هیدروکسی کلروکین سولفات؛ به طبقه ای از داروها تعلق دارد که با نام «داروی ضد رماتسیمی اصلاح کننده بیماری» (DMARD) شناخته می شوند. در ادامه اطلاعات دارویی هیدروکسی کلروکین سولفات از جمله: روش مصرف، عوارض جانبی، نکات کلیدی و ... بیان شده است.
موارد استفاده از هیدروکسی کلروکین سولفات
- از داروی هیدروکسی کلروکین برای جلوگیری یا درمان عفونت مالاریا ایجاد شده توسط نیش حشرات استفاده می شود. این دارو برای انواع خاصی از مالاریا (مقاوم در برابر کلروکین) موثر نیست. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده دستورالعمل ها و توصیه های سفر را برای پیشگیری و درمان مالاریا در مناطق مختلف جهان ارائه می دهد. قبل از مسافرت به مناطقی که مالاریا در آنجا شایع است، در مورد جدیدترین اطلاعات با پزشک خود صحبت کنید.
- در صورتی که روش های درمانی دیگر موثر نبوده و یا قابل استفاده نباشند، این دارو معمولا با سایر داروها برای درمان برخی از بیماری های خود ایمنی (لوپوس و رماتیسم مفصلی) استفاده می شود. این دارو، به طبقه ای از داروها تعلق دارد که با نام «داروی ضد رماتسیمی اصلاح کننده بیماری» (DMARD) شناخته می شوند. اگرچه عملکرد دقیق این دارو مشخص نیست، اما این دارو می تواند مشکلات پوستی مربوط به لوپوس را کاهش داده و از تورم یا درد مفاصل جلوگیری کند.
نحوه استفاده از هیدروکسی کلروکین سولفات
برای جلوگیری از بروز ناراحتی معده، معمولا هیدروکسی کلروکین همراه با غذا یا شیر مصرف می شود. دوز مصرفی و طول درمان بستگی به شرایط پزشکی و پاسخ به درمان دارد. در کودکان، دوز مصرفی بر اساس وزن تعیین می شود. برای جلوگیری از بروز مالاریا، آن را یک مرتبه در هفته و هر هفته در همان روز هفته یا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. برای یادآوری، بر روی تقویم روزهای مصرفی را علامت گذاری کنید. این دارو را یک یا دو هفته قبل از ورود به ناحیه شایع مالاریا مصرف کنید، و به مصرف این دارو در زمانی که در آن محل هستید و 4 تا 8 هفته بعد از اینکه آن مکان را ترک کردید، ادامه دهید یا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. برای درمان عفونت مالاریا، از دستورالعمل پزشک خود تبعیت کنید.
در مورد لوپوس و رماتیسم مفصلی، هیدروکسی کلروکین را به شکل خوراکی و معمولا یک یا دو مرتبه در روز یا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. پزشک ممکن است دوز مصرفی تان را به تدریج افزایش دهد. وقتی که این دارو را برای مدتی مصرف کردید و شرایط شما بهبود پیدا کرد، پزشک به شما تجویز می کند تا به تدریج دوز مصرفی را کاهش دهید تا دوز مصرفی که برای شما مناسب است با کمترین عوارض جانبی مشخص شود.
اگر همچنین داروهای خاصی برای اسهال (کائولین) یا داروهای ضد اسید (مانند منیزیم یا آلومینیوم هیدروکسید) مصرف می کنید، هیدروکسی کلروکین را 4 ساعت قبل یا بعد از مصرف این داروها مصرف کنید. این محصولات ممکن است با هیدروکسی کلروکین پیوند برقرار کرده و مانع از جذب کامل دارو در بدن شوند.
هیدروکسی کلروکین را به طور مرتب مصرف کنید تا بیشترین فواید آن را کسب کنید. اگر آن را بر اساس یک برنامه زمانی مصرف می کنید، هر روز آن را در یک زمان مشخص مصرف کنید. دارو را دقیقا مطابق با مقدار تجویز شده مصرف کنید. مصرف این دارو را بدون تجویز پزشک قطع نکنید، به خصوص اگر این دارو را برای درمان مالاریا مصرف می کنید. مهم است که به مصرف این دارو مطابق با مدت زمان مشخص شده ادامه دهید. قطع زودهنگام جهت پیشگیری یا درمان می تواند باعث ایجاد عفونت و یا عود مجدد عفونت شود.
اگر شرایط شما ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر این دارو را برای درمان لوپوس یا رماتیسم استفاده می کنید، ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا بهبودی در بیماری مشاهده کنید. هیدروکسی کلروکین ممکن است در هر شرایطی از بروز مالاریا جلوگیری نکند. اگر تب یا سایر علائم بیماری را تجربه می کنید، فورا درخواست کمک پزشکی کنید. ممکن است به داروی متفاوتی نیاز داشته باشید. از قرار گرفتن در معرض پشه ها اجتناب کنید.
عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین
- ممکن است حالت تهوع، گرفتگی عضلات معده، کاهش اشتها، اسهال، سرگیجه یا سردرد ایجاد شود. در صورتی که هر کدام از این علائم ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص داده است که فواید آن بیشتر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف هیدروکسی کلروکین عوارض جانبی جدی ندارند.
- در صورت بروز هر کدام از عوارض جانبی جدی زیر، فورا به پزشک خود اطلاع دهید: درد بازو یا پا یا کمر، ضربان قلب آهسته، علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا یا پا، خستگی غیر معمول، افزایش وزن غیر معمول یا ناگهانی)، تغییر رنگ یا ریزش مو، تغییرات خلقی یا روحی (مانند اضطراب، افسردگی، افکار خودکشی، توهم)، صدای زنگ در گوش یا ناشنوایی، وخیم تر شدن اختلالات پوستی (مثل پسوریازیس)، درد شدید معده یا شکم، استفراغ یا حالت تهوع شدید، به راحتی دچار خونریزی یا کبودی شدن، علائم عفونت (مثل تب، گلو درد مداوم)، ادرار تیره، زرد شدن چشم یا پوست.
- هیدروکسی کلروکین به ندرت ممکن است باعث قند خون کم (هیپوگلیسمی) شود. در صورت بروز علائم قند خون پایین مانند تعریق ناگهانی، لرز، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا سوزن سوزن شدن دست یا پا، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر به دیابت مبتلا هستید، حتما فشار خون خود را به طور مرتب بررسی کنید. ممکن است پزشک نیاز به تنظیم داروهای دیابت شما داشته باشد.
- این دارو به ندرت ممکن است باعث یک مشکل جدی (گاهی دائمی) در چشم یا آسیب عصبی یا عضلانی شود، به خصوص اگر هیدروکسی کلروکین را برای مدت زمان طولانی مصرف می کنید. در صورت بروز هر کدام از علائم جدی زیر، فورا درخواست کمک پزشکی کنید: حساسیت به نور، تغییر در بینایی (مانند تاری دید، دیدن نور، رگه هایی از نور یا هاله، نقاط تاریک یا سیاه در نواحی از بینایی، ضعف عضلات، بی حسی یا سوزن سوزن شدن یا درد در بازوها و پاها.
- در صورت بروز هر کدام از علائم بسیار جدی زیر، فورا درخواست کمک پزشکی کنید: درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه شدید، غش کردن، تشنج.
- یک واکنش آلرژی زا بسیار جدی به این دارو نادر است، اما در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژی زا جدی، از جمله موارد زیر، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: جوش، خارش یا تورم (به ویژه در صورت یا زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی هیدروکسی کلروکین نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف هیدروکسی کلروکین
- قبل از مصرف هیدروکسی کلروکین، اگر به این دارو و یا اگر به سایر آمینو کینولین ها (مثل کلروکین) آلرژی دارید و یا اگر به مواد دیگری آلرژی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
- قبل از مصرف این دارو، در مورد سابقه پزشکی خود به خصوص اگر هر یک از بیماری های زیر را دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید: برخی از مشکلات چشمی (بیماری ماکولا، مشکلات شبکیه یا میدان دید ناشی از مصرف سایر آمینو کینولین ها مثل کلروکین)، اعتیاد به الکل، اختلال خونی خاص (پورفیری)، یک مشکل ژنتیکی خاص (کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز-G6PD)، دیابت، بیماری کلیه، بیماری کبد، مشکلات پوستی خاص (مثل رماتیت آتوپیک، پسوریازیس).
- هیدروکسی کلروکین ممکن است شرایطی را ایجاد کند که بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد. طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم و یا جدی (به ندرت کشنده) و علائم دیگر (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود که فوراً به مراقبت پزشکی نیاز دارند.
- اگر شرایط پزشکی خاصی داشته باشید یا داروهای دیگری مصرف کنید که ممکن است باعث طولانی شدن QT شود، خطر طولانی شدن QT ممکن است افزایش یابد. قبل از استفاده از هیدروکسی کلروکین، در مورد تمام داروهای مصرفی خود به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید و در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، به پزشک خود اطلاع دهید: مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در نوار قلب)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (QT طولانی شدن در نوار قلب، ایست قلبی).
- مقادیر کم پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها یا «قرص های آب») یا اگر شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ دارید، این خطر ممکن است افزایش یابد. در مورد استفاده بی خطر از هیدروکسی کلروکین با پزشک خود مشورت کنید.
- این دارو ممکن است به ندرت باعث سرگیجه شود. الکل یا ماری جوانا (Cannabis)، می تواند باعث افزایش میزان سرگیجه شما شود. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب نمایید. در صورت استفاده از ماری جوانا (Cannabis) به پزشک خود اطلاع دهید. الکل همچنین می تواند خطر ابتلا به مشکلات کبدی را در هنگام استفاده از این دارو افزایش دهد.
- هیدروکسی کلروکین ممکن است شما را نسبت به خورشید حساس تر کند. زمان قرار گیری در معرض آفتاب را محدود کنید. از اتاقک های مخصوص برنزه کردن یا لامپ های فرابنفشی که برای برنزه کردن بدن به کار می روند، اجتناب کنید. هنگام بیرون رفتن از منزل، از ضد آفتاب و لباس های محافظ در برابر نور خورشید استفاده کنید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول پوستی یا قرمزی، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه طولانی شدن QT حساس تر باشند.
- در استفاده از هیدروکسی کلروکین در کودکان، احتیاط لازم است؛ زیرا ممکن است نسبت به عوارض دارویی حساسیت بیشتری داشته باشند. مصرف این دارو به صورت طولانی مدت در کودکان توصیه نمی شود. اگر کودک به صورت تصادفی این دارو را مصرف کرده است، حتی میزان کمی از این دارو می تواند مضر (احتمالا کشنده) باشد. حتما این دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری نمایید.
- در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که به وضوح به آن نیاز باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد. در مورد خطرات و فواید مصرف این دارو در دوران باراری با پزشک صحبت کنید.
- این دارو به شیر مادر منتقل می شود. در مورد خطرات و فواید مصرف این دارو در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی هیدروکسی کلروکین
- تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تداخلات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
- برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آمپی سیلین، سایمتیدین، دیگوکسین، پنی سیلامین.
اوردوز هیدروکسی کلروکین
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بیهوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با اورژانس تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو به شرح زیر است: غش کردن، ضربان قلب آهسته یا سریع یا نامنظم، تحریک پیری شدید، تنفس آهسته یا سطحی، تشنج، از دست دادن هوشیاری.
تذکر
- این دارو را با دیگران سهیم نشوید.
- در صورت استفاده طولانی مدت از این دارو، تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی (به عنوان مثال، آزمایش عملکرد کبد، معاینه چشم، شمارش کامل خون) ممکن است بطور دوره ای انجام شود تا پیشرفت شما یا نظارت بر عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
- هنگام مسافرت در نواحی در معرض خطر مالاریا، از لباس های محافظ، دافع حشرات و پشه بند استفاده کنید. در صورت امکان در داخل خانه یا در مناطقی که تحت نظارت مناسبی هستند، بمانید. اگر برای پیشگیری یا درمان مالاریا از این دارو استفاده می کنید، آن را فقط برای سفر یا وضعیت فعلی خود استفاده کنید. بعداً از آن برای جلوگیری یا درمان عفونت دیگر استفاده نکنید؛ مگر اینکه پزشک این گونه تجویز کرده باشد.
دوز فراموش شده هیدروکسی کلروکین
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
نگهداری از هیدروکسی کلروکین
- هیدروکسی کلروکین را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگه دارید. آن را در حمام نگهداری نکنید.
- تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- این دارو را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd