فنی توئین نوعی داروی ضد صرع است که با اثرگذاری روی مغز و سیستم عصبی، از تشنج جلوگیری می کند. این دارو برای تمام انواع تشنج موثر نیست و تشخیص این مورد فقط به عهده پزشک می باشد.
آشنایی با داروی فنی توئینو موارد کاربرد آن
موارد استفاده از فنی توئین
از داروی فنی توئین (با نام داروی ضد تشنج یا ضد صرع نیز شناخته می شود) برای پیش گیری و کنترل تشنج استفاده می شود. این دارو با کاهش شروع فعالیت تشنج در مغز عمل می کند.
نحوه استفاده از سوسپانسیون فنی توئین
- قبل از شروع استفاده از فنی توئین و هر بار که مجددا مصرف آن را آغاز می کنید، راهنمای دارویی را مطالعه کرده و در صورت امکان، بروشور اطلاعات مربوط به بیمار نوشته شده توسط داروساز خود را تهیه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- قبل از هر بار مصرف این دارو، بطری آن را تکان دهید. این دارو را به شکل خوراکی و دو یا سه بار در روز و یا مطابق با تجویز پزشک خود مصرف کنید. این دارو جهت مصرف یک بار در روز توصیه نمی شود. در صورتی که ناراحتی معده اتفاق افتاد، می توانید آن را همراه با غذا مصرف کنید.
- دوز مصرفی را با دقت از طریق دستگاه یا قاشق یا سرنگ، اندازه گیری کنید. از قاشق های خانگی برای این منظور استفاده نکنید، زیرا ممکن است دوز صحیح این دارو را دریافت نکنید.
- دارو را به طور مرتب مصرف کنید تا بیش ترین فواید آن را دریافت کنید. مهم است که این دارو را به موقع مصرف کنید تا همیشه مقداری از این دارو در حد ثابت در بدن شما وجود داشته باشد. به خاطر داشته باشید که این دارو را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. دوز مصرفی شما به شرایط پزشکی و پاسخ به درمان بستگی دارد.
- آنتی اسیدها و لوله های تغذیه مواد غذایی (روده ای) ممکن است باعث کاهش جذب داروی فنی توئین شود. این محصولات را در همان زمانی که دوز فنی توئین خود را می خورید، مصرف نکنید. حداقل یک ساعت قبل یا یک ساعت بعد از مصرف فنی توئین مطابق با تجویز پزشک، از محصولات غذایی مایع استفاده کنید.
- بدون مشورت با پزشک خود، مصرف این دارو را متوقف نکنید. هنگامی که مصرف این دارو را متوقف می کنید تشنج ممکن است وخیم تر شود. ممکن است نیاز باشد که دوز مصرفی شما به تدریج کاهش یابد.
اگر هر یک از علائم شما ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی مصرف داروی فنی توئین
مصرف این دارو ممکن است سبب ایجاد سردرد، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، سرگیجه، خواب آلودگی، مشکل در خواب و یا عصبی شدن شود. اگر هر یک از این عوارض جانبی ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. فنی توئین ممکن است باعث تورم و خون ریزی لثه ها شود. لثه خود را ماساژ دهید و دندان های خود را به طور مرتب مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید تا این مشکل را به حداقل برسانید. به طور مرتب به دندان پزشک مراجعه کنید.
به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص داده است که فواید آن بیش تر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
اگر هر یک از عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر را داشتید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید: ضربان قلب آهسته، حرکات غیر معمول چشم، از دست دادن تعادل بدن، لکنت زبان، گیجی، کشیدگی ناگهانی عضلات، دوگانه دیدن یا تاری دید، سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها، تغییر در صورت (مانند تورم لب ها، جوش های قرمز به شکل پروانه بر روی بینی و گونه)، رشد بیش از حد مو، افزایش تشنگی یا ادرار، خستگی غیر معمول، درد استخوان یا مفاصل، شکستگی استخوان ها به راحتی.
افراد معدودی که داروهای ضد تشنج را برای اختلالاتی (مانند تشنج، اختلال دو قطبی، درد) مصرف می کنند، ممکن است افسردگی، آشفتگی، اقدام به خودکشی یا سایر مشکلات روحی و روانی را تجربه کنند. اگر شما یا خانواده شما متوجه تغییرات غیر معمول یا ناگهانی در خلق و خو، افکار یا رفتار خود از جمله علائم افسردگی یا تمایل به خودکشی، افکاری مانند صدمه زدن شدید به خود بودید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
در مورد آقایان، در یک وضعیت بسیار نادر، مصرف این دارو ممکن است باعث نعوظ دردناک یا طولانی مدت که برای 4 ساعت یا بیشتر طول می کشد، شود. اگر هر یک از عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی زیر اتفاق افتاد، مصرف این دارو را متوقف کرده و فورا درخواست کمک های پزشکی کنید. همچنین ممکن است یک اختلالات دائمی ایجاد شود: حرکات کنترل نشده عضلات، علائم مشکلات کبدی (مانند حالت تهوع یا استفراغ که متوقف نمی شود، درد معده یا شکم، زرد شدن چشم یا پوست، ادرار تیره)، به راحتی دچار خون ریزی یا کبودی شدن.
به وجود آمدن واکنش های بسیار جدی آلرژی زا به این دارو نادر است. با این وجود، اگر هر گونه علائم جدی یک واکنش آلرژی زا از جمله موارد زیر را مشاهده کردید، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: تب، تورم غدد لنفاوی، جوش یا خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی در هنگام مصرف داروی فنی توئین
قبل از مصرف فنی توئین، اگر به این دارو آلرژی دارید و یا اگر به سایر داروهای ضد تشنج (مانند کاربامازپین، اتوسوکسیمید، اتوتیون، فوس فنی توئین، اگزاکاربازین، فنوباربیتال، پریمیدون، تری متادیون) حساسیت دارید یا هر گونه آلرژی دیگری دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیش تر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از مصرف این دارو، با پزشک یا داروساز خود در مورد سابقه پزشکی تان به ویژه اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، صحبت نمایید:
- مصرف الکل، اختلالات خونی خاص (پورفیری)، دیابت، بیماری کبد (از جمله بیماری کبد در اثر قبلا مصرف کردن فنی توئین)، لوپوس، کمبود فولات یا ویتامین B12 ، کم خونی مگالوبلاستیک.
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (با نام انگیسی Cannabis)، می تواند باعث افزایش میزان سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. در صورت استفاده از ماری جوانا (Cannabis) به پزشک خود درمیان بگذارید. الکل همچنین ممکن است بر میزان این دارو در سطح خون شما تاثیر بگذارد.
- قبل از جراحی یا هر عمل دیگری که غذا خوردن را برای شما غیر ممکن می کند، به پزشک خود در مورد مصرف فنی توئین اطلاع دهید.
- در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، این دارو ممکن است سطح قند خون شما را افزایش دهد. سطح گلوکز در خون (یا ادرار) خود را به طور مرتب مطابق با تجویز پزشک کنترل کنید. فورا هر گونه نتایج غیر طبیعی را به پزشک گزارش دهید. ممکن است نیاز باشد دارو، برنامه ورزشی و رژیم غذایی شما تنظیم شود.
- مصرف مکمل های ویتامین D ممکن است برای جلوگیری از تضعیف استخوان ها (استئوماسیا) ضروری باشد. در مورد این موضوع با پزشک خود مشورت کنید.
- در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که شدیدا به آن نیاز باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد. این دارو ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. با این وجود، از آن جا که تشنج های درمان نشده یک اختلال جدی هستند که می توانند هم به زن باردار و هم جنین او آسیب برسانند، مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک شما این گونه تجویز کرده باشد. اگر قصد بارداری دارید، باردار شده اید و یا فکر می کنید که ممکن است باردار شده باشید، فوراً با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید. از آن جا که قرص های ضد بارداری، پچ ها، ایمپلنت ها، و تزریقات ممکن است در هنگام مصرف این دارو موثر نباشند، در مورد راه های مطمئن و قابل اعتماد برای پیش گیری از بارداری با پزشک خود مشورت کنید. فنی توئین می تواند به شیر مادر منتقل شود. پس قبل از شیردهی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
تعاملات دارویی
تعاملات دارویی ممکن است باعث تغییر عملکرد داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تعاملات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
- برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از: آزاپروپازون، داروناویر، دلاویردین، دوفتیلید، اتراویرین، نیزولدیپین، ریلپیویرین، کلسولام، مولیندون، اورلیستات، پیریدوکسین (ویتامین B6)، سوکرالفات، تیترترومایسین.
- سایر داروها می توانند باعث دفع فنی توئین از بدن شما شوند، که می تواند بر نحوه عملکرد این دارو تاثیر بگذارد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: آمیودارون، ضد قارچ های آزول (مانند ایتراکونازول)، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، استروژن ها، ایزونیازید، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی، سایر داروهای ضد تشنج (مانند والپروئیک اسید) و داروهای دیگر.
- فنی توئین می تواند باعث سریع تر دفع شدن برخی از داروها از بدن شما شود، که می تواند بر نحوه عملکرد این داروها تاثیرگذار باشد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از: آتازاناویر، برخی از داروها جهت درمان سرطان (مانند ایماتینیب، ایرینوتکان)، کوبیسیستات، کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون)، دوراویرین، فلودیپین، کوئتیاپین، کینیدین، سوورکسانت، تئوفیلین، ویتامین D و سایر داروها.
- این دارو ممکن است اثربخشی روش های هورمونی پیشگیری از بارداری مانند قرص ها، پچ ها و حلقه ها را کاهش دهد. این حالت می تواند منجر به بارداری شود. در صورت استفاده از روش های قابل اعتماد برای جلوگیری از بارداری هنگام استفاده از این دارو، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. همچنین اگر لکه بینی یا قطره های خون مشاهده کردید، به پزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا می تواند نشانه ای از این مساله باشد که روش پیش گیری از بارداری شما به درستی عمل نمی کند.
- این دارو می تواند بر نتایج آزمایشگاهی خاصی تاثیر بگذارد. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکان شما از مصرف این دارو توسط شما اطلاع دارند.
اوردوز
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بی هوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد: تغییرات خلقی یا روحی شدید، خواب آلودگی شدید، از دست دادن هوشیاری، آهسته نفس کشیدن.
تذکر
این دارو را با دیگران سهیم نشوید.
تست ها و آزمایشات پزشکی (مانند سطح فنی توئین در خون، آزمایش عملکرد کبد) باید قبل از شروع مصرف فنی توئین و در حین مصرف آن انجام شود. به طور منظم بر اساس نوبت خود به مطب پزشک و آزمایشگاه مراجعه کنید و برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. بدون مشورت با پزشک خود، مارک تجاری داروی مصرفی خود را تغییر نداده و یا شکل دیگری از این دارو را مصرف نکنید (به عنوان مثل کپسول این دارو). ممکن است نیاز باشد تا دوز مصرفی شما تنظیم شود.
دوزهای فراموش شده دارو
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید؛ مگر اینکه چهار ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد. در این خصوص، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. اگر دو روز متوالی مصرف دوز خود را فراموش کردید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
نگهداری از دارو
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید. آن را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- آن ها را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd