با افزایش سن، آسیب های حاصل از نور خورشید، داروها و عوامل مربوط به سبک زندگی، پوست بدن نازک و حساس می شود. این وضعیت معمولاً بازگشت پذیر نبوده، اما روشهایی برای محافظت از پوست بدن و بروز این گونه مشکلات وجود دارد. نازک شدن پوست دست ها تقریباً معمول است. با این وجود با افزایش سن، پوست بدن در ناحیه دستها و پاها نازک و حساس می شود. پوست نازک و حساس، آسان تر کبود می شود. در این مقاله، ما به بررسی علل نازک شدن پوست، راههای درمان و جلوگیری از بروز آن و این که چه هنگام لازم است به پزشک مراجعه نمایید، می پردازیم. با سلام دنیا همراه باشید.
نازک شدن پوست چیست؟
ضخامت پوست بدن در بعضی قسمتها به طور طبیعی نازک تر است. پوست در ناحیه پلک ها تنها 0.5 میلی متر ضخامت دارد، در حالی که در قسمت پاشنه پا ضخامت آن تا 4 میلی متر نیز می رسد. پوست از سه لایه تشکیل شده است که هر کدام نقش خاصی دارند:
- زیر پوست (پوست زیرین) [hypodermis] داخلی ترین لایه پوست بوده و از بافت، چربی و غده های عرقی تشکیل شده است.
- میانپوست (پوست حقیقی) [dermis] لایه بعدی است که دارای اعصاب و رگهای خونی می باشد.
- روپوست (پوست بیرونی) [epidermis] لایه خارجی پوست بدن بوده و مانند مانعی در مقابل آلودگی ها و باکتری ها عمل میکند.
نازکی پوست به این معنی است که لایه روپوست (پوست بیرونی) به اندازه لازم ضخامت ندارد. لایه پوست زیرین نیز ممکن است چربی کمتری داشته و در نتیجه این لایه نیز نازک تر از حالت عادی شود. به خودی خود، نازکی پوست مشکل پزشکی خاصی ایجاد نمی کند. با این وجود، در این حالت فرد متوجه می شود که پوست وی سریع تر دچار آسیب و کبودی می گردد.
علل، علائم و نشانه های نازکی پوست چیست
اگر فردی پوست نازکی داشته باشد، ممکن است پوستش شفاف تر به نظر رسیده و فرد بتواند رگها، استخوانها و تاندون های بدش را واضح تر مشاهده کند. پوست نازک به آسانی دچار آسیب می شود. پوست این فرد ممکن است حتی با کمترین صدمه، دچار زخم و کبودی شود. از دست دادن چربی موجود در لایه پوست زیرین باعث می شود پوست بدن خالی و نازک به نظر برسد.
علل نازکی پوست
علل نازک شدن پوست عبارتند از:
- سالخوردگی یکی از اصلی ترین دلایل نازک شدن پوست می باشد. پوست نازک بخشی طبیعی از روند سالخوردگی همراه با ایجاد چین و چروک، کاهش انعطاف پذیری و خشکی و آسیب پذیری بیشتر پوست محسوب می شود.
- نور خورشید نقش مهمی در نازک شدن پوست در گذر زمان بازی می کند. اشعه های UVA و UVB می توانند به سلولهای پوستی آسیب وارد کنند.
- سیگار کشیدن و نوشیدن الکل نیز به روند سالخوردگی پوست سرعت بخشیده و می توانند به نازک شدن پوست در گذر زمان کمک کنند.
- کرم های استروئیدی نیز باعث کوچکتر شدن سلولهای پوست بیرونی می شوند. داروها نیز بر بافت هایی که سلولهای پوستی را به یکدیگر پیوند می دهند، تاثیر می گذارند. این امر باعث می شود پوست چروک یا شل به نظر برسد.
- سایر داروها نیز ممکن است به عنوان عوارض جانبی باعث نازک شدن پوست شوند. این امر ممکن است به دلیل استفاده از استروئیدهای موضعی در صورتی که مستقیماً بر روی پوست استعمال شوند، روی دهد. این داروها نیز به صورت کرم یا پماد به بازار ارائه شده و برای درمان مشکلات پوستی مانند اگزما استفاده می شوند.
استروئیدهای موضعی تنها در صورتی باعث بروز نازک شدن پوست می شوند که برای مدت طولانی استفاده شوند. لازم است از دستورالعمل های مربوط به نحوه استفاده از داروها پیروی نمایید. معمولاً پس از این که فرد مصرف داروها را متوقف نماید، پوست بدن بتدریج به وضعیت عادی خود باز می گردد. با این وجود، سلولهای پوستی ممکن است برای بازسازی به چندین هفته زمان نیاز داشته باشند.
درمان پوست نازک
معکوس نمودن روند نازک شدن پوست معمولاً امکان پذیر نمی باشد. با این وجود مرطوب نگه داشتن پوست می تواند به انعطاف پذیری آن کمک کرده و روند آسیب به آن را کند نماید. هر چیزی که باعث قرمز یا زخم شدن پوست شود، به آن آسیب وارد خواهد کرد. فردی که پوستی نازک دارد، بایستی از آن در برابر آسیبها محافظت کند. به عنوان مثال، این افراد بایستی از تماس با مواد شیمیایی حدالامکان پرهیز کنند. فردی که پوستی نازک دارد، معمولاً آسان تر دچار آسیب و کبودی پوستی می شود. محافظت از پوست با پوشیدن دستکش ها، دامن ها و شلوارهای بلند می تواند مفید باشد. استفاده از کرم هایی که دارای ویتامین A (رتینول یا رتینوئیدها) هستند می تواند از نازک شدن بیشتر پوست جلوگیری کند. کرم های رتینول در داروخانه ها یا فروشگاههای اینترنتی به عنوان محصولات آرایشی در دسترس می باشند.
تحقیقی که در سال 2018 منتشر شد پیشنهاد می کند که در بعضی موارد رتینول ممکن است به عادی سازی ضخامت پوست کمک کند. با این وجود، بایستی در استفاده از آن دقت نمود زیرا رتینول برای تمامی انواع پوست مناسب نمی باشد. در حالی که هیچ شواهدی محکمی وجود ندارد که استفاده از تقویت کننده کلاژن می تواند سلامت یا ضخامت پوست را بهبود بخشد، بعضی افراد از این محصولات نتایج خوبی گرفته اند. داشتن رژیم غذایی متعادل می تواند به حفظ سلامت کلی بدن کمک کند. به اندازه کافی از میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و پروتئین ها در رژیم غذایی خود استفاده کنید. ویتامین E که در خوراکی هایی مانند بادام و آووکادو یافت می شود نیز می تواند به سلامت پوست کمک کند. چربی های موجود در این خوراکی ها می توانند انعطاف پوست را تضمین نمایند. نوشیدن آب کافی کمک می کند تا پوست بدن دچار کم آبی نشود. پوست خشک، آسان تر دچار آسیب شده و معمولاً از انعطاف کمتری برخوردار می باشد.
پیشگیری از نازک شدن پوست
نمی توان از بروز تمامی علائم سالخوردگی جلوگیری کرد. چین و چروک، خشکی و نازک شدن پوست به طور طبیعی با افزایش سن افراد روی می دهد. با این وجود، می توان بعضی از علائم قابل مشاهده سالخوردگی را کمتر یا کند نمود. می توان با محافظت از پوست در مقابل اشعه های مضر UV، مرطوب سازی مداوم پوست و سیگار نکشیدن، تا حدودی از نازک شدن پوست به دلیل سالخوردگی پیشگیری کرد. اشعه ماوراء بنفش خورشید یکی از اصلی ترین عوامل سالخوردگی پوست می باشد. از پوست خود با استفاده از نکات زیر در مقابل نور خورشید مراقبت کنید:
- استفاده از کرم های ضد آفتاب با SPF 30 یا بیشتر که از پوست در مقابل اشعه های UVA و UVB مراقبت می نمایند
- قرار گرفتن در سایه یا ماندن در منزل در ساعات اوج گرمای روز
- استفاده از دستکش ها، دامن ها یا شلوارهای بلند
- استفاده از کلاههای آفتاب گیر که سر و گردن را در سایه قرار می دهد
مرطوب سازی پوست می تواند از خشکی و آسیب پوستی جلوگیری کند. این کار مانع تبخیر آب از پوست بدن شده و پوستی که آب رسانی مناسبی داشته باشد، سالم تر و انعطاف پذیرتر خواهد ماند. مصرف الکل باعث خشکی پوست می شود بنابراین مصرف آن را محدود نمایید. نوشیدن یک لیوان آب در بین مصرف نوشیدنی های الکلی می تواند به حفظ آب بدن کمک نماید.
چه موقع به پزشک مراجعه نمایید
معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک در هنگام نازک شدن پوست بدلیل سالخوردگی نمی باشد و این مساله بالقوه مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کند. اگر فردی بیش از حد دچار آسیب و کبودی پوست می شود، می تواند در این زمینه از توصیه های پزشک بهره بگیرد. بعضی داروها می توانند باعث نازک شدن پوست شوند. پزشک می تواند در صورت صلاحدید مصرف این دارو را متوقف کرده و گزینه های جایگزین مناسبی را به شما پیشنهاد دهد. اگر نازک شدن پوست دلیل واضحی نداشته باشد، مراجعه به پزشک می تواند به کشف عامل مشکل ساز کمک کند. ممکن است عوامل سبک زندگی مانند قرارگیری در معرض نور خورشید یا سیگار کشیدن باعث نازک شدن پوست فرد شده باشد. درمان خاصی برای نازک شدن پوست وجود ندارد؛ بنابراین جلوگیری از بروز این وضعیت کماکان بهترین گزینه می باشد. مراقبت از پوست در مقابل نور خورشید و تامین آب کافی برای پوست ،می تواند روند نازک شدن پوست بدن را کندتر نماید.
منبع: medicalnewstoday