انواع مختلفی از نام های تجاری، قدرت تاثیر گذاری و فرم های مایع پردنیزولون موجود است در این مقاله اطلاعات دارویی پردنیزولون مثل: طریقه مصرف، عوارض، نکات کلیدی و غیره توضیح داده شده است.
موارد استفاده از پردنیزولون
پردنیزولون نوع انسانی از ماده طبیعی (هورمون کورتیکواستروئید) تهیه شده است که توسط غده فوق کلیوی ساخته می شود. از این دارو برای درمان شرایطی مانند آرتروز، مشکلات خون، اختلالات سیستم ایمنی بدن، مشکلات پوست و چشم، مشکلات تنفسی، سرطان و حساسیت های شدید استفاده می شود. این دارو می تواند واکنش سیستم ایمنی بدن به بیماری های مختلف را کاهش دهد تا علائمی مانند درد، تورم و واکنش های آلرژی زا را کاهش دهد.
نحوه استفاده از پردنیزولون (Prednisolone)
این دارو را به شکل خوراکی، با غذا یا شیر برای جلوگیری از ناراحتی معده، دقیقا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. دوز مصرفی را با استفاده از دستگاه یا قاشق مخصوص اندازه گیری، مشخص کنید. از قاشق خانگی برای این منظور استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است دوز صحیح دارو را مصرف نکنید. انواع مختلفی از نام های تجاری، قدرت تاثیر گذاری و فرم های مایع پردنیزولون موجود است. با دقت دستورالعمل مربوط به استفاده از محصول را مطالعه کنید، زیرا ممکن است میزان پردنیزولون برای محصولات مختلف متفاوت باشد. همچنین بخش اقدامات احتیاطی و ذخیره سازی دارو را مشاهده کنید.
با دقت از برنامه زمانی مصرف دوز تبعیت کنید. دوز و طول مدت درمان بستگی به شرایط پزشکی شما و پاسخ به درمان دارد. پزشک ممکن است تجویز کند که پردنیزولون را یک تا چهار مرتبه در روز مصرف کنید یا یک دوز تکی از آن را یک مرتبه از روز مصرف کنید. اگر تقویم خود را جهت یادآوری علامت بزنید، به شما در این زمینه کمک می شود. مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک متوقف نکنید. ممکن است در صورت قطع ناگهانی این دارو، برخی شرایط وخیم تر شوند. ممکن است نیاز به کاهش تدریجی دوز مصرفی شما باشد.
اگر به طور ناگهانی مصرف این دارو را متوقف کردید، ممکن است علائم ترک دارو داشته باشید (مانند ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلات، سردرد، خستگی، سرگیجه). برای جلوگیری از بروز علائم ترک دارو، پزشک همچنین ممکن است دوز مصرفی شما را به تدریج کاهش دهد. اگر داروی پردنیزولون را در دوز بالا یا برای مدت طولانی مصرف می کنید، علائم ترک دارو با احتمال بیشتری رخ می دهد. در صورت بروز علائم ترک دارو، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. اگر علائم شما ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی پردنیزولون
- ممکن است حالت تهوع، سوزش معده، سردرد، سرگیجه، تغییر در دوره قاعدگی، مشکل در خواب، افزایش میزان تعریق یا آکنه ایجاد شود. اگر هر یک از این عوارض جانبی ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص داده است که فواید آن بیشتر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
- از آنجا که این دارو از طریق تضعیف سیستم ایمنی بدن عمل می کند، ممکن است توانایی شما برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد. این حالت ممکن است باعث شود به یک عفونت جدی تر (به ندرت کشنده) دچار شوید یا هر گونه عفونت شما را وخیم تر کند. اگر هر گونه علائم عفونتی دارید (مانند سرفه، گلودرد، تب، لرز)، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. استفاده از این دارو به مدت طولانی یا تکرار مصرف این دارو ممکن است باعث برفک دهانی یا یک عفونت مخمر جدید شود. اگر متوجه لکه هایی در داخل دهان یا تغییر در میزان ترشح واژن شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
- این دارو به ندرت ممکن است باعث افزایش قند خون شده که می تواند باعث دیابت شده و یا بیماری دیابت شما را وخیم تر کند.
- اگر علائم فشار خون بالا مانند افزایش تشنگی یا ادرار را داشتید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هم اکنون به دیابت مبتلا هستید، مرتبا مطابق با تجویز پزشک فشار خون خود را کنترل کنید و نتایج را با پزشک به اشتراک بگذارید. ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه های ورزشی یا رژیم غذایی شما باشد.
- اگر هر یک از عوارض جانبی بعید اما جدی از جمله موارد زیر را داشتید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید: خستگی غیر معمول، تورم مچ پا یا پا، افزایش وزن غیر معمول، مشکل بینایی، به راحتی دچار کبودی یا خونریزی شدن، پف کردن صورت، رشد موهای غیر معمول، تغییرات خلقی یا روحی (مانند افسردگی، تغییرات ناگهانی خلق و خو، پریشانی)، ضعف یا درد عضلات، نازک شدن پوست، ترمیم کند زخم ها، درد استخوان.
- این دارو به ندرت ممکن است باعث خونریزی جدی (به ندرت کشنده) از معده و روده شود. در صورت مشاهده هر یک از عوارض جانبی نامحتمل اما جدی زیر، فورا با پزشک خود مشورت کنید: مدفوع سیاه یا خونی، استفراغی که مانند قهوه به نظر می رسد، درد مداوم معده یا شکم.
- در صورت بروز هر یک از این علائم نادر، اما بسیار جدی زیر، فورا درخواست کمک پزشکی کنید: درد قفسه سینه، تشنج.
- یک واکنش بسیار جدی آلرژی زا به این دارو نادر است. با این وجود، اگر هر گونه علائم جدی یک واکنش آلرژی زا از جمله موارد زیر را مشاهده کردید، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: جوش یا خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف پردنیزولون
قبل از مصرف پردنیزولون، اگر به این دارو و یا اگر به پردنیزون آلرژی دارید و یا اگر به مواد دیگری آلرژی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از مصرف این دارو، با پزشک یا داروساز خود در مورد سابقه پزشکی تان به ویژه اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، صحبت نمایید: بیماری چشم (مانند آب مروارید، گلوکوم)، مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی، اخیرا دچار حمله قلبی شدن)، فشار خون بالا، بیماری کبد، بیماری کلیه، مشکلات تیروئید، دیابت، مشکلات معده و روده (مانند دیورتیکولیت، زخم معده)، استخوان های شکننده (پوکی استخوان)، به عفونت مبتلا هستید یا قبلا به عفونت مبتلا بوده اید (مانند سل، جواب مثبت در آزمایش سل، تبخال، قارچ)، مشکلات خونریزی، لخته شدن خون، شرایط روحی و روانی خاص (مانند روان پریشی، اضطراب، افسردگی)، نمک کم در خون (مانند میزان کم پتاسیم یا کلسیم)، تشنج.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. الکل یا ماری جوانا (Cannabis)، می تواند باعث افزایش میزان سرگیجه شما شود. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. مصرف الکل را محدود کنید. در صورت استفاده از ماری جوانا (Cannabis) به پزشک خود اطلاع دهید.
- این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده روزانه از الکل هم زمان با مصرف این دارو ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد. مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید. برای اطلاعات بیشتر، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- قبل از جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- این دارو ممکن است حاوی الکل، قند یا آسپارتام باشد. اگر دیابت، اعتیاد به الکل، بیماری کبد، فنیل کتونوری (PKU) و یا هر بیماری دیگری دارید که نیاز به محدود کردن و یا اجتناب از مصرف این ترکیبات در رژیم غذایی شما دارد، احتیاط توصیه می شود. درباره استفاده ایمن از این دارو، از پزشک یا داروساز خود سوال بپرسید.
- استفاده از داروهای کورتیکواستروئید برای مدت طولانی، می تواند واکنش بدن نسبت به استرس های جسمی را دشوارتر کند. بنابراین، قبل از جراحی یا درمان های اورژانسی، یا در صورتی که بیماری یا جراحت جدی دارید، و یا اگر از این دارو طی 12 ماه گذشته استفاده کرده اید، به پزشک یا دندان پزشک خود در مورد استفاده از این دارو اطلاع دهید.
- در صورت بروز خستگی غیر معمول یا غیر عادی و یا کاهش وزن شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده کرده اید، یک کارت هشدار یا دستبند شناسایی پزشکی به همراه داشته باشید که استفاده شما از این دارو را مشخص می کند.
- این دارو ممکن است باعث عدم مشخص شدن علائم عفونت شود. این حالت می تواند احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر کند و یا عفونت فعلی شما را وخیم تر کند. بنابراین، دستان خود را به خوبی بشوئید تا از شیوع عفونت جلوگیری شود. از تماس با اشخاصی که به عفونت مبتلا هستند و ممکن است آن را به دیگران انتقال دهند (مانند آبله مرغان، سرخک یا آنفولانزا)، اجتناب کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید یا برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشک خود مشورت کنید.
- پردنیزولون ممکن است باعث شود تا واکسن ها به خوبی عمل نکنند. بنابراین، در حین مصرف این دارو بدون تجویز پزشک، هیچ واکسیناسیونی انجام نداده و یا واکسن نزنید. از تماس با افرادی که اغلب واکسن زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا استنشاقی از طریق بینی)، خودداری نمایید.
- در صورت استفاده طولانی مدت، این دارو ممکن است رشد کودک را آهسته کند. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا قد و رشد کودک بررسی شود.
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خونریزی معده حساس تر باشند.
- در دوران بارداری، پردنیزولون تنها در صورتی که به وضوح به آن نیاز باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد. این دارو به ندرت ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. در مورد خطرات و فواید مصرف این دارو در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. نوزادان متولد شده از مادرانی که مدت طولانی از این دارو استفاده کرده اند، ممکن است دچار مشکلات هورمونی شوند. در صورت مشاهده علائمی مانند حالت تهوع یا استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد خود، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
- این دارو به شیر مادر منتقل می شود. با این وجود، آسیب به نوزاد شیرخوار نامحتمل است. قبل از شیردهی، با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی پردنیزولون
تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تداخلات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آلدسلوکین، سایر داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند (مانند آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، شیمی درمانی سرطان)، میفپریستون، داروهایی که می توانند باعث خونریزی یا کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، «رقیق کننده های خون» مانند دابیگاتران، وارفارین، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین یا سلکوکسیب یا ایبوپروفن).
سایر داروها می توانند بر دفع پردنیزولون از بدن شما تاثیر بگذارند که می تواند بر نحوه عملکرد این دارو تاثیر بگذارد. نمونه هایی از این داروها شامل استروژن ها، ضد قارچ های آزول (مانند ایتراکونازول)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی، داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج مانند فنی توئین است.
اگر پزشک به شما تجویز کرده که برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی، دوز کم آسپرین را مصرف کنید (معمولا دوزهای 81 تا 325 میلی گرم)، باید مصرف این دارو را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک چیز دیگری را تجویز کند. از پزشک یا داروساز خود برای جزئیات بیشتر سوال بپرسید. این دارو ممکن است با تست های آزمایشگاهی خاصی (مانند تست های پوستی) تداخل داشته باشد. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکان از مصرف این دارو توسط شما اطلاع دارند.
اوردوز
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بیهوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید.
تذکر
- این دارو را با دیگران سهیم نشوید.
- اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده می کنید، تست ها یا آزمایش های پزشکی (مانند آزمایش قند خون یا سطح مواد معدنی، شمارش کامل خون، فشار خون، آزمایش تراکم استخوان، معاینه چشم، اندازه گیری قد و وزن و عکس برداری)، باید به طور مرتب انجام شده تا عوارض جانبی شما بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
- این دارو ممکن است باعث بیماری های استخوانی (پوکی استخوان) شود. تغییر سبک زندگی از جمله انجام تمرینات استقامتی، مصرف کافی کلسیم و ویتامین D، قطع مصرف سیگار و محدود کردن مصرف الکل، ممکن است به کاهش خطر مشکلات استخوانی در هنگام مصرف این دارو برای مدت طولانی کمک کند. در مورد تغییر سبک زندگی که ممکن است برای شما مفید باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
دوزهای فراموش شده دارو
- اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
- اگر این دارو را یک روز در میان مصرف می کنید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید که در صورت فراموشی یک دوز، باید چه کاری انجام دهید.
نگهداری دارو
- دارو را طبق دستورالعمل های موجود بر روی بسته محصول و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید. برخی از برندهای تجاری این دارو باید در یخچال نگهداری شوند، در حالی که سایر آنها باید در دمای اتاق نگهداری شوند. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- این دارو را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- این دارو را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd