هر زنی دیر یا زود دچار یائسگی می شود. یائسگی زمانی اتفاق می افتد که تخمدان ها تولید تخمک را متوقف میکنند و میزان تولید استروژن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد، یعنی هورمونی که چرخه تولید مثل را کنترل می کند. وقتی پیش از 12 ماه پریود نشوید، وارد مرحله یائسگی شده اید. طبق آمار منتشر شده، شروع سن یائسگی در ایالات متحده 51 سال است. اما بسیاری از خانم ها دچار یائسگی زودرس می شوند که این به شروع یائسگی قبل از 40 سالگی اشاره می کند. یائسگی زودرس برای سلامتی خوب نیست. اگر شروع یائسگی ده یا چند سال زودتر اتفاق بیفتد، ناباروری یکی از آشکارترین نگرانی هاست. بسیاری از نگرانی های دیگر درباره سلامتی وجود دارد.
انجمن قلب آمریکا اظهار دارد که همراه با یائسگی، تغییرات مختلف دیگری نیز در بدن اتفاق می افتد که باعث میشود فشار خون شما بالا برود و لیپوپروتئین های با چگالی کم (LDL یا کلسترول بد) افزایش یابد؛ در حالیکه لیپوپروتئین هایی با چگالی بالا (HDL یا کلسترول خوب) کاهش یابد. یک مطالعه منتشر شده درباره یائسگی در سال 2012 نشان داد که یائسگی زودرس، مستقل از فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی معمول، با بیماری انسداد عروق قلب و سکته مغزی نیز مرتبط است. برخی دیگر از مشکلات مرتبط با یائسگی زودرس عبارتند از: پوکی استخوان، چاقی، افسردگی، زوال عقل و حتی مرگ زودرس. دلایل مختلفی وجود که یک زن دچار یائسگی زودرس می شود. با دانستن علل یائسگی زودرس می توانید برای مقابله با آن اقدام کنید. با سلام دنیا همراه باشید.
8 علت یائسگی زودرس بهمراه راه های مقابله با آن
سیگار کشیدن
چه خود زن سیگار بکشد یا در محیطی باشد که افراد سیگاری در اطراف او باشند، سیگار یکی از دلایل اصلی یائسگی زودرس است. به دلیل تاثیر سموم توتون و تنباکو در سیستم تولید مثلی و سطح هورمون ها، مصرف دخانیات با یائسگی زودرس و مشکلات باروری مرتبط است. بررسی چند مطالعه در سال 2012 نشان داد که افرادی که برای مدت طولانی سیگار می کشند یا به طور دائم دخانیات مصرف می کند، احتمالاً زودتر دچار یائسگی می شوند. مطالعه دیگری که در سال 2015 منتشر شد، حاکی از آن است که افراد سیگاری یا آنهایی که در معرض دود سیگار افراد دیگر هستند، با افزایش خطر ناباروری و یائسگی طبیعی قبل از سن 50 سالگی روبرو هستند.
مطالعه دیگری که در سال 2015 در مجله پیشگیری و بهداشت عمومی منتشر شد نیز تایید کرد که سیگاری ها زودتر از افراد غیر سیگاری دچار ناباروری می شوند و احتمال ابتلا به یائسگی زودرس در آنها بیشتر است. در مطالعه منتشر شده در مجله اپیدمیولوژی آمریکا در سال 2017، محققان داده های 116429 پرستار از سال های 1989 تا 2011 را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و با مقایسه بین افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند، سیگاری های فعلی و کسانی که قبلاً سیگار می کشیدند، دریافتند که خطر بروز یائسگی در افراد سیگاری بیشتر است. با نگاهی به رابطه بین استعمال دخانیات و یائسگی زودرس، بهتر است هر چه سریعتر سیگار را ترک کنید. برای رسیدن به این هدف از کارشناسان، اعضای خانواده و دوستان خود کمک بگیرید.
مشروبات الکلی
زنان دارای اعتیاد به مشروبات الکلی ممکن است یائسگی زودرس و همچنین سایر بیماری مربوط به تولید مثل را تجربه کنند. وقتی فرد به الکل اعتیاد دارد، به طور کلی ویتامین ها، فیبر و پروتئین های سالم را دریافت نمی کند. این کمبودهای تغذیه ای می تواند در هورمونهای تولید مثلی یک زن اختلال ایجاد کند و باعث بروز سایر اختلالات، مانند بیماری های کبدی، بیماری های لوزالمعده و سوء تغذیه شود. این مسئله به نوبه خود منجر به پریودی های نامنظم، توقف عادت ماهیانه و یائسگی زودرس میشود. یک مطالعه در سال 2017 در مجله پزشکی زنان و زایمان منتشر شد که نشان می دهد زنان کره ای که الکل مصرف می کردند، در سنین کمتری دچار یائسگی شدند. برای کاهش خطر ابتلا به یائسگی زودرس، باید برای توقف مصرف الکل اقدام کنید یا میزان مصرف را به حد تعادل برسانید. در دستورالعمل های رژیمی آمریکایی ها، مصرف متوسط الکل برای زنان یک بار در روز و برای مردان دو بار در روز تعریف می شود.
کمبود وزن
بی اشتهایی، کم وزنی یا رژیم های ورزشی می تواند باعث یائسگی زودرس شود. استروژن در بافت چربی ذخیره می شود، بنابراین کمبود وزن بدین معنی است که بدن شما استروژن کمتری دارد و این به نوبه خود منجر به یائسگی زودرس می شود. مطالعه ای در سال 2017 نشان داد که زنان کم وزن در خطر بیشتری برای یائسگی زودرس هستند. این مطالعه روی 78759 نفر از زنان مبتلا به یائسگی زودرس در سنین 25 تا 42 سال انجام شد. در طول 22 سال، 2804 نفر از آنها، یائسگی طبیعی را قبل 45 سالگی گزارش دادند. زنانی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) کمتر از 18.5 در هر سنی بودند، 30 درصد بیشتر در معرض خطر یائسگی زودرس بودند. بر اساس گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، BMI سالم بین 18.5 تا 24.9 است. مقدار کمتر از 18.5 کم وزن محسوب می شود و فرد می تواند در معرض یائسگی زودرس باشد. بنابراین اگر BMI شما پایین تر از حد طبیعی است، اقدامات لازم برای افزایش وزن بدن را انجام دهید. با رژیم غذایی و رژیم های ورزشی مناسب، می توانید BMI خود را تا رسیدن به حد سالم افزایش دهید.
استرس زیاد
زنانی که استرس مزمن دارند یا کنترل استرس برای آنها مشکل است، می توانند دچار یائسگی زودهنگام شوند. در حالی که درست است که استرس به تنهایی نمی تواند باعث شود تخمدان های شما دچار اختلال در عملکرد شوند، اما اثرات جسمی استرس می تواند بر دوره های ماهیانه شما تاثیر بگذارد و استرس روانی چرخه قاعدگی شما را بهم بریزد. استرس ممکن است منجر به چاقی، دیابت و مشکلات خواب شود. این مجموعه از مشکلات می تواند عوارضی روی بدن داشته باشد، از جمله روی تخمدان ها و تغییرات هورمونی در بدن که احتمال یائسگی زودرس را افزایش می دهد. از طرف دیگر، برای بسیاری زنان، یائسگی زودرس می تواند باعث استرس بیشتر، غم، ترس یا اضطراب شود. نکته خوب این است که می توان استرس را کنترل کرد. با تکنیک های آرامش بخش مثل تنفس عمیق، یوگا، ورزش منظم و رعایت رژیم غذایی سالم می توانید استرس خود را بهتر کنترل کنید.
جراحی برداشتن تخمدان ها
اگر تخمدان های شما بخاطر جراحی برداشته شوند، شما به طور خودکار دچار یائسگی زودرس می شوید. ممکن است شما به دلیل آندومتریوز شدید، کیست با احتمال سرطان یا مشکلاتی مانند بیماری های التهابی لگن، نیاز به برداشتن تخمدان ها داشته باشید. بدون تخمدان ها، تولید مثل نمی تواند ادامه پیدا کند؛ زیرا تخمدان ها مسئول ترشح هورمون های تولید مثلی هستند. بسته به مشکل سلامتی شما، ممکن است مجبور به برداشتن یک یا هر دو تخمدان شوید. با این حال، حتی برداشتن یک تخمدان می تواند منجر به کاهش تولید کل هورمون های استروژن و پروژسترون شود.
بیماری های خود ایمنی
یکی دیگر از دلایل یائسگی زودرس، بیماری های خود ایمنی است. در بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به بخشی از بدن شما حمله می کند؛ زیرا به اشتباه آن را مهاجم در نظر می گیرند. این مسئله می تواند تاثیر زیادی در سیستم تولید مثلی زنان داشته باشد. بیماری های خود ایمنی مانند بیماری تیروئید یا آرتریت روماتوئید اغلب با یائسگی زودرس مرتبط هستند. مطالعه منتشر شده در سال 2016 در مجله تحقیقات بالینی و تخصصی گزارش داده است که خود ایمنی تیروئید شایعترین بیماری خود ایمنی مرتبط با نارسایی زودرس تخمدان است.
صرع
صرع، نوعی اختلال تشنج است که از مغز ناشی می شود و می تواند دلیل یائسگی زودرس باشد. در هنگام تشنج، هورمون های زنانه، استروژن و پروژسترون نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. مغز هورمون های تولید مثل را تنظیم می کند و هنگامیکه به خاطر تشنج دچار اختلال شود، مشکلاتی مانند تخمک گذاری نامنظم و یائسگی زودرس را منجر می شود. مطالعه ای در سال 2001 در Epilepsia منتشر شده است که گزارش داده است زنان مبتلا به صرع، احتمال بیشتری برای ابتلا به نارسایی اولیه تخمدان دارند که می تواند منجر به یائسگی شود. در حقیقت، زنانی که از صرع رنج می برند ممکن است متوجه شوند که پیش از پریودی یا هنگامی که به یائسگی دچار می شوند، تشنج بیشتری دارند.
شیمی درمانی
اگر برای از بین بردن سلول های سرطانی شیمی درمانی یا پرتودرمانی انجام داده اید، احتمال زیادی وجود دارد که یائسگی زودرس را تجربه کنید. شیمی درمانی و پرتودرمانی می تواند به تخمدان ها آسیب بزند یا تولید استروژن را متوقف کند که موجب یائسگی زودرس می شود. بررسی های انجام شده در سال 2011 حاکی از آن است که شیمی درمانی با دوز بالا و رادیوتراپی، به طور قابل توجهی باعث افزایش عمر بیماران جوان دچار سرطان می شود، اما از عوارض جانبی این درمان ها نارسایی تخمدان و ناباروری است. مطالعه ای که در سال 2016 منتشر شده، بیان کننده عوارض جانبی احتمالی شیمی درمانی در بیماران به شکل یائسگی زودرس، نارسایی تخمدان زودتر از موقع است. حتی در صورت وجود و یا شروع مجدد قاعدگی پس از شیمی درمانی، بیماران در معرض خطر ابتلا به یائسگی زودرس به دلیل آسیب سمیت سلول درمانی به ذخیره تخمدان هستند.