تلخی دهان (طعم تلخ یا بد دهان) می تواند یک واکنش طبیعی بخاطر خوردن غذاهای تند و ترش باشد. با این حال، وقتی که این طعم برای مدت طولانی بماند یا به طور غیر منتظره ای اتفاق بیفتد، می تواند نگران کننده باشد. حس چشایی یک احساس پیچیده است که می تواند توسط عوامل زیادی از جمله بهداشت ضعیف دندان، خشکی دهان یا بارداری تحت تاثیر قرار بگیرد. درمان طعم تلخ دهان مداوم شامل درمان هر گونه بیماری بنیادی است، اما در عین حال می تواند با درمان های خانگی ساده آن را کنترل کرد. در این مقاله سلام دنیا ، 14 علت تلخی دهان و درمان خانگی تلخی دهان را بیان می کنیم. همچنین درباره نشانه ها آن بحث می کنیم.
نشانه ها و علائم طعم تلخ دهان
تغییر ماندگار طعم دهان در پزشکی به نام نارسایی چشایی شناخته می شود. این طعم ناخوشایند است و می تواند برای مدت طولانی بماند تا اینکه علت اصلی درمان شود. افراد با نارسایی چشایی ممکن است به طور مداوم طعمی را در دهان تجربه کنند که اغلب یکی از موارد زیر را توصیف می کند:
- تلخی
- طعم فلز
- ترشیده
- شور
حتما بخوانید: علت حس کردن طعم فلز در دهان
آن طعم می تواند آزار دهنده باشد و حتی ممکن است درک مزه چیزهای دیگر هنگام خوردن و آشامیدن نیز مشکل شود. فرد پس از مسواک زدن هم هنوز آن طعم را حس می کند. این افراد همچنین ممکن است دیگر نشانه ها را بسته به علت آن تجربه کنند.
13 علت و بیماری ایجاد کننده طعم تلخ دهان
بسیاری از علل مزه تلخ در دهان جدی نیست. با این حال، این علائم می تواند تحریک کننده باشد و ممکن است در رژیم غذایی شخص یا لذت های زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. بیماری هایی که می تواند باعث ایجاد طعم تلخ دهان شود:
1. خشکی دهان
خشکی دهان که به عنوان زراستومیا شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که دهان به اندازه کافی بزاق تولید نمی کند. از آنجا که بزاق به کاهش باکتری ها در دهان کمک می کند، کمبود بزاق به معنی زنده ماندن باکتری های بیشتر است. افراد دچار به زراستومیا احساس خشکی و چسبندگی در دهان دارند. این مشکل می تواند ناشی از داروها یا اختلالات قبلی یا استفاده از دخانیات باشد. افرادی که دچار گرفتگی بینی هستند از طریق دهان تنفس می کنند و این منجر به خشکی آن می شود. افراد دارای خشکی دهان مداوم باید برای تشخیص درست با پزشک خود صحبت کنند.
2. مشکلات مربوط به دندان
بهداشت ضعیف دندان نیز می تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود. همچنین ممکن است موجب افزایش حفره های دندانی، عفونت و بیماری های لثه و التهاب آن شود. می توان با مسواک زدن و نخ دندان به طور مرتب از بسیاری مشکلات دندانی متداول پیشگیری کرد. برخی افراد همچنین ممکن است به این نتیجه رسیده باشند که استفاده از برس زبان نیز به کاهش برخی علائم کمک می کند. با استفاده از دهان شویه های آنتی باکتریال، ممکن است به کاهش باکتری ها کمک کند.
3. طعم تلخ دهان در بارداری
احساس طعم تلخ یا فلز در دهان یکی از مشکلات شایع در سه ماهه اول بارداری است. هورمون های بدن در دوران بارداری دچار نوسان هستند. این تغییرات می تواند حواس را تحت تاثیر قرار دهد، که این ممکن است باعث هوس چیزهای خاصی بشود یا بعضی از غذاها یا بوها برای فرد منزجر کننده خواهد بود. بسیاری از افرادی که باردار هستند، طعم فلز، تلخی یا کم شدن چشایی را تجربه می کنند. این می تواند آزار دهنده باشد اما معمولاً بعد از بارداری و تولد کودک از بین می رود.
4. علت تلخی دهان: سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان بیماری است که می تواند باعث احساس سوزش در دهان شود. این احساس می تواند متفاوت باشد، اما بسیار از افراد آن را شبیه به خوردن فلفل تند می دانند. در کنار این، برخی افراد ممکن است طعم تلخی یا ترشیده را نیز در دهان تجربه کنند. این علائم سندرم سوزش دهان ممکن است گاهی ظاهر شود، اما همچنین می تواند مزمن و برای مدت طولانی باشد. برخی از مبتلایان به این سندرم ممکن است در خوردن و آشامیدن دچار مشکل شوند، در حالی که در برخی دیگر علائم می تواند تسکین یابد.
5. علت تلخی دهان: یائسگی
زنانی که یائسگی را پشت سر می گذارند، ممکن است طعم تلخی را نیز در دهان تجربه کنند. این می تواند به دلیل کاهش استروژن در بدن باشد که منجر به یک وضعیت ثانویه مثل سندرم سوزش دهان می شود. همچنین می تواند ناشی از خشکی دهان مداوم باشد.
6. علت تلخی دهان: GERD یا ریفلاکس اسید
بیماری ریفلاکس معده (GERD) یا ریفلاکس اسید نیز گاهی علت طعم تلخ در دهان است. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه یا اسفنکتر در قسمت بالای معده ضعیف می شود و اجازه می دهد اسید در لوله گوارشی بالا برود. این اسید لوله گوارشی را تحریک می کند و باعث سوزش در قفسه سینه یا شکم می شود. همچنین می تواند طعم و مزه تلخی در دهان بوجود آورد که همزمان سایر علائم ادامه پیدا کند.
7. علت تلخی دهان: برفک دهان
عفونت قارچی در دهان اغلب باعث لکه های سفید روی زبان، دهان و گلو می شود. این بیماری همین طور می توانند موجب تلخی یا مزه ناخوشایندی شود که تا پایان درمان عفونت، ادامه می یابد.
8. علت تلخی دهان: سندرم دانه کاج
در برخی افراد، خوردن دانه کاج می تواند طعم تلخ یا فلز به دهان بدهد. این اغلب 1 تا 3 روز بعد از خوردن دانه کاج اتفاق می افتد. این سندرم علائم دیگری نشان نمی دهد و بعد از چند هفته از بین می رود.
9. علت تلخی دهان: استرس و اضطراب
سطح بالای استرس و اضطراب می تواند واکنش استرس را در بدن تحریک کنید، که اغلب حس چشایی فرد را تغییر می دهد. اضطراب می تواند به خشکی دهان بینجامد، که معمولاً منجر به تلخی دهان می شود.
10. آسیب عصبی (اعصاب و تلخی دهان)
مانند سایر حواس ما، جوانه های چشایی مستقیماً به اعصاب مغز مرتبط هستند. آسیب به اعصاب می تواند باعث تغییر در قوه چشایی فرد شود. آسیب عصبی می تواند ناشی از آسیب دیدگی سر یا سایر بیماری هایی باشد که موارد زیر را شامل می شود:
- صرع
- مولتیپل اسکلروزیس
- تومورهای مغزی
- فلج بل
- زوال عقل
11. علت تلخی دهان: داروها و مکمل های خوراکی
در برخی افراد، داروهای خاص، مکمل ها یا درمان های پزشکی ممکن است دلیل تلخی دهان باشد. ممکن است به این دلیل باشد که داروها طعم تلخی دارند یا برای اینکه مواد شیمیایی موجود در آنها در بزاق دفع می شوند. فرد باید با پزشک خود مشورت کند تا متوجه شود چه دارویی باعث بروز طعم تلخ در دهان می شود. داروهایی که ممکن است به طعم تلخ دهان منجر شوند عبارتند از:
- آنتی بیوتیک های خاص
- برخی از داروهای قلبی
- ویتامین هایی که حاوی مواد معدنی یا فلزات هستند، مانند مس، آهن یا روی
- داروهای لیتیوم
12. بیماری ها (طعم تلخ دهان در سرماخوردگی)
برخی بیماری ها مانند عفونت های سینوسی یا سرما خوردگی می تواند با طعم تلخ دهان مرتبط باشد. در طی این بیماری ها، بدن پروتئین های التهابی را برای گرفتن سلول های مضر می فرستد. این پروتئین ها همچنین ممکن است روی زبان و جوانه های چشایی تاثیر بگذارد، که می تواند باعث احساس تلخی در دهان گردد.
13. علت تلخی دهان: درمان سرطان
شخصی که تحت درمان سرطان است، ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن، طعم و مزه ای را در دهان حس کند. شیمی درمانی و پرتو درمانی ممکن است جوانه های چشایی را در بعضی افراد تحریک کند که می تواند موجب این شود که حتی چیزهای ساده مانند نان تست ساده یا آب، طعم تلخ یا ناخوشایندی داشته باشد.
14. علت تلخی دهان اول صبح (تلخی دهان و کبد چرب)
یکی از علائم کبد چرب، احساس مزه بد و تلخی دهان است. که می تواند باعث رفلاکس معده شود. که برای درمان آن اول باید به متخصص گوارش مراجعه کنید و همچنین از مصرف غذاهای چرب پرهیز نمایید.
حتما بخوانید: برای کبد چرب چی بخوریم
داروها و درمان خانگی تلخی دهان
درمان تلخی دهان با درمان علت اصلی آن ممکن است. پزشک اغلب سوالاتی درباره سایر علائم و داروهای مصرفی می پرسد. آنها می توانند بر این اساس درمان های مناسب را توصیه کنند. داروهای خانگی ممکن است به بعضی افراد کمک کند در حالی که به دنبال درمان های دائمی هستند، به طور موقت از تلخی دهان خلاص شوند، هر چند ممکن است برای همه موثر نباشد. راه های خانگی که ممکن است به کاهش طعم تلخ دهان کمک کنند عبارتند از:
- مراقبت منظم از دندان، مانند: مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و بکار بردن دهانشویه های آنتی باکتریال.
- جویدن آدامس بدون قند برای اینکه بزاق در دهان شما جریان داشته باشد.
- نوشیدن مایعات فراوان در طول روز
- اجتناب از عوامل مسبب رفلاکس معده، مانند: خوردن غذاهای چرب، تند و کم یا قطع کردن مصرف دخانیات و الکل
- دهان را با یک قاشق چایخوری جوش شیرین که به یک لیوان آب اضافه شده است بشویید.
نتیجه گیری
تجربه طعم تلخ دهان بسیار شایع است و نباید فوراً بخاطر آن نگران شوید. بیشتر علل تلخی دهان قابل درمان هستند و فرد باید پس از تشخیص پزشک بتواند علائم آن را مدیریت کند. پس از یافتن علت و شروع درمان، جوانه های چشایی باید به حالت عادی برگردند و تلخی دهان از بین برود.
منبع: medicalnewstoday