری می‌تواند خطر شما و کودک را برای پیش دیابت افزایش دهد.
- آپنه خواب - آپنه خواب می‌تواند خطر مقاومت به انسولین را افزایش دهد.
- کلسترول بالا - داشتن تری‌گلیسرید بالا، کلسترول LDL بالا و کلسترول HDL پایین می‌تواند خطر پیش دیابت شما را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن - سیگار کشیدن می‌تواند خطر پیش دیابت شما را افزایش دهد.
پیش دیابت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما برای یک تشخیص دقیق به یک آزمایش خون نیاز دارد. یعنی نمونه ای از خون شما به یک آزمایشگاه فرستاده شود.
نتایج می‌تواند بسته به نوع تست متفاوت باشد. طبق NIH، برای تایید تشخیص باید یک آزمایش یکسان را دوبار انجام دهید. وسایلی که سطح گلوکوز را اندازه می‌گیرند، مثل تست چسب انگشت، برای تشخیص استفاده نمی‌شوند. در عوض، پزشک شما باید یک یا دو مورد از این آزمایشها را انجام دهد:
علائم آزمایشگاهی پیش دیابت
آزمایش هموگلبین A1C برای تشخیص پیش دیابت
این آزمایش، که به آن آزمایش A1C یا آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله شده نیز می‌گویند، میانگین سطح قند خون شما را در طول 2 تا 3 ماه اخیر اندازه می‌گیرد. سطح طبیعی A1C کمتر از 5.7% است. سطح A1C بین 5.7% تا 6.4% نشان‌دهنده پیش دیابت است و سطح 6.5% یا بالاتر به عنوان دیابت در نظر گرفته می‌شود. هر چه A1C بالاتر باشد، خطر پیشرفت پیش دیابت به دیابت تیپ 2 بیشتر می‌شود.
تشخیص پیش دیابت با آزمایش گلوکوز پلاسما ناشتا (FPG)
برای به دست آوردن یک خوانش دقیق از سطح قند خون، از شما خواسته می‌شود حداقل هشت ساعت یا یک شب ناشتا باشید قبل از انجام آزمایش. نتایج در میلی‌گرم قند در دسی‌لیتر اندازه‌گیری می‌شود: کمتر از 100 mg/dL طبیعی است، 100 تا 125 mg/dL به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته می‌شود و 126 mg/dL یا بالاتر به عنوان دیابت تشخیص داده می‌شود.
تست تحمل گلوکوز دهانی
شما یک شب (هشت ساعت) ناشتا خواهید بود و سپس یک آزمایش خون انجام می‌دهید. سپس یک مایع قندی می‌نوشید و دو یا چند آزمایش اضافی در طول 2 ساعت آینده در مطب دکتر یا آزمایشگاه انجام می‌دهید. پس از آزمایش دوم، نتایج شما اگر قند کمتر از 140 mg/dL باشد طبیعی است، اگر 140 تا 199 mg/dL باشد پیش دیابت و اگر 200 mg/dL یا بالاتر باشد دیابت در نظر گرفته می‌شود.
حتما بخوانید: درمان خانگی دیابت نوع دو با بهترین داروهای گیاهی
چگونه پزشک عمومی می‌تواند کمک کند؟
پزشک عمومی شما می‌تواند نقش مهمی در مبارزه با پیش دیابت ایفا کند. آن‌ها می‌توانند علائم شما را ارزیابی کنند، آزمایشها را سفارش دهند و گزینه‌های درمانی را پیشنهاد دهند تا به شما کمک کنند از عوارض جدی سلامتی، از جمله ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کنید. اگر بیش از 45 سال دارید، پزشک ممکن است به عنوان بخشی از معاینه سالانه شما آزمایش قند خون را سفارش دهد.
درمان پیش دیابت
درمان پیش دیابت می‌تواند بعنوان پیشگیری از دیابت تیپ 2 هم در نظر گرفته شود. اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما پیش دیابت دارید، به شما تغییراتی در سبک زندگی توصیه می‌کند. یک مطالعه با عنوان برنامه پیشگیری از دیابت، کاهش تقریبا 58 درصدی را در افرادی که این تغییرات را در سبک زندگی خود اعمال کردند، در دراز مدت نشان داد.
مرسوم‌ترین روشهای مدیریت پیش دیابت موارد زیر هستند:
- داشتن رژیم با فیبر زیاد
- ورزش منظم
- کاهش وزن
- مصرف دارو در صورت تجویز پزشک
برخی افراد مبتلا به دیابت درمانهای دارویی جایگزین و مکمل (CAM) را برای مدیریت شرایط انتخاب می‌کنند. این درمانها می‌توانند شامل مکملها، مدیتیشن و طب سوزنی باشند. همیشه قبل از شروع هر درمان CAM با پزشک خود مشورت کنید چون ممکن است با داروهای شما تداخل داشته باشند.
پیش دیابت چگونه درمان می‌شود؟
پیش دیابت قابل برگشت است. اعمال تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌تواند به نرمال‌سازی سطح قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 کمک کند. پزشک شما همچنین می‌تواند داروهایی را توصیه کند که می‌توانند خطر پیشرفت به دیابت را کاهش دهند. با این حال، پزشکان به طور کلی داروها را تنها برای پیش دیابت تجویز نمی‌کنند.
- تغییرات رژیم غذایی: یک رژیم غذایی خوب برای مقابله با پیش دیابت شامل غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات بیشتر، فیبر، منابع پروتئین لاغر، مغزها، دانه‌ها و غذاهای کم‌چرب است. اجتناب از گوشت‌های قرمز، سبزیجات نشاسته‌ای، غذاهای پرکالری و نوشیدنی‌های قندی/نوشابه‌ها کمک می‌کند.
- تغییرات سبک زندگی: درمان پیش دیابت شامل اتخاذ یک روال سالم‌تر برای کاهش سطح قند خون و عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 است. این شامل حفظ وزن سالم، ترک سیگار، اجتناب از مصرف الکل سنگین و ورزش منظم است.
- دارو برای پیش دیابت: اگر تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی به کاهش سطح قند خون کمک نمی‌کنند و شما در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستید، پزشک ممکن است داروهایی برای تأخیر در پیشرفت به دیابت تجویز کند. این ممکن است شامل داروهایی مانند متفورمین یا داروهای کاهش وزن باشد.
حتما بخوانید: بهترین دمنوش های گیاهی برای افراد مبتلا به دیابت
درمان پیش دیابت برای کودکان
کودکان مبتلا به پیش دیابت باید تغییرات سبک زندگی پیشنهادی برای بزرگسالان را انجام دهند - کاهش وزن اضافی، حفظ رژیم غذایی سالم و ورزش منظم. پزشکان کودکان به طور کلی کودکان بالای 10 سال را برای پیش دیابت آزمایش می‌کنند اگر آن‌ها اضافه وزن داشته باشند و/یا یک عضو خانواده نزدیک با دیابت نوع 2 یا مادری که دیابت بارداری داشته باشد.
پیش دیابت و عواض جانبی آن
اگر اقدام به درمان نکنید، پیش دیابت می‌تواند منجر به دیابت تیپ 2 و موارد دیگر شود:
- بیماری قلبی
- سکته
- آسیب عصبی
- آسیب کلیوی
- آسیب چشمی
- آسیب پا، که در آن جریان خون ضعیف ممکن است باعث قطع عضو شود
- عفونت های پوستی
- مشکل شنیداری
- بیماری آلزایمر
خبر خوب این است که پیش‌دیابت، با تغییر سبک زندگی در طولانی مدت قابل برگشت است.
پیش دیابتی ها چه بخورند
غذاهایی که به کنترل پیش دیابت کمک می کنند:
- ماهی و اسیدهای چرب امکا3 مثل سالمون و تن
- سبزیجات
- میوه‌ها
- غذاهای با فیبر بالا، مثل همه دانه‌ها
غذاهای ممنوعه برای پیش دیابتی ها:
- نمک (سدیم)، کمتر از 1500 میلی گرم در روز
- الکل، یا اینکه مصرف آن را به یک بار نوشیدن در روز محدود کنید
- غذاهایی با چربی های ناسالم و قند افزوده شده
پیش دیابت برگشت پذیر است. می‌توانید با تغییر در سبک زندگی از رشد آن جلوگیری کنید یا رشد آن را آهسته کنید.
براساس NIH، یک تحقیق نشان داد که 5 تا 7 درصد کاهش وزن خطر دیابت را به شدت کاهش می‌دهد. افرادی که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند، یک رژیم کم کالری و کم چربی و ورزش 30 دقیقه‌ای 5 بار در هفته را دنبال کردند.
کارهایی که برای کنترل پیش دیابت پیشنهاد می شود:
1. خوردن صحیح
غذاهای با فیبر زیاد مثل میوه ها و سبزیجات و همه دانه ها کمک می کنند تا به اهداف سلامتی خود برسید. براساس کلینیک Mayo، رژیم سبک مدیترانه‌ای از این اصول پیروی می‌کند.
حتما بخوانید: فواید رژیم مدیترانه ای چیست
2. ورزش بیشتر
می‌توانید خطر دیابت را با فعالیت منظم کاهش دهید. 30 دقیقه از هر فعالیتی که ضربان قلب شما را تا حد مورد نظرتان بالا ببرد، مثل پیاده روی در بیشتر روزها توصیه می‌شود.
راههای ترکیب فعالیت فیزیکی با برنامه روزانه شما شامل:
- با دوچرخه به محل کار رفتن
- پیاده روی بجای استفاده از اتومبیل یا اتوبوس
- باشگاه رفتن
- شرکت در ورزشهای تفریحی با یک تیم
طبق نظر انجمن دیابت آمریکا، 30 دقیقه ورزش در هر روز و 5 تا 10 درصد کاهش وزن، خطر دیابت تیپ 2 را بیش از 58 درصد کاهش می‌دهد.
حتما بخوانید: بهترین ورزش ها برای دیابتی ها
پیشگیری پیش دیابت
حتی اگر دیابت در خانواده شما وجود داشته باشد، پیش دیابت می‌تواند با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی پیشگیری شود. اگر شما به پیش دیابت تشخیص داده شده‌اید، برخی تغییرات سالم در سبک زندگی می‌تواند این وضعیت را برعکس کرده و خطر توسعه آن به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. اقدامات پیشگیرانه شامل:
- کاهش وزن - اگر وزن اضافی دارید، کاهش حتی مقدار کمی از آن می‌تواند به پیشگیری از پیش دیابت و دیابت نوع 2 کمک کند.
- ورزش منظم - فقط 30 دقیقه پیاده‌روی در روز می‌تواند خطر پیش دیابت شما را کاهش دهد.
- خوردن غذاهای سالم - از غذاهای سرخ‌کرده و چرب اجتناب کنید و به جای آن از گوشت‌های لاغر، میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنید.
- ترک سیگار
- کنترل مصرف الکل
پیشگیری از پیش دیابت با رژیم با کربوهیدرات کم (رژیم غذایی پیش دیابت)
تحقیقات زیادی نشان داده که یک رژیم با کربوهیدرات کم کنترل گلوکوز خون، مقاومت در برابر انسولین و وزن را بهبود می‌دهد. بسیاری از افراد این مقدار کم را 21 تا 70 گرم در روز می‌دانند اما هیچ استانداردی برای آن وجود ندارد. براساس مقاله‌ای، سطح پایین کربوهیدرات می‌تواند به افراد دارای دیابت تیپ 2 کمک کند اما اغلب این داده‌هایی که از این تحقیقات به دست می‌آیند مربوط به یک دوره کوتاه هستند و همچنین مشخصا در این تحقیقات به پیش دیابت اشاره نشده اما می‌توان در نظر گرفت که این موارد برای پیش دیابت نیز صدق می‌کنند. رژیم با کربوهیدرات پایین بهتر است به افرادی که بیماری قلب، کلیوی یا کلسترول بالا دارند توصیه نشود. قبل از ایجاد تغییرات بزرگ در رژیم خود با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
1. سطح قند خون پیش دیابت چقدر است؟
سطح قند خون ناشتا بین 100 تا 125 میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشان‌دهنده پیش دیابت است.
2. پیش دیابت چه احساسی دارد؟
بیشتر افراد مبتلا به پیش دیابت هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند.
3. چقدر طول می‌کشد تا پیش دیابت برعکس شود؟
مدت زمان لازم برای برعکس کردن پیش دیابت با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی متفاوت است و به‌طور میانگین حدود سه سال طول می‌کشد.
4. چگونه پیش دیابت را کنترل می‌کنید؟
می‌توانید این وضعیت را برعکس کرده یا از پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع 2 جلوگیری کنید با اتخاذ یک رژیم غذایی سالم‌تر، کاهش وزن اضافی و ورزش منظم.
سخن آخر
همانطور که مشاهده کرده‌اید، پیش دیابت یک وضعیت جدی است که اگر به دیابت تبدیل شود، می‌تواند به عوارض جدی برای سلامتی شما منجر شود. اما این بیماری قابل کنترل است، و با تغییرات مناسب در روش زندگی و مشاوره پزشکی، می‌توانید از پیشرفت آن جلوگیری کنید و از زندگی سالمتری بهره‌مند شوید. بهترین اقدام همین حالا مراجعه به پزشک و آزمایش‌های لازم برای تشخیص دقیق و شروع به درمان است. امیدوارم که اطلاعات ارائه شده در این متن برای شما مفید واقع شده باشد. پیش دیابت یعنی اگر شما سبک زندگی خود را تغییر ندهید تا آینده ایی نه چندان دور مبتلا به دیابت خواهید شد. خوشبختانه پیش دیابت قابل درمان است و می توانید آن را از بین ببرید.
منبع: healthline
مطالب مرتبط:
علائم بیماری دیابت چیست و انواع آن
آیا مصرف سیاه دانه به درمان دیابت و کنترل قند خون کمکی می کند؟