کاربردهای سیپروترون استات (Cyproterone Acetate) و عوارض و تداخلات آن

سیپروترون نوعی از داروها به نام ضد آندروژن است. در این مقاله اطلاعات دارویی سیپروترون استات (Cyproterone Acetate) از جمله: روش مصرف، عوارض جانبی و سایر نکات مهم بیان شده است.

موارد مصرف سیپروترون استات (Cyproterone Acetate)

سیپروترون یک هورمون درمانی است که همچنین با نام تجاری Cyprostat شناخته می شود. سیپروترون نوعی از داروها به نام ضد آندروژن است. این دارو یک درمان برای سرطان پروستات است. می توانید داروی سیپروترون استات را به تنهایی مصرف کرده یا با نوع دیگری از داروی سرطان پروستان که «مسدود کننده هورمون جسم زرد» (LH) نامیده می شود، مصرف کنید. مسدود کننده های LH به شرح زیر است:

• گوسرلین (Zoladex)
• لئوپرورلین (Prostap)
• توپیتورلین (Decapeptyl SR ،Gonapeptyl Depot)

ممکن است سیپروترون استات را با مسدود کننده جسم زرد مصرف کنید تا چیزی که به نام واکنش عود کننده نامیده می شود را متوقف کند. هنگامی که برای اولین بار مسدود کننده های جسم زرد را مصرف می کنید، در حقیقت برای چند روز تا چند هفته اول تستوسترون بیشتری تولید می کنید، که علائم سرطان پروستات را افزایش می دهد. و بعد از چند هفته که قرص را مصرف کردید، تولید تستوسترون متوقف می شود. سیپروترون استات به کاهش علائم ناشی از افزایش موقتی تستوسترون کمک می کند. سیپروترون همچنین می تواند به کاهش گرگرفتگی در مردان کمک کند:

• کسانی که بیضه خود را به عنوان درمانی برای سرطان پروستات برداشته اند
• کسانی که مسدود کننده هورمون جسم زرد را مصرف کرده اند

داروی سیپروترون استات چگونه عمل می کند

سلول های سرطانی پروستات برای رشد به هورمون تستوسترون بستگی دارند. سیپروترون سطح تستوسترون در بدن را کاهش می دهد و همچنین مانع از رسیدن تستوسترون به سلول های سرطانی می شود. این دارو رشد سرطان پروستات را کند کرده و یا متوقف می کند.

چگونه باید داروی سیپروترون استات را مصرف کنید

سیپروترون استات را به صورت قرص 2 تا 3 مرتبه در روز همراه با آب و بعد از وعده غذایی مصرف کنید. سعی کنید تا این دارو را در فواصل زمانی منظم در طول روز مصرف کنید. اگر قصد دارید که واکنش عود بیماری را متوقف کنید، باید این دارو را چند روز قبل از شروع مصرف مسدود کننده جسم زرد استفاده کنید و به مدت 4 تا 6 هفته مصرف آن را ادامه دهید. وقتی می خواهید مصرف سیپروترون را متوقف کنید، باید دوز مصرفی را به تدریج کاهش دهید. پزشک به شما می گوید که دقیقا چه کاری انجام دهید.

مصرف قرص و کپسول

• طبق دستورالعمل پزشک یا داروساز باید با پزشک مشورت کنید. باید دقیقا دوز مناسب را مصرف کنید، نه بیشتر و نه کمتر.
• قبل از قطع داروی سرطانی، با متخصص یا مشاور مشورت کنید.

آزمایشات

شما باید قبل و در حین درمان، آزمایش خون دهید. آنها سطح سلول های خون و سایر مواد موجود در خون را بررسی می کنند. آنها همچنین بررسی می کنند که کبد و کلیه های شما چگونه کار می کنند.

عوارض جانبی مصرف سیپروترون استات (Cyprostat)

در صورت بروز عوارض جانبی، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید، تا به کنترل علائم کمک کند. در صورت بروز هر گونه مشکل یا سوالی، پرستار به شما شماره تماس می دهد تا با آنها تماس بگیرید. اگر شک دارید، با آنها تماس بگیرید. در صورت مصرف سیپروترون استات با سایر داروهای سرطانی، عوارض جانبی ممکن است متفاوت باشد.

عوارض جانبی موقتی هنگام شروع درمان

در صورت مصرف سیپروترون همراه با سایر داروهای هورمونی، ممکن است برای چند هفته افزایش موقت علائم داشته باشید، که به شرح زیر است:

• افزایش درد و یا مشکل در دفع ادرار
• درد استخوان
• کمر درد
• خون در ادرار
• حس درد و سوزن سوزن شدن در پاها

اگر هر یک از این عوارض جانبی را دارید، فورا به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی شایع قرص سیپروترون استات

هر یک از این اثرات در بیش از 10 نفر از هر 100 نفر (بیشتر از 10 درصد) شایع است. ممکن است یکی یا بیش از یکی از این عوارض جانبی را داشته باشید.

1. از دست دادن میل جنسی و مشکلات نعوظ (ناتوانی جنسی)

سطح کم تستوسترون می تواند باعث کاهش میل در رابطه جنسی و ایجاد مشکل در نعوظ شود. حرف زدن در این خصوص با شریک زندگی تان می تواند به شما کمک کند. هنوز هم می توانید از طریق نوازش و بوسه احساس نزدیکی کنید. همچنین ممکن است صحبت با یک مشاور یا درمانگر به شما کمک کند. پزشک یا پرستار می توانند امکان این کار را برای شما فراهم کنند.

2. میزان اسپرم و انزال کاهش می یابد

در مدتی که سیپروترون را مصرف می کنید، بدن سطح اسپرم کمتری خواهد داشت. این مساله می تواند در میزان اسپرم تاثیرگذار باشد.

3. حساسیت و تورم سینه

این مشکل، ژینکو ماستی نامیده می شود. سینه می تواند حساس یا دردناک شود. به ندرت ممکن است از سینه مردان ترشح خارج شود. پس از پایان درمان، سینه ها معمولا به حالت عادی باز می گردند. این مساله می تواند چندین ماه طول بکشد.

عوارض جانبی گاه به گاه

هر کدام از این اثرات در بیش از یکی از هر 100 نفر (1 درصد) رخ دهد. ممکن است یکی یا بیش از یکی از این علائم را داشته باشید.

1. خستگی و ضعف

ممکن است هنگام شروع مصرف این دارو احساس خستگی و ضعف کنید. این مساله معمولا چند هفته پس از شروع درمان بهبود پیدا می کند. اگر احساس خستگی و ضعف دارید، رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید. می توانید کارهایی را برای کمک به خود انجام دهید، که شامل ورزش ملایم است. مهم است که به خودتان فشار وارد نکنید. سعی کنید تا یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اگر مشکل در کنترل خستگی خود دارید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.

2. افسردگی و ناراحتی

اگر احساس افسردگی می کنید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. در صورت لزوم، آنها می توانند ترتیب صحبت شما با شخصی را داده و درمان ارائه کنند.

3. گر گرفتگی و تعریق

می توانید دچار گر گرفتگی شوید. همچنین ممکن است علائم به شرح زیر داشته باشید:

• قرمز شدن پوست
• تعریق
• ضربان قلب تند (تپش قلب)
• احساس اضطراب، تحریک پذیری یا هراس

نکاتی برای کاهش گرگرفتگی

• مصرف قهوه، چای و نیکوتین را متوقف کنید
• مصرف الکل را کم کنید
• نوشیدنی های سرد و یخ زده بنوشید
• لایه هایی از لباس نازک به تن کنید، تا در صورت گرم شدن بیش از حد، لباس را از تن خود بیرون بیاورید.
• لایه هایی از ملحفه روتختی داشته باشید تا هر زمان که می خواهید، آنها را بیرون بیاورید.
• از پارچه هایی با الیاف طبیعی مانند ابریشم یا پنبه ساخته شده توسط انسان استفاده کنید.

اگر برطرف کردن مشکل گرگرفتگی دشوار است، با پزشک خود مشورت کنید. آنها ممکن است قادر باشند تا دارو تجویز کنند.

4. تورم در قسمت هایی از بدن

تجمع مایعات ممکن است باعث تورم بازوها، دست ها، مچ پا، پاها و سایر قسمت های بدن شوند.

5. ضعف استخوان ها

در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، ممکن است ضعیف شدن استخوان (پوکی استخوان) ایجاد شود. این مساله می تواند باعث شکستگی شود. پزشک ممکن است از شما بخواهد که آزمایش دهید تا سلامت استخوان را بررسی کنید. این آزمایش، «سنجش تراکم استخوان» نامیده می شود. پزشک ممکن است ویتامین D و کلسیم را برای کاهش خطر تضعیف استخوان تجویز کند. پزشکان همچنین ممکن است برای کاهش خطر ضعف استخوان، درمانی را با داروهایی به نام بیس فسفونات پیشنهاد کنند.

نکاتی برای کاهش ضعف استخوان

• سیگار کشیدن را متوقف کنید
• مقدار الکل مصرفی خود را کاهش دهید.
• به طور منظم ورزش های تحمل وزن مانند پیاده روی انجام دهید.

6. افزایش یا کاهش وزن

ممکن است در هنگام مصرف این دارو افزایش وزن پیدا کنید. شاید بتوانید آن را با ورزش و رژیم غذایی کنترل کنید. در صورت مشکل بودن کنترل وزن، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. یا ممکن است با این روش درمانی، وزن کم کنید. اگر این مساله برای شما مشکل است، با پزشک خود صحبت کنید.

7. جوش و خشکی پوست

جوش می تواند با خارش همراه باشد. اگر دچار جوش پوستی شده اید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. آنها می توانند دارویی برای جلوگیری از خارش و تسکین پوست تجویز کنند. مرطوب کردن منظم پوست می تواند به کاهش خشکی پوست کمک کند. پزشک یا پرستار به شما خواهند گفت که چه لوسیون ها، کرم یا ژل هایی استفاده کنید.

8. تغییرات کبد

ممکن است دچار تغییرات کبدی شوید که معمولا خفیف بوده و بعید به نظر می رسد که علائمی ایجاد کند. این علائم معمولا وقتی درمان به پایان رسید، برطرف می شوند. باید به طور منظم آزمایش خون انجام دهید تا هر گونه تغییر در نحوه عملکرد کبد را بررسی کنید.

عوارض جانبی نادر سیپروترون استات

هر کدام از این عوارض جانبی در کمتر از یکی از هر 100 نفر (1 درصد) رخ می دهد. ممکن است یکی یا بیش از یکی از این علائم را داشته باشید.

1. نفس نفس زدن و خستگی

این روش درمانی باعث می شود سطح گلبول های قرمز کاهش یابد (کم خونی). ممکن است احساس نفس نفس کنید و رنگ پریده به نظر برسید. سلول های قرمز خون حاوی هموگلوبین هستند که اکسیژن را به بدن منتقل می کند. هنگامی که سطح گلبول های قرمز خون پایین باشد، اکسیژن کمتری به سلول ها می رسد. همچنین وقتی شمارش کامل خون شما پایین است، احساس خستگی و افسردگی می کنید و وقتی به حالت عادی بازگشتند، احساس بهتری خواهید داشت. سطح آنها می تواند در طول این درمان افزایش و کاهش پیدا کند. بنابراین حسی مانند قرارگیری در یک غلتک هیجانی و جسمی قرار دارید. باید به طور منظم آزمایش خون بدهید تا سطح گلبول های قرمز خود را بررسی کنید. اگر سطح آنها بسیار پایین باشد، ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشید. بعد از انتقال خون، ممکن است کمتر نفس نفس زده و کمتر رنگ پریده به نظر برسید. در صورت احساس تنگی نفس، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.

2. لخته شدن خون

لخته شدن خون می تواند در رگ های عمیق تر بدن رخ دهد. به این حالت، «ترومبوز ورید عمقی» (DVT) گفته می شود. ترومبوز ورید عمقی معمولا در ران یا ساق پا ایجاد می شود. لخته خون می تواند جریان طبیعی خون در رگ ها را مسدود کند. در صورت شروع حرکت به دیگر نقاط بدن، لخته شدن خون یک مشکل بسیار جدی خواهد بود. این حالت می تواند باعث انسداد قلب یا ریه ها شود، اگرچه این حالت شایع نیست. درمان آن از طریق داروهایی است که خون را رقیق می کنند. در صورت بروز هر کدام از علائم زیر، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

• درد یا تورم در یکی از پاها، که معمولا در پشت پا یا در زیر زانو است.
• پوست گرم و قرمز در ناحیه آسیب دیده
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه، که در هنگام دم نفس می تواند وخیم تر شود.

3. خطرات ابتلا به تومور مغزی

در صورت مصرف سیپروترون استات به مدت طولانی، احتمال کمی برای بروز نوعی تومور مغزی به نام مننژیوما وجود دارد. اگر به مننژیوم مبتلا شده اید و یا از قبل به این بیماری مبتلا بوده اید، نباید از این دارو مصرف کنید.

4. واکنش های آلرژی زا

تعدادی از افراد وقتی برای اولین بار از این دارو استفاده کرده اند، واکنش آلرژی زا به آن داشته اند. علائم آن شامل جوش پوستی، خارش، احساس گرما و لرز است. علائم دیگر شامل قرمزی صورت، سرگیجه، سردرد، تنگی نفس و اضطراب است. در صورت بروز هر کدام از این علائم، فورا به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. در صورت بروز هر کدام از این علائم، فورا با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید.

تداخلات دارویی سیپروترون استات

1. سایر داروها، غذاها و نوشیدنی ها

داروهای سرطانی می توانند با برخی داروهای دیگر و سایر محصولات گیاهی تداخل داشته باشند. در مورد هر دارویی که مصرف می کنید، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این موارد شامل مکمل ها، داروهای گیاهی و داروهای پیشگیری از بارداری است.

2. الکل

در حین استفاده از این روش درمانی، از نوشیدن الکل خودداری کنید؛ زیرا الکل اثر دارو را کاهش می دهد.

3. درمان برای سایر اختلالات

اگر به درمان برای هر چیز دیگری از جمله مشکلات دندانی نیاز دارید، همیشه به پزشک، پرستاران، داروسازها یا دندان پزشکان بگویید که از این دارو استفاده می کنید.

4. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید

در صورت ابتلا به دیابت، این دارو ممکن است بر قند خون تاثیرگذار باشد. در هنگام استفاده از این روش درمانی، باید قند خون خود را بیشتر از قبل کنترل کنید.

5. پیشگیری از بارداری

مهم است که در هنگام درمان با این دارو و چند ماه پس از درمان با این دارو، بچه دار نشوید. این دارو ممکن است به جنین در حال رشد در رحم آسیب برساند. قبل از شروع درمان با پزشک یا پرستار خود در مورد پیشگیری از بارداری موثر صحبت کنید.

6. باروری

این دارو ممکن است باعث ناباروری در برخی از مردان شود، اما این مشکل معمولا موقتی است. قدرت باروری می تواند چند ماه پس از پایان این روش درمانی بازگردد، اما مدت زمان آن می تواند متفاوت باشد. اثرات درمان طولانی مدت بر باروری مشخص نیست. اگر تصور می کنید که ممکن است در آینده قصد بچه دار شدن داشته باشید، قبل از شروع درمان با پزشک صحبت کنید.

منبع: drugs cancerresearchuk