خواص کنگر فرنگی برای سلامتی و پوست؛ طریقه مصرف، مضرات و ارزش غذایی

کنگر فرنگی یک گیاه با قابلیت های خوراکی متنوع است، اگرچه برخی افراد آن را جزو سبزیجات می دانند، اما در واقع این گیاه گونه ای خار است. در مورد استفاده خوراکی، کنگر فرنگی در درجه اول مزایایی در تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش کلسترول و محافظت در برابر بیماری هایی مثل آترواسکلروز، حمله قلبی و سکته مغزی دارد. همچنین کنگر فرنگی از گذشته به خاطر نقش آن در سم زدایی بدن، بهبود سلامت کبد و کمک به رفع مشکلات گوارشی مثل سوء هاضمه، یبوست، سندروم روده تحریک پذیر (IBS) و اسهال شهرت داشته است. این گیاه علاوه بر کاهش فشار خون، دارای خواص ضد سرطان، از بین برنده بهم خوردگی مزاج و محرک ادرار است. ما در این مقاله سلام دنیا درباره اینکه کنگر فرنگی چیست و برای چی خوبه، خواص کنگر فرنگی برای سلامتی، لاغری و درمان بیماری ها، طریقه مصرف  و مضرات کنگر فرنگی و تفاوت آن با کنگر صحبت کردیم. با ما همراه باشید.

کنگر فرنگی چیست و برای چی خوبه؟

کنگر فرنگی گیاهی است خوراکی که به شکل طبیعی به عنوان کنگر فرنگی خاردار شناخته می شود و در خانواده Cynara cardunculus قرار گرفته است. این گیاهان بومی منطقه مدیترانه هستند، به همین دلیل نقش مهمی در غذاهای این نواحی ایفا می کنند. کنگر فرنگی را می توان در سراسر اروپا، کشورهای خاورمیانه و آمریکا یافت، اما در کشورهای آسیایی کم تر دیده می شود.

قسمت خوراکی کنگر فرنگی یک غنچه درون گل است، قبل از آن که شکوفا بشود باید آن را خورد. زمان گلدهی این گیاه بسیار مهم است، زیرا وقتی گل کاملاً شکوفا بشود، سخت و تقریباً غیر قابل خوردن می شود. همچنین، یکی از قسمت های پرطرفدار این گیاه خاردار، "قلب" آن است که در بهار شکوفه های دیگری از آن رشد می کنند. این قسمت به عنوان یکی از لذیذ ترین بخش های گیاه تلقی می شوند و به طور کلی گران تر است.

ارزش غذایی کنگر فرنگی  

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، کنگر فرنگی دارای چربی اشباع شده و کلسترول پایینی است در حالی که منبع غنی فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی است. این گیاه حاوی بسیاری از ویتامین ها از جمله ویتامین C، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسیت، فولات، ویتامین D، E، A، B12، B6 و ویتامین K است. همچنین مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، روی، سدیم، پتاسیم، منگنز، فسفر و زینک را نیز فراهم می کند.

مزایا و فواید کنگر فرنگی برای سلامتی

1. خواص کنگر فرنگی برای لاغری

اصولا سبزیجات به خاطر کالری کمی که دارند به لاغر شدن و کاهش وزن کمک می کنند، کنگر فرنگی نیز از خاصیتی برخوردار می باشد که می توانند سوخت و ساز بدن را بالا ببرد و موجب سوختن چربی های بدن شود، فیبر موجود در این گیاه در این راه بسیار کمک می کند، برلی لاغری خود می توانید از چای کنگر فرنگی یا آرتیشو استفاده کنید، به این شکل که؛ 10 گرم برگ خشک و 20 گرم برگ تازه آنرا در یک قوری کوچک آبجوش ریخته و سپس آنرا روی حرارت غیرمستقیم به مدت 20 دقیقه گذاشته و بعد از صافی رد کنید ، از این چای 2 فنجان در روز میل کنید.

حتما بخوانید: چربی سوزی شکم و پهلو و لاغری با بهترین مواد غذایی

2. خواص کنگر فرنگی بر پوست

گیاهانی که دارای آنتی اکسیدان و ویتامین C  می باشند موجب جوانسازی پوست و از بین رفتن چین ها و چروک های پوست می شوند، کنگر فرنگی نیز به علت دارا بودن آنتی اکسیدان فراوان از خواص مفیدی برای پوست بهره می برد.

3. خواص کنگر فرنگی برای دیابت

مطالعات و تحقیقات نشان داده است که مصرف کنگر فرنگی فعالیت آنزیم آلفا گلوکوزیداز را بالا می برد تا قند خون شخص مصرف کننده پایین بیاید، به همین دلیل از افراد دیابتی درخواست شد که در وعده غذایی شان از کنگر فرنگی پخته شده استفاده کنند و بعد از نیم ساعت آزمایش قند خون انجام داده تا این مطلب ثابت شود، این افراد می توانند برای تحت کنترل درآوردن قند خود از عصاره برگ تازه و یا دمنوش کنگر فرنگی 30 دقیقه قبل یا دو ساعت بعد از غذا استفاده کنند.

4. خواص کنگر فرنگی خشک

علاوه بر برگهای کنگر فرنگی تازه از برگهای خشک کنگر فرنگی نیز می توان استفاده کرد، در گذشته نیز برای مداوای زخم‌ های عمیق مثل زخم خنجر و تیر با پاشیدن پودر کنگر خشک و پیاز عنصل، استفاده می کردند تا جلوی خونریزی را بگیرند.

5. خواص کنگر فرنگی از نظر طب سنتی

کنگر فرنگی طبعی گرم و خشک دارد که از نظر طب سنتی به تصفیه کبد و هضم غذا کمک می کند، ترشح کننده صفرا می باشد، یرقان، سنگ کیسه صفرا را درمان می کند و از عصارهٔ آن در طب جدید به صورت آمپول یا قطره بنام کوفیتول استفاده می کنند، با مالیدن عصاره آن بر بدن نیز خارش و اگزما برطرف می شود.

حتما بخوانید: برای سنگ کیسه صفرا چی بخوریم

6. خواص برگ کنگر فرنگی

با پختن برگ های کنگر فرنگی می توانید در تهیه سس ها مانند سس آئولی و انواع کره های گیاهی بهره بگیرید و با تهیه عصاره برگ ها نیز به سم زدایی کبد و افزایش رشد بافت های جدید در کبد کمک بگیرید، این برگها با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی خود از کبد محافظت کرده و رشد بافت های جدید در کبد را می افزاید. البته مقدار مجاز استفاده از عصاره برگ های آرتیشو 300 تا 600 میلی گرم آن هم سه بار در روز می باشد.

7. خواص کنگر فرنگی: ضد سرطان

بر اساس مطالعات انجام شده، کنگر فرنگی از بین همه سبزیجات بالاترین میزان آنتی اکسیدان را داراست و از بین 1000 گیاه از انواع خوراکی، از لحاظ آنتی اکسیدان در رتبه 7 قرار دارد. مطالعه منتشر شده در سال 2018، نشان داد که عصاره تهیه شده از برگ های کنگر فرنگی در مهار تکثیر سلول های سرطانی بسیار مفید است. کنگر فرنگی مثل یک انبار تسلیحاتی در مقابل سرطان است زیرا غنی از پلی فنول ها است. عصاره کنگر فرنگی یک راهکار غذایی برای جلوگیری از سرطان و درمان آن است. بسیاری از مطالعات تحقیقاتی این مورد را بررسی کرده اند که کنگر فرنگی قابلیت درمانی برای درمان مزوتلیوما را دارد.

8. خواص کنگر فرنگی برای بهبود سلامت قلب

بررسی ها مشخص کرده است که اضافه کردن کنگر فرنگی به رژیم غذایی به دلایل مختلف می تواند موجب سلامت قلب شود. ترکیبات خاص در برگ های این گیاه دارای ویژگی هایی هستند که سطح کلسترول بد خون (LDL) را کاهش می دهد و سطح کلسترول خوب (HDL یا اسید چرب امگا 3) را بالا می برد. کلسترول نوعی چربی است که در شریان های سیستم قلبی عروقی تشکیل می شود، جریان خون را مسدود می کند، فشار خون را بالا می برد و می تواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود. هر روشی برای کاهش کلسترول بد، ارزشمند است پس به کنگر فرنگی فرصتی بدهید تا سلامت قلب شما را بهبود بخشد.  

حتما بخوانید: درمان قطعی فشار خون بالا با عرقیات گیاهی

9. خواص کنگر فرنگی برای تنظیم فشار خون  

از سوی دیگر، کنگر فرنگی منبع غنی از پتاسیم است، یک ماده معدنی ضروری که در سیستم اندام های متعددی از بدن تاثیر می گذارد. پتاسیم به خنثی کردن اثرات سدیم اضافی کمک می کند، این سدیم روی بالا رفتن فشار خون نقش دارد. بنابراین کنگر فرنگی، به عنوان یک گشاد کننده عروق عمل می کند و به خصوص برای افرادی مفید است که داروهای فشار خون را برای جلوگیری از اثر کمبود پتاسیم مصرف می کنند. افراد دیابتی نیز به خوردن کنگر فرنگی توصیه می شوند زیرا به آن ها در جلوگیری از عوارض مرتبط با فشار خون و بیماری های آن کمک می کند. در نهایت، کاهش فشار خون می تواند احتمال حمله قلبی و بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد.

9. خواص کنگر فرنگی برای بهبود سلامت کبد

برای قرن ها از کنگر فرنگی برای تقویت کبد استفاده شده است، اما مکانسیم دقیق تاثیر آن هرگز به طور کامل درک نشده بود تا این که علوم مدرن توانست به درستی روی این گیاه تحقیق کند. دو آنتی اکسیدان در کنگر فرنگی پیدا شده است، سینارین و سیلیمارین، که مشخص شده است با کاهش سموم و تسهیل حذف آن ها از بدن، سلامت کلی کبد را بهبود می بخشد. برخی مطالعات حتی نشان داده است که این آنتی اکسیدان ها به طور فعال باعث رشد مجدد و ترمیم سلول های کبدی آسیب دیده می شوند.

10. خواص کنگر فرنگی برای حرکات روده ای نرم

کنگر منبعی غنی از فیبر است که یکی از مهم ترین عناصر غذایی برای بهبود سلامت و عملکرد سیستم گوارشی است. فیبر به غذایی که می خورید حجم می دهد و این به حفظ حرکات منظم روده کمک می کند و علائم یبوست را کاهش می دهد. فیبر می تواند نفخ، گرفتگی، باد اضافی و به طور کلی ناراحتی معده را کاهش دهد. علاوه بر این، اگر مشکل مدفوع شل یا اسهال دارید، فیبر می تواند آب اضافی را جذب کند و حرکات روده ای سالمی در بیمار ایجاد کند. فیبر همچنین به عنوان تمیز کننده کلسترول بد (LDL) عمل می کند، در نتیجه شریان های شما را تمیز کرده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
یکی دیگر از مزایای کنگر فرنگی تاثیر آن بر کیسه صفرا است. کنگر فرنگی التهاب کیسه صفرا را تسکین می دهد و می تواند مشکلات رایج انسداد مجاری اندام های بدن را رفع کند، در نتیجه اجازه عملکرد طبیعی را بدهد. بنابراین به نوعی می توان گفت که کنگر فرنگی باعث تحریک تولید و ترشح شیره معده می شود که در هضم غذا نیز کمک می کند.

حتما بخوانید: رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از نفخ شکم

11. خواص کنگر فرنگی برای پیش گیری از نقایص مادرزادی

به نظر می رسد موارد گفته شده تنها مزایای مصرف این گیاه نیست، کنگر فرنگی حتی به زنان باردار نیز کمک می کند تا فرزندان سالم و طبیعی داشته باشند. سطح بالای فولات موجود در کنگر فرنگی می توان از بروز نقص لوله عصبی در نوزادان جلوگیری کند. روند بسته شدن لوله عصبی در آزمایشگاه نیاز به مقدار مناسبی از فولات دارد تا به درستی اتفاق بیفتد، بنابراین اسید فولیک یک بخش ضروری در رژیم غذایی بارداری است.

12. خواص کنگر فرنگی برای بهبود به هم خوردگی مزاج

همان طور که قبلا ذکر شد، کنگر فرنگی می تواند یک تکسین دهنده برای کبد باشد و می تواند هر گونه انسدادی را کاهش دهد و همچنین با از بین بردن سریع آن ها، میزان سموم موجود در خون را نیز کاهش می دهد. بنابراین کنگر فرنگی یک درمان برای بهم خوردگی مزاج است.

13. خواص کنگر فرنگی برای افزایش تراکم مواد معدنی استخوان

کنگر فرنگی یکی از بهترین خوردنی های موجود در بازار، برای دست یافتن به ویتامین ها و مواد معدنی مانند منیزیم، فسفر و منگنز است. این مواد معدنی بخش های اساسی در افزایش سلامت و تراکم استخوان ها هستند و از این طریق احتمال بروز بیماری هایی مانند پوکی استخوان را کاهش می دهند.

14. خواص کنگر فرنگی برای افزایش متابولیسم

منیزیم و منگنز بخش های اساسی از فرآیندهای متابولیک بدن هستند و مقادیر قابل توجهی از آن ها در کنگر فرنگی یافت می شوند. منیزیم یک بخش مهم از سنتز پروتئین در بدن است، همچنین میزان جذب کلسیم توسط بدن را بهینه سازی و استخوان ها را تقویت می کند. منگنز کمی بیش تر از منیزیم نرخ متابولیک کلسترول، آمینو اسید و کربوهیدرات را تحت تاثیر قرار می دهد.

15. خواص کنگر فرنگی برای بهبود عملکرد مغز

چندین ویژگی کنگر فرنگی آن را برای سلامت مغز مفید می کند. این ماده به عنوان گشاده کننده عروق، اجازه رسیدن اکسیژن بیش تری به مغز را می دهد و عملکرد شناختی آن را بالا می برد. فسفر، یک ماده معدنی اساسی که در کنگر یافت می شود، در سلول های مغز نیز یافت می شود. کمبود فسفر با کاهش جدی در توانایی شناختی مغز مرتبط است، بنابراین اگر می خواهید مغزتان را سالم نگه دارید در وعده های غذایی خود کنگر فرنگی را وارد کنید.

حتما بخوانید: بهترین غذاهای تقویت کننده مغز

طریقه مصرف عرق کنگر فرنگی

اگر عرق کنگر فرنگی با درجه خلوص واقعی بدست آمده باشد، کسانی که طبع سودا و بلغمی دارند می توانند سه استکان در روز به صورت ناشتا یعنی قبل از صبحانه و قبل از وعده ناهار و قبل  از خواب شبانه مصرف کنند، اما افرادی که طبع صفراوی دارند سه بار در روز تا سه قاشق غذا خوری قبل از خوردن وعده های صبحانه و ناهار و قبل از خواب شب خود میل کنند و اما کسانی که طبع دموی دارند روزانه شش قاشق غذا خوری مجاز به مصرف عرق کنگر فرنگی می باشند و البته این عرق را با مصلح خود یعنی سرکه می باشد.

فرق کنگر با کنگر فرنگی چیست

کنگر اغلب در کشور ما در کوه های غرب و جنوب  به صورت وحشی رشد می کند و از ریشه آن در مصارف آشپزی استفاده می شود و کنگر معمولی که البته کنگر صحرایی یا کنگر وحشی نیز نامیده می شود که با کنگر فرنگی تفاوت هایی نیز دارد ، کنگر فرنگی که با نام های آرتیشو و ارده شاهی نیز شناخته می شود از گیاهان خانواده کاسنیان است و در آسیای مرکزی و جنوب اروپا رشد می کند و از قسمت غنچه آن که سبز رنگ است استفاده می شود که از ترکیبات مفید و مغذی نیز بهره می برد، از گیاه کنگر فرنگی در تهیه غذا، دمنوش و عرق گیاهی استفاده می شود.

مضرات کنگر فرنگی

به دلیل طبع گرم کنگر فرنگی مصرف آن برای سوداوی ها مضر می باشد و این افراد باید با مصلح آن که سرکه می باشد آن را بخورند، اگر کسانی که طعم این گیاه را نمی پسندند اما از خواص آن می خواهند بهره بگیرند بهتر است که به مصرف قرص یا کپسول آرتیشو روی بیاورند

چند پیشنهاد برای تهیه غذا از کنگر فرنگی

• قبل از پختن کنگر فرنگی، خارهای کوچک موجود در انتهای برگ ها را قطع کنید. همچنین ساقه های اضافی را ببرید تا طعم تلخی ایجاد نکند. کنگر فرنگی را می توانید در یک قابلمه آب بپزید، همچنین امکان اضافه کردن ادویه جات به آن نیز وجود دارد. پس از پخته شدن، آن را به صورت سرد یا گرم میل کنید، همچنین می توان به آن سس اضافه کرد.

حتما بخوانید: طرز تهیه خورش کنگر خوشمزه و مجلسی

•  اگرچه مزایای آن زیاد است اما مانند هر ماده غذایی دیگر می تواند مضراتی هم داشته باشد، و لازم است پیش از مصرف درباره آن ها نیز تحقیق کنید. برخی افراد به کنگر فرنگی حساسیت نشان می دهند، به خصوص به عصاره برگ آن که به صورت غلیظ درآمده است. از آن جایی که این گیاهان از نظر فنی خار هستند نه سبزیجات، ارتباط تنگاتنگی با گل مروارید، گل همیشه بهار یا گل های داوودی دارند. بسیاری از افرادی که به این گیاهان آلرژی دارند، ممکن است به کنگر فرنگی نیز حساسیت نشان دهند.
• افرادی که در حال حاضر مبتلا به بیماری های کبد یا کیسه صفرا هستند، نباید شروع به اضافه کردن کنگر به رژیم غذایی خود کنند زیرا می تواند جنبه های منفی بیماری را تشدید کند. استفاده از کنگر فرنگی باید برای پیش گیری از بیماری کبد و کیسه صفرا باشد، نه برای درمان آن. در نهایت، خوردن آن باعث تکرر ادرار می شود، بنابراین اگر در حال حاضر از مشکل مثانه بیش فعال (پرکار) رنج می برید، کنگر فرنگی می توانید حتی باعث بدتر شدن این وضعیت شود.

به غیر از این هشدارهای خاص، کنگر فرنگی یک خوراکی ارزشمند و غیر قابل جایگزین در غذاهای شما است. بنابراین آن را مصرف کنید و سلامت خود را تضمین کنید.

سخن آخر

کنگر فرنگی که به آن انگینار و ارده شاهی هم گفته می شود، که اغلب به عنوان یکی از انواع سبزیجات شناخته می شود. در واقع نوعی خار است. این گیاه خواص درمانی شگفت انگیزی دارد. از آنجایی که کنگر خاصیت آرام کنندگی و خواب آوری دارد از قدیم این ضرب المثل نیز باب شد که می گفتند " فلانی کنگر خورده لنگر انداخته" ، اگر که از خواص کنگر تازه می خواهید بهره بگیرید باید بگوییم که بهار فصل رشد این گیاه است و به صورت تازه یافت می شود.

منبع: organicfacts

مقالات مرتبط:

خواص و مضرات برگ سیر برای سلامتی

خواص شقاقل (زردک) هویج ایرانی خام و پخته در طب سنتی